Дене шынықтыру

«Денсаулық» білім беру саласы бойынша Дене шынықтыру ұйымдастырылған  оқу –қызметінің №42  технологиялық картасы. Күні, ай, жылы: 21.12.2018 Тақырыбы:  1.Қойлған заттардың арасымен  еңбектеу. 2.Бөренелерден  аттап  өту. Мақсаты:а)Балаларды  кедергілерді қозғамай еңбектеп өтуге, бөренелерден  аттап  өтуге  үйрету.  Ептілікке  баулу. Суыққа  төзімді,шымыр етіп  тәрбиелеу. ә)Есте сақтау  қабілеттерін дамыту.Дене бітімдерінің дұрыс қалып тасуын  қадағалау.Жаттығу  ережелерін  және жаттығуларды  толық  орындауға  үйрету.  Шыддылыққа ,ұқыптылыққа тәрбиелеу. Ойлау қабілеттерін  дамыту. Қолдынылатын көрнекі  құралдар:текшелер, кегельдер,бөренелер, жалаушалар және  ойынға  қажетті  заттар.Сөздік  жұмыс:  аттап өту, жүру, еңбектеу. Әрекеттердің  кезеңдері Ұйымдастырушы лық­ Оятушылық Ұйымдастырушы лық ­ Ізденістер Тәрбиешінің әрекеті Баланың  іс­әрекеті Бір  қатар сапқа тұру.   2.Сәлемдесу.  ­бір тізбекпен  жүру: ­қолдарын  белге қойып  жүру; ­қолды жоғары  көтеріп  жүру; ­алға  секіру; ­баяу  жүру; Әртүсті екі жалауша  беріп, бірінің  соңынан  бірін   жүргізіп ,шеңберге тұрғызу Жалпы дамыту жаттығулары. (жалаушалар) «Белгі  беруші» Б.қ.: негізгі тұрыс, жалаушаны ұстаған  қол  төменде. 1.Екі  қолды екі  жаққа созу. 2.Жоғары көтеріп, жалаушалармен        бұлғау. 3.Екі  жаққа  созу. 4.Б.қ. келу.  «Жалаушаларға  қара!» Б.қ. тік тұру, аяқ арасы алшақ, қол  төменде. 1.Екі  қолды  жоғары  көтеру. 2.Қос қол бірге, екі  жаққа сәл иіліп  тербеліп,   жалаушаға  қарау. 3.Б.қ келу. «Иілу» Б.қ. аяқ  иық  көлеміндей  алшақ,  қол  төменде.  1.Қолды алға созу. 2.Жалаушаны аяқтын ұшына жеткізу. 3.Б.қ. келу.  Негізгі қыимыл жаттығулары: 1.Қойлған заттардың арасымен   еңбектеу(текшелердің  арасымен  еңбектеу). 2.Бөренелерден  аттап  өту. ( бір аяқты көтеріп,  Бір  тізбекпен кіріп, бір   қатар  сапқа  тұрады.  Сәлемдеседі. Бірінің  бірі бір қатармен  жүріп орындайды Шеңбер болып  тұрады.Жалаушаларды  қолдарына  алады. Қолдарын екі жанға созады, жоғары көтереді,  жалаушамен бұлғайды. 3­4  рет Жалаушаны жоғары  көтереді,аяқ басына  жеткізеді. Аяқ арасын аша секіріп  жалаушаларды жоғары  көтереді. 3­4 рет  2­3 рет қайталау  Жаттықтырушының  көмегімен орындықтан   түседі.  Текшелердің арасымен  еңбектейді. Қойылған үш бөренеден аттап  өту). «Автобус»  ойыны: 1.Ойын  шартын  түсіндіру. 2.Балалармен бірге ойнау. Рефлекстік  түзету 1.Балалардын көңіл күйін бақылау. 2.Қауіпсіздік ережесін сақтау. 3.Жаттығуларды орындау алдында балалардың   икемділігін  дайындау аттап өтеді. Бір­біріне кедергі жасамай  ойнайды. Заттарды жылдам жинауға  дағдыланады Күтілетін нәтиже: Орындайды:  қойылған  заттардың  арасымен  еңбектеуді, Түсінеді:бөренелерден қалай аттап өту  керектігін. Қолданады: текше, гимнастикалық орындық және ойынға қажетті заттармен орындалатын  жаттығуларды орындай  білу іскерілктерін. Тәрбиеші: Төкен А.Қ. «Денсаулық» білім беру саласы бойынша Дене шынықтыру ұйымдастырылған  оқу –қызметінің   технологиялық картасы. Оқу  іс­әрекеті:  Денсаулық. Білім беру саласы:  Дене шынықтыру. Тақырыбы:  1.Гимнастикалық  таяқшадан секіру. 2.Белгіленген  жерге дейін еңбектеу. Мақсаты:а)Балаларды баяу және жылдам жүруге, белгіленген жерге дейін ең бектеуге  үйрету. Іс­әрекет қабілеттілігін  арттыру.