Тақпақтар

Тақпақтар

Түсініктеме хат. Қоршаған ортада болып жатқан құбылыстарды көркем сөзбен кестелеп, баланың жан­ тәнін, нәзік сезімдерін оятып, дамытып, санасын оятады, ақыл­есін дамытады, адамгершілік  асыл мұраттарға жетелейді. Осының барлығын негізге ала отырып көркем әдебиетінің бала тәрбиесінде үлкен  орынға ие болатынына көзіміз жетті. Сондықтан мына хрестоматиялық жинақ 2­3 жас  арасындағы бүлдіршіндерге, әр жас ерекшелігін ескере отырып сұрыпталған . Хрестоматия  «Алғашқы қадам» бағдарламасына қосымша оқу құралы ретінде жасалып, балабақша  тәрбиешілерінің өз жұмыстарын аталған бағдарламалар бойынша ұйымдастыруына  көмекші құрал ретінде ұсынылады.

Мысық                                                           Көп жұмысты күнімен,                               Келгендей­ақ, «қиратып»,                                                                                                 Отыр мысық тілімен                                                                                                          Үш тал мұртын ширатып. Әнуарбек  Дүйсенбиев

Алғаш алысып ойнап, артынан ырылдасып, екі күшік  таласа бастады. Олардың қасынан өрістен қайтқан  сиыр өте беріп еді, өзді­өзі қырқысып жатқан  ұяластар жаңағы сиырға шәуілдеп шыға келді. Олар  сиырды қапталдай жүгіріп,  арсылдап әудем жерге  апарып салды. Мұны көрген көк лақ:  ­ Сиырдың соңынан үріп, ере түсіңдер. Сонда басқа  да жекжаттарын сендерге  үн қосады, ­ деді.         Лақтың кеңесі Сейтен Сауытбеков

Адал екен десем мен,                                                                                                         Ала мысық ұры екен.                                                                                                    Піскен сүтті кеседен,                                                                                                        Жалап ішіп тұр екен.   Ұры мысық Сұлтан Қалиев

Қазым, қазым, қаңқылда Қазым, қазым, қаңқылда,                                                                                              Көлде жүзіп салқында.                                                                                                   Жем шашайын – жейсің бе?                                                                                             Кәмпит берші дейсің бе?                                                                                                           ­ Жоқ,                                                                                                                                        ­ Жоқ,                                                                                                                                Кәмпит тәтті болмайды ас,                                                                                                Арпа менен бидай шаш. Сапарғали Бегалин

Құлын Құр­у, құр­у, құлыным,                                                                                              Құрығыма түсе ғой.                                                                                                  Тазасын  жеп сұлының,                                                                                                  Мөлдір судан  іше ғой.  Ұлықбек Есдәулетов

Жауды, міне, қар аппақ,                                                                                                  Айналаның бәрі аппақ,                                                                                              Жасырыпты жолдарды,                                                                                                   Тегістепті оларды.   Қар Т. Шопашов

МАШИНА   Машинамын – көлікпін, Мамандарға көніктім. Үйренген соң білімді Білерсіңдер «тілімді».                   Ә. Табылдиев  МАШИНА Машинамын – көлікпін,Мамандарға көніктім.Үйренген соң білімдіБілерсіңдер «тілімді».                  Ә. Табылдиев

Бұзау Әукім­әукім,  әукешім!                                                                                                     Қасиыншы әукесін.                                                                                                                     Еңен әне келеді,                                                                                                                             Ақ мамасын береді. Б. Данабек

Ерке  балам,әлди,                                                                                                                                                                            Әлди бөпем,  әлди.                                                                                                                   Екі  көзім,әлди,                                                                                                                          Әлди, құлыным, әлди                                                                                                        Саятайым, әлди,                                                                                                           Құлынтайым,  әлди. М. Төрежанов

Ойыншықтар Біздерде бар: қуыршақ,                                                                                                           Бұзау,  қозы, құлыншақ.                                                                                             Ойыншықтар   «тыңдайды»,                                                                                                       Ақыл айтсақ,  бұйырсақ.  Н. Әлімқұлов

Су Су пайдалы адамға,                                                                                                                         Шыңығамын  күнде мен.                                                                                                  Тоңбайды  аяз, боранда                                                                                                      Салқын  суға үйренген. М. Әлімбаев

Жалауша Құлпырған алауша,                                                                                                                 Алаңда жүр бәрі.                                                                                                                     Қолымда жалауша,                                                                                                             Көтерем жоғары. Е. Өтетілеуов

Добым менің       Добым менің, добым менің, Өзің неткен көңілді едің. Зымырайсың, қутыңдайсың,  Бірақ менен құтылмайсың. (Шона Смаханұлы)

Тәй­тәй қуыршақ      Жуынбайды жуынсақ, Бұл не деген қуыршақ? Тығылмайды тығылсақ, Бұл не деген қуыршақ? Бір, екі, үш Төрт, бес, Қуыршақтың тұсауын кес, Қуыршағым қаз­қаз, Қыдырайық аз­маз.                              (Ұлықбек Есдәулетов)

Жасаймын шана                         (Жарасбай Нұрханов) Қар жатыр аппақ, Ойнауға жақсы­ақ. Осындай шақта, Кім үйде жатпақ?

Ерте заманда бір ешкі болыпты. Оның жеті лағы  болыпты. Ешкі балаларына үй жасапты. Өзі күнде тоғайға  барып, тамақ жинап әкеледі екен.Ешкі тоғайға барғанда  балаларына есікті ішінен мықтап бекіткізіп: «Менен басқаға  ашпаңдар» деп айтып кетеді екен. Өзі қайтып келгенде балаларына: •Балаларым, шырағым, •Қутыңдаған шұнағым, •Сендерге сүт әкелдім, •Есікті ашшы, лағым, ­ деп хабар береді екен. Ешкінің бұл айласын бір күні қасқыр біліп қояды. Ешкі  тоғайға кеткенде, ол есік алдына келіп: Лақтар мен қасқыр (Ертегі) •Балаларым, шырағым, •Қутыңдаған шұнағым, •Сендерге сүт әкелдім, •Есікті ашшы, лағым, ­ дейді. Лақтар есік алдына келіп: •Біз саған есік ашпаймыз, сен бізді алдап тұрсың. Біздің  шешеміздің дауысы сенің дауысыңдай жуан емес, ­ дейді.            Қасқыр тұрып­тұрып, есікті ашпаған соң кетіп  қалады. Шешесі келген соң, лақтар қасқырдың келгенін  айтады. Анасы лақтарына: ­ Балаларым, есікті ашпағандарың жақсы болған. Есікті  ашсаңдар, ол сендерді жеп қоятын еді. Бұдан былай да осылай  сақ болыңдар, ­ депті.