Планы по Биологий 7 класс

Ұзақ мерзімді жоспардың  тарауы:   Мектеп:                          Күні: Сынып: 7 Сабақтың тақырыбы Осы сабақта қол  жеткізілетін оқу  мақсаттары (оқу  бағдарламасына сілтеме) Сабақтың мақсаты Бағалау критерийлері Тілдік мақсаттар Құндылықтарға баулу Пәнаралық байланыс 7.4: Тұқымқуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары № 15 орта мектеп Мұғалімнің аты­жөні: Екибаева Б Қатысқандар:  Қатыспағандар: Хромосоманың құрылымы. Генетикалық материалды  сақтаушы және тасымалдаушы ДНҚ жайлы түсінік.  Модельдеу “Адам ағзасындағы тұқым қуалайтын және  тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу”.   7.2.4.3 белгілерді анықтаудағы гендердің рөлін түсіндіру 7.2.4.4 хоромосомадағы генетикалық ақпарат ДНҚ рөлін  түсіндіру  Белгілерді анықтаудағы ген мен ДНҚ рөлін сипаттау;  ДНҚ   ­  ген   ­   хромосома   құрылымдарын   сурет   арқылы зерттеу;   ДНҚ­ның  маңызын  тірек­сызба  арқылы  түсіндіріп,  ДНҚ моделінің құрылысын суреттен көрсету.  Белгілерді анықтаудағы ген мен ДНҚ рөлін сипаттайды;  ДНҚ,   ген,   хромосома   құрылымдарын   сурет   арқылы зерттейді;  ДНҚ­ның маңызын тірек­сызба арқылы түсіндіреді және ДНҚ моделінің құрылысын суреттен атап көрсетеді;  Пәнге қатысты лексика мен терминология: ДНҚ, хромосома, қос шиыршық, генетикалық материал,  ақуыздар, гендер. Диалог/жазу үшін пайдалы бірқатар үзінді сұрақтар: 1. Ген дегеніміз не және оның құрылымы қандай? 2. Тұқым қуалауда ДНҚ­ның атқаратын қызметі қандай? Ген мен ДНҚ­ның рөлі адам мүшелерi мен ұлпаларының  дамуына және қызмет атқаруына, яғни адам денсаулығына  байланысты екендігін негізге ала отырып, «Мәңгілік Ел»  жалпыұлттық идеясындағы зайырлы қоғам және жоғары  руханият құндылықтарына баулу ­ белгілерді анықтауда гендердің реттелуін оқып білгенде  математикамен;  ­ тірі ағзаларда жүретін үдерістерін оқып білуде химиямен  байланысты. Алдыңғы білім Оқушылар «Жаратылыстану» курсынан жасуша ұғымы  және  жасуша құрылысы туралы біледі. Сабақтың жоспарланған кезеңдері Сабақтың басы (4+5+2 мин) Сабақтың ортасы (24 мин) Сабақ барысы Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері Ресурстар Презентация №1  (сұрақ көрсетіледі) (Бейнебаян №1) http://smk.edu.kz/B ank/Download/6a21 41b4­55bb­489e­ b35f­ed0913cc9828  Презентация № 2 Түрлі түсті  таратпа қағаздар ­ Оқушылармен сәлемдесу, оқушылардың сабаққа  қатысын тексеру. ­ Оқушылардың назарын сабаққа аудару. Жаңа тақырып бойынша ой қозғау (4 мин) ­   Сыртқы   келбетіңізден   ата­анаңызға   ұқсас белгілер бар ма? Болса қандай?  ­ Неге біздің сыртқы түр келбетіміз ата­анамызға ұқсас келеді? Қалай ойлайсыздар?  Мұғалім әрбір оқушының ойын мұқият тыңдайды. Оқушылардың   ойын   нақтылау   үшін бейнежазба (5 мин)  ДНҚ ­ тұқымқуалаушылық туралы ақпараттарды сақтайтын орын туралы бейнебаян ұсынады. Бейнежазбадан   кейін,   өз   ойымен   оқушылардың ойын ұштастыра отырып қорытындылайды. Оқушыларға бүгінгі сабақтың тақырыбы мен  критерийлері түсіндіріледі (2 мин). Топқа бөлу (3 мин) Оқушыларға 4 (         ) түсті қима қағаздарға ДНҚ, хромосома, ген, жасуша, тұқымқуалау және  ядро сынды сөздер жазылып таратылады.  Осы   сөздерді   оқушылар   түсіне   сәйкес     ретімен орналастырып,   4   топқа   бөлініп   отырады. Жауаптары   мен   түсіне   сәйкес   бөліну   тәртібі мынадай: (тұқымқуалау­жасуша­ядро­хромосома­ген­ДНҚ) (тұқымқуалау­жасуша­ядро­хромосома­ген­ДНҚ) (тұқымқуалау­жасуша­ядро­хромосома­ген­ДНҚ) (тұқымқуалау­жасуша­ядро­хромосома­ген­ДНҚ) Топ аттары: І топ. “А­аденин” тобы (көк түс) ІІ топ. “Т­тимин” тобы (қызыл түс) ІІІ топ. “Г­гуанин” тобы (жасыл түс) IV топ. “Ц­цитозин” тобы (сары түс) Мәтінмен жұмыс  Тапсырма № 1 (7 мин) “Конверт   сұрақ”  әдісі   арқылы  белгілерді анықтаудағы ген мен ДНҚ рөлін сипаттайды (Ж). 