Открытый урок по тувинскому литературному чтению, 2 класс

  • Видео
  • Занимательные материалы
  • Образовательные программы
  • Презентации учебные
  • Работа в классе
  • Разработки уроков
  • pptx
  • 10.01.2024
Публикация в СМИ для учителей

Публикация в СМИ для учителей

Бесплатное участие. Свидетельство СМИ сразу.
Мгновенные 10 документов в портфолио.

Материал открытого урока, проведенного во 2 классе с тувинским языком обучения по произведению "Бора-шиижек"
Иконка файла материала презентация ажык кичээл.pptx

Ажык кичээлдиӊ

темазы:
С.Пюрбю
«Бора−Шиижек»

Белеткээн башкы: Шарап Р.О.

Кичээлдиӊ сорулгалары:

1)Уругларга «авторлуг тоол» деп чул дээрзин билиндирип, С.Пюрбюнун «Бора-Шиижек» деп тоолун аянныг, чараш номчуп, ооредир.
2) Уругларнын аас чугаазын сайзырадыр.
3) Уругларны дузааргак чорукка болгаш куштарга ынак болурунга кижизидер



Шиижекчигеш

Шиижек

Россиянын эӊ-не биче хемчээлдиг кужу, бистиӊ Тывавыста чурттап чоруур. Ооӊ деӊзизи 7-10 грамм болур. Шиижекчигештиӊ кудуруу, чалгыннары чолдак. Бо куштар колдуунда тайга черге чоруур.
Бир чылда 4 млн. курттарны чиптер. Шиижек бедик ыяш бажындан белен дүшпес куш.

Сергей Бакизович Пюрбю



Тыва улустуӊ алдар-сураглыг шүлүкчүзү Сергей Бакизович Пюрбю 1913 чылдыӊ сентябрь 7-де Улуг-Хемниӊ Эъжимге торуттунген.
Бай аалдыӊ хөлечии болбушаан, бичии Пюрбю бир чыл иштинде моол бижикти номчуп, бижип турар кылдыр өөренип алган.
1926 чылда Пюрбю Кызылга бир дугаар тыва школага киргеш, тывалап бижииринге таарыштырган орус алфавитти өөренип, ийи чылдыӊ иштинде ынчаардагы деӊнел-биле оранчок эртем-билиглиг апарган.
Пюрбюнун эӊ-не баштайгы чогаалы «Акым» деп шулуу 1933 чылда үнген. Ол эвээш эвес шулуктернин автору болганындан ангыда «Чечек» деп бир дугаар тыва шулуглелди бижээн. С.Пюрбю келир уенин салгакчыларынын мурнунга чогаадыкчы хулээлгезин тода медереп чораан болгаш «Шынаппайнын чугаазы», «Мерген бичиилер болгаш мелегей кучутеннер» деп номнарны уругларга бараалгаткан

Словарьлыг ажыл:
Кара тамы – ханы оӊгар, богаалыг – моюндуруктуг,
бузуттуглар – ойталап-хɵрлээрлер
чиирбей – талдың чаа өзүп частып орар мочургазы

Сула шимчээшкин

Тоолда деӊнелгелер

Чиирбей дег чымчак салаа, чадаган дег кыӊгырткайнып, дүпчок кара тамаа дүшкен ышкаш, адышта дег, чатты берген чыткан, муӊгаш дүмбей тайылган дег

Бажыӊга онаалга

1. «Бора-Шиижек» деп тоолду С.Пюрбюнун «Мелегей кучутеннер болгаш бичии мергеннер» деп номундан долузу-биле номчааш, Шиижектиӊ угбашкыларга таваржырыныӊ мурнунда кымнар-биле ужуражып турганын билип алыӊар.
2. Тоолга чуруктан чуруӊар

Кичээнгейлиг болганынар дээш четтирдивис