AYLANBALI’ TEN’ WO’LSHEWLI QOZG’ALI’STI’ TA’RIYPLEYTIN SHAMALARAR ASI’NDAG’I’ B

No’kis rayoni’ XBMXMThSHBne qarasli’

№ - 22- sanli' uluwma worta bilim beriw mektebinin'

Fizika pa'ni mug'allimi

Ag’i’lash   Saylauovti’n’

AYLANBALI’ TEN’ WO’LSHEWLI QOZG’ALI’STI’ TA’RIYPLEYTIN SHAMALARARASI’NDAG’I’ BAYLANI’S

atli’ temasi’ boyi’nsha

sabaqli’q is jobasi’

2015-2016 ji’l

No’kis Rayoni’                                                                                                         22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

№ 13-TEMA    AYLANBALI’ TEN’ WO’LSHEWLI QOZG’ALI’STI’ TA’RIYPLEYTIN SHAMALARARASI’NDAG’I’ BAYLANI’S.

Sabaqti’n’ maqseti

a)Bilimlendiriw maqseti

Woqi’wshi’larg’a Aylanbali’ ten’ wo’lshewli qozg’ali’sti’ ta’riypleytin shamalar arasi’ndag’i’ baylani’s haqqi’nda  ken’nen tusinik berip,bul temani’n’  bsaqa temalardan wo’zgesheligin bildiriw.

b) Tarbiyali’q maqseti.

Woqi’wshi’larg’a temadan kelip shi’qqan halda wo’mirde jaqsi’ menen jamanni’n’ birdey juriwin biraq jaqsi’li’qti’n’ jen’ip shi’g’i’wi’n tusindirip, woqi’wshi’lardi’ jaqsi’li’q ruwxi’nda ta’rbiyalaw.

c)Rawajlandi’ri’w maqseti

Woqi’wshi’lardi’n’ pa’nge degen qi’zi’g’i’wshi’li’g’i’n artti’ri’w na’tiyjesinde wolardi’n’woqi’w ham jazi’w ko’nlikpelerin artti’ri’p bari’w

Sabaqti’ qurallandi’ri’w

Sabaqli’q kitap,tarqatpa materiallar, ha’m ko’rgizbeli qurallar.

Sabaqta paydalani’lg’an metodlar: «Blits» interaktiv metodi’ «Skarabey» interaktiv metodi’

Sabaq jobasi’

Sabaqti’n bari’si’

Sholkemlestiriw

Klassqa kirip woqi’wshi’lardi’n’tazali’g’i’na,klass tazali’g’ina itibar qarati’w.Woqi’wshi’lardi’n’ woqi’w qurallari’n ko’zden keshirip  na’wbettegi sabaqqa tayarli’g’i’n tekseriw

Uyge tapsi’rma soraw

Denelertdin’ aylanbali’ ten’ wo’lshewli qozg’ali’si’.’temasi’n soraw

Tema

Si’zi’qli’ tezlik penen mu’yeshlik tezlik arasi’ndag’i’ baylani’s:

Aylanbali’ ten’ wo’lshewli qozg’ali’stag’i’ denenin’ buri’li’w mu’yeshi formulasi’nan jol formulasi’n tabi’w mu’mkin.

Bui formulani’ si’zi’qli’ tezlik formulasi’na qoyi’p. to’mendegi an’latpani’ payda yetemiz:

Demek, aylanbali’ ten’ wo’lshewli qozg’ali’sta si’zi’qli’ tezlik penen, mu’yshlik tezlik arasi’ndag’i’ baylani’s to’mendegishe an’lati’ladi’:

Aylani’w da’wiri ha’m jiyiligi:

Denenin’ aylanbali’ ten’ wo’lshewli qozg’ali’si’ ja’ne yeki shama aylani’w da’wiri ha’m aylani’w jiyiligi menen ani’qlanadi’.

Denenin’ bir ma’rte aylani’wg’a ketken waqi’ti’na aylani’w da’wiri delinedi

Aylani’w da’wiri T menen belgilenedi woni’n’ birligi 1s

No’kis Rayoni’                                                                                                         22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

No’kis Rayoni’                                                                                                         22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

38-suwrette ko’rsetilgen dene 10 s ta 20 ma’rte aylansa, bul jag’dayda aylani’w to’mendegishe tabi’ladi’:

T = 10 s / 20 = 0,5 s.

Denenin' waqi’t birligindegi aylani’slar sani’ aylani’w jiyligi dep ataladi’.

Aylani’w jiyiligi v menen belgilenedi. Woni’n’ birligi yetip 1/s qabi’l yetilgen: Yeger dene waqi’t ishinde n ma'rte aylang'an bolsa, wol jag’dayda aylani’w jiyiligi

formulasi’  menen ani’qlanadi’.

38-suw'wrette keltirilgen dene 10 s ta 20 ma'rte aylansa, aylani’w jiyiligi to’mendegishe  v= 20/10 s = 2 1/s

Aylani’w da’wiri menen aylani’w jiyiligi arasi’ndag’i’ baylani’s  

Aylani’w da’wiri menen si’zi’qli’ tezlik arasi’ndag’i’ baylani’s

Bunda  (pi) shen'ber uzi’nlig’ni’n' diametrine qatnasi’na ten’ bolg’an shama boli’p,ma/nisi shama menen 3,14 ke ten’.  — radiusi R ge ten’ bolg’an shen’berdin’ uzi’nli’g’i’

Aylani’w da'wiri menen mu’yeshlik tezlik arasi’ndag’i’ baylani’s

Aylani’w jiyiligi menen si’zi’qli’ tezlik arasi’ndag’i’ baylani’s :

Aylani’w  jiyiligi menen mu’yeshlik tezlik arasi’ndag’i’ baylani’s   :

Sabaqti’ bekkemlew

Bekkemlew ushi’n «Debat», «klaster» interaktiv metodi’ usi’ni’s yetiledi. Tema boyi’nsha woqi’wshi’larg’a  qayta sorawlar berip ha’m qosi’msha tapsi’rma tu’rinde ha’r toparg’a krosvordlar tarqati’ladi’.tapsi’rma wori’nlani’p bolg’annan son’ bosli’qlardi’ toli’qti’ri’w maqsetinde,bilimlerin bekkemlep bari’w ushi’n yadtan formulalar jazadi’.

1.Siziqli tezlik penen mu’yeshlik tezlik arasindag'i baylams qalay an’latil

2.Aylaniw da’wiri dep nege aytiiadi?

3.Aylaniw jiyiligi dep qanday fizikahq shamaga’ aytiiadi? Jiyilik qan birlikte o’lshenedi?

4.Aylaniw da’wiri menen siziqli tezlik ha'm mu’yeshlik tezlik arasinda bayl qalay an’latiladi?

5.Aylaniw jiyiligi menen siziqli tezlik ha’m mu’yeshlik tezlik arasin baylamsti an’latm’.

Uy tapsi’rma tapsi’ri’w

Aylanbali’ ten’ wo’lshewli qozg’ali’sti’ ta’riypleytin shamalar arasi’ndag’i’ baylani’s.’temasi’n woqi’p keliw

Sabaqti’ juwmaqlaw

Uy jumi’si’n qayta yadi’na sali’p wotip,bugingi sabaqqa belsene qatnasqan woqi’wshi’larg’a tiyisli bahalari’n qoyg’an halda bugingi sabag’i’ma juwmaq jasayman

No’kis Rayoni’                                                                                                         22-mektep  Saylauov Ag’i’lash