1-сыныптың бейімделуі

«№ 21 орта мектеп »  КММ 1 «Ә» сынып оқушыларының  мектепке бейімделуі жөніндегі  есебі        Дайындаған 1­сынып мұғалімі: Хамзина А. Ж. Петропавл қ, 2016 ж. 1 «Ә» сынып оқушыларының мектепке  бейімделуі жөніндегі есебі        Жаңа ғасырдағы мектеп алдындағы міндет – егеменді еліміздің жас ұрпағын жан-жақты дамыта отырып тәрбиелеу. « Елімізді 2050 жылы барысқа айналдыратын күш – мектеп партасында отырған оқушылар мен 15-20 жас аралығындағы жастар » деп Елбасымыз бекер айтқан жоқ. Өйткені Қазақстанның бүгіні мен ертеңі жас ұрпақтың еншісінде. Ал жас ұрпақты жан-жақты, терең білімді, интеллектуалдық деңгейін жоғары етіп қалыптастырудың бірден бір жолы – оқушыға білімді терең игертудің тиімді әдіс – тәсілдерін іздестіру, шығармашылыққа жетелеу. Бұл ретте мұғалімнің терең біліктілігі қажет . Кезінде ұрпақ тәрбиесі, ел тағдыры жөнінде елеулі еңбектер жазып, аталық ақыл айтқан ғалым — профессор Б. Кенжебаев: «Бала біздің болашағымыз». Болашағына немқұрайлы халықтан ештеңе күтуге болмас еді. Еліміздің бүгінгі, ертеңі – болашақ жас ұрпақтың қолында, — ал жас ұрпақтың тағдыры – ұстаздардың қолында.Менің болашақ мамандығым ұстаз болғандықтан, жас ұрпақтың тағдыры мен үшін әрдайым өзекті. Қазіргі таңда бастауыш сынып ұстаздары үшін оқушыларының мектепке дайындығы мен бейімделуі бірқатар кедергілер мен қиындықтарға толы. Қазіргі заманда 6 жасар балаларды мектепке оқытуға дайындау өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Алты жасар баланың алғаш рет мектепке келуі — балаға да және оның ата-анасына да өте жауапкершілікті кезең болып саналады. Оқу әрекетіне еш ауыртпалықсыз әрі табысты кірісіп кету үшін баланың дені сау және жан-жақты даярланған болуы қажет.Осыған орай мен оқушылардың мектепке, оқу үрдісіне тез бейімделуін қатаң бақыладым. Биылғы 2016­2017 оқу жылында 1 «Ә» сыныбында 18 оқушы болды. Соның ішінде 10­ы  қыз бала, 8­і ұл бала. 14 оқушы осы мектептің даярлық тобында болған, 2 оқушы №2  орта мектептен , 1оқушы қазақ мектеп гимназиясының даярлық тобынан, 1 оқушы  «Ақбота»  балабақшасының даярлық тобынан келген. Оқушылардың басым бөлігі осы  мектептің оқушылары болғандықтан олармен тіл табысу қиын болған жоқ. Өйткені мен  бұл сыныпта жұмыс істегенмін. Бірақ оқушылар мектепке әртүрлі деңгейдегі  дайындықпен келді. Бірақ басқа  4 бала   үшін мектепке, оның тәртібі мен талаптарына,  мұғалімге  бейімделусәл қиындық туғызды.Өйткені таныс емес мүғалім, оқушылар  және орта.Әдетте мектепке бейімделудің 4 деңгейі болады: жоғары, орта, төмен және  өте төмен.Менің оқушыларым менің тәртібім мен менің талаптарыма үйрене бастады.  Ата­аналармен өткізілген сынып жиналысында, мектеп ішілік жалпы жиналыста  оқушының мектепке бейімделуі жайлы көп сөз қозғалған болатын. Сондықтан ата­ аналармен де тығыз жұмыс жүргізілді. Оқудың алғашқы аптасында­ақ кейбір оқушылар  өздерін әлі оқушы сезіне қоймады. Өздерін даярлық сыныптағыдай сезініп, іс­әрекеттер  жасай бастады. Тек оқудың 5­6 апталарында жұмысқа қабілеттілік көрсеткіштері  тұрақты бола бастайды және біртіндеп жоғарылайды. Оқумен байланысты барлық  жүктемеге қатысты тұрақты бейімделу басталды. Оқу жүктемесіне ағзаның физиологиялық бейімделуі қиын кезең болғанымен, ол оқудың 5­6 апталарында аяқтала бастады.     «Мектеп күйзелісі» ­ бұл баланың мектепке баруымен байланысты психикалық күйінің  бұзылуы сияқты жылау, мектепке барғым келмейді деген оқушылар тарапынан қылықтар  болған емес.      Балалардың ішінен мектепке бейімделу ауыр, қиын болған балалар болған жоқ. Мұнда  денсаулық жағдайының бұзылуы оқу жылының басында 2­3 оқушыда ғана болды.  Менің ойымша менің оқушыларымның  бейімделудің ауыр  болған жоқ. Бірақ бастапқы  бетте жаңартылған бағдарлама бойынша оқушылардың  оқу тәртібі және оқу жүктемесі аса ауыр болды.Тіпті мен үшін де. Денсаулық жағдайына байланысты кейбір оқушылардың  бейімделуі қиын болатын шығар. Менің оқушыларымның арасында денсаулығында кінәрәті бар оқушылар  болған жоқ. Барлық оқушылар денсаулық тобының негізгі тобында.       