Задачы ўрока:
Ахарактарызаваць этапы развіцця прамысловасці Беларусі ў першай палове XIX ст., колькасны саслоўны і канфесійны склад гарадскога насельніцтва.
Абазначыць важнейшыя шляхі зносін, найбуйнейшыя шляхі зносін, месцы буйных кірмашоў гэтага перыяду.
Вызначыць рысы феадальна-прыгонніцкага ладу і капіталістычнага развіцця.
З’явіліся першыя фабрыкі (1825-1827) Пуслоўскага ў мястэчках Хомск Кобрынскага павета і Косава Слонімскага павета Гродзенскай губерні, дзе прымяняліся машыны і паравыя рухавікі.
Упершыню на тэрыторыі Беларусі паравы рухавік з’явіўся ў гомельскім маёнтку графа М. Румянцава
Вотчынная і гарадская прамысловасць у Беларусі.
Рамесленная майстэрня
-ручная вытворчасць
-без раздзялення працы
Мануфактура
-ручная вытворчасць
-раздзяленне працы
Прамысловы пераварот на Беларусі пачаўся з 20-х гг.
узнікла
Фабрычная вытворчасць
-машынная вытворчасць з выкарыстаннем паравых рухавікоў
-раздзяленне працы
Найбольшае распаўсюджанее атрымалі прадпрыемствы па пераапрацоўцы с/г сыравіны: суконная, палатняная, папяровая, мукамольная, цукровая, шкляная прамысловасць
Капіталістычныя фабрыкі і заводы (уладальнікі ў асноўным памешчыкі) забяспечвалі больш высокую прадукцыйнасць працы, зніжалі сабекошт прадукцыі, паступова выцяснялі з рынку тавары прыгонных прадпрыемстваў.
На фабрыках і заводах пачаў фарміравацца рабочы клас і клас буржуазіі (прадпрымальнікаў).
Вялікае значэнне мелі каналы:
Агінскі (Дняпро і Нёман);
Бярэзінскі (Дняпро і Зах.Дзвіна);
Днепра-Бугскі (Дняпро і Віла)
Аўгустоўскі (Нёман і Віслу). Прасачыце па карце
Беларусь пакрылася адносна густой сеткай шасэйных дарог: Невель-Гомель, Крычаў-Бабруйск, Смаленск-Віцебск, Масква-Брэст-Варшава і інш. Прасачыце па карце
Гасцінцы - шырокія дарогі, абсажаныя з двух бакоў дрэвамі
Шляхі зносін і гандаль.
Экспарт: лён, льнопрадукты, зярно, гарэлка, спірт,смалу, лес.
Імпарт: соль, шэрсць, металічныя вырабы, галантарэю, прадметы раскошы: фарфор, люстэркі, крышталь.
Самыя буйныя беларускія кірмашы – Кантрактавы ў Мінску, Петрапаўлаўскі ў Бешанковічах, Васільеўскі ў Гомелі, Асвейскі і Бешанковіцкі ў Віцебску.
Зараджэнне капіталістычных адносін.
З прамысловай рэвалюцыяй пачалася стадыя капіталістычнага развіцця краіны, калі фабрыкі і заводы паступова выцясняюць мануфактуру, а на змену ручной працы прыйшла машынная.
Капіталізм – грамадскі лад, заснаваны на ўласным прадпрымальніцтве, наёмнай працы, рыначнай эканоміцы.
Запоўніце табліцу:
Успомніце, ў якіх краінах у гэты час ужо зацвердзіліся капіталістычныя адносіны.
Капіталістычныя рысы | Рысы феадальна-прыгонніцкага ладу |
У выніку прымусовага перасялення яўрэяў з сельскай мясцовасці яны склалі пераважную большасць жыхароў горада і засяродзілі ў сваіх руках рамяство і гандаль.
Мяшчан (рамеснікі і дробныя гандляры)ў 1,2 раза.
Дваран і чыноўнікаў павялічылася у 2,1 раза.
У той жа час духавенства знізіла сваю ўдзельную вагу на 0,9%.
Насельніцтва гарадоў было шматканфесійным і шматэтнічным.
Характарыстыка гарадскога насельніцтва.
Віцебск у 1-й
палове 19 ст.
Ю. Пешка
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.