Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты

№1

Осы сабақта қол жетімді оқу мақсаттары

7.3.1.2. Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын талдау.

7.3.2.3.Абылай ханның ішкі және сыртқы саясатын бағалау.

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:  XVIII ғ қазақ хандығындағы аса көрнекті билеушіні анықтайды, қазақ хандығының ішкі-сыртқы саясатын салыстырады

Оқушылардың басым бөлігі:Абылай ханның  ішкі-сыртқы саясатын  талдайды

Кейбір оқушылар:Абылай ханның дипломатиялық саясатына баға береді

Бағалау критерийі

-         Қазақ хандығының ішкі және сыртқы саяси жағдайының  ерекшеліктерін жіктейді.

-         Абылай ханның қазақ хандығын дербес мемлекеттік деңгейге жеткізгендігін дәлелдейді.

Тілдік мақсаттары

Оқушылар: Дербес қазақ мемлекетін сақтап қалудағы Абылай ханның рөлі қандай болғанын анықтайды, қазақ хандығының ішкі және сыртқы саясатын талдайды.

/Оқылым/ Абылай хан туралы тарихи деректер бойынша мәтінді оқиды.

/Айтылым/ Абылай ханның дипломатиялық келіссөздер жүргізген  және жорық жасаған мемлекеттерін картадан көрсетеді және талдайды.

/Тыңдалым/ Абылай хан туралы видео көреді.

/Жазылым/Абылай хан ішкі және сыртқы саясатын салыстыра отырып тірек сөздер жазады.

Пәнге қатысты лексмка мен терминология.        Тәуелсіз қазақ мемлекеті, Боғдыхан, шежіре, саясат, дипломат

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

Талқылауға арналған тармақтар

Абылай хан қазақ хандығын билеуде өзгерістер енгізді, өйткені ......

Абылай хан туралы ғалымдардың пікірлері әртүрлі, өйткені

Сіз неліктен екенін айта аласыз ба?

... бұлар неліктен Абылайдың хан болып сайлануына ықпал етті?

Жазылымға қажетті тіркестер

Абылай хан қазақ тарихында ерекше маңызды орын алады, себебі ......

Келесі факторлар әсер етті ......

Құндылыққа баулу

«Мәңгілік Ел»ұлттық идеясының «Қоғамымыздағы ұлттық бірлік, бейбітшілік пен келісім» құндылығына сай Абылай ханның үш жүздің басын біріктіріп тәуелсіз қазақ мемлекетін құрғандығына назар аудару.Ұлттық қауіпсіздік құндылығына сай мемлекеттің ішкі және ұлттық қауіпсіздігіне назар аудару,қарым-қатынас жасау қабілеті,жауапкершілік,білімді шығармашылық тұрғыдан қолдана білуге баулу

Пәнаралық байланыс

География, қазақ әдебиеті

Тарихи концепт

маңыздылық

Алдыңғы білім

Сабақ барысы

XVIII  ғасырдың басындағы қазақ хандығының ішкі және сыртқы саясаты туралы түсінік қалыптасқан, сол білімдері арқылы Абылайдың ішкі сыртқы саясатын талдап, бағалайды.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері.

Ресурстар

Сабақтың басы

(11 минут)

2,5  минут

5 минут

2 минут

0,5 минут

1 минут

Сәлемдесу.Түгендеу. Оқушыларға сәттілік тілеу.

«Айдаһар, қыз, батыр».

 «Сандықша» тәсілі арқылы топқа топтастыру.1-топ. Хандар.

2- топ.Билер.

3-топ. Батырлар.

/Б/ Тапсырма 1.  «Қазақ хандығының Ресей империясына қосылуының басталуы» тақырыбындағы үй жұмысын  «Тапсырмадан-шешімге» тәсілі арқылы сұрау.

1.     Қазақстанның Ресей құрамына кіру мәселелерін бастаған хан

2.     Кіші жүздің Ресей бодандығына қабылданған туралы грамотаға кім қол қойды?

3.     Әбілқайыр қай жылы Ресейге елшілік жіберді?

4.     Қазақстанның Ресейге бодан болған жылы?

5.     Бұланты шайқасында қазақтарды басқарған хан кім?

6.     1727 жылы қазақтар мен жоңғар арасында болған ірі шайқас өткен өзен.

7.     1723 жылы көктемде жоңғарлар қазақтарға қарсы жойқын жорық бастады, тарихта бұл қасіретті жылдар қандай атпен қалды?

8.     Қазақстан «барлық Азия елдері мен жерлеріне кірудің кілті мен қақпасы» деп санаған орыс патшасы.

Қалыптастырушы бағалау: «Екі жұлдыз, бір тілек».

Тапсырма 2. «Дегдар Абылай» хан туралы видео көрсетіледі, сұрақтар қойылады.

Осы бейнекөрсетілімнен қандай ой түйесің?

Нәтижесінде. Қазақ хандығының бұрынғы шекарасын қалпына келтіріп,елдің саяси экономикалық дамуына түрлі өзгерістер енгізген атақты мемлекет қайраткері туралы мәлімет алады.

