1 Access Құрылымдалған сұраныстарын жасау

Практикалық жұмыс «ДҚБС Access бағдарламасында құрылымдалған сұраныстарын жасау».

Мақсат: құрылымдалған сұраныстарын жасау, кестелерді жасау, өшіру

Жұмыс барысы:

1)     «Movies» файлын жүктеп деректер қорын ашыңыз.

2)     Деректер қорының құрылымымен танысыңыз. Назар аударыңыз, деректер қоры үш кестеден тұрады:

a)     tblActors кестесі актерллер туралы мәліметтерді сақтайды: актердің бірегей нөмірі, аты, жасы, рейтингі, отбасылық жағдайы.

b)    tblFilms кестесі фильмдер туралы ақапаратты сақтайды: фильмнің бірегей нөмірі, фильмнің аты, режиссері, шыққан жылы, Оскар саны, жасалу мемлекеті, жанрі.

c)     tblRoles кестесі рөльдер  туралы ақапаратты сақтайды яғни, қай актер қай фильмде ойнағаны туралы ақпарат: фильмнің бірігіей нөмірі  және актердің  бірегіей нөмірі.

Құрылымдалған сұраныстар №1.

Ең алғашқы болып  үйренетін сұраныс -ол құрылымдалған сұраныстары болып келеді.

Мысалы, «Movies» деректор қорын атқару администраторына мерзімдік уақытымен қырық жасқа толған актерлердің аттарын білуі қажет.  Деректер қоры әрдәйім жаңа актерлермен толықтырылып отырғандықтан бүл жағдайда, бір ғана сұраныс жасалуы қажет, яғни, бұл сұраныс  қырық жастағы атерлердің  аттарын шығарып отырады.

a)     Сұранысты жасау үшін Создание- Конструктор запросов қойындысын таңдаңыз.

b)    Ашылған терезеден «Добавление таблицы» сұраныс деректерді таңдайтын керек кестені таңдаңыз. Бізге тек blActors бір кесте қажет. Кестені ерекшелеп, «қосу» командасын таңдаймыз (немесе  тінтуір арқылы кестенің атын таңдап «Добавление таблицы» терезесі арқылы).

Келесі «Добавление таблицы» терезесін жабуға болады.

c)     Жасалған сұраныс жастары 40 келген актерлердің  аттарын шығаруі тиіс. Сұраныс  орнату терезесінен қажетті  деректерді таңдау. Бірінші жол актердің аты- жөні, екінші жол неше жасқа келгені. «Вывод на экран» жолында арнайы белгішелерін қою қажет себебі екі жолдың мәнін біз экранға шығарамыз.  Біздің сұраныста арнайы шарты болады яғни  жас мөлшеріне қарап деректер қойылған шарт арқылы таңдалады. «Условие отбора» жолына келесі сөйлемді жазыңыз мөлшері «=40». Нәтижесін қара:

d)    Егер лентадан «Выполнить» командасын таңдасаңыз жасалған сұранысты орындауға және нәтижесін көруге болады.

e)     Сұранысты жасағаннан кейін сіз оның нәтижесін көре аласыз:

Жұмыс барысында біз жасаған сұраныстың нәтижесін көргендей, яғни 40 жасқа толған актерлердің барлық тізімін шығарғанына көзіміз жетті, енді біз «Конструктор»  режиміне көшіп  біздің жасаған сұранысты сәл модификациялауға тура келеді, яғни,  «ActorAge» жолы үшін  «Вывод на экран» жолының белгішесін алып тастау.  Ол үшін:

Тінтуірдің оң жақ батырмасы арқылы сұраныстың атын таңдаңыз және контекстік мәзірін шақырып «Конструктор»  командасын  таңдаңыз:

Келесі белгішені алып тастаңыз:

Сұраныс жасаңыз. Нәтижесінде жасалған сұраныс жасы 40 толған барлық актерлердің аттарын экранға шығарады. «Возраст» жолы көрсетілмейді бірақ таңдау сол арқылы жасалады:

Енді сұранысты сақтауға болады. Ол үшін тінтуірдің оң жақ батырмасын таңдап сұраныстың атауын ерекшелеңіз  содан  пайда болған контекстік мәзірінен «Сохранить» командасын таңдаңыз.

Сұраныстың  атауын еңгізіңіз, мүмкіндігінше еңгізген атауыңыз түсінікті болуы қажет яғни бұл сұраныс қандай нәтиже береді орындалғаннан кейін. Мысалы,  берілген сұранысқа «Актеры 40 лет» атауын қоюға болады.