ә) Е птілікке. Шыдамдылыққа  тәрбиелеу.б)Қимылды ойындарға  деген қызығушылығын  арттыру. Ойнау  ойлау   қабілеттерін  дамыту. Қолдынылатын көрнекі  құралдар: гимнастикалық  таяқшалар және   ойынға қажетті  заттар. Әрекеттердің кезеңдері Ұйымдастырушыл ық­ Оятушылық Тәрбиешінің әрекеті Баланың  іс­әрекеті 1.Бір  қатар сапқа тұру.   2.Сәлемдесу. (нұсқауларды орындау).   Ұзын құлақ сұр қоян Естіп  қалып сыбдырды, Ойлы­қырлы жерлермен Ытқып­ытқып жүгірді. Қарап еді артына Қиығын сап көзінің, Келе жатқан томпаңдап  Көжегі екен өзінің, Таяқшаларды балаларға беріп, бірінің соңынан бірін  жүргізіп,шеңберге тұрғызу. Бір  тізбекпен кіріп, бір   қатар  сапқа  тұрады.  Сәлемдеседі. Бірінің  бірі бір  қатармен жүріп  орындайды . Бірінің соңынан бірі бір  қатармен жүріп  орындайды. Ұйымдастырушылы қ ­ Ізденістер Жалпы дамыту жаттығулары:(Таяқшалар) Б.қ: негізгі тұрыс, таяқшаларды ұстаған қол төменде. 1.Екі қолды созу. 2.Қолдарды қайшылап, таяқшаларды қайшылайды. 3.Б.қ. кел Б.қ. тік тұру, аяқ арасы алшақ, қол төменде. 1.Денені бұрып­оңға иілу. 2Денені бұрып­солға иілу 3.Б.қ. келу. Б.қ. аяқ иық көлеміндей  алшақ кол  төменде. 1.Оң қолды алға созу. 2.Оң қолды төмен түсіру. 3.Сол қолды алға созу. Шеңбер құрып тұрады.  Таяқшаларды қолдарына  алады. Таяқшаларды алға  қайшылайды. 3­4 рет Оңға, солға денені иіп .3­ 4 рет Оң сол қолдарды , кезек­ кезек сылдырлатады.3­4  рет Қолды кеуде тұсынан 4.Оң қолды төмен түсіру. 5.Б.қ. келу. Б.қ. аяқ иық көлеміндей алшақ, қол төменде. 1.Қолдағы таяқшалар кеуде тұсында. 2.Қос қолды бірге оң жаққа жоғары көтеру. 3.Қос қолды бірге сол жаққа жоғары көтеру. 4.Б.қ. келу. Тыныс алу; «Үрлеу». ­аяқ арасы алшақ ,қол төменде  ­таяқшаны алақандарда ұстау; ­қос қол бірге таяқшаларға үрлеу (ауа жұтып, дем  шығару). Негізгі қимыл жаттығулары: 1.Допты жерге ұрып ыршытып,қағып алу. (Допты жерге ұрып, ұстап алу). 2.Гимнастикалық таяқшалардан секіру. (Әр бала өз  алдындағы кішкентай  таяқшадан секіру.)  «Мысық пен тышқандар»  ойыны: 1.Ойын шартын түсіндіру. 2.Балалармен бірге ойнау. 1.Балалардын көңіл күйін бақылау.2.Қауіпсіздік  ережесін сақтау. 3.Жаттығуларды орындау алдында  балалардың  икемділігін  дайындау. оңға солға жоғары  көтеріп, сыл.  Сылдырлатады.3­4 рет 2­3 рет сыл –ды   орындарына  жинастырады. Допты еңкейіп дом­ды,  доп­ды себетке  жинастырады қос аяқпен  тізені сәл бүгіп секіреді. Ойын кезіңде іс­ қимылдарын келтіріп  ойнайды. Заттарды жылдам  жинауға дағдыланады Рефлекстік  түзету Күтілетін нәтиже: Орындайды:гимнастикалық  таяқшадан  секіруді. Түсінеді: белгіленген  жерге  дейін қалай  еңбектеу керектігін. Қолданады:гимнастикалық  таяқша  және таяқшалармен орындалатын жаттығуларды  орындай білу іскерліктерін. Тәрбиеші: Айтжанова Ж.