Сабақ тақырыбы, мақсаттары, бағалау критерийлері хабарланады.

БББ тәсілі. Оқушылар кесте толтырады.

Сандықша,

Хандар, билер, батырлардың суреттері,

қима қағаздар

«Дегдар Абылай»Видео

БББ кестесі

Сабақтың ортасы

(22 минут)

13 минут

9 минут

/Т/ Тапсырма 3. «Джигсо» тәсілін қолдана отырып, дереккөздерді талқылау.(ДЖИГСО,  дереккөз арқылы саралау)

(Абылай ханның бағалануы. Деректермен жұмыс істейді) Мәтін таратылып беріледі.

1 топ.А.Левшин Абылай туралы. 1832 жыл /1 қосымша/

 2топ. Добросмыслов А.И. Абылайдың Ресейден хандық атақ алудан бас тартуы. /2 қосымша/.

 3топ. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы. Абылай хан туралы. /3 қосымша/

ҚБағалау:«Жарық жұлдыз»

/Жекелей/ Тапсырма 4. (Қиындық деңгейі бойынша саралау).

Жасыл түс/Қолдауды көп қажет ететін оқушыларға/.

1.Абылай ханның өмірі мен қызметі.

2.Абылай ханның балалық шағын, хандық билік құруы.

Дескриптор:1.Абылай ханның өмірі мен қызметін сипаттайды

2.Абылай ханның балалық шағын, хандық билік құруын анықтайды

Сары түс/қолдауды орташа қажет ететін оқушылар/.

Картаға  сүйеніп, Абылай ханның ішкі және сыртқы саясатына талдау жасаңыз.

Дескриптор: 1. Картаға  сүйеніп, Абылай ханның ішкі саясатына талдау жасайды

2. Картаға  сүйеніп, Абылай ханның сыртқы  саясатына талдау жасайды

Қызыл түс/қолдауды аз қажет ететін оқушылар/.

Абылай ханның сыртқы саясаты.

1.     Қазақ Ресей

2.     Қазақ Жоңғар

3.     Қазақ Қытай

4.     Қазақ қырғыз

ҚБ. «Ойлау бутерброды»

1қосымша.

2 қосымша.

3 қосымша.

Оқулық,суреттер

Сабақтың соңы

(7 минут)

4минут

1 минут

2 минут

Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы.

Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты бойынша «Т» арқылы баға беріңіз

Дескриптор:

1.     Абылай хан тұсындағы қазақ хандығының ішкі және сыртқы саясатын анықтайды-

2.     Абылай ханның сыртқы саясатындағы рөлін анықтайды

3.     Абылай ханның жүргізген тиімді саясатына баға береді-

4.Абылай ханның тұлғасына баға береді.

ҚБ. SMS жазу

Үйге тапсырма сараланып беріледі.

1.     Оқулықтағы мәтінді мазмұндау

2.     «Дербес қазақ мемлекетін сақтап қалудағы Абылай ханның рөлі» тақырыбына эссе жазу

Рефлексия. БББ тәсілі. Оқушылар кестені  толтыруды аяқтайды.

Карта

Қағаздан жасалған ұялы телефон

Саралау – сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз.

Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз.

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау.

. «Дегдар Абылай» хан туралы видео көрсетіледі ол визуал оқушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталады.

 «Джигсо» тәсілін қолдану жоспарланды онда жіктеу арқылы саралау жүреді, оқушылардың алымына қарай дереккөздер беріледі.

Әр топ тақырыпшалар бойынша талдау жасап, келесі топтарға түсіндіру жұмысын жүргізуде А оқушылар С оқушыларға ЖАДА жүргізу қарастырылған.

Тапсырмалар білім алушының жеке тұлғасының дамып, қалыптасуын көздейді. Сабақ  барысында оқушыларды  қолдап отыру көзделеді.

Дереккөз арқылы, құрылымдап саралау жүргіземін. Дереккөзбен жұмыс кезінде кейбір оқушылар басқа сыныптастарына қарағанда анағұрлым күрделі дереккөздермен жұмыс

істей алады.

«Тапсырмадан-шешімге» тәсіліне «Екі жұлдыз, бір тілек» бағалауын қолдандым. Стикер бағалауы жүргізілді. Дереккөздерді талқылау кезінде «Жарық жұлдыз» бағалауы пайдаланылды, құрылымдап саралау тапсырмаларында «Ойлау бутерброды» бағалауы қолданылып, оқушылар өз деңгейлерін байқады. Қалыптастырушы бағалау тапсырмасында оқушылар SMS бағалауын қолданды. Бір-бірінің жауаптарының дұрыстығын sms арқылы жолдады. БББ кестесі,

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсатары, оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді ме?

Барлық оқушылар оқу мақсаттарына қол жеткізді ме?

Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма?

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға да қатысты)?

1. «Джигсо» тәсілі

2. құрылымдап саралау

Сабақты бұдан да жақсы не оң ықпал еді (оқыту мен оқуға да қатысты)?

1. басқа да тәсілді қолдану

2.

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері және қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Ішкі саясатын бағаланыз

Сыртқы  саясатын бағаланыз