«ОК» батырмасын таңдаңыз сол жағдайда сұраныс сақталады.

Енді сіз келесіні көре аласыз, деректер қорының объектілер тізімінің арасында  үш  кестеден  басқа тағы да сұраныс пайда болғанын:

Құрылымдалған сұраныстары №2.

Түрмыс құрған актерлер тізімін экранға шығаратын құрылымдалған сүранысын жасау қажет.

Ол үшін:

a)     «Создание» - Конструктор запросов командасын орындаңыз.

b)     «tblActors» кестесін қосыныз.

c)     Тұрмыс құрған актерлердің аттарын шығару үшін бізге екі өріс қажет болады: актердің аты және оның отбасылық жағдайы. 

d)    Сонымен қатар, актерлер таңдауы «ActorMarried» (тұрмыстық жағдайы) орістерінің шамасы бойынша жасалады.  Бүл өрістің деректер типі: логикалық болып келеді, сондықтан,  өрістерде жазылған деректердің мәні жалған немесе ақиқат болады (яғни, тұрмыс құрған немесе жоқ).

Кесесі суретте көрсетілгендей сізге сұранысты баптау (орнату) қажет:

e)     Сұранысты орындаңыз. Сіз тұрмыс құрған барлық актерлердің аттарын көре аласыздар.

f)      Жасалған сұранысты «Актеры в браке» атауымен сақтаңыз

Таңдауға арналған сұраныс №3.

1990 жылдан бастап 2000 жылға дейін шығарылған барлық фильмдердің  тізімін шығаруға арналған іріктеу сұранысын жасаңыздар.

Ол үшін:

a)     Келесі команданы орындаңыз «Создание» - Конструктор запросов.

b)     «tblFilms» кестесін қосыңыз.

c)     Бұл сұраныс үшін бізге өрістер бойынша келесі ақпарат қажет:  Фильмнің аты, шығарылған жылы және режиссері.

d)    Бірақ, бізге 1999 жылынан бастап 2000 жылына дейін шығарылған фильмдерін шығару қажет, сондықтан, бұл сұраныс үшін таңдалу шартын көрсету қажет:

e)    

f)      Сұранысты орындаңыз. Нәтижесін қараңыз:

Сіз суретте көргендей, жасалған сұраныс кесте бойынша ақапаратты дұрыс немесе жалған шығарғанын байқауға қиын, себебі фильмдердің шығарылған жылдары іріктелмеген түрде көрсетілген. Бірақ, сіз оны дұрыстай аласыз  Конструктор режиміне өтіңіз (Е пункте Сұраныс №1 көрсетілген).  «Сортировка» өрісінің мәнін «по возрастанию» сөзіне өзгертіңіз:

a)     Сұранысты орындаңыз. Нәтижесін қараңыз:

Шынымен де, жасалған сұраныс 1999 жылынан бастап 2000 жылына дейін шығарылған фильмдердің аттарын шығарады. Сонымен қосқанда, фильмдердің  шығарылған жылының өсу реті бойынша іріктелген тізімін көрсетеді. Жасалған сұранысты  «Фильмы с 1990 по 2000» атымен сақтаңыз.

Кесте жасауға арналған сұраныс.

Берілген деректер қорында жаңа кесте жасауға арналған сұраныс құрастыру қажет.  Жасалған кестеге «tblOldFilms» атын беріңіз. Бұл кестеде 1990 жылында шыққан фильмдердің аттары сақталады. Жаңа кесте «tblFilms» бар кестесінен қалыптасады .

Жаңа кесте жасау сұраныс алгоритімі  іріктеу сұраныс алгоритімінен  үлкен айырмашылығы жоқ. Бірақ, бастапқы жұмыс жасау барысында, сұранысқа таңдалған кесте таңдалғаннан кейін сұраныс типін «Выборка» келесі «Создание таблицы» деп өзгертулеріңіз қажет.

Ретімен бастайық:

a)     «Создание» - Конструктор командасын орындаңыз.

b)     «tblFilms» кестесін қосыныз.

c)     Сұраныс типін өзгертіңіз «Создание таблицы» сұранысын таңдап.

d)   

e)     Пайда болған терезесінен жасалатын жаңа кестенің «tblOldFilms» атын еңгізіңіз. OK батырмасын басыңыз.

f)      Жаңа кесте «tblFilms» кестесінде бар барлық орістердің атын толығымен өзіне сақтайды, сондықтан, барлық өрістерді таңдауларыңыз қажет. 

g)    Бірақ, бізге 1990 жылынан бастап шыққан фильмдер қажет болады. Сондықтан,  «FilmYear»   өрісіне шарт қолдану қажет:

h)     

i)       Сұранысты орындаңыз. Пайда болған терезесінен «Да» командасын таңдаңыз. 

j)       Сұраныс жасалғаннан кейін деректер қорының объектілер тізімінде жаңа кесте пайда болды:

k)    Сіз кестені ашып оның ішінен 1990 жылынан бастап шыққан фильмдеріне қатысты ақапаратты көре аласыздар:

l)       Сұранысты «Создание таблицы» атымен сақтаңыз.

Өшіруге арналған сұраныс.

Фильмнің id параметірін еңгізген жағдайда  «tblFilms» кестесінен фильмнің өшірілуі қажет ететін сұраныс жасаңыз.  Яғни, сұраныс орындалғаннан кейін терез пайда болуы қажет, бұл шыққан терезесінде (id) параметірін енгізгеннен кейін сонымен қатар ОК команадасын таңдағаннан соң фильм туралы ақпарат өшірілуге тиіс.  

Ол үшін:

a)     «Создание» - Конструктор запросов командасын орындаңыз.

b)     «tblFilms» кестесін қосыңыз.

c)     Сұраныс түрін «Удаление» деп өзгертіңіз.

d)    Введите значения, как указано ниже:

Біз текқана бір ғана «id» өрісін қолданамыз, себебі, сол параметірі бойынша ақпарат өшіріледі.  Шарт қою ретін біз төртбұрыш жақша арқылы еңгіземіз. Жақшаның ішінде жазылған ақпарат бұл сұраныс орындалғаннан кейін экранға пайдаланушыға арналып шығатын текқана мәтін болып келді. Сондықтан, мәтінді сәл өзгертуге болады, ең маңыздысы оның мағынасы сізге түсінікті болу қажет.

Сұранысты орындаңыз. Сіз келесі терезені көресіз:

Сіз көргендей, шыққан терезе сіз төртбұрыш жақшасына жазған шарт бойынша мәтінді шығарып тұр.  Сонымен қатар, бұл терезеде деректрді еңгізуге арналған арнайы жолдар бар. Сіз санды id параметірі бойынша еңгізе аласыз және ОК бастырмасын басқаннан кейін фильм деректер қорынан өшіріледі.   

Бұл жағдайды, дұрыс бақылау үшін, сіз экранға шыққан терезені жауып «tblFilms» кестесін ашыңыз:

Сіз көптеген фильімдерді қөресіз. Id параметірі 145 тең фильм бар екенін білеміз. Тізім бойынша бұл бірінші фильм болып есептеледі. Енді біз тестілеуден  өткізіп көрейік, бізідің жасаған сұраныс қалай бұл ақапаратты өшіреді.  Ол үшін жасалған сұранысқа қайтадан оралып оны орындауға жіберіңіз. Пайда болған терезеге 145 санын енгізіңіз.

ОК командасын таңдаңыз.

Пайда болған  терезеден сіз келісіп «Да» командасын басыңыз.  

Енді сіз қайтадан «tblFilms» кестесін аша аласыз, сіз байқағандай id параметірі 145 тең фильм тізім бойынша жоқ. Бұл ақпарат өшірілген.

e)      Жасаған сұранысқа  «Удаление фильма» атын беріп сақтаңыз.

Қорытындай келе, сіздің деректер қорыңыз 9 объектісінен тұру қажет: 4 кесте және 5 сұраныс:

Керемет, жарайсың!

Егер, сіз барлық 5 сұранысты орындасаңыз және сізде тағы да бос уақыт бар болса, сіз өзіңізді тексеріп қосымша тапсырманы орындай аласыз:

Сұраныстарды жасаңыз:

1)    Екі және одан да артық Оскары бар фильмдерінің жаңа кестесін кестесін құрастыру үшін.

2)    Тұрмыс құрған және 35 жастан жас барлық актерлердің  тізімін шығаруға арналған  сұраныс жасау.

3)    Кестеге жаңа фильмді қосу үшін (пайдаланушы фильм туралы барлық ақапартты еңгізуі қажет).

Егер, сізде бір қиын жағдай туындаса, сіз келесі видео материалды қарауларыңызға болады: https://youtu.be/VNe56WIY8so

Скачано с www.znanio.ru