1) Жасушадағы генетикалық материал сақталатын орын қалай аталады? А) ақуыз B ) ДНҚ C) амин қышқылы D) Ферменттер 2) Ген ұғымына анықтама беріңіз.  __________________________________________ 3) ДНҚ ұғымына анықтама беріңіз. __________________________________________ Дескриптор  Білім алушы  ­ жасушадағы генетикалық материал  сақталатын орынды табады; ­ ген және ДНҚ ұғымына анықтама береді; Тапсырма № 2 (8 мин) “Пазлдар”   әдісі   арқылы  ДНҚ,   ген,   хромосома құрылымдарын сурет арқылы зерттейді (ЖЖ). ­   Ядроның   құрылысынан   тұқым   қуалау ақпаратына қатысатын бөлікті ажыратыңыз?  ­   Хромосомадан   геннің, бөліктерін ретімен орналастырыңыз?   геннен   ДНҚ­ның “Конверт сұрақ”  әдісі  https://www.metod­ kopilka.ru/zhaa­dis­ tsilder­75559.html  Презентация № 3 Таратпа қағаздар “Пазлдар” әдісі https://www.metod­ kopilka.ru/zhaa­dis­ tsilder­75559.html  Презентация № 4 Сурет бөліктері,  маркерлер, А3  қағаздары Дескриптор  Білім алушы ­ ақпаратына қатысатын бөліктерді ажыратады; ­ бөліктерін ретімен орналастырады.  Хромосомадан   геннің,  Ядроның   құрылысынан   тұқым   қуалау   геннен   ДНҚ­ның Тапсырма №3 (10 мин) “Ойлан,   бірік,   бөліс”   әдісі   арқылы  ДНҚ­ның маңызын   тірек­сызба   арқылы   түсіндіреді,   ДНҚ моделінің   құрылысын   суреттен   атап   көрсетеді (ТЖ). Дескриптор Білім алушы ­   ДНҚ,   ген   ұғымын   тірек­сызба   арқылы түсіндіреді; ­   суреттерді   пайдалану   арқылы   ДНҚ   моделін құрастырады. “Ойлан, бірік,  бөліс” әдісі   https://www.metod­ kopilka.ru/zhaa­dis­ tsilder­75559.html  сілтемеден  алынды.  А3 қағаздары,  маркерлер, түрлі  түсті қарындаштар Әр топтан бір оқушы шығып, екінші топқа барып түсіндіреді. Аденин тобы (көк түс) Тимин тобына (қызыл   түс),   Тимин   тобы   (қызыл   түс)   Аденин тобына (көк түс) түсіндіреді.  «Тазалық кері байланысы» Сабақтың соңы (5 мин) Тақта, «Тазалық  кері байланысы»  жазылған постер  қағазы, стикер Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?   Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау. АКТ қолдану дағдысы. Оқушылар топпен жұмыс  жасау барысында тәртіпті  (шудың болмауы, бір­біріне кедергі жасамауға, бірін­ бірі тыңдауға) және  тиянақтылықты (дене  жарақатына әкелетін қатты  заттардан, үшкір  қаламсаптардан) сақтанып  жұмыс істеу. Барлық   оқушылар  белгілерді анықтаудағы   ген   мен   ДНҚ рөлін,   критерийлерге   сәйкес тест   тапсырмасы   мен   ұғымын жазылым бойынша сипаттайды; Көпшілік оқушылар ДНҚ, ген, хромосоманың   құрылымдарын берілген   суреттер   арқылы ретімен жіктеу; Кейбір   оқушылар  ДНҚ­ның маңызын тірек­сызбамен   түсіндіріп,   ДНҚ   моделінің құрылысын   суреттен   атау арқылы қорытындылау. Барлық оқушылар  “Конверт сұрақ” әдісі  арқылы белгілерді  анықтаудағы ген мен ДНҚ  рөлін сипаттауда өзін­өзі  бағалауды қолданады. Көпшілік оқушылар  “Пазлдар” әдісі арқылы  ДНҚ, ген, хромосома  құрылымдарын сурет  арқылы зерттеуде жұптар  бірін­бірі бағалайды. Кейбір оқушылар “Ойлан,  бірік, бөліс” әдісі арқылы  ДНҚ­ның маңызын тірек­ сызба арқылы түсіндіреді,  ДНҚ моделінің құрылысын  суреттен атап көрсетуде  топтар бірін­бірі  бағалайды. *Ж ­ жеке *ЖЖ ­ жұппен жұмыс *ТЖ ­ топпен жұмыс