Ўзбекистоннинг янги тараққиёт босқичида инсон маънавияти, шахс камолоти, баркамол авлод тарбияси, мафкуравий иммунитетни шакллантириш, сиёсий-ҳуқуқий, диний билимлар хамда кўникма ва малакаларини шакллантириш масаласи энг долзарб вазифалар сифатида намоён бўлмоқда.

SCIENTIFIC PROGRESS

Scientific Journal

VOLUME #2, ISSUE #1, MAY 2021

ISSN: 2181-1601

SCIENTIFIC PROGRESS

EDITOR-IN-CHIEF

UMID KHODJAMKULOV

Doctor of Pedagogical Sciences, Professor

Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

EDITORIAL BOARD EDITORIAL BOARD BORIS BEGLOV HABIBULLA AHADKULOV

Academic, Doctor of Technical Sciences, Professor Candidate of Physical and Mathematical Sciences, Associate Professor

Academy of Sciences of the Republic of Uzbekistan Northern University of Malaysia

SHAFOAT NAMAZOV SURAYYO ESHONKULOVA

Academic, Doctor of Chemical Sciences, Professor Candidate of Philological Sciences, Associate Professor

Academy of Sciences of the Republic of Uzbekistan Jizzakh State Pedagogical Institute named after Abdulla Qodiri

NASIR GANIKHODJAEV SHOIRA ABDUJALILOVA

Doctor of Physical and Mathematical Sciences, Professor Candidate of Pedagogical Sciences, Associate Professor

International Islamic University Malaysia Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

GULJIHAN NURISHEVA SURAYYO ESHONKULOVA

Doctor of Philosophy, Professor Candidate of Philological Sciences, Associate Professor

National University of Kazakhstan named after Al Farobi Jizzakh State Pedagogical Institute named after Abdulla Qodiri

IBROHIM HAKKULOV MAVLUDA RAKHIMSHIKOVA

Doctor of Philological Sciences, Professor Candidate of Philosophical Sciences, Associate Professor

Academy of Sciences of the Republic of Uzbekistan University of South Kazakhstan named after Mukhtar Auezov

KHAYATULLA ISAKOV KULASH TULENTAEVA

Doctor of Technical Sciences, Professor Candidate of Historical Sciences, Associate Professor

Andijan State University National University of Kazakhstan named after Al Farobi

RAKHMON FARMONOV SIRDARYAKHON UTANOVA

Doctor of Historical Sciences, Professor Candidate of Philological Sciences, Senior Research Fellow

University of World Economy and Diplomacy Academy of Sciences of the Republic of Uzbekistan

RAKHMATULLA BEKMIRZAEV OLIM ESHONOV

Doctor of Physical and Mathematical Sciences, Professor Candidate of Medical Sciences, Associate Professor

Jizzakh State Pedagogical Institute named after Abdulla Qodiri Bukhara State Medical Institute

MAKSUD ASADOV NODIRA KHOLIKOVA

Doctor of Philological Sciences, Senior Research Fellow Candidate of Philological Sciences, Associate Professor

Academy of Sciences of the Republic of Uzbekistan Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

GULCHEHRA GAFFAROVA NIGORA ASHURMETOVA

Doctor of Philosophy, Professor Candidate of Economic Sciences, Associate Professor

Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region Tashkent State Agrarian University

KULDOSH PARDAEV ULUGBEK MINGBOEV

Doctor of Philological Sciences, Associate Professor Doctor of Philosophy in Pedagogical Sciences, Associate Professor

University of Uzbek Language and Literature named after Alisher Navoi Jizzakh regional Center for Retraining and Advanced Training of Public Educators

KHUDARGAN MAVLONOV BAKHODIR MUMINOV

Doctor of Biological Sciences, Associate Professor Candidate of Economic Sciences, Associate Professor

Jizzakh State Pedagogical Institute named after Abdulla Qodiri Tashkent State Agrarian University

DILNAVOZ YUSUPOVA SHAKHLO BOTIROVA

Doctor of Philological Sciences, Associate Professor Doctor of Philosophy in Philology, Associate Professor

University of Uzbek Language and Literature named after Alisher Navoi Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

SHOIRA DONIYAROVA NODIRA SOATOVA

Doctor of Philology, Associate Professor Candidate of Philological Sciences, Associate Professor

Jizzakh State Pedagogical Institute named after Abdulla Qodiri Jizzakh State Pedagogical Institute named after Abdulla Qodiri

MARAT SULTONOV IRODA AZIMOVA

Doctor of Chemical Sciences, Associate Professor Candidate of Philological Sciences, Associate Professor

Jizzakh State Pedagogical Institute named after Abdulla Qodiri University of Uzbek Language and Literature named after Alisher Navoi

SAYFULLA BOBOEV JUMMAGUL ABDURAKHMONOVA

Doctor of Biological Sciences, Associate Professor Candidate of Historical Sciences, Associate Professor

National University of Uzbekistan named after Mirzo Ulugbek Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

ATANAZAR SEYTNAZAROV SOFIYA DJUMAEVA

Doctor of Technical Sciences, Associate Professor Candidate of Philological Sciences, Associate Professor

Academy of Sciences of Uzbekistan Tashkent Regional Center for Retraining and Advanced Training of Public Educators

ZUKHRA YAKHSHIEVA NILUFAR JURAEVA

Doctor of Chemical Sciences, Associate Professor Candidate of Technical Sciences, Associate Professor

Jizzakh State Pedagogical Institute named after Abdulla Qodiri Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

OYBEK HAYITOV NAVBAHOR UMAROVA

Doctor of Psychological Sciences, Associate Professor Doctor of Philosophy in Psychology, Associate Professor

Academy of Public Administration under the President of the Republic of Uzbekistan Uzbek State University of Physical Culture and Sports

SHUKHRATKHON IMYAMINOVA MAVJUDA TILAKOVA

Candidate of Philological Sciences, Professor Doctor of Philosophy in Pedagogical Sciences, Associate Professor

National University of Uzbekistan named after Mirzo Ulugbek Jizzakh Regional Center for Retraining and Advanced Training of Public Educators

ABDISHUKUR SHOFKOROV FURKAT RAJABOV

Candidate of Philological Sciences, Associate Professor Doctor of Philosophy in Geography, Associate Professor

Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

MUKADDAS ABDURAKHMANOVA ILHOMJON ASLANOV

Candidate of philological sciences, Associate Professor Doctor of Philosophy in Geography, Associate Professor

National University of Uzbekistan named after Mirzo Ulugbek Tashkent Institute of Irrigation and Agricultural Engineers

BERDIYOR SAPAROV MARINA KOSBERGENOVA

Doctor of Philosophy in Philosophy, Associate Professor Candidate of Physical and Mathematical Sciences, Associate Professor

Tashkent State Agrarian University National University of Uzbekistan named after Mirzo Ulugbek

OTABEK NASIROV MASHKHURAKHON DARMONOVA

Candidate of Historical Sciences, Associate Professor Doctor of Philosophy in History, Senior Research Fellow

Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region Academy of Sciences of Uzbekistan

MIRZOALI KHUDOYBERGANOV SULAYMON HAYDAROV

Candidate of Physical and Mathematical Sciences, Associate Professor Doctor of Philosophy in Pedagogical Sciences, Associate Professor

National University of Uzbekistan named after Mirzo Ulugbek Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

ADIBA DAVLATOVA DILFUZA AKABIRKHODJAEVA

Candidate of Philological Sciences, Associate Professor Candidate of Physical and Mathematical Sciences, Associate Professor

Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region University of World Economy and Diplomacy

ЁШЛАР ИЖТИМОИЙ ФАОЛЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ – ЖАМИЯТ ТАРАҚҚИЁТИНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ

Насибахон Ғуломжоновна Олтмишева

Фарғона политехника институти катта ўқитувчиси

АННОТАЦИЯ

Калит сўзлар: тараққиёт, инсон маънавияти, баркамол авлод, тарбия, жамият, ёшлар, фаоллик

DEVELOPMENT OF YOUTH SOCIAL ACTIVITY - AN IMPORTANT FACTOR OF SOCIETY'S DEVELOPMENT

Nasibakhon Gulomjonovna Oltmishieva

Senior lecturer at Fergana Polytechnic Institute

ABSTRACT

At the new stage of development of Uzbekistan, the issues of human spirituality, personal maturity, upbringing of a harmoniously developed generation, formation of ideological immunity, formation of political, legal, religious knowledge and skills are the most urgent tasks.

Keywords: development, human spirituality, harmoniously developed

generation, upbringing, society, youth, activism

КИРИШ

АДАБИЁТЛАР ТАҲЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Президентимиз Ш.М.Мирзиёев томонидан маънавиятга ва маънавий баркамол авлодни тарбиялаш масаласига алоҳида эътибор қаратилиб, соҳада бошланган туб ислоҳотлар бугунги кунда ҳам жадал давом этмоқда. Талабаларда маънавий дунёқарашни шакллантириш орқали юксак маънавиятли, юқори интеллектуал салоҳиятга эга рақобатбардош кадрларни тайёрлаш тизими фаолият кўрсатмоқда. Айни кунга келиб қатор ютуқларга эришган бўлсакда ҳамон ҳал этилиши лозим бўлган долзарб масалалар мавжуд. Шу боисдан соҳада амалга оширилаётган ишларни янада жадаллаштириш мақсадида президентимиз томонидан қатор фармон ва фармойишлар, Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари қабул қилиниб соҳада бажарилиши лозим бўлган вазифалар белгилаб берилмоқди. Улардан бири ижтимоий фаоли ёшларни тарбиялаш масаласидир. Зеро ёшларнинг ижтимоий фаоллигини ривожлантириш жамият тараққиётининг муҳим омилидир.

Таъкидлаш жоиз замонамизда ёшлар ва сиёсат тушунчалари ўзаро мужассамлашиб кетди. Давлат сиёсати айни пайтда мамлакатда амалга оширилаётган ислоҳатларнинг катта қисми келажагимиз эгалари бўлмиш ёшлар учун эканлигини белгилаб бермоқда. Бугунги кун ижтимоий фаол баркамол авлодни тарбиялашда олдимизга қатор масалалаларни кўндаланг қўймоқда. Хусусан бу масалалар, «2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси»да ҳам бу масала алоҳида ўз аксини топди. Жумладан, ёшларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилишга қаратилган қуйидаги устувор вазифалар белгиланди:

биринчидан, жисмонан соғлом, руҳан ва ақлан ривожланган, мустақил фикрлайдиган, Ватанга содиқ, қатъий ҳаётий нуқтаи назарга эга ёшларни тарбиялаш, демократик ислоҳотларни чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш жараёнида уларнинг ижтимоий фаоллигини ошириш; иккинчидан, ўрта махсус, касб-ҳунар ва олий таълим муассасалари битирувчиларини ишга жойлаштириш ҳамда хусусий тадбиркорлик соҳасига жалб этиш; учинчидан, ёш авлоднинг ижодий ва интеллектуал салоҳиятини қўллаб-

қувватлаш ва рўёбга чиқариш, болалар ва ёшлар ўртасида соғлом турмуш тарзини шакллантириш, уларни жисмоний тарбия ва спортга кенг жалб этиш[1]. Бу каби омиллар ёшларда ижтимоий фаолликни ривожлантириш билан бирга жамият тараққиётини таъминлашда катта роль ўйнайди.

МУҲОКАМА

Бундан ташқари ечимини кутаётган яна бир қатор масалаларни зудлик билан бартараф этиш чораларини кўриш хам фойдадан холи бўлмайди. Бундай муаммоларларга мисол тариқасида бугун бозорларимизда ёшлар маънавиятига салбий таъсир кўрсатадиган махсулотлар жумладан ноқонунний дисклар, оммавий маданиятни тарғиб қилувчи кийим кечаклар савдоларини келтиришимиз мумкин. Ёшларнинг ижтимоий фаоллигини салбий томонга бурадиган омилларни бартараф этсак маънавий баркамол авлодни тарбиялашда тўғри йўлни тутган бўламиз.

Ҳозирги вақтда Ўзбекистонда амалга оширилаётган маданий-маънавий соҳалардаги сиёсатнинг устувор вазифаси мамлакатимиз ёшларига бой тарихимиз, маънавий қадриятларимиз, маданий меросимиз, қадим тарихий даврга бориб тақалиши, Ўзбекистон кечаги давлат эмаслиги, балки узоқ ўтмишга эга эканлигини намоён қилишдан иборат. Мамлакатимизда ёшлар тарбиясига салбий таъсир кўрсатувчи баъзи ёт унсурларга эътибор қаратганимиз холда улар хақида ёшларни огохлантиришимиз хамда тўғри тушунтириш илари олиб боришимиз зарурдир. Бугунги кунда ёшлар онгига салбий таъсир кўрсатаётган омиллар сифатида қуйидагиларни мисол қилиб кўрсатишимиз мумкин.

