Разработка урока по казахскому языку на тему "Природа Казахстана " (7 класс)

Күні Сынып Тақырыбы: Эпиграф: 19.04.2016ж 7 «Б» Қазақстан табиғаты. Етістіктің райлары.Нәтиже сабақ. Адамзаттың табиғатсыз күні жоқ, Оны айтуға табиғаттың тілі жоқ.  Жалпы мақсаты: Өткен лексика­грамматикалық тақырыптардан алған білімдерін  бекіту, қорытындылау. Оқушылардың алған білімдерін тексеру. Сауаттылыққа, ой жүйелілігіне, өз ойларын айта алуға дағдыландыру.  Топта жұмыс істеу ережелерін негізге ала отырып, топтық жұмысқа  үйрету. Сыныпта жұмыс істеуге қолайлы атмосфера тудыру. Сыни  тұрғыдан ойлай білуге дағдыландыру. Ұжымдылыққа, табиғат сұлулығын сезіне білуге баулу. Сабақтың мақсатын оқушылармен бірге белгілеу («ақылды мақсат»  әдісімен) ­ Сабағымыздың мақсаты не болмақ? ­ Бүгінгі сабақта не істейміз? ­ Нені үйренеміз? ­ Не жайында білеміз? Сабақтың түрі: Сабақтың көрнекілігі: Қорытынды  сабақ, оқушылардың білімдерін жүйеге келтіру. СТО стратегиялары (Синквейн, Инсерт, презентация, грамматикалық  тапсырмалар, суреттер) Пәнаралық байланыс: Ұйымдастыру: орыс тілі, қазақ әдебиеті ­Оқушылармен сәлемдесу ­топқа бөлу ( қима қағаздарға өзен, көл, тау атаулары берілген,  жереби тарту арқылы «Өзендер», «Таулар», «Көлдер» деген  топтар құрылады, 3 топ 4 баладан) ­ топтағы өздерінің қызметін анықтайды (спикер, бағалаушы,  безендіруші, уақыт сақтаушы) ­ оқушылар қонақтармен сәлемдеседі Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Сәлем бердік біз.  Арайлап атқан таңға сәлем! Жылуын шашқан күнге сәлем! Жайнап өскен бізге сәлем! Білім беріп тәрбиелеген, Мұғалімдер сіздерге сәлем! Күлімдейді күніміз, Жадырайды жүзіміз. Тамашалап сабақты, Көңілденіп жүріңіз!» деп балалар қонақтармен амандасады. Күтілетін ­ Қазақстан табиғаты жайында айта алулары нәтижесі: ­ Етістіктің райларын қолданысқа енгізе білулері, орынды  Негізгі идеясы: Сабақ барысы: Сабаққа кіріспе қолдана алулары ­ Топта жұмыс істей білулері Табиғат сұлулығын, Қазақстанның кең – байтақ жерін дәріптеу Балалар топтарыңның атауларына қараңдаршы. Бұл атаулар нені  білдіреді? Яғни, бүгінгі сабақтың тақырыбы не болмақ?Бүгін біз  сендермен «Қазақстан табиғаты» модулін аяқтаймыз. Соған орай  бүгінгі сабағымыз неге арналмақ? Модульді аяқтағанда не істеуші  едік? ­Яғни,  бүгін модульді қорытындылап, бекітеміз. Соған байланысты  нәтиже сабақ тапсырмаларын орындаймыз. (оқушылар сабақта не  істейтіндерін, неге үйренетіндерін, нені қорытындылайтындарын  айтады). Әрбір жұмыс өзара тексеріліп,бағаланып отырады. Сонымен сендерге деңгейлік тапсырмалар ұсынамын. 1 тапсырма. Сөздік қорларын тексеру мақсатында «Қанша сөз  білемін?» атты тапсырма. (2мин) Әрқайсыларыңның алдарыңда парақшада сөздер берілген,солардың  дұрыс аудармасын табу керек. Табиғат – заповедник Қорық – растения  Өзен – животные Көл – защищает Тау – хранит Жер – разнообразный Кең – байтақ – природа Алуан түрлі – река Сақтайды – озеро Қорғайды – гора Жануарлар – земля Өсімдіктер – просторный Орман –  птицы Құстар ­  лес Дұрыс жауабы тақтада слайдта көрсетілген, сол бойынша  бір – бірінің дәптерлерімен алмасып, тексереді. (өзара тексеру – дәптерлерімен алмасады, бір – бірінің жұмысын  тексереді, бағалау парағына бағасын қояды) 2 тапсырма. 3 мин «Табиғат» сөзінің әрбір әрпіне бірнеше сын есім тауып жазу. Т­ таңғажайып, түрлі А­ алуан, Б­ бай, Ғ­ ғажап, ғажайып,ғаламат, 3 тапсырма. 