Т. «Шығармашылык» білім беру саласы бойынша Сурет салу ұйымдастырылған  оқу –қызметінің   технологиялық картасы. Күні, ай, жылы: 21.12.2018 Тақырыбы: «Адамның бейнесін салу» Мақсаты: а)балаларды дөңгелек, үшбұрыш, төртбұрыш пішіндерді саусақпен салуға және өз  жұмысының нәтижесіне қызығушылықпен қарауға үйрету. ә)іс­әрекет арқылы қимыл­қозғалыстарын дамыту. б)сулы бояумен ұқыпты жұмыс жасай білуге тәрбиелеу. Алдын­ала жұмыстар: Балаларға геометриялық пішіндер туралы әңгімелесу,сол арқылы  адам бейнесін салу. Әдіс­ тәсілдері: Түсіндіру,көрсету,сұрақ­жауап. Қажетті көрнекіліктер мен құралдар: демонстрациялық материалдар. Әр балаға сулы  бояу, қылқалам. Сөздік жұмыс: дөңгелек,үшбұрыш,төртбұрыш,адам. Іс ­әрекет  кезеңдері   Балалардың іс­ әрекеті  Тәрбиешінің іс­ әрекеті қ ы л я и ц а в и т о М қ ы л ы ш у а ғ з о қ Іздену­  ұйымдас тырушы Шаттық шеңбер Қолымызды созайық. Күлейік  Қуанайық  Балалар тәрбиешімен  бірге шаттық шеңберін  жасайды. Тәрбиеші балалардың суретте кімнің бейнесін  көріп тұрғандарын сұрайды. ­Балалар сендерден қағаз бетіне  саусақтарыңмен  баланың бейнесін  геометриялық пішіндер арқылы салуды  сұрайды. ­Салып көреміз бе,балалар? Қағазда салмас бұрын ауада салып көрейік. ­Кәне,бәріміз бірге сұқ саусағымызбен қағаз  бетіне геометриялық пішіндерден құрап   баланың бейнелерін салайық  немесе өз  Баланың суретін көріп  тұрғандарын айтып  берді. ­Саламыз. Балалар сұқ  саусақтарымен өз  қалаулары бойынша   баланың бейнесін қалауларың бойынша салуларыңа болады. Салып болғаннан кейін көңілденген балалар  қолдарын сүртіп,өз қалаулары бойынша  ойнайды. Сөздік жұмыс:   дөңгелек,үшбұрыш,төртбұрыш,адам. Мадақтау, мақтау. салады немесе  геометриялық  пішіндерді пайдаланып  салады. Олар бір­бірімен  көңілдене ойнайды. Қайталайды: Рефлексив ті коррек циалаушы  Күтілетін нәтиже: Нені білді: саусақтарымен бейне салуға болатындығын біледі. Қандай түсініктерді игерді:  қағаз бетіне алуан түрлі бейнелерді салуға болатындығын  игереді. Меңгерген дағдылар мен іскерліктері: қағаз бетіне саусақпен  дөңгелек,үшбұрыш,төртбұрыш салуды меңгереді.   «Денсаулық» білім беру саласы бойынша дене шынықтыру ұйымдастырылған оқу –қызметінің  технологиялық картасы. Білім беру саласы: «Денсаулық» Ұйымдастырылған оқу іс­әрекеті: Дене шынықтыру. Тақрыбы:  Кішкентай қапшықты төбесіне қойып, тақтай үстімен жүру. Арқанның астынан еңбектеп өту. Мақсаты: а) балаларды арқан астынан еңбектеп өтуге және жаттығу кезінде  арақашықтықты сақтай білуге үйрету. Бір­біріне кедергі жасаумалауларын  қадағалау. ә) денсаулығы шымыр азамат етіп тәрбиелеу. б) ойынға деген қызығушылықтарын арттыру. Есте сақтау, ойлау қабілеттерін  дамыту. Көрнекіліктер: қапшықтар, тақтай, арқан және т.б ойынға қажетті заттар. Сөздік жұмыс: торға лақтыру, төбесіне қойып жүру, еңбектеп өту. Әрекеттердің  кезеңдері  Мотивациялық ­ қозғаушылық              Тәрбиешінің іс­әрекеті  1.Бір қатар сапқа тұру. 2.Сәлемдесу. (Нұсқауларды орындау). Бір тізбекпен жүру. Ормандағы аюды Бүлдіргені көп екен.  (Қорбандап, екі қолдары жарты  Баланың іс­әрекеті Бір тізбекпен кіріп,  бір қатарға  тұрады. Сәлемдеседі. Бірінің соңынан бір  бірі қатар болып  жүреді. Ұйымдастыру шылық   ізденістер шеңбер болып жүреді). Теріп­теріп алайық Қалтамызға салайық (қолдарын алға созып, кезек­кезек бүлдіргенді жұлғандай, алақанды ашып­жұму, қолды белге қою). Шеңберге тұрғызу: Тік ұста бойыңда Жоғары сөз қолыңды. Соз қолыңды тағы да, Жеткіз керік бойына Жалпы дамыту жаттығулары: (Шығыршықтар) Б.қ. аяқ иық көлеміндей алшақ,  шығыршықтың екі шетінен ұстау, қол төменде. 1.Екі  қолды алға созу. 2.аяқты қозғалатпаған күйