Урок

Лебяжі жалпы орта білім беретін мектебі Ашық сабақ Тақырыбы: Сақ тайпаларының  қоныстануы.                                                                       Сыныбы: 6 «Б» қазақ                                         Пәні: Қазақстан тарихы                                               Мұғалімі: Мырзатаева Б.Е. Аққу, 2016 жыл  Қазақстан тарихы ­ 6 сынып. Тақырыбы: Сақ тайпаларының  қоныстануы.  Сілтеме: Сабаққа  негізделген  мақсаты: Оқу нәтижелері: Барлық оқушылар: Күтілетін нәтиже: Түрі: Дереккөздері: Алдыңғы оқу: Ресурстар: Әдіс­тәсілдер: Қазақстан тарихы, 27­ші сабақ Білімділік: Сақтар туралы алғашқы мәліметтер, сақ тайпаларының қоныстануы, сақ қоғамы туралы  жан­жақты түсінік беру ; Дамытушылық: Оқушының жұмыс істеу дағдыларын  жетілдіру, жүйелі ойлау қабілетін дамыту, өз бетінше  қорытынды жасау. Оққушылардың қызығушылықтарын  арттыра отырып, өз бетінше жұмыс жасауына,  шығармашылықпен айналысуына ықпал жасау, бағыт­ бағдар беру. Тәрбиелік: Оқушылардың адамгершілік сана­сезімін  қалыптастыру, туған елі мен жерін сүюге тәрбиелеу ­Сақтардың Қазақстан аумағындағы қоныс тепкен  жерлерімен танысады, картадан көрсетіп кескін картаға  түсіреді; ­Сөздік қорлары дамиды; ­Сыни түрғыдан ойлайды; ­Жаңа тақырыпты талдайды; ­Ойларын еркін жеткізеді; ­Қорытынды жасай алады. ­Тақырыпты меңгереді; ­Сыни тұрғыдан ойланады. Жаңа сабақты топтық жұмыспен жүргізу. Оқу бағдарламасы, Ә. Т. Төлеубаев, Ғ. Д. Іргебаев.  Ежелгі Қазақстан тарихы, Алматы «Атамұра» 2015 ж.  Жалпы білім беретін мектептің 6­сыныбына арналған  оқулық, «Ұлы дала дүбірі. Сақ тайпалары » видеоролик.  Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан. Қазақстан  аумағындағы сақтардың тайпалық одағы. Оқулық, «Ежелгі дәурдегі сақтар тайпаларының  қоныстануы» картасы, А­3 парағы, интербелсенді тақта,  тест тапсырма парақтары, бағалау парақтары.  Қызығушылығын ояту, «Ұяшық ашу» ойыны,  «Семантакалық карта», видео,анаграмманы шешу, Жаттығулар мен  тапсырмалар: Ұйымдастыру  барысы: /2 мин/ Үй тапсырмасын  тексеру.  Өткен сабаққа  шолу жасау. Жаңа сабаққа кіру. / 8 мин/ Жаңа сабақты  меңгеру үшін  оқулықпен жұмыс /20 мин/ «ЖИГСО» әдісі, физминутка, «Ыстық орындық» әдісі,  тест тапсырмалармен  жұмыс. Мұғалімнің іс­әрекеті Оқушылардың іс­әрекеті Оқушылармен сәлемдесу,  Психологиялық ахуал  орнату. Оқушыларға конверт  ұсынылады. Онда сұрақтар  мен жауаптар берілген. Оқушылар сәлемдеседі,  Оқушылар бір­біріне  сәттілік тілейді. Әр оқушы өзінің сыңарын  табады. Стикердің түсі  бойынша топтарға бөлінеді. «Ұяшық ашу» әдісі  бойынша/3 мин/ Топта жұмыс. Семантакалық карта/2 мин/ Жеке жұмыс Сабақ тақырыбына  шығады, мақсатты  айқындайды. Оқушылар топпен жұмыс  жасайды. Мәтінді талқылай отырып, ойларын  тұжырымдай отырып,жоба  жасайды. Әр топ ортаға шығып  жобаны қорғайды. Видео көрсету,/2мин/ анаграмманы шешу/1 мин/: ГЕТАССАМ РАДЗЫБА ЙАРАДАПАРА НОБАРСТ ДИСЕСНО «Жигсо» әдісі арқылы  оқушыларды топқа бөлу.  №1 – топ 1.Сақ тайпаларының  қоныстануы туралы парсы  деректерінде не айтылады. 2.Сақ топтарын атап,  олардың қонсытаған  жерлерін картадан көрсет  №2 – топ 1.Сақ қоғамы неше топқа  бөлінген, олардың  ерекшеліктерін ата 2.Рим тарихшысы  К.Г.Гуфтың дерегінде сақ  қоғамы жайлы не  айтылған? №3 – топ 1.Сақ көсемдерінің, патшаның  қоғамдағы рөлін анықта 2.Халық жиналысы, әскери  демократия деген не?  