3 мин Тақырыпқа  байланысты сөздерді тапқызу (ойлау, есте сақтау  қабілеттерін арттыру)           А Ж А С М Е Р З Р Б А Л Қ А Ш А У Ы Р О Ң Ө А Р Қ А К Ө Л Л А Ұ И Ә С Е А Б С А У Ы Р Т А Б И Ғ А Т А Й С А Н Л О У А У    А Т А С  (Марқакөл, Сауыр, Алатау, Бурабай, Арал, ауа, су, өзен, тау, Балқаш, шөл, жер, Зайсан, табиғат ) (өзара тексеру – дәптерлерімен алмасады, бір – бірінің жұмысын  тексереді, бағалау парағына бағасын қояды) 4 тапсырма. Сызбаларды толықтыру. 4 мин ... ... ... Қазақстанның табиғаты қандай?                                      ..              Қазақстан көлдері                 ...                                      ...                                         ...                 ... Қазақстан таулары  ... ...                                                             ...                                                                  ... Қазақстан өзендері                                       ...                                ... Сергіту сәті:                                                                      ... Қазақстан қорықтары                       ...                                                                                                        ...         ... Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Оңға қараймыз, солға қараймыз, Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз.  (Балалармен сөзін қайталап, бірге істеу) Жадырап көктем келді.  Біз тұрамыз ал енді.  Оңға бұрылдық, солға бұрылдық  Еңкейдік, шалқайдық  Ақырын­ақырын отырдық  5 тапсырма. Мәтінді толықтыр. 3 мин Қазақстан табиғаты ... , ... , ... . Онда Тарбағатай, Сауыр, Алатау,  Көкшетау ... бар. Сонымен қатар Зайсан, Балқаш, ... , ... көлдері  мен ... , ... , ...  өзендері бар. Қазақстанның жері ... . Құстар мен  жануарлар, өсімдіктерді қорғайтын ... , .... , .... , ...  қорықтары бар. 6 тапсырма.  Сөздерді райға түрлендір. 5 мин ­ Қазақ тілінде етістіктің неше райы бар? ­ Олар қандай? ­ Қалау рай қалай жасалады? ­ Шартты рай қандай жұрнақтармен жасалады? ­ Бұйрық рай қандай мағына береді? Етістіктер Ашық рай Бұйрық рай Қалау рай Шартты рай Мекендейді Қорғағым  келді Шомылса Барады Келгім келеді Қара Бар Айтсын Етістіктер Ашық рай Айтады Барғым келді Шомылса Жаз         Көргім келеді       Кет Оқы Барсын                     Бұйрық рай                               Қалау рай Шартты рай                 Етістіктер Ашық рай Бұйрық рай Қалау рай Шартты рай Бекіту: Қортындылау: 5 мин               Жуды Жегім келді Салса Барса Келгім келеді Жыла Оқы Аудар                                           (өзара тексеру – дәптерлерімен алмасады, бір – бірінің жұмысын  тексереді, бағалау парағына бағасын қояды) 7 тапсырма. Сурет бойынша әңгіме құрау. 5мин Топтарға түрлі суреттер ұсынылады. Сол суреттер бойынша шағын  әңгіме, мағыналы байланысы бар мәтін құрастыру. 8 тапсырма. Синквейн. Қазақстан табиғаты. Алгоритм:      ­ зат есім 2 сын есім ­ ­ 3 етістік ­ Сөйлем ­ Ассоциация 1 сөз 9 тапсырма. 3 мин. Білімдерін бекіту мақсатында тест жұмысы беріледі. 1. Табиғатқа не жатады?.  а) су  ә)  сабақ  б) үстел  2. Табиғат туралы мақал ­ мәтелді тап.  а) Білім – теңіз. ә) Өнер алды қызыл тіл  б) Таза болса табиғат, аман болар адамзат  3. Шығыс Қазақстанда орналасқан көл? а) Балқаш ә) Ертіс б) Зайсан  4. Өзенді көрсет.  а) Алакөл ә) Тарбағатай б) Ертіс  5. Көл мен қорық атауы.  