Психотерапия

1. Психотерапия тушунчаси.
2. Психотерапия турлари.

Ижтимоий терапия методи – (терапия “юнонча” ҳиссиётлар, ғамхўрлик, даволаш) шахсга ёки шахслар гуруҳига импулслар, фикрлар, муносабатларни тартибга солиш масаласида мунтазам, мақсадга йўналтирилган ёрдам бериш учун бажариладиган тадбирлар киради.

даволаш (мижозга унинг муаммоларини ечишда тиббиёт хизматчилари билан биргаликда ёрдам кўрсатиш);

ижтимоий тараққиёт фаолиятига қўшиш, мижознинг ижтимоий саломатлигига ижобий таъсир кўрсатувчи, биргаликдаги ривожланиш жараёнини ташкил қилиш;

ижтимоий назорат қуроли сифатида:

ижтимоий терапия (ижтимоий муолажа) методи сифатида: таълим ва касбга йўналтириш билан боғлиқ таъсир ўтказиш методи сифатида:

мулоқот воситаси функциялари сифатида кўрилиши мумкин.

шахснинг ўзини намоён қилишга кўмаклашиш.

хулқ-атворни тузатиш, коррекция қилиш;

меъёрдаги тараққиётни таъминлаш;

Гурухий психотерапия термини Якоб Морено томонидан психология фанига олиб кирилган.

Гурухий йўналишда, юқорида кўрилган терапевтик йўналишларнинг аксариятидан фойдаланилади. Гуруҳий йўналиш фақат руҳий касаллар билан эмас, балки соғлом, ўзини шахсан ривожлантиришга ва англашга, муаммосини ечишга интиладиган одам билан ишлашга ҳам қаратилган. Гуруҳий йўналишнинг устун томони шуки, унда терапевт эмас балки гуруҳ аъзолари муаммони ечишга ёрдамлашади, яъни бошқалар муаммосини ҳал қилиш орқали ўз руҳий оламини бойитишади.

Гурухий психотерапияда асосий нарса гуруҳда лабилизация, яъни доимий ўрганилган ҳаракатлардан кучли ҳислар натижасида воз кечиш ва янги хатти-ҳаракат шаклларини қабул қилиши, бошқача қилиб айтганда, оламни тор қобиқдан чиқиб идрок қилишдир.

Гуруҳ терапияси – одамларнинг эмоционал бузилишлари ёки ижтимоий ноқулайликларни бартараф этишида кўмаклашиш учун (ижтимоий хизматчи ёки профессионал терапевт бошчилигида) гуруҳдан фойдаланишни англатади.

Оилавий терапия – ижтимоий хизматчининг бир бутунлик ҳисобланадиган оила аъзолари гуруҳи билан олиб борадиган фаолият. Бунда оила аъзоларининг вербал ва новербал хатти-ҳаракатларидан фойдаланилади.

Меҳнат терапияси – инсоннинг психофизиологик соҳасига меҳнатни тетиклаштирувчи ва фаоллаштирувчи таъсирга асосланади. У одамлар орасидаги муносабатларни енгиллаштириб, ўртадаги хавотир ва тарангликни, оғриқли туйғуларни енгиллатиб, биргаликдаги меҳнатни ташкил қилиш имконини беради.

Ўзини-ўзи тарбиялаш терапияси ўзини ўрганишни, ўзига баҳо беришни; ўз шахсиятии қайта бошлашни; ўзини таҳлил қилиш, ўтмишни қайта баҳолаш, индивидуал психологик тўсиқларни аниқлашни, ўзига ўстириш усулларидан фойдаланиш фаолият ва мулоқот вазиятлари; кундалик ҳаёт ва фаолиятда эришилган натижалардан фойдаланаишни қамраб олади.

Ўйин терапияси – мулоқотни енгиллаштириш учун қўлланиладиган психотерапия шакли. Ўйин терапияси кўпроқ болаларга қўлланилади, баъзи шароитларда ишлаганда ҳам у яхши натижалар беради.

Индивидуал ижтимоий иш ижтимоий хизматчилар томонидан индивидларга уларнинг психологик, шахслараро, социоиқтисодий муаммоларини улар билан шахсан ўзаро таъсир орқали ечиш йўли билан ёрдам беришга қаратилган йўналиш, фқадриятлар тизими, амалиёт туридир.

Рационал психотерапия
(руҳий даволаш)
Руҳий даволашнинг бошқа усуллари ҳам қўлланилади: мусиқа билан даволаш, тушунтириш ва ишон тириш билан руҳий даволашлар. Тушунтириш ва ишонтириш билан руҳий даволашлар.

Рационал, тўғри, мақсадга мувофик руҳий даволаш пациент ва шифокор орасида диалог — савол-жавоб шаклида бўлади. Бундай сухбатлашишидан мақсад беморга касаллиги ҳақидаги нотўғри тасаввурларини йўқотишдир. Руҳий даволаш беморнинг онгига, тафаккурига ва хулосалар якунига йўналтирилгандир.

Суггестив руҳий даволаш (ишонтириш). Ишонтириш (суггестия) шифокорнинг беморга руҳий таъсир усули ҳисобланади. Ишонтиришиинг рационал руҳий даволашдан фарқи шундаки, у тўғридан-тўғри таъсир қилмай, балки беморга хаяжон билан таъсир этади ва унинг ишонувчанлиги ва буйсунувчанлиги қанча юқори бўлса, шунча даволаш кўзга кўринарли бўлади.

Суггестив (ишонтириш) даволаш уйғоқ ва гипнотик уйқу ҳолатида ўтказилади.
Ишонтириш (суггестия)ни уйғоқ ҳолатида индивидуал ва жамоа бўлиб ўтказиш мумкин. Ҳушёр ҳолдаги ишон тириш комил ишонч билан ва шифокорнинг таъкидлаши билан, экспресс ҳолатда, буйруқ оҳанглари билан бирдан амалга оширилади.

Эътиборингиз
учун
рахмат