«Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту»

«Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту»                                                         Н.Б.Садвакасова  №4 Ертіс жалпы орта білім беретін мектебінің бастауыш сынып мұғалімі.   Павлодар облысы,  Ертіс ауданы,  Ертіс ауылы.        «Білім» сөзі –өте күрделі және көп мағыналы ұғым. Жалпы мағынасында  білім –адамның жүйеленген білік, дағдыларды меңгеру үрдісі мен нәтижесі.  Ақыл мен сезімнің дамуы, дүниеге көзқарас пен танымдық қабілеттің  қалыптасуы.Білім мазмұнына  оқыту нәтижесі ретіндегі білік,білім дағдылар  ғана кірмейді,бұл  ұғым аясы болып жатқан оқиғаларды сын тұрғысынан ой  елегінен өткізу, шығармашылықпен жұмыс істеу.   Осы   талап   тұрғысынадан   алғанда,      Бастауыш білім – үздіксіз білім берудің алғашқы басқышы. Осыған   орай оқушыларды     шығармашылық   бағытта     жан­жақты   дамыту­бүгінгі   күннің талабы.   оқу­   тәрбие   үрдісін ұйымдастырудың түрлі әдіс­тәсілдерін іздестіру, жаңа технологияны тиімді пайдаланудың маңызы ерекше.            Менің   өз   сабақтарымдағы   алдыма   қойған   негізгі   басты   міндетім   – оқушылардың   шығармашылық   қабілетін   дамыту.   Бастауыш     сынып оқушыларының мектеп өміріне енгізудің өзі таңдаулы технология мен асқан шеберлікті   талап   етеді.   Бұл   жауапты   кезеңдегі   ең   басты   шаруа­   баланың сауатын ашуы, тілдерінің  дамуы,   өзінің  ойын жеткізе  білуі, оқуға, жазуға үйренуі , шығармашылық жұмыстармен шұғылдануы.           Әр сабақтың дамытушылық мақсатында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту, өзіндік   көзқарасын жетілдіру, қиялын шарықтатып, ойын ұшқырлау,   логикалық   ойлау   қабілетін   арттыру,   өз   сөзімен   жеткізуге,   ой тұжырымын   жасауға   дағдыландыруға   жұмыстар   жүргізілуі   тиіс.   Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерінің дамыту жолдары.       «Шығармашылық» сөзінің төркіні «шығу», «ойлап табу» дегенге келеді. Психолог Л.Выготский шығармашылық деп жаңалық ашатын әрекетті атаған. Ал   Я.Пономарев   оны   даму   ұғымымен   қатар   қояды.   Кейінгі   жылдары шығармашылық   сөзімен   жаңалық   ,   бастамашылық,   белсенділік   ұғымдары көбіне қолданылып жүр.        Шығармашылық­ өте күрделі психологиялық   үрдіс. Ол іс­ әрекет түрлі болғандықтан   ,   тек   адамға   ғана   тән.   Бастауыш   сыныптағы   оқушылардың шығармашылығы   тек   өзіне   ғана   жаңалық   болып   табылатын   субъктивті жаңалық.   Оларға   тән   шығармашылық   кезеңдерін   шартты   түрде   былай топтастырамыз: 1.Оқушыларды сауаттылыққа баулу. 2.Пәнге деген қызығушылығын арттыру. 3.Өз   бетінше   жұмыс   істеу   қабілетін   жетілдіру.   (бейнесөз,   сөзжұмбақ, құрастырмалы ойындар) 4.Баланың білім деңгейін саралап, шығармашылық  жұмысқа тарту. (шығарма, шағын мәтін құруға, мәтінді жалғастыру). 5.Оқушыларды ізденіске жетелеу, ой сараптауға үйрету.         Құрғақ   ойлау   мен   жаттап   алудан   гөрі   өзі     ізденісіне   нәтижесі   немесе шығармашылық әрекетінің жемісі болған жағдайда ғана оқушы білімді терең меңгере алады.      Оқушының өзіне деген сенімін арттырып және іс­әрекетін демеп, қабілетін дамытып   шығармашылық   жұмысының   бастамасын   дамытуға   үйрететін мұғалім.              Мектепте   білім   беру   ісіндегі   басты   бағдар­   оқушылардың   тек шығармашылық   қабілеттерін   дамыту және оларды шынайы өмірдегі дара тұлға етіп тәрбиелеу әр мұғалімнің міндеті.              Мұғалім бұл жағдайларды танымдық   іс­ әрекетті   ұйымдастыратын ұжымдық   істердің     ұйытқысы   болғандықтан,   оқушының   шығармашылығы арттыруы тиіс.           Кез келген білім саласында назарында білімге жетелейтін оқушы тұр. Демек, оқушы «маған қызық, менің білгім келеді» деген ынтаға келсе, онда бұл жолдың қуанарлықтай және жемісті болғаны.      Қазіргі кезеңде оқушылардың болашағына таңдайтын мамандығына қарай бағытталуына,   яғни   мақсатты   білім   беру   ісіне   ерекше   көңіл   аударылуда. Шығармашыл,   дарынды   тұлға   қалыптастыру   білім   мен   тәрбие   берудегі мемлекеттік     істің   ең   маңыздысын   болып   отыр.   Сондықтан   баланың бойындағы   шығармашылығын   дамытып,   оны   шыңдауда   ұстаздың   сіңіретін еңбегі аса зор.