День адыгейского языка

«Сыбзэ-сибаиныгъ.»

Зезыщэрэр.1 Шъуимафэш1ух,ныбджэгъу лъап1эхэр!                                                     

     Гъэтхапэм и 14-р адыгабзэм ык1и тхыбзэм я мафэу адыгэ Республикэм 2000-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу щыхагъэунэфык1ы. Апэрэ тхылъэу «Букварь черкесского языка» зыфи1оу Бэрсэй Умарэ 1853 илъэсым Тифлис къыщыдигъэк1ыгъэм ыц1эк1э адыгабзэм ык1и тхыбзэм я мафэм хэхыгъэу хъугъэ.Мы мафэм фэгъэхьыгъэу 1офыгъо зэфэшъхьафхэр тиреспубликэ щыхагъэунэфык1ых. Тэри шэндахэ тфэхъунэу тыфай илъэс къэс зэхахьэхэу редгъэк1ок1ыхэрэмэ зэу  ащыщ хъунэу тинепэрэ зэхахьи.

   Бэджэкъо Рамзин

                                   Усэу «Сиадыгабз»

Зезыщэрэр.2

      Сыдрэ лъэпкъи ежь иунаеу, ежь игунэсэу, ежь игуш1уагъэу, и1 бзэ. Дунае нэфым укъызэрэтехъоу апэрэ жьы къэщэгъум, апэрэ быдзыщэ гъуатк1ом къыхэк1уашъэ а бзэр. Ным фэд лъэпкъыбзэр; Арыба ныдэлъфыбзэк1э зык1еджэхэрэр.

   Зэфэс Самир

                       «Бзэр псэм фэд»

Зезыщэрэр.1 

        Бзэр ары лъэпкъым ылъапсэр,инасыпыр,игупшысэр,ибыракъыр.

 Бзэр лъэпкъым къыдэхъу,бзэр щымы1эжьмэ лъэпкъыр мэк1одыжьы.Хэтрэ ц1ыф лъэпкъи ыбзэ, икультурэ къызэриухъумэщтым дэлажьэ. Адыгабзэ бзэш1эныгъэмрэ адыгэ литературэмрэ лъапсэ афэзыш1ыгъэхэм зэу ащыщых Жэнэ Къырымыз, Мэщбэш1э Исхьакъ, 1эшъхьэмэфэ Даут ик1и нэмык1хэри.

     Бгъошэ Астемир

                         «Адыг»

Зезыщэрэр.2 Ау мы лъэхъаным адыгабзэм ц1ыфыбэ дэлажьэу щыт. Къыдк1эхъухьэрэ сабыймэ итхыбзэ хахыным, к1оч1абэ тырагъэк1уадэ. Ахэмэ зэу ащыщ Хьагъундэкъо Щамсэт.

Мэрэтыкъо Азид

«Хэта….»

Зезыщэрэр.1. Непэ хъохъу къызфэт1онэу тыш1оигъор адыгэ бзылъфыгъэу, чылэгъуит1ур  къызэхъохъоу  Уай Уай язгъа1оу Дзыбэмэ япхъоу, Хьагъундэкъомэ янысэу Щамсэт.

Хьагъундэкъо Саид

 «Синэнэжъ»

Былмыхьа Карин

«Синэнэжъ»

Зезыщэрэр2. Хьагъундэкъо Щамсэт Хьатыгъужъыкъуаек1э Дзыбэ мыхьамодэ иунагъо къихъухьагъ.  Зэшипл1ым зы шыпхъу закъоу ар я1агъ.

Усэ « Си  Хьатыгъужъыкъуай»

Зезыщэрэр.1.  Хьагъундэкъо Щамсэт иакъыл къызык1уагъэм щегъэжьагъэу, пэсэ дэдэу, усэн-тхэным зыфикъундыеу щытыгъэми, мы 1офым псынк1эу къек1ол1агъэп. Ау ащ ушъхьагъу мак1эп фэхъугъэри, ща1ак1эм гур зыгъэушкъоирэ хъугъэ-ш1эгъаби щызэблэк1ыгъ.