а) Марқакөл ә) Зайсан б) Үлбі (слайдта дұрыс жауаптары берілген, соған қарап өзара тексеру  жүргізеді, дәптерлерімен алмасады, бір – бірінің жұмысын  тексереді, бағалау парағына бағасын қояды) Критериалды бағалау: Бағалау парағы арқылы бағаланады. Критериилер бойынша өзара  бағалау, бір – бірін бағалау.  Әрбір тапсырмадан соң бағалап отыру. Критерийлер: ­ аудармасын біледі ­ 1б, жауаптары толық­  1б, дұрыс ­  1б, сауатты жазады ­ 1б.  Аудармасын біледі критерийлер Жауабы толық Дұрыс Сауатты жазады Топ  мүшелері Тапсырма  нөмірлері 1 тапсырма 2 тапсырма 3 тапсырма 4 тапсырма 5 тапсырма 6 тапсырма 7 тапсырма 8 тапсырма 9 тапсырма Білім картасына стикерлер жабыстыру арқылы рефлексия жасайды. Не қызықты болды? (что интересно?) Не қиын  болды? ( что сложно?)  «Табиғат» тақырыбына мақалдар жаттау Рефлексия 5 мин Қосымша сілтеме: Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз. Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Үлкенге де сіз  Кішіге де сіз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Сәлем бердік біз.  Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Оңға қараймыз, солға қараймыз, Оңға қараймыз, солға қараймыз, Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз. Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз. 1 тапсырма. Сөздік қорларын тексеру мақсатында «Қанша сөз білемін?» атты тапсырма. (2мин) Әрқайсыларыңның алдарыңда парақшада сөздер берілген,солардың дұрыс аудармасын табу керек. Табиғат – заповедник Қорық – растения  Өзен – животные Көл – защищает Тау – хранит Жер – разнообразный Кең – байтақ – природа Алуан түрлі – река Сақтайды – озеро Қорғайды – гора Жануарлар – земля Өсімдіктер – просторный Орман –  птицы Құстар ­  лес 1 тапсырма. Сөздік қорларын тексеру мақсатында «Қанша сөз білемін?» атты тапсырма. (2мин) Әрқайсыларыңның алдарыңда парақшада сөздер берілген,солардың дұрыс аудармасын табу керек. Табиғат – заповедник Қорық – растения  Өзен – животные Көл – защищает Тау – хранит Жер – разнообразный Кең – байтақ – природа Алуан түрлі – река Сақтайды – озеро Қорғайды – гора Жануарлар – земля Өсімдіктер – просторный Орман –  птицы Құстар ­  лес 1 тапсырма. Сөздік қорларын тексеру мақсатында «Қанша сөз білемін?» атты тапсырма. (2мин) Әрқайсыларыңның алдарыңда парақшада сөздер берілген,солардың дұрыс аудармасын табу керек. Табиғат – заповедник Қорық – растения  Өзен – животные Көл – защищает Тау – хранит Жер – разнообразный Кең – байтақ – природа Алуан түрлі – река Сақтайды – озеро Қорғайды – гора Жануарлар – земля Өсімдіктер – просторный Орман –  птицы Құстар ­  лес 3 тапсырма. 3 мин Тақырыпқа  байланысты сөздерді тапқызу (ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттыру)  А Р Б А Л Қ А Ш С А У Ы Р О Ң Ө М А Р Қ А К Ө Л Ж Л А Ұ И Ә С Е Е А Б С А У Ы Р Р Т А Б И Ғ А Т З А Й С А Н Л О А У А У    А Т А С 3 тапсырма. 3 мин Тақырыпқа  байланысты сөздерді тапқызу (ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттыру)  А Р Б А Л Қ А Ш С А У Ы Р О Ң Ө М А Р Қ А К Ө Л Ж Л А Ұ И Ә С Е Е А Б С А У Ы Р Р Т А Б И Ғ А Т З А Й С А Н Л О А У А У    А Т А С 3 тапсырма. 3 мин Тақырыпқа  байланысты сөздерді тапқызу (ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттыру)  А Р Б А Л Қ А Ш С А У Ы Р О Ң Ө М А Р Қ А К Ө Л Ж Л А Ұ И Ә С Е Е А Б С А У Ы Р Р Т А Б И Ғ А Т З А Й С А Н Л О А У А У    А Т А С Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Оңға қараймыз, солға қараймыз, Қолды белге қоямыз. Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз. Орнымыздан тұрамыз, Оңға қараймыз, солға қараймыз, Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз. 4 тапсырма. Сызбаларды толықтыру. 4 мин Қазақстанның табиғаты қандай?                                                                                                             Қазақстан өзендері                                       Қазақстан көлдері                                                                                                                                                                                              .                           Қазақстан қорықтары                                                   Қазақстан таулары                                                                4 тапсырма. Сызбаларды толықтыру. 4 мин Қазақстанның табиғаты қандай?                                                                                                             Қазақстан өзендері                                       Қазақстан көлдері                                                                                                                                                                                              .                           Қазақстан қорықтары                                                   Қазақстан таулары                                                                4 тапсырма. Сызбаларды толықтыру. 4 мин Қазақстанның табиғаты қандай?                                                                                                             Қазақстан өзендері                                       Қазақстан көлдері                                                                                                                                                                                              .                           Қазақстан қорықтары                                                   Қазақстан таулары                                                                Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Оңға қараймыз, солға қараймыз, Оңға қараймыз, солға қараймыз, Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз. Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз. Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Оңға қараймыз, солға қараймыз, Оңға қараймыз, солға қараймыз, Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз. Біз демалып аламыз, Қайта орынға қонамыз. Орнымыздан тұрамыз, Қолды белге қоямыз. Қайта орынға қонамыз. Оңға қараймыз, солға қараймыз, Орнымыздан тұрамыз, Біз демалып аламыз, Қолды белге қоямыз. Оңға қараймыз, солға қараймыз, Қайта орынға қонамыз. Біз демалып аламыз, 5 тапсырма. Мәтінді толықтыр. 3 мин Қазақстан табиғаты ... , ... , ... . Онда Тарбағатай, Сауыр, Алатау, Көкшетау ... бар. Сонымен қатар Зайсан, Балқаш, ... , ... көлдері мен ... , ... , ...  өзендері бар. Қазақстанның жері ... .  Құстар мен жануарлар, өсімдіктерді қорғайтын ... , .... , .... , ...  қорықтары бар. 5 тапсырма. Мәтінді толықтыр. 3 мин Қазақстан табиғаты ... , ... , ... . Онда Тарбағатай, Сауыр, Алатау, Көкшетау ... бар. Сонымен қатар Зайсан, Балқаш, ... , ... көлдері мен ... , ... , ...  өзендері бар. Қазақстанның жері ... .  Құстар мен жануарлар, өсімдіктерді қорғайтын ... , .... , .... , ...  қорықтары бар. 5 тапсырма. Мәтінді толықтыр. 3 мин Қазақстан табиғаты ... , ... , ... . Онда Тарбағатай, Сауыр, Алатау, Көкшетау ... бар. Сонымен қатар Зайсан, Балқаш, ... , ... көлдері мен ... , ... , ...  өзендері бар. Қазақстанның жері ... .  Құстар мен жануарлар, өсімдіктерді қорғайтын ... , .... , .... , ...  қорықтары бар. 6 тапсырма.  Сөздерді райға түрлендір. 5 мин ­ Қазақ тілінде етістіктің неше райы бар? ­ Олар қандай? ­ Қалау рай қалай жасалады? ­ Шартты рай қандай жұрнақтармен жасалады? ­ Бұйрық рай қандай мағына береді? Етістіктер Ашық рай Бұйрық рай Қалау рай Шартты рай Мекендейді Қорғағым  келді Шомылса Барады Келгім келеді Қара Бар Айтсын 6 тапсырма.  Сөздерді райға түрлендір. 5 мин ­ Қазақ тілінде етістіктің неше райы бар? ­ Олар қандай? ­ Қалау рай қалай жасалады? ­ Шартты рай қандай жұрнақтармен жасалады? ­ Бұйрық рай қандай мағына береді? Етістіктер Ашық рай Бұйрық рай Қалау рай Шартты рай Айтады Барғым келді Шомылса Жаз         Көргім келеді   Кет Оқы Барсын 6 тапсырма.  Сөздерді райға түрлендір. 5 мин ­ Қазақ тілінде етістіктің неше райы бар? ­ Олар қандай? ­ Қалау рай қалай жасалады? ­ Шартты рай қандай жұрнақтармен жасалады? ­ Бұйрық рай қандай мағына береді? Етістіктер Ашық рай Бұйрық рай Қалау рай Шартты рай Жуды Жегім келді Салса Барса Келгім келеді Жыла Оқы Аудар 7тапсырма. Сурет бойынша әңгіме құрау. 5мин 7тапсырма. Сурет бойынша әңгіме құрау. 5мин 7 тапсырма. Сурет бойынша әңгіме құрау. 5мин 9 тапсырма. 3 мин. Тест жұмысы. 1. Табиғатқа не жатады?.  а) су  ә)  сабақ  б) үстел  2. Табиғат туралы мақал ­ мәтелді тап.  а) Білім – теңіз. ә) Өнер алды қызыл тіл  б) Таза болса табиғат, аман болар адамзат  3. Шығыс Қазақстанда орналасқан көл? а) Балқаш ә) Ертіс б) Зайсан  4. Өзенді көрсет.  а) Алакөл ә) Тарбағатай б) Ертіс  5. Көл мен қорық атауы.  а) Марқакөл ә) Зайсан б) Үлбі 9 тапсырма. 3 мин. Тест жұмысы. 1. Табиғатқа не жатады?.  а) су  ә)  сабақ  б) үстел  2. Табиғат туралы мақал ­ мәтелді тап.  а) Білім – теңіз. ә) Өнер алды қызыл тіл  б) Таза болса табиғат, аман болар адамзат  3. Шығыс Қазақстанда орналасқан көл? а) Балқаш ә) Ертіс б) Зайсан  4. Өзенді көрсет.  а) Алакөл ә) Тарбағатай б) Ертіс  5. Көл мен қорық атауы.  а) Марқакөл ә) Зайсан б) Үлбі 9 тапсырма. 3 мин. Тест жұмысы 1. Табиғатқа не жатады?.  а) су  ә)  сабақ  б) үстел  2. Табиғат туралы мақал ­ мәтелді тап.  а) Білім – теңіз. ә) Өнер алды қызыл тіл  б) Таза болса табиғат, аман болар адамзат  3. Шығыс Қазақстанда орналасқан көл? а) Балқаш ә) Ертіс б) Зайсан  4. Өзенді көрсет.  а) Алакөл ә) Тарбағатай б) Ертіс 5. Көл мен қорық атауы.  а) Марқакөл ә) Зайсан б) Үлбі Бағалау парағы критерийлер Аудармасын  біледі Жауабы  толық Дұрыс Сауатты  жазады Топ  мүшелері критерийлер Аудармасын  біледі Жауабы  толық Дұрыс Сауатты  жазады Топ  мүшелері критерийлер Аудармасын  біледі Жауабы  толық Дұрыс Сауатты  жазады Топ  мүшелері Тапсырма  нөмірлері 1 тапсырма 2 тапсырма 3 тапсырма 4 тапсырма 5 тапсырма 6 тапсырма 7 тапсырма 8 тапсырма 9 тапсырма Бағалау парағы Тапсырма  нөмірлері 1 тапсырма 2 тапсырма 3 тапсырма 4 тапсырма 5 тапсырма 6 тапсырма 7 тапсырма 8 тапсырма 9 тапсырма Бағалау парағы Тапсырма  нөмірлері 1 тапсырма 2 тапсырма 3 тапсырма 4 тапсырма 5 тапсырма 6 тапсырма 7 тапсырма 8 тапсырма 9 тапсырма Зайсан  Марқакөл Балқаш Алакөл Тарбағатай Алтай Алатау Көкшетау Ертіс Әмудария Сырдария Үлбі