- Оммавий маданият

- Диний экстремизм ва фундаментализм

- Ақидапарастлик

- Терроризм

- Ахборот хуружлари

- Наркобизнес

- Миссионерлик

- Маънавий ва мафкуравий тахдидлар ва хаказо...

НАТИЖА

Бу каби ёт унсурлар бартараф этилмас экан юксак маънавиятли ёшлар қатламини тарбиялаш муаммога айланиши эндиликда хеч кимга янгилик эмас. Шу каби салбий иллатларнинг юзага келиши ва жамият хаётига салбий таъсири сабабидан юксак маънавиятли авлодни тарбиялаш масаласи давлат сиёсати даражасига кўтарилди десак муболаға бўлмайди. Ижтимоий фаол маънавий баркамол ёш авлодни тарбиялаш соҳасида фикримизча қуйидагиларга алоҳида эътибор қаратиш мақсадга мувофиқдир.

- Иймон, диёнат, адолат, меҳр-шафқат, эътиқод, поклик, ҳалоллик ва вафодорлик – шахс маънавий фазилатларини ёшлар онгига сингдириш;

- Миллий ўзликни англаш, уни мустаҳкамлаш ва миллатлараро тотувликни таъминлаш бўйича давра суҳбатлари, учрашув-мулоқотлар ва тадбирлар ўтказиш;

- Ёшларни оила тарбияси, тарбиявий муносабатлар тўғрисидаги билимлар билан қуроллантириш;

- Диний экстремизм, фундаментализм ва терроризм: мақсади, манфур қиëфаси, уларга қарши курашчанликни шакллантириш;

- Ҳуқуқий саводхонлик, қонунга итоаткорлик, давлат тизимига ҳурмат ва фуқаролик бурчига садоқат шахс маънавий баркамоллиги мезонлари асосида сиёсий – ҳуқуқий билим ва маданиятни шакллантириш;

- Ёшларга семинар-тренинглар ва экскурсиялар ташкил этиш орқали ўзбек халқининг маънавий мероси ва миллий маданиятининг тикланиши, маънавий мерос, маданий бойликлар ва кўҳна тарихий ёдгорликларни ўргатиш;

- Ёшларга таълим-тарбия беришда моддий ва маънавий ҳаёт уйғунлиги таъминлаш ва бошқалар;

- ОАВлари орқали сифатли ва жиддий хулосаларга олиб келувчи ахборот манбаларини кўпайтириш;

Фикримизча бу каби тадбирлар мамлакатда ижтимоий фаол маънавий баркамол ёш авлодни тарбиялаш ишида мухим аҳамият касб этади. Зеро «биз халқимизни дунёда ҳеч кимдан кам бўлмаслиги фарзандларимизни биздан кўра кучли, билимли, доно ва албатта бахтли бўлиб яшашлари учун бор куч ва имкониятларимизни сафарбар этаётган эканмиз, бу борада маънавий тарбия масаласи ҳеч шубхасиз, беқиёс ахамият касб этади. Агар биз бу масалада ҳушёрлик ва сезгирлигимизни йўқотсак бу ўта муҳим ишни ўз ҳолига ўзи бўларчиликка ташлаб қўядиган бўлсак, муқаддас қадриятларимизга йўғрилган ва улардан озиқланган маънавиятимиздан тарихий хотирамиздан айрилиб охир оқибатда ўзимиз интилган умумбашарий тараққиёт йўлидан четга чиқиб қолишимиз мумкин»[2]

ХУЛОСА

Хулоса сифатида айтиш мумкинки миллий ўзликни англаш, диний экстремизм, фундаментализм ва терроризм каби салбий иллатлар тўғрисида аниқ маълумотлар бериш, хамда ёшлар тарбияси соҳасида бошланган тадқиқотлар кўламини янада кенгайтириш маънавий баркамол авлодни тарбиялашда мухим ўрин тутади.

REFERENCES

1. https://strategy.uz/index.php?news=615

2. Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. Т.: Маънавият, 2008. –Б.4.

3. Олтмишева Насибахон Гуламжоновна, Мамаюнусова Матлюба Исмаиловна Особенности формирования личности // Проблемы Науки. 2020. №1 (146).

4. Олтмишева Насибахон Гулямжоновна Методы повышения познавательной и творческой активности молодежи // Вопросы науки и образования. 2019. №4

(49).

5. NN Holmirzaev Eastern and western experience of labor culture https://www.elibrary.ru/item.asp?id=38564222

6. Holmirzaev, N. National experience in the formation of working culture.

Ekonomika i sotsium, 2019 - elibrary.ru №-4, 41-42 https://elibrary.ru/item.asp?id=38594995

Насибахон Ғуломжоновна Олтмишева

Ёшлар ижтимоий фаоллигини ривожлантириш – жамият тараққиётининг муҳим

омили (pp. 1748-1751)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20293.%201748-1751.pdf

Мислиддин Шарипович Хосилов

Баркамол авлод тарбиясида таълимдаги ислоҳотларнинг аҳамияти (pp. 1752-1756) http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20294.%201752-1756.pdf

Санжар Субихониддин ўғли Содиқов

Фуқаролик жамияти шароитида баркамол авлодни тарбиялашда таълим ва сиёсий партияларнинг роли (pp. 1757-1760)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20295.%201757-1760.pdf

B. A. Qulmatova, D. A. Buranova

The usage of digital agricultural technologies in Uzbekistan (pp. 1761-1764) http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20296.%201761-1764.pdf

Улуғбек Адхамович Эргашев

Ёшлар маънавий иммунитетини ривожлантириш жамият тараққиётининг асоси

(pp. 1765-1768)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20297.%201765-1768.pdf

Светлана Максетовна Зукурова

Қорақалпоғистоннинг тарихий обидалари асосида туристик маршрутларни шакллантириш методикаси (Қўнғирот ва Муйноқ туманлари мисолида)

(pp. 1769-1774)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20298.%201769-1774.pdf

Холида Хамидовна Таирова Скульптура (pp. 1775-1779)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20299.%201775-1779.pdf

Daston Yo'ldoshovich Abdinazarov, Viktoriya Sergeyevna Alekseyeva

Ijtimoiy muassasalarga joylashtirilgan bolalarning ijtimoiy psixologok xususiyatlari (pp.

1780-1784)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20300.%201780-1784.pdf

Shahnoza Bahriyeva, Goʻzal Namozova

An’ana va izdoshlik: Navoiy va Uvaysiy ijodida chiston janri (pp. 1785-1788) http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20301.%201785-1788.pdf

Мухамадазиз Махамадаминович Расулмухамедов, Абдулхай Абдулатиф ўғли Азимов, Фаррух Дониёр ўғли Шукуров

Антиплагиат билан ишлаш жараёни (pp. 1789-1793)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20302.%201789-1793.pdf

Shokir Obidovich Kamolov, Matluba Shukurovna Jo’rayeva

Asinxron o'zgaruvchan tokli elektr yuritma uchun boshqaruv tizimlarini optimallashtirish algoritmlari va usullari (pp. 1794-1799)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20303.%201794-1799.pdf

Gulbahor Azimjon qizi Nazarova

Qarzga olishning terminologik ta’rifi (pp. 1800-1803)

http://scientificprogress.uz/storage/app/media/2-1.%20304.%201800-1803.pdf

1895

ЁШЛАР ИЖТИМОИЙ ФАОЛЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ – ЖАМИЯТ ТАРАҚҚИЁТИНИНГ МУҲИМ ОМИЛИ

SCIENTIFIC PROGRESS

SCIENTIFIC PROGRESS EDITOR-IN-CHIEF

ABDISHUKUR SHOFKOROV

ШЛАР ИЖТИМОИЙ ФАОЛЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ –

Айни кунга келиб қатор ютуқларга эришган бўлсакда ҳамон ҳал этилиши лозим бўлган долзарб масалалар мавжуд

Мамлакатимизда ёшлар тарбиясига салбий таъсир кўрсатувчи баъзи ёт унсурларга эътибор қаратганимиз холда улар хақида ёшларни огохлантиришимиз хамда тўғри тушунтириш илари олиб боришимиз зарурдир

ОАВлари орқали сифатли ва жиддий хулосаларга олиб келувчи ахборот манбаларини кўпайтириш;

Ekonomika i sotsium, 2019 - elibrary

Насибахон Ғуломжоновна Олтмишева Ёшлар ижтимоий фаоллигини ривожлантириш – жамият тараққиётининг муҳим омили (pp

Shokir Obidovich Kamolov, Matluba

Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.

27.06.2022