Сабақтың тақырыбы : Қысқарған сөздер
Смарт мақсат: Қысқарған сөздердің жасалу жолдары мен жазылуы туралы түсінік беру
Миға шабуыл
1. Сөздер құрамына қарай нешеге бөлінеді? 2,дара, күрделі
2. Күрделі сөздер жасалу жағына қарай нешеге бөлінеді? 4
3. Біріккен сөздің анықтамасы.
4. Біріккен сөз түрлерін ата.2 біріккен, кіріккен
5. Кіріккен сөзге мысал келтір.
6. Біріккен сөздерге қандай атаулар жатады.(10 кісі аттары, географ. Атау, аң,құс атау, дене мүшел,ауру атаул, ойын атау,ән, күй,өлең аттары,қоғамд өмірд байл атау,мезгіл байл ,белгісіздік, болым атаулар)
7. Бір ыңғай, бір жола, бір неше сөздері қалай жазылады? (бірге)
8. Еш бала, кей уақыт,бір бала сөздері қалай жазылады? (бөлек).
9. Қос сөздің түрлерін ата.
10. Көзбе-көз қос сөздің қай түрі, қалай жасалып тұр?
11. Құрбы-құрдас қос сөздің қай түрі, қалай жасалып тұр?
12. Қос сөздің қайталама түрі де, қосарлама түрі де қалай жазылады? Қосымшаға қос сөзге қалай жалғанады? (сызықшамен, екінші сыңарына жалғанады).Сабақтың тақырыбы : Қысқарған сөздер
Смарт мақсат: Қысқарған сөздердің жасалу жолдары мен жазылуы туралы түсінік беру
Миға шабуыл
1. Сөздер құрамына қарай нешеге бөлінеді? 2,дара, күрделі
2. Күрделі сөздер жасалу жағына қарай нешеге бөлінеді? 4
3. Біріккен сөздің анықтамасы.
ашық сабақ.doc
Мерзімі: Сыныбы:6
Сабақтың тақырыбы : Қысқарған сөздер
Смарт мақсат: Қысқарған сөздердің жасалу жолдары мен жазылуы туралы
түсінік беру
Миға шабуыл
1. Сөздер құрамына қарай нешеге бөлінеді? 2,дара, күрделі
2. Күрделі сөздер жасалу жағына қарай нешеге бөлінеді? 4
3. Біріккен сөздің анықтамасы.
4. Біріккен сөз түрлерін ата.2 біріккен, кіріккен
5. Кіріккен сөзге мысал келтір.
6. Біріккен сөздерге қандай атаулар жатады.(10 кісі аттары, географ. Атау,
аң,құс атау, дене мүшел,ауру атаул, ойын атау,ән, күй,өлең
аттары,қоғамд өмірд байл атау,мезгіл байл ,белгісіздік, болым атаулар)
7. Бір ыңғай, бір жола, бір неше сөздері қалай жазылады? (бірге)
8. Еш бала, кей уақыт,бір бала сөздері қалай жазылады? (бөлек).
9. Қос сөздің түрлерін ата.
10.Көзбекөз қос сөздің қай түрі, қалай жасалып тұр?
11. Құрбықұрдас қос сөздің қай түрі, қалай жасалып тұр?
12.Қос сөздің қайталама түрі де, қосарлама түрі де қалай жазылады?
Қосымшаға қос сөзге қалай жалғанады? (сызықшамен, екінші сыңарына
жалғанады).
2.Үй тапсырмасын тексеру (62жаттығу, топ ішінде оқып, сосын ортаға
оқу)
Ж ы л д а м ә р і с а у а т т ы
Қос сөздерді құрастырып, желімдеу. ІІІ. Мағынаны ажырату.
«ЖИГСО» әдісі.
Қысқарған сөздің жасалуының 4 жолы бар. Соны топтарға бөліп беремін.
1.Күрделі атау сөздердің құрамындағы әрбір сөздің тек басқы дыбыстарынан
ғана қысқарып бірігеді. Мысалы: БҰҰ (Біріккен Ұлттар Ұйымы), АҚШ
(Америка Құрама Штаттары), ТМД (Тәуелсіз Мемлекеттер Достығы), см
(сантиметр), дм (дециметр).
Бұл жасалу жолы тағы қосымша жалғанса, сызықша арқылы жалғанады.
Мысалы: ТМДға, АҚШқа, смге.
2.Күрделі атау сөздердің құрамындағы бірінші сөздің басқы буынынан және
соңғы сөздердің басқы дыбыстарынан қысқарып бірігеді. Мысалы: ТарМУ
(Тараз Мемлекеттік Университеті), ҚазМҰУ (Қазақ Мемлекеттік Ұлттық
Университеті).
3. Күрделі атау сөздердің құрамындағы әрбір сөздің басқы буындарынан
қысқарып бірігеді. Мысалы: физмат (физикаматематика), ұжымшар
(ұжымдық шаруашылық), филфак (филология факультеті).
4. Күрделі атау сөздердің құрамындағы бірінші сөздің басқы буынынан және
соңғы сөздің түбір күйінде айтылуынан құралады. Мысалы: пединститут
(педагогикалық институт), медколледж (медициналық колледж), медпункт
(медициналық пункт).
ІV. Әр топқа жеке сөйлемдер беріледі. Сөйлем ішіндегі берілген сөздерді
қысқартып жазу.
1.Қытай Халық Республикасы мен Қазақстан Республикасы достық қатынаста. 2.Ажар биыл Тараз Мемлекеттік Университетіне оқуға түсуге дайындалып жүр.
3.Ресей Федерациясы ядролық сынаққа біржола тыйым салуды жақтайды.
4.Математика пәнінен үйге сантиметр және дециметрге байланысты мысал
есептерді шығарып келуге берді.
V.Оқы. Ізден. Талда. (оқулықтағы 64жаттығу)
1топ. Ұлттық тарихи жәдігер туралы түсініктеріңді түйіндендер.
2топ. Біріккен және қысқарған сөздерді тауып жаз. Сол сөздердің толық
атауына түсінік беріңдер.
3топ. Мәтіндегі адам аттарын жазып алыңдар. Дереккөздерден олар туралы
мәлімет жинандар.
4топ. Өздерің тұратын аймақтағы тарихи ескерткіштер жөнінде мағлұмат
жинап, шағын мәтін жазыңдар.
VІ. Өтілген тақырыптар семантикалық кесте арқылы қорытындылау.
Мысалдар
Біріккен сөз
Қос сөз
Қысқарған
сөз
Сусу
Тасбақа
Балашаға
ТМД
Еңбеккүн
Ұшыпқонды
Екібастұз
педучилище
Дәрідәрмек
+
+
+
+
+
+
+
+
+
VІІ.
1топ. Ескерткіш 9 әріп,9дыбыс,3 буын,1тұйық,2бітеу,3бітеу
Ежіңішке,ашық,езулік, дауысты
Сқатаң дауыссыз
Кқатаң дауыссыз
Рүнді дауыссыз
Тқатаң дауыссыз
Ққатаң дауыссыз
Іжіңішке, қысаң, езулік дауысты
Шқатаң дауыссыз
2топ.Мәжіліс
М дауыссыз, үнді
Әдауысты, жіңішке,езулік, ашық
Ждауыссыз, ұяң
І дауысты,жіңішке,қысаң, езулік
Лдауыссыз, үнді
Сдауыссыз, қатаң 3топ. Күнтізбе 3 буынды, 1,2бітеу,3ашық буындар,8 әріп, 8 дыбыс
Кқатаң дауыссыз
Үдауысты,еріндік,қысаң,жіңішке
Ндауыссыз,үнді
Тдауыссыз қатаң
Ідауысты,жіңішке,қысаң, езулік
Здауыссыз, ұяң
Бдауыссыз,ұяң
Едауысты,езулік,ашық,жіңішке
4топ Мәлімет 7 әріп, 7дыбыс, 3буын, ашық, ашық,бітеу
М дауыссыз, үнді
Ә дауысты, жіңішке,езулік, ашық
Л дауыссыз, үнді
Е жіңішке,ашық,езулік, дауысты
Т дауыссыз қатаң
Кестеплакат арқылы қысқарған сөздердің жасалу жолы мен емлесін түсіндіру.
Р/с Қысқарған
жасалу жолы
1. Күрделі атау
қүрамындағы сөз
дердің бас әріпте
рінен қүралады.
Мысалы
Б¥¥ Біріккен
¥лттар ¥йымы
ТМД Тәуелсіз
Мемлекеттер
Достастығы.
2. Күрделі атау қүра
ҚазМИ
мындағы бірінші сөз Қазақстан меди
дің басқы буыны мен
цина институты
кейінгі сөздердің бас АлМУ Алматы
эріптерінен
мемлекеттік
университеті
атком атқару
педколледж
педагогакалық
3. Күрделі атаулардың
қүрамындағы бірінші комитеті
буындарынанан
бірінші сөздің басқы
буыны мен келесі сөз колледж
тұгас қалпындада
гіп қолданылады.
4. Техника түрлерінің
ГАЗ51,
(уліақ, машина, трак ТК154,
ИЛ86,
т.б.) маркаларын
білдіретін шартты
АН24
белгілер
Ь. Әр түрлі өлшемнің
атауы
см, мм, км,
га, кг, ц, т
Емлесі
ҚХРмен
Қазақстан
Республикасы
достық
қатынаста. Биыл еліміз
дің көп жастары АҚШ
қа оқуға жолдама алды.
ҚазТАГ мэлімдеме
жасады. Манар
ҚазМ¥Удыц
филология
факультетінде
оқиды.
Совхоз, колхоздар
жекелендірілді.
Мектептің
медпунктінде
тіс дэрігері балаларды
емдейді
Ол ГАЗ53 көлігімен
шөп тасиды. Астана
дан Ардақ ТУ 154
пен ұшып келді.
1 кг Ьал жинау үшш
ара он тоғыз миллион
гүлге қонады.
20 кмден астам жер
жүрдік. Тапсырмалар
Сөйлем ішіндегі берілген сөздерді қысқартып жазу.
1.Қытай Халық Республикасы мен Қазақстан Республикасы достық қатынаста.
Сөйлем ішіндегі берілген сөздерді қысқартып жазу.
2.Ажар биыл Тараз Мемлекеттік Университетіне оқуға түсуге дайындалып
жүр.
Сөйлем ішіндегі берілген сөздерді қысқартып жазу.
3.Ресей Федерациясы ядролық сынаққа біржола тыйым салуды жақтайды.
Сөйлем ішіндегі берілген сөздерді қысқартып жазу.
4.Математика пәнінен үйге сантиметр және дециметрге байланысты мысал
есептерді шығарып келуге берді.
Семантикалық кесте
Мысалдар
Біріккен сөз
Қос сөз
Қысқарған сөз
Сусу
Тасбақа
Балашаға
ТМД
Еңбеккүн
Ұшыпқонды
Екібастұз
педучилище
Дәрідәрмек
Ешқайсысы
Қысқарған сөздер. 6-сынып
Қысқарған сөздер. 6-сынып
Қысқарған сөздер. 6-сынып
Қысқарған сөздер. 6-сынып
Қысқарған сөздер. 6-сынып
Қысқарған сөздер. 6-сынып
Қысқарған сөздер. 6-сынып
Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.