Сырттан келген 4 оқушы сынып ұжымына тез үйренісіп кетті.Әлеуметтік­психологиялық тез бейімделді.      Қазіргі таңда менің оқушыларым мектепке бейімделіп болды деген ойдамын. Алғашқы уақытта мен тек оларға сапалы білім мен тәрбие беруде көп жұмыс жасаймын деген ойдамын. Себебі білімді, тәрбиелі оқушылар мұғалімінң мәртебесі мен мақтанышы. оқушыларБаланың мектептегі ортаға толығымен қосылуының ең маңызды нышандарының бірі оның сыныптастарымен, мұғаліммен тұлғааралық қарым- қатынас жасаудағы қанағаттануы болып табылады. Осы кезеңде бірінші сынып оқушысы белсенді түрде қарым-қатынас жасайды, балалар ортасынан өз орнын іздейді, басқа балалармен серіктесуге үйренеді және өзіне көмектесуге қарсы болмайды. М.М.Безруких, С.П.Ефимова баланың мектепке бейімделуін ұзақ мерзімде процесс ретінде қарастырып, оны әлеуметтік-психологиялық және физиологиялық жақтарын сипаттаған. Орыс педагогы Зимняя И.А.өзінің «Педагогическая психология» деген еңбегінде баланың мектепке физиологиялық бейімделу үдерісін қарастырады: а) Физиологиялық бейімделу. Оқу басталуына байланысты жаңадан әсер етуші ықпалдардың әсерінен балалардың ағзасының барлық жүйесі қарқынды түрде жауап қайтарады. Бұл «физиологиялық толқу» айтарлықтай ұзақ уақытқа — 2-3 аптаға созылады. Осы кезеңде ресурстарды үнемдеу туралы айтуға да болмайды, себебі мұнда барлық күш-жігер жұмсалады. Сондықтан ата-аналар осы кезеңде әрбір бала жоғары физиологиялық күш жұмсайтындығын ескеруі тиіс.Оқушы қандай жұмысты орындасын, мейлі ол ақыл-ой жұмысы болсын, мейлі амал жоқтан отырып істейтін қосалқы жүктеме болсын, немесе үлкен әрі таныс емес ұжымда қарым- қатынас жасауға психологиялық жүктемеге ағза, яғни оның әрбір жүйесі өзінің күшіне, жұмысына жауап қайтаруы қажет. Бала ағзасының мүмкіндіктері шексіз, ұзақ күш жұмсау, соған байланысты шаршау немесе болдыру баланың денсаулығына кері әсер етуі мүмкін екендігін барлығымыз да білеміз. Мұның барлығын айтып отырғанымыздың себебі, біз кешегі тынымсыз балалардың тез шаршағыш болатындығын, оларды партада «тағы да бір сағат» отыра тұр деуге мәжбүрлеудің болмайтындығын, күн тәртібін сақтау керектігін білеміз. Мынаны есте сақтау керек: бала өмірінде қайта құрудың қиындығы барлық балалардың басынан өтеді. Мектепке бейімделудің баяулауының бастысы — бала денсаулығы, сондықтан олардың денсаулығына мән беріп, ауру-сырқауларын емдеп жазу керек. б) Әлеуметтік-психологиялық бейімделу. Көптеген балалар оқудың алғашқы екі айында бейімделеді. Олар ұжымға тез қосылып кетеді, сыныпқа үйренеді, жаңа достар табады; үнемі көтеріңкі көңіл- күйде жүреді, сабырлы, байыпты болып, мұғалімнің талаптарын өз еркімен еш қиындықсыз орындайды. Әрине, олар тәртіптің барлық ережелерін орындай қоюы қиынырақ, бірақ қазан айының соңына карай мұндай балалар жаңа оқушы дәрежесіне, жаңа талаптарға, жаңа күн тәртібіне тез үйреніседі. Ал кейбір балалардың мектепке бейімделуіне біраз уақыт қажет; олар бір ай немесе одан да көп уақыт бойы сабақта ойнап отыруы мүмкін немесе мұғалімнің ескертуіне қарамай сыныптастарымен төбелесуі мүмкін (немесе керісінше «кішкентай балалар сияқты» жылап және олардың оқу бағдарламасын меңгеруі қиындыққа түсуі мүмкін. Тек бірінші тоқсанның соңында ғана олардың тәртібі дұрысталады. Басқа балаларда оқу бағдарламасын меңгеруден басқа мейлінше маңызды қиындықтар болуы мүмкін. Олардың тәртіптері нашарлап, көңіл-күйіне кері әсер етеді. Мұғалімдер мен сыныптастары көбінесе осындай балаларға шағымданады. Мұндай балаларды көбінесе сынып ұжымы қабылдамайды, ал бұл олардың керісінше қарсылығын, наразылығын тудырады — үзілісте төбелеседі, сотқарлық жасайды, айғайлайды, сабақта өзін дұрыс ұстамайды. Егерде мұндай тәртіптің себебін дер кезінде анықтамаса, бұл жүйке жүйесінің жұқаруына және психикалық денсаулығының бұзылуына әкеліп соғады. Сондықтан, егер баланың тәртібі мұғалімді, ата-аналарды мазасыздандыратын болса, балалар психологы мен психоневролог дәрігерге көрсету