Усэ

Стр. 7 Шнахова Самира

Зезыщэрэр.2. Илъэс пчъагъэм ежь тхьапэм ригъэк1угъэ тхыгъэхэм, усэ ц1ык1ухэр, къэбар к1эк1хэр Щамсэт зыгорэм ригъэлъэгъунэу теук1ытыхьащтыгъэ. Ау ыгук1и, ышъхьак1и тхэн 1офэу къыдэмыхъугъэр гум мастэу къыхаощтыгъ. 

Усэ «Сыфэк1о усэм» стр.59

Зезыщэрэр.1   Щамсэт илъэпкъ шэн-хэбзэ инхэр, иц1ыф лъэпкъ гъэпсык1э-ш1ык1эхэр фэлъэк1ыфэ хэти фыри1отык1ынэу хьазыр.

 Усэ «Адыгэр мэпсэу» стр.12

Зезыщэрэр.1.    Щамсэт  ытхырэ усэхэм, къэбар к1эк1хэм къыраIотыкIы адыгэ лъэпкъым къырыкIуагъэр, итарихъ, илIыгъэ, ицIыфыгъэ, ишэн – хабзэ дахэхэр,идунэететыкI.

      Иусэхэр гурыIогъошIух, адыгэбзэ бзэ къабзэкIэ тхыгъэх. Иусэхэм уяджэ зыхъукIэ, лъэшэу зэхэошIэ.

Усэ  « Уадыгэмэ» стр.14     

   Зезыщэрэр.2      Илъэпкъ идахэ къыри1отык1ыным ащ щытхъоу и1эм т1эк1у нахь мыхъуми хигъэхъоным Щамсэт ренэу фэгу1э. дэхагъэк1э ц1ыфым уапэгъок1ымэ, зэгорэм ори къыфагъэзэжьыщт, яфэбагъэ къыплъы1эсыжьыщт, ащк1э ш1ош1 пытэ и1.

Усэ « Ти Налмэс» стр.35

Зезыщэрэр.1   Насып! Мы гущы1эр, гущы1э фаб, дах, жъынч. Хэти инасып зэфэшъхьаф. Пшъэшъэ дахэр бэра щагъэсыгъэп. Мамхыгъэ щыщ Хьагъундэкъо Хьазэртал ар псэогъу фэхъугъ. Унагъо ихьагъ, насып 1ахьи игъотыгъ. Сабыит1у зыкъаригъэ1этыгъ. Ипшъэшъэжъыеу Фатим , ишъэожъыеу Азамат. Ахэр ц1ыф дахэ, ц1ыф 1эш1оу ып1угъэх.

Усэ «Сабый» стр.116

Зезыщэрэр.1    Щамсэт ц1ыф гъэш1эгъон. Сыдми ечъэжьэгъэ-ефыжьагъэк1э зыпари ыш1эрэп, 1эдэбышхо зыхэлъ бзылъфыгъэ шъхьэлъытэжьыр, ш1ошъхъуныгъэ фыри1оу ныбжьык1эхэр нахьыш1ум фэщэгъэнхэм зэрэпылъым к1уач1э къыреты.

 Усэ «Бзылъфыгъ» стр. 31

Зезыщэрэр.2      Тиадыгабзэ лъэпкъым ылъапс,икъежьап1,лъэпкъым ыпс,тятэ-тянэмэ къыт1уалъхьагъ.Ар хэтрэ адыгэ лъэпкъи щыгъупшэ хъущтэп. Изэгъэш1эн хэхъоныгъэу ыш1ырэм лъэшэу егъэгумэк1ы. 

Усэ про адыгабзэ

Инсценировка

Зезыщэрэр.1   Джы гущы1э зэттынэу тызыфаер тихьак1э лъап1эу,

Зезыщэрэр.1   Щамсэт апэрэ бзылъфыгъэу  къоджэ хасэм хэхьагъагъэмэ зэу ащыщ. Унагъо пылъми, ипсауныгъэ хъабэйми, къоджэ 1офым ар чанэу ахэлажьэ.

Усэ «Сичыл» стр.19