Сергіту сәті/ 3мин/ «Қара жорға» биі «Ыстық орындық» әдісі  бойынша /3 мин/ Тест /5 мин/ Жаңа тақырып бойынша  ашық тест тапсырмаларын  тарату  Күлегештер арқылы  сабақтын сапасын анықтау Бекіту./8 мин/ Рефлексия. /1­2 мин/ Үйге тапсырма. /1 мин/ Бағалау./2 мин/ Бидің әуенімен қимыл­ қозғалыс жасайды  Әр топтан 2 оқушы шығып  сұрақтарға жауап береді. Берілген тапсырманы жеке  орындау. Бірін­бірі тексеру Оқушылар сабақтан алған  әсерлерін күлегештерге  стикерлер жабыстыру  арқылы білдіреді. Сақ тайпаларының  қоныстануын кескін  картаға салу. Тақырыпқа  сай тест құрастыру. Бағалау парағы арқылы  бағалайды. Парсы  жазбалары Грек  тарихшылары Ктесий Иран  жазбалары Геродот Деректер Массагеттер Жүйрік  атты турлар Азиялық  сифтер Құдіретті  еркектер «Сақ  әйелдері де  ержүрек  келеді...» «Дұшпанға  – қатал,  досқа –  адал» Сабақтың бағалау парағы: 6 б сыныбы                                                                       күні: Қорытынды  баға т с е т Топтағы белсенділігі тест     ы т п ы р ы қ а Т у а д н я а б у а ғ р о қ у р ұ қ     а б о Ж   а ғ р а т қ а р ұ С п а у а ж № Аты­жөні Үй тапсырмасы топта жеке 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Рахман Жандос Қуаныш Тимур Райхан Перизат Бекарыс Ардақ Ермұрат Ақбота Дариға Айжан Айгерім Қуан Ержан Сабақтың бағалау парағы: 6 б сыныбы                                                                       күні: № Аты­жөні Үй тапсырмасы Топтағы белсенділігі тест Қорытынды топта жеке т с е т баға     ы т п ы р ы қ а Т у а д н я а б у а ғ р о қ у р ұ қ     а б о Ж   а ғ р а т қ а р ұ С п а у а ж 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Рахман Жандос Қуаныш Тимур Райхан Перизат Бекарыс Ардақ Ермұрат Ақбота Дариға Айжан Айгерім Қуан Ержан «Ұяшық ашу» сұрақтары І деңгей 1.Ерте темір дәуірінің хронологиялық шеңберін ата? 2.Киіз үйдің бөліктерін ата? 3.Сақтар туралы мәліметтерді қандай деректер береді? ІІ деңгей 1.Не себептен ерте темір дәуірінде мекендеген тайпалар көшпелі мал  шаруашылығына ауысты? 2.Жануарлардың қандай түрлері көшпелі, қандай түрлері отырықшы мал  шаруашылығында көп өсірілді? 3.Мал өсіруде көшпелілер үшін жануарлардың қандай қасиеттері маңызды  болды, олардың қандай артықшылықтарына қарап таңдау жасады? ІІІ деңгей 1.Не себетен көктеу мен жайлау арасы жақын болды? 2.Көшпелілер нені білу тиіс еді? 3. «Дұшпанға – қатал, досқа – адал» деген грек тарихшыларының айтқанын  қалай түсінесін? «Ыстық орындық» сұрақтары 1.Сақ қоғамында «ратайштар» деген кімдер? Олар туралы не білесің? 2.«Сақ әйелдері ержүрек келеді....» деп кім айтты?  3.Сақ парадарайа қай жерде мекендеді?  1.Хаумаварга сақтары туралы не білесің? 2.Әскери демократия деген не? 3.Шығыс Қазақстан мен Павлодарды мекен деген сақ тобы? № 1 топ 1.Сақ тайпаларының қоныстануы туралы парсы деректерінде не айтылады? 2.Сақ топтарын атап, олардың қоныстаған жерлерін картадан көрсет № 2 топ 1.Сақ қоғамы неше топқа бөлінген, олардың ерекшеліктерін ата? 2.Рим тарихшысыК.Г.Гуфтың дерегінде сақ қоғамы жайлы не айтылған? № 3 топ 1.Сақ көсемдерінің, патшаның қоғамдағы рөлін анықта? 2.Халық жиналысы, әскери демократия деген не? Біздің дәуірімізге дейінгі Рим тарихшысы Квинт Курий Гуфтың  жазбасынан: «Тәңірі сақтың егіншілеріне – соқа мен қамытты, Жауынгерлеріне – найза мен жебені, Абыздарына – табақ тәріздес сыйқырлы сыйлықтарды берген.»  1. 2. 3. Тест Сақ тайпаларының қоныстануы Сақ­тиграхауда (шошақ бөріктілер):  ______________________________ _______________________________________________________________ Сақ­парадарайа (теңіздің арғы жағындағы сақтар):  __________________ _______________________________________________________________ Сақ­хаумаваргалар (хаома сусынын дайындайтын сақтар):  ___________ _______________________________________________________________ 4. Аримаспылар  – ______________________________________________________ 5. Иссендондар  – _______________________________________________________ 6. Аргиппейлер  – _______________________________________________________     Сақ қоғамы 7. Сақ қоғамында алғашқы қауымдық құрлыстың ыдырауынан кейін пайда  болған:  _____________________________________________________________________ 8. Сақ қоғамы үш топтан тұрды:  _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ ______________________________________________________________ 9. Жауынгерлер тобына тән дәстүрлі түс: _________________________________ 10. Абыздарға тән дәстүрлі түс: _________________________________________ 11. Сақ малшылары мен егіншілері киген киімдерінің түсі: __________________ 12. Сақ жауынгерлерінің ежелгі үнді­иран тіліндегі атауы: __________________ 12. Сақ қоғамындағы «Сегіз аяқтылар» дегеніміз: __________________________ _____________________________________________________________________ 13. Сақ тайпа көсемдері билік басына келді: _______________________________ 14. Рулар арасындағы даулы мәселелерді шешкен: _________________________ Тест 1.Сақ қоғамы неше топқа бөлінді? А) 1          В) 2          С) 3 2. Аримаспылар мекендеді А) Солтүстік Қазақстан       В) Арал теңізі бойы       С) Павлодар 3. «Ратайштар» деп кімдерді атады? А) Жауынгерлер       В) Абыздар         С) Малшылар 4. Ақ түсті киім киген ? А) Жауынгерлер       В) Абыздар         С) Малшылар 5. Орталық Қазақстанды мекендеген сақ тобы? А) Исседендар        В) Дайлар           С) Савромат­сарматтар 6.Сақ көсемдері билік басына қалай келді? А) Мұрагерлікпен       В) Халық жиналысында        С) Билікті тартып алу арқасында 7. Ру арасында даулы мәселелерді шешкен? А) Патша        В) Абыздар         С) Көсемдер 8. Шошақ бөрік киген сақтар? А) Тиграхауда      В) Парадарайа      С) Хаумаварга 9. «Садақпен, қылышпен және қола балталармен қруланған, сауыт киген» деп кім айтты? А) Геродот         В) Ктесий          С) Страбон 10. Сақтардың қоғамдық құрылысы? А) Әскери демократия         В) Қауымдық құрылыс        С) Көршілік қауым  Тест 1.Сақ қоғамы неше топқа бөлінді? А) 1          В) 2          С) 3 2. Аримаспылар мекендеді А) Солтүстік Қазақстан       В) Арал теңізі бойы       С) Павлодар 3. «Ратайштар» деп кімдерді атады? А) Жауынгерлер       В) Абыздар         С) Малшылар 4. Ақ түсті киім киген ? А) Жауынгерлер       В) Абыздар         С) Малшылар 5. Орталық Қазақстанды мекендеген сақ тобы? А) Исседендар        В) Дайлар           С) Савромат­сарматтар 6.Сақ көсемдері билік басына қалай келді? А) Мұрагерлікпен       В) Халық жиналысында        С) Билікті тартып алу арқасында 7. Ру арасында даулы мәселелерді шешкен? А) Патша        В) Абыздар         С) Көсемдер 8. Шошақ бөрік киген сақтар? А) Тиграхауда      В) Парадарайа      С) Хаумаварга 9. «Садақпен, қылышпен және қола балталармен қруланған, сауыт киген» деп кім айтты? А) Геродот         В) Ктесий          С) Страбон 10. Сақтардың қоғамдық құрылысы? А) Әскери демократия         В) Қауымдық құрылыс        С) Көршілік қауым  Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Кілті 1) С   2)С     3)А     4)В   5)А    6)В   7)С    8)А     9)С    10)А Жұмбақтар Қалам бас алға сүрінбей Болашақ кілт­ білімде Қандай мағына береді, «Сақ» сөзі парсы тілінде?/құдіретті еркектер/ Басынан кешкен шақтарды Тарихшы тізіп ақтарды Кімдер деп тағы атады,  Грек Геродот сақтарды?/массагеттер/ Ағаға тыныс іні еді, Тарих өткеннің үні еді. Сақ әйелінің ерлігін, Сипаттап берген кім еді?/Ктесий/ Көненге құлып байлады, Бес қаруды да сайлады. Айтып берші, қай сақтар,  Арал мен Сырды жайлады?/парадарайа/ Достарға ашық, кең едік. Әйгілі сусын жасаушы, Сақтарды кімдер деп едік?/хаумаварга/ Кең болып түзде түлеппін, Шарапаты мен ізгі тілектін, Көшпелілер қалай аталды, Деректерінде гректің?/дайлар/ Арайлап таң атады, Маужырап күні батады. Түйе сүтін балмен тең, Сақтар қалай атады?/шұбат/