қажет. Әрине осындай психологиялық жүктемелер мен бірінші сынып оқушысының өмір сүру қалпын қайтадан өзгерту «физиологиялық деңгейде» жүзеге асырылады. Баланың мектепке бейімделуіне негізгі үш жақты қиындық әсер етеді: Біріншісі, мектептің жаңа күн тәртібі – ерте ұйқыдан тұру, тыныш отыру, сабақтан қалуға болмайды, дер кезінде сабақты орындау және тб. Мұндай дағдылар балада бұрын қалыптаспағандықтан олар шамадан тыс шаршайды, сабақтан қалығысы келіп тұрады , мазасызданады және тб. Көбіне алты-жеті жастағы балаларда өзіндік әдетердің қалыптасуының алғышарттары қалыптаса бастағандықтан кейбір жаңа құбылыстарға бейімделу қиынға соғады. Ең бастысы мұғалім мен ата-ана осы жағдайларды дұрыс ескергендері маңызды. Екіншісі, баланың мектеп мұғалімімен, құрбыларымен және отбасымен өзара қатынасына байланысты туындаған мінез-құлықтар. Жай ғана мейірімділіктен мұғалім өзінің авторитарлық стилі талап етушілік, қаталдық, мінез құлықта қажетті әрекеттердің орындаулуын талап етуші болып көрінеді. Ол үнемі баланың жұмысын бағалап отырады. Кей жағдайда бала өзін құл ретінде сезуге дейін барады. Нәтижесінде кейбір балалар жасқаншақ, ал біреулері үйде бас ал мектепте мүлдем басқаша қылық көрсетеді. Ейбір оқушылар жаңа ортада өздерін дұрыс меңгере алмай, басқа балалармен танысуы бірден болмағадықтан, өзін жалғыз сезінеді. Тәжірибелі мұғалім барлық балаларға бірдей талап қояды, бірақ әр баланы жеке-жеке қадағалайды. Бала мектепке келгеннен соң оның үйдегі орны да өзгереді. Оның міндеттері де және құқықтары да жаңаша құрылады. Мысалы оның сабақ орындауына ерекше, бөлек уақыт қажет болғадықтан үлкендер оның күн тәртібімен санасады. Үшінші түріне бірінші сынып оқушылары оқу жылының ортасына қарай сезінеді. Олар басында мектепке бірден жүгіріп, уақытынан ерте баратын болса, кейіннен ересектердің ықпалымен ғана барады. Өздерінің әрбір алған бағасына қуанып, сабақты қызығушылықпен орындаса осы кезеңде ол төмендейді және бәрібірлікке ауысады. Қорытындылай келе біз мейірбан адамдар болып, балаларды қаз — қалпында сүюге тиіспіз, шолжаңды да, тіл алғышты да, ақылдыны да, жалқауды да бірдей жақсы көруіміз қажет. Өзіміздің жан — шуағымызды балаларға алаламай тең үлестіруіміз керек. Балаға деген мейрімділігіміз бен махаббатымыз педагогикалық қызметіміздің ең басты дәлелі болуы тиіс. Балаларға деген сүйіспеншілік пен мейірім олармен дөрекі сөйлесуге, олардың жеке басымен намысына тиюге, ұрсып, қорқытуға жол бермейді. Біз ұлт болашағын, еліміздің келешегі — жас ұрпақты тәрбиелеп отырғанымызды әсте ұмытпаған жөн. Ұстаз – жас ұрпақтың рухани сәулеткері, қоғам, халық өзінің үміті мол болашағын тапсыратын сенімді өкілі. Біз сол сенімді ақтай отырып, зерделі де зерек, парасатты, ұлттық және азаматтық құндылықтарды бойына дарытқан тұлғаларды тәрбиелеуіміз қажет. Біздің жастар елімізді, жерімізді, тілімізді бүкіл әлемге паш етсін десек, жаңа заманға лайық етіп тәрбиелейік. Шәкірттеріміз көзге ғана емес, көңілге де қуаныш сыйлап, өміріміздің гүліне, мәні мен сәніне айналсын. Біз тәрбиелеген ұрпақ тәрбиелі де тәртіпті, ақылды да өнегелі, рухани адамгершілігі мол Қазақстанның беделді азаматы болады деп сенемін! Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. Венгер Л.А., Венгер А.Л. Готов ли ваш ребенок к школе? — М.: Знание, 1994. 2. Зимняя И.А.Педагогическая психология. Учебник для вузов. Изд. Второе, доп., испр. И перераб. — М.: издательская корпорация «Логос», 1999. 3. Воликова Т. В. Учитель и семья. — Москва, 1987. 4. Гребенщиков И. В. Школа и семья. — Москва, 1985. 5. Диагностика школьной дезадаптации: Для школьных психологов и учителей начальных классов системы компенсирующего обучения. — М.: Редакционно- издательский цент Консорциума «Социальное здоровье России», 1995. «№3 орта мектебі»КММ 1-сынып оқушыларының мектепке бейімделуі жөнінде анықтама. Мектебімізде 2014-0215 оқу жылында 1 «а» сыныбында 20 оқушы, ал 1 «б» сыныбында 21оқушы бар. Мектеп жарғысындағы оқушының міндеттері мен ережелерін үнемі сақтап отырады. Күн тәртібінің орындалуы, мектеп формасының сақталуы, күнделікті толтыруы жақсы жағдайда. 1 сынып оқушылары 100% ыстық тамақпен қамтылған. Сынып құжаттарының толтырылуы қанағаттанарлық. Сынып жетекшілерінің сынып оқушыларымен қарым-қатынасы жақсы деңгейде, оқушылар сабаққа көтеріңкі көңіл күймен келеді, сынып жетекшілерін ата-аналарынан кейінгі екінші орынға қояды, жақсы көреді.Сынып жетекшілері оқушылармен жексенбіде басқа апта күндерінің бәрінде түске дейін бірге болады.Оқушылармен жеке, топпен, жалпылама жұмыс жасайды. Оқушылардың эмоциялық жағдайын бақылау кезінде төмендегідей нәтиже көрсетті. № Эмоциялық 1 «б» жағдайы 1 «а» 1. Мұғаліммен тілдесуі 2. Мектепке келуі өте жақсы- 11 оқушы жақсы- 7 оқушы орташа- 2оқушы Көңілді- 17оқушы өте жақсы-10 оқушы жақсы- 8 оқушы орташа- 3 оқушы Көңілді- 20 3. Сабақта 4. Құрдастарымен қарым- қатынасы Үйге қайту 5. оқушы өте жақсы-9 оқушы жақсы- 9 оқушы орташа- 3 оқушы өте жақсы- 10 оқушы жақсы- 7 оқушы орташа- 3оқушы Жақсы- 20 оқушы Жақсы- 21 оқушы Көңілді- 20 оқушы Көңілді- 21 оқушы Сынып жетешілері сынып оқушыларының мектеп өміріне бейімделуіне жағдай жасауда, оқушылар денсаулығын сақтау мақсатында күнде ертеңгілік жаттығу, сабақ барысында кемінде екі рет сергіту жаттығулары жүргізіледі. Ата-ана тарапынан үйдегі оқытуға қадағалу бар. Ата-аналар жиналысы қыркүйек – қазан айлары аралығында әр сыныпта 2 рет өткізілген. Ата-аналардан бала мен қарым-қатынасы, баласының сабағына көңіл бөлуі туралы сауалнама жүргізілді. Нәтижесі: баламен қарым-қатынасы жақсы- 100%, сабағына көңіл бөлуі: жоғары - 80%, орташа 20%. Мектептің оқу- тәрбие жұмыс жоспары бойынша қыркүйектің 15-27 аралығында бірінші сыныптардың бейімделуін бақылау әкімшілік тарапынан жүргізілді. Оқушылардың мектепке бейімделуі қалыпты жағдайда деген қорытынды жасалды. Ұсыныс: Мектеп ережесін барлық оқушылар сақтайды. Көбірек көңіл бөлетін оқушылар: 1 «а» сыныбында Турган Али, Кабимуллина Динара, ал 1 «б» сыныбы бойынша Секеева Раушан, Оразгали Байсұлтан, Сагимбаева Сабина. «№3 орта мектебі»ММ 1­сынып оқушыларының мектепке бейімделуі жөнінде анықтама. Мақсаты: Оқушылардың психо­эмоционалдық көңіл­күйін,  отбасы мүшелерімен  қарым­қатынасын, зейінін шоғырландыруын, үзіліс уақыты мен сабақ барысындағы  белсенділігін диагностикалау. Міндеттері:  Тест  «Мектепке келгендегі  оқу қабілетін зерттеу»   с Оқушылардың эмоциялық жағдайын бақылау   Зейінін шоғырландыруын зерделеу. “Белгілерді қойып шық” әдістемесі.   Оқушының үзіліс уақыты мен сабақ барысындағы белсенділігі, құрбыларымен  қарым­қатынасына бақылау.  Ата­ананың қаншалықты дәрежеде балаға көмектесуін анықтау  Ақпарат құралдырында баланың мектепке бейімделуі туралы психологиялық  кеңес беру.  Мектебімізде  1 «а» сыныбында 20 оқушы, ал 1 «б» сыныбында 19 оқушы бар.  Мектеп жарғысындағы оқушының міндеттері мен ережелерін үнемі сақтап отырады.   Күн тәртібінің орындалуы, мектеп формасының сақталуы, күнделікті толтыруы жақсы  жағдайда. 1 сынып оқушылары 100% ыстық тамақпен қамтылған. Сынып құжаттарының толтырылуы қанағаттанарлық.   Сынып жетекшілерінің сынып оқушыларымен қарым­қатынасы жақсы деңгейде,  оқушылар сабаққа көтеріңкі көңіл күймен келеді, сынып жетекшілерін ата­аналарынан  кейінгі  екінші орынға қояды, жақсы көреді.Сынып жетекшілері оқушылармен   жексенбіде басқа апта күндерінің бәрінде түске дейін бірге болады.Оқушылармен жеке, топпен, жалпылама жұмыс жасайды. 1 «а» сыныбы бойынша  1 «б» сыныбы бойынша  Мұрагер б\б­ 14 бала  Мұрагер б\б­ 2 бала  Мектепалды даярлық тобы  ­4бала  Үйден­ 1бала  Дельфинчик б\б­ 1бала  Мектепалды даярлық тобы  ­13бала  Үйден­ 3бала  Ивушка б\б­ 1 бала  Мектепке дайындығын зерттеудің қортындысы  Мақсаты: 1 сынып оқушыларының мектепке оқу қабілетін анықтау  Қатысқандар саны  ­ 38 оқушы Сынып  1 «А»  1 «Б»  Өте жоғары  4 2 Жоғары  Орташа  Төмен  8 7 8 7 1 1 8 7 6 5 4 3 2 1 0 өте жоғары жоғары орташа төмен 4 8 1  8 2 7 " 7 1 1  " Оқушылардың эмоциялық жағдайын бақылау кезінде төмендегідей нәтиже көрсетті.  №  Эмоциялық  жағдайы  1.  Мұғаліммен  тілдесуі  1 «а»  1 «б»  өте жақсы­ 5 оқушы  жақсы­ 13 оқушы  орташа­ 3 оқушы  өте жақсы­7 оқушы  жақсы­ 10 оқушы  орташа­ 2 оқушы  2.  Мектепке келуі  Көңілді­ 21 оқушы  Көңілді­ 19 оқушы  3.  Сабақта  4.  5.  Құрдастарымен  қарым­қатынасы  Үйге қайту  өте жақсы­ 4 оқушы  жақсы­ 7 оқушы  орташа­ 10 оқушы  Жақсы­ 21 оқушы  өте жақсы­4  оқушы  жақсы­ 6 оқушы  орташа­  7 оқушы  төмен ­ 2 оқушы  Жақсы­ 19 оқушы  Көңілді­ 21оқушы  Көңілді­ 19 оқушы  1 а сынып. “Белгілерді қойып шық” тестін қорытындысы бойынша 8 7 6 5 4 3 2 1 0 жоғары норма орт.жоғ. орта төмен 1 «б» сынып. «Белгілерді қойып шық» ” тестін қорытындысы бойынша 7 6 5 4 3 2 1 0 жоғары норма орт.жоғ. орта төмен Сынып жетешілері сынып оқушыларының мектеп өміріне бейімделуіне жағдай жасауда,  оқушылар денсаулығын сақтау мақсатында күнде ертеңгілік жаттығу, сабақ барысында  кемінде екі рет сергіту жаттығулары жүргізіледі. Үй тапсырмасының көлемі бала  жасының ерекшелігіне сай беріледі, ата­ана тарапынан қадағалу бар, үй тапсырмасын  орындауда ата­ана көмегі көп қажет етілмейді, оқушы өзі орындайды .      Ата­аналар жиналысы қыркүйек – қазан айлары аралығында әр сыныпта   2 рет  өткізілген. Ата­аналардан бала мен қарым­қатынасы, баласының сабағына көңіл бөлуі  туралы сауалнама жүргізілді. Нәтижесі: баламен қарым­қатынасы жақсы­100%,  сабағына көңіл бөлуі: жоғары ­ 80%, орташа 20%. «Балаңыз мектепке дайын ба ?” атты сауалнама ата­аналардан алынды. Нәтижесінде: Ата­аналарға төмендегідей  ұ с ы н ы м д а р  мен  к е ң е с т е р берілді.  1.  Сөйлемейтін бала басқаның да сөзін ұқпайтынын есте ұстаңыз. Оқушы сөйлеп тұрып  та өзін тыңдай білуді үйренуі керек. 2. Балаға мадақтау маңызды: сөзбен, көзқараспен, іс –әрекетпен.  3.Ештеңеге қарамастан балаға әрқашан сеніп, оны қолдап отыру керек. 4. Тәрбиені қайшылыққа әкелмеу . Қорытынды: Бірінші сынып оқушыларының мектеп өміріне бейімделуін тексеру  мақсатында 02­30.10.2012ж  сыныптық жалпы бақылау өткізілді, нәтижесі директор  жанындағы отырыста қаралып, тиісті шешім қабылданды. Бірінші сынып  оқушыларының мектеп өміріне бейімделуі қалыпты жағдайда өтуде.                                                                      Орындаған. Жантанушы                                                                          2013­2014 оқу жылы Кіріспе .  алғашқы сынып оқушыларының бейімделу мәселесі бойынша отандық және шетел әдебиеті талдау . Отандық психологиялық әдебиетте бейімделу 1 проблемасы . Шетел әдебиеті бейімделу 2 тұжырымдамасы . Кіші мектеп жасындағы 3 жасы сипаттамалары .  Мектепке Бірінші сынып оқушыларының бейімделуі жағдайларында зерттеу Минскіде . Бірінші сынып оқушылары мектептің бейімделу 1 шарттары № 114 . 2 мектепке баланың бейімделу өзін­өзі бағалауын әсері . Оқушыларының өзін­өзі бағалауын 3 эксперименттік зерттеу Қорытынды Сілтемелер тізімі Бағдарламалар Кіріспе өте   өзекті         болып   бейімделу баланың проблемасы   мектеп табылады.  Бейімдеу өтуге қаншалықты табысты мектепте балалардың кейіннен дамыту және білім беру табысқа байланысты.  бейімделу құбылыс адам қызметінің жаңа түрін, әлеуметтік рөлін, әлеуметтік ортаға өзгеруіне игеру байланысты. Бірінші сыныпты бейімдеу ­ әлеуметтік орта өзгеріп, білім ­ ­ баланың өмірінде ерекше және күрделі кезең, ол студенттің жаңа әлеуметтік рөлін, қызметтің жаңа түрін дамытады сыныптастары, мұғалімдері және үлкен әлеуметтік топ ретінде мектеп бар, онда баланы енгізілген, оның өмір салтын өзгертеді. Баланың жеке сипаттамалары, басқалармен қарым­қатынас сипаты, мекеменің түрі (және, демек, білім беру  бағдарламасы күрделілігі деңгейі: ) мектеп өміріне баланың   және дайындық мектеп баланың бейімделу мерзімі алты айға дейін 2­3 апта қажет болады, ол көптеген факторларға байланысты   дәрежесі.  Аналар мен әкелер, әжелер мен аталар ­ маңызды фактор ересектер үшін қолдау болып табылады.  көп ересек астам табысты бала жаңа жағдайларға бейімделеді, осы үдеріске барлық ықтимал көмек болады. бала мектепке кіреді жаңа стандарттар мен талаптарға мұғалім және оның ата­анасын дамыту қажеттілігі, мінез­құлық және басқалармен қарым­қатынас ескі үлгілерін бұзып салуға әкеп соғады.  Барлық балалар, мектепке бейімделу кезеңде арқылы жақсы дайындықты бар екенін әсіресе өтіңіз.  Бұл кезең баланың ішкі шиеленісті, мазасыздану және төменгі өзін­өзі бағалауын өсті деңгейін арттыру  жолымен жүреді.  Класс I баланың бейімделу процесі қиын болса әл­ауқаты және өзін­өзі тұрақтандырушы эмоционалдық  мектеп бейімдеу қалыпты толқынында, оның жеке даму дірілдеуі мүмкін.           әлеуеті жасауға жағдайлар табысты бейімделу Дәлелдемелер, бір жағынан, басқа да тиісті іс­шаралар, өнімділігі болып табылады ­. Жеке тұлғаның ішкі мемлекеттік, ішкі шиеленіс оның эмоциялық әл­ауқаты, болуы немесе болмауы Қазіргі заманғы білім беру жүйесі, сондай­ақ мектеп, атап айтқанда, бірінші­сынып табысты бейімделуіне қолайлы бар.  Жақында,   ата­аналар   мен   мұғалімдердің   психологиялық­педагогикалық   сауаттылық   барған   баланың тұлғасын дамытуға бағытталған, оның моральдық және психологиялық әл­ауқатын, мектепке дайындау және мектепке бейімделу отыр. бірінші сынып табысты бейімделуіне ықпал жағдай зерттеу, ең қолайлы анықтау, баланың өмірінің осы қиын кезеңде жайлы психологиялық климатты құру үшін мұғалімге және бірінші сынып оқушыларының ата­аналарына көмектеседі. зерттеудің мақсаты бірінші сынып табысты бейімдеу үшін қолайлы жағдай анықтау болып табылады.  мақсаттары: .  Бірінші сыныпта бейімдеу мәселесі бойынша отандық және шетелдік әдебиеттерді талдау; .  Expand жасы жас студенттерді ерекшеліктері; .  Мектепке бірінші сынып оқушыларының бейімделу жағдайларын тексеріңіз; .  Бейімдеу тұрғысынан студенттің эмоциялық күйін зерттеу.  Зерттеу нысаны мектепке бейімдеу баланың эмоционалды жағдайы болып табылады. Зерттеу пәні ­. І сортты табысты бейімделу үшін қолайлы қоршаған ортаны 1 .  алғашқы сынып оқушылар�... ың бейімделу мәселесі бойынша отандық және шетел әдебиеті талдау  . Отандық психологиялық әдебиетте бейімделу 1 проблемасы     жалпы келтіру   Биохимиялық жылғы әлеуметтік ­ ортақ, өте кең мағынасы бар, және көптеген деңгейлерінің біріндегі құбылыстарға бейімделу процесінің мәнін бар.  Мысалы, V.  Теологиялық,   RS   Немов   дерлік   бірдей,   17   [«ынталандыру   шектеулі,   нақты   бейімделу   процесі анализаторы»   ретінде   p.215   бейімделу s.546].  Оған бейімделу тұжырымдамасын астам жалпы анықтау нақты аспектілерін қарай, бірнеше мағынасы берілуі   мүмкін:   бейімдеу   дене   қоршаған   ортаға   бейімделеді,   олар   арқылы   процесін   белгілеу   үшін анықтамалары Петров, ретінде     жылы   анықтау; психология   А.В. көптеген бейімдеу   p.168;   16,   14, бейімдеу әлеуметтік пайдаланылады;   ағза   мен   қоршаған   орта   арасындағы   орнатылған   тепе­қатынасы   (салыстырмалы үйлесім), белгілеу үшін; Бейімді процесінің нәтижесінде бейімдеу қарастыру; Бір laquo ретінде бейімделу қарау; мақсатты және raquo;, laquo үшін; raquo ұмтылады; дене [14, p.40]. , Бұл жағдайда дене қоршаған ортаға бейімделеді, онда процесс ретінде бейімдеу нақты ұғымын .  Сондай­ақ,   әлеуметтік   бейімделу   оңтайлы   әлеуметтендіру   үшін   міндетті   шарт   болып   табылады «әлеуметтік бар.  Ол,   адам   ғана   емес,   өздерін   білдіруге   мүмкіндік   береді   адамдар   іс­шаралар   олардың   көзқарасы, әлеуметтік үдерістер мен құбылыстарды белсенді қатысушысы болуға, сондай­ақ арқасында олардың табиғи б.  12].  «Әлеуметтік жағдай жаңа жүйесіне баланың бейімделуі, жаңа қарым­қатынастар, талаптар, қызметі» [21,   жылы.  Ол құрылғыңыздың ішкі шығындар, денсаулығының нашарлауы, көңіл­күй, төмен өзін­өзі бағалауын жоқ баланы жасалды маңызды болып табылады. Мектепке бейімделуін әсер ететін ең маңызды шарттарының бірі мектепке баланың дайындығы болып табылады.  Көптеген   зерттеушілер   осы   мәселеге   ерекше   мән   және   интеллектуалдық   оқыту,   тілдерді   дамыту, математикалық  дамыту, адамгершілік  және ерiк­жiгер тәрбиелеу, лауазымына  студенттік  дайындығы білім деңгейіне негізделген мектеп дайындығы, критерийлерін әзірл�... ...   жетілдіруді «жалғастыру   [19,     өзін­өзі бейімдеу» мағынада   4]   ­   үшін   «мектеп   §   кең         ұғым ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ КЕҢЕС БЕРУ 1.Ата­анаға     баланың мектептегі оқуға психологиялық дайындығы бойынша кеңес беру 1. Баланы біртіндеп мектеп күн тәртібіне бейімдеу керек. 2. Бала мұғалімді дұрыс тыңдауы үшін оған беретін нұсқауларыңыз анық, аз сөзді, жылы лебізді,  жайдарлы әрі жайлы болуы қажет. Баланы мектепте болатын қиындықтармен қорқытпаңыз. 3. Мектеп алдында әрі оқу кезінде баланың көру және есту сезгіштігін тексертіп отырыңыз. 4. Оқуға дайындық: 6­7 жастағы бала әліппенің баспа әріптерінің барлығын білуі тиіс. Кейбір  балалар буындап, кейбірі тұтас мәтінді де оқи алады. Балалардың дайындығы әр түрлі  болғанымен барлық балалар оқу процесінен жылдам шаршайды. Сабақты демалыспен кезектестіріңіз. Балаңыз айна алдында дыбыстарды нақты, дауыстап, жекелеген  дыбыстарды бөліп әрі созып айтуына мүмкіндік беріңіз. Бұл сөйлеу апаратын дамытады. 5. Жазуға дайындық: қаламды бала дұрыс жаттыққан қолмен ұстауы тиіс. Бояуды трафарет және  штрихтаумен алмастыру. Сызықтар төменнен жоғары, оңнан солға, егер ол қисық болса, онда  сағат тіліне қарсы болуы тиіс. Сызықтардың арасы 0,5 см болуы тиіс, бұл жазба әліппесінің  негізгі принципі. Есіңізде болсын, сабақтан қалай шаршаса, оқудан да солай шаршайды. Есіңізде сақтаңыз! Балаңызды мектепке дайындағанда сіз өзіңізге мұғалім ролін алмай, балаңыз үшін оны жақсы көретін  және түсінетін ата­ана болып қала беруіңіз керек. Бала өзінің қолынан келетіндердің бәрін бар  ықыласымен орындайды. Сондықтан ол жалқау бола алмайды. Балаңыздың жетістігін ешқашан өз жетістігіңізбен және үлкен бауырының, сыныптас құрбысының  жетістіктерімен салыстырмаңыз. Тек қана сіздің шыдамдылығыңыз бен сүйіспеншілігіңіз балаңыздың  оқуда алға ұмтылуына кепіл бола алады. 2.Педагогтерге     оқушының баланы мектептегі оқуға психологиялық дайындау бойыншакеңес беру ­ Бала үшін жағымды психологиялық ахуал орнату; ­ Оқу түрткісін өзектендіру, оқушыға өзінің оқуы үшін жауапкершілікті түсініп, оны мойнына алуға  үйрету; ­ Балаға «Оқушы» позициясыналуға көмектесу; ­ Қарым­қатынаста коммуникативті дағдыларын дамыту; ­ Баланы мұғаліммен, оқушылармен оқу ынтымақтастығына тәрбиелеу; ­ Баланың тұлғалық дамуына қолайлы психологиялық жағдай жасау. 3.Ата­анаға: Балалардың қорқыныш, үрей сезімінен арылту бойынша психологиялық кеңес беру: Егер сіз өзіңіз бірдеңеден қорықсаңыз қорқынышыңызды балаға көрсетпеуге тырысыңыз. Әлемді  өлімге апарар ауру кезіп жүр, қалада қанішер адам пайда болды және т.б. дегенді үнемі айта берудің  қажеті жоқ. 1. «Қорқынышты» фильмдерді көрсетуге рұқсат етпеңіз. 2. Баланы қорқыту үшін өзіңізге қорқынышты кейіпкерлерді, мыстан кемпірді, қапшығы бар  ағаны, ашулы полицейді және т.б. одақтас етіп алғанды доғарыңыз. 3. Күрделі жағдайларда (ажырасу, отбасында жаңа мұрагердің пайда болуы, жөнді танымайтын  туысқандарға көшіп бару) баланың эмоционалдық жай­күйіне көңіл аударыңыз – жағымсыз  жағдайларда ол ересектердің назарын өзіне аудару үшін санасынан тыс қорқынышты пайдалану  мүмкін. 4. Баланың ұйықтау мен сергек жүру тәртібінің жасына сай екендігіне, күні бойы оның жеткілікті  мөлшерде жағымды әсер алуына көз жеткізіңіз. 5. Егер балаға қараңғылықтан қорықпауды үйреткіңіз келсе, күштеу шараларын қолданбаңыз, бұл  қараңғы бөлмеге кіруге қатысты бастаманы баланың өзі көтергенде ғана мүмкін болмақ. 6. Баланы тым күшті қорқыныш билеген кейбір кездерде, психологтар жаны түршігер құбыжық  немесе қорқынышты оқиғаның суретін салып, бұдан соң салтанатты түрде күлге айналғанын  баланың көзіне көрсеткен дұрыс дейді. Бұл рәсімді қаншалықты қажет болса, сонша істей  беруге болады. 7. Баланың қорқынышты жеңуге деген талпынысын мақтаңыз. Ол өз мінез­құлқының оңды беки  түскенін қалайды. 8. Балада қорқыныш пайда болған жағдайда денелік жақындасудың маңызы зор – оны құшақтап,  құшағыңызда тербетіңіз, сүйіп, босансытатын массаж жасаңыз. 9. Үйде бала өзін қауіпсіз сезінетіндей ахуал қалыптастыруға тырысыңыз. Есіңізде болсын! Жылулық пен жайлылық сыйлайтын байсалды да зейінді, мейірімді ана және тұрақтылық пен  қауіпсіздік нұрын шашады. 4.Педагогтерге:     оқушыларды мазасызданудан арылту бойынша психологиялық кеңес беру. 1.Жоғары мазасыз балалар тобына ерекше назар аудару керек. Олармен қарым­қатынаста  психологиялық жарақат әкелетін сыни пікірден, ескертуден, олардың тұлғасын жағымсыз бағалаудан  аулақ болыңыз. Олармен оқу мен өзара әрекетте жеке даралық ұстанымы тұрғысынан қарым­ қатынасқа түсу қажет. 2.Сабақтан тыс шараларда эмоционалдық қысымды азайтуға және балалар ұжымын нығайтуға,  коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруға бағытталған жұмысты ұйымдастырған жөн. 3.Шаршауды болдырмау үшін жағдай жасау: қимыл және эмоционалдық босаңсуға бағытталған  жаттығу элементтерін сабақта қолдану, оқу жүктемесі мен үй тапсырмасының көлемін бөліктерге  бөлу іс­әрекеттің жиі ауысуына әкеледі. 4.Мазасызданудеңгейі жоғары балалар тыныш, әрі қалыпты ахуалда табысты жұмыс істейді, керісінше  жағымсыз ахуалда: уақыт тапшылығында, жедел жауап беруді талап ететін сұрау кезінде сәтсіздікке  жиі ұшырайды. Сондықтан балалармен жұмыста қолайлы психологиялық ахуалды орнату қажет. 5. Ата­анаға     баланың зейін ерекшеліктерін дамыту жайлы кеңес беру Бастауыш сынып оқушысының оқудағы жетістігі мен табыстылығы тікелей баланың зейін қасиетімен  байланысты. Балалардың зейінін жаттықтыруда келесі ережелерді ескеру керек: Бірінші ереже: Баланың ақыл­ой жұмысының әр сағатында 5­10 минут дене жаттығуын, кішігірім  массаж, көзге гимнастика жасатып отырған жөн. Екінші ереже: кейбір балалар кез­келген жағдайда жұмыс істей береді, бірақ балалардың басым  көпшілігіне сыртқы ықпалдар да өте маңызды: тыныштық, жұмыс столының үстіндегі заттардың  жинақы тұруы, жарықтың дұрыс түсуі, жұмыс істеу қалпының дұрыс болуы. Үшінші ереже: ақыл­ой жұмысына қолайлы уақыт мезгіліне бағдарлану. Көптеген зерттеулерге  сүйенсек адамның жұмыс белсенділігі 5,11,16,20 және 24 сағатқа келеді екен. Осы кезеңдерде зейін  тұрақтылығы жоғары дәрежеге көтеріледі. Төртінші ереже: 6­7 жастағы балалардың зейіні тұрақсыз болып келеді, бала ұзақ уақыт бойы бір  затқа немесе іс­әрекетке назар салып тұра алмайды. Бала зейінін тез аударады, себебі қозу тежелуден  басым болады. Сондықтан баланың зейінін аудару үшін ашық, қызықты заттар, ғажайып құбылыстар  пайдалану керек. 1 - сынып оқушыларының жаңа оқу жағдайына бейімделу ерекшеліктері: 1 ­ сынып оқушыларының жаңа оқу жағдайына бейімделу ерекшеліктері (сынып жетекшісімен бірлескен психологтың ата­ аналармен жұмысы) КММ №92 гимназия Гимназия психологы: Туякбаева Д.К. 1 “А” сынып жетекшісі: Ақмағамбетова А.М. Мақсаты: Ата-аналарға оқушылардың жаңа оқу жағдайына бейімделуін анықтауға байланысты жүргізілген зерттеу нәтижелерімен таныстыру, бейімделуде кездесетін қиыншылықтардың алдын алу.: Мақсаты: Ата­аналарға оқушылардың жаңа оқу жағдайына бейімделуін анықтауға байланысты жүргізілген зерттеу  нәтижелерімен таныстыру, бейімделуде кездесетін қиыншылықтардың алдын алу. Міндеттері: 1 – сыныптардың  бейімделуіне салыстырмалы талдау жасау; 1 ­ сыныптарда кездесетін қиыншылық түрлерімен таныстыру және олардың  алдын алу жолдарын ұсыну; Оқушылардың бейімделу ерекшеліктеріне байланысты ата­аналардың ұсыныстарын сынып  жетекшісімен қоса топтық жұмыс барысында талдау жасау, кеңестер беру. “Сәлемдесу”, “танысу” барысында: “Сәлемдесу”, “танысу” барысында Зерттеу нәтижелерін таныстыру барысында: Зерттеу нәтижелерін таныстыру барысында “Алақан”, “Күн”, “Өркен” топтық жұмыс барысында: “Алақан”, “Күн”, “Өркен” топтық жұмыс барысында PowerPoint Presentation: Ата­аналар топтық жұмысты қорғау үстінде Рефлексия : Рефлексия