Рухани жаңғыру бағдарламасы аясында биология –химия сабақтарында жаңа әдіс-тәсілдерді қолданудың кейбір жолдары ( Қостанай облысы Жітіқара қаласы «Естай Есжанов атындағы №9 орта мектеп»КММ биология-химия пәнінің мұғалімі Хазез Алма)

Рухани жаңғыру  бағдарламасы аясында  биология –химия сабақтарында жаңа әдіс­тәсілдерді  қолданудың  кейбір  жолдары ( Қостанай облысы Жітіқара қаласы «Естай Есжанов атындағы №9 орта мектеп»КММ биология­химия пәнінің мұғалімі Хазез Алма)                                                                       «Мен халқымның тағылымы мол тарихы мен ықылым заманнан арқауы үзілмеген  ұлттық  салт­дәстүрлерін  алдағы  өркендеудің берік діңі ете отырып, әрбір   қадамын   нық   басуын,   болашаққа   сеніммен   бет   алуын   қалаймын.   Бұл ретте, тұтас қоғамның және әрбір қазақстандықтың санасын жаңғыртудың бір­ неше   бағытын   атап   өтер   едім.» деп жолдап еді Елбасымыз «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» жолдауында             Рухани жаңғыру жас ұрпақтың тұла бойына ұлттық құндылықтың ұрығын себу бүгінгі жас ұрпаққа тәлім­тәрбие беретін мектеп қабырғасының әр сабақ әр іс­шарасында түрлендіріліп, жаңа заман талабына сай қолдана алған жағдайда ғана біз бере аларымыз сөзсіз. Еркін   елде  өскен   ұрпақтың   рухы  әрдайым биік   болуы   тиіс.  Жастары жалын    жүректі,   өршіл   намысты,   биік   рухты болса – ол елдің     еңсесі   де биік   болады. Өршіл, намысшыл жас отаншыл, патриот     келеді,   халқына,   өз   ұлтына   ада   қызмет   етуге   ұмтылады.     Мақсатым:  Оқушыларға бостандық, теңдік, тәуелсіздік   ұғымдарын, біздің   ұлтымыздың     ұлылығын     қағидаларын     санаға   сіңіру.   Отан   байлығын қорғауға,   болашақта   Отанымыз   –   Қазақстанды   өркендетуге     баулу.   Туған жеріне,   еліне   деген   сүйіспеншіліктерін   ояту.   Туған   жерін,   елін   сүйетін, ұлтжанды,   намысшыл,   адамгершілігі   мол   азаматың   қалыптасуына   ықпал   ету.   Тарихтың ойлы­қырлы белестерінде халықтың жүрегінде сақталып, жадында қалған, қоғамдық дамуға айрықша әсер етіп, ұлттық сана­сезімге қозғау салатын інжу­маржандарды жаңаша тірілту Менің ойымша менің әр сабағымнан кейін менің   оқушым­   « Менің алға қойған мақсатым: өткенімізді білетін, бүгінді түсінетін,  ертеңімізге   сеніммен   қарайтын   азамат   болу»деп   айта   алатын   еркін елдің еңсесі биік  ұланын оқыту,тәрбиелеу.  Биология­химия сабақтарында жаңа әдіс­тәсілдерді таңдау үшін осы қағидаларды  саралаймын      Осы сабақ білім алушылардың жасына сәйкес келе ме?  Сыныпта қандай оқушылар жиналған, мысалы,  қабілеттері  қабылдау  деңгейлері әртүрлі, саны,  жынысы және т.б.                              Жекелеген оқушыларда жоспарлау барысында  ескерілуі тиіс белгілі бір  мұқтаждық, өзіндік  мән­жайылары бар ма? Осы жалпы ұстанымдарды жақтай отырып мен сабақтарымда әсіресе биолгия сабағында бір сабақта қолданған әдіс­тәсілдеріме тоқталар   болсам   8­сынып биолгия сабақтың тақырыбы «Адам қаңқасы     құрылысы,   химиялық құрамы сүйектердің бір­бірімен байланысы» әр оқушыға  боялған бір асықтан үлестіріп берілді және сол асықтарға оқушыларға білдірмей  белгі қою арқылы топтарға бөлінді. Топтарға бөлінген соң оқушылар сабақта жақсы көңіл күйлерін білдіру үшін асықтарын иіріп өз топтарына жалпы   сыныптастарына   тілектерін айтты және   топтар  асықтарын иіру  арқылы   басқа  топтарға  болжам  айтылады. Ары   қарай   сабақты   осы   асық   ойындарының   түрлеріне   қарай   түрлендіруге болады   ең   алдымен   асықтың   6     жағы   немесе   қыры       оның   мән   мағнасы сүтқоректілердің асығынан адамның асығының айырмашылығы  жалпы қанқаның айырмашылығы   туралы   айтылып   жаңа   тақырыптың   ашылуына   өте   қолайлы болды. Енді сабақтың қалған кезеңдері үнемі асық ойындары мен кезекпе кезек жалғастыруға   болады.   Мысалы   :Ат   жарыс,   бестемші,   мерген   т.б   асық ойындарының   түрлерімен   сабақтың   және   оқушылардың   деңгейіне қызығушылығына   қарай   өзгертіп   қолдануға   болады. Бұл  жерде  ең  бастысы  оқушылар  асықпен  ойнай  отырып  асық атауларын, ойын  түрлерін, білді  және  сабаққа  деген  қызығушылықтары  арта  түсті  және табиғи  таза  зат  болғандықтан   оқушылардың  таным  түйсіктеріне  өте жақсы әсер     қалдырды. Асық     иіру   ойын   ойнау     арқылы    ептілікке     икемділікке ұмтылды  сергіту  жаттығулары  да  осы  асықтар  арқылы өткізілді.  Асықты қағу  қаршып  сауу  әдістері  арқылы  ең   алдымен  ептілікке  және  көзге  қолға денеге  сегіту  жаттығуларын  орындай. Сабақ соңында әр оқушы өз  асықтарын кері байланыс   ретінде  төрт жағдайатта қояды.Сабақтан соң кері байласыста 1. Мұғалімнен   оқушыға   –   мұғалім   оқушыларға   ағымдағы   жетістіктерге   және алдағы қадамдарға қатысты ақпарат береді; 2.Оқушыдан мұғалімге – мұғалім оқушылардан өздерінің оқуына қатысты түсініктемелер алады;     3. Оқушыдан оқушыға – өзара бағалау барысында. Аталған бағыттардың барлығы маңызды, қажетті және бір­бірімен өте  тығыз  байланысқан  сауалдар  алынатын  болса бұл   жерде   оқушылар өз асықтарын белгілі 4 түрлі түрмен қояды және   сол түрді сөздерімен дәлелдейді.Алшы­мен сабақты түсіндім,талдадым,қолдандым, шығармашылықпен сабақты түсіндім,талдадым,қолдандым. Шіге­мен сабақты түсіндім,талдадым. Бүге­ мен сабақты түсіндім­ еген кері байланыс арқылы сабақ мақсатына жетті.   жасадым.Тәйке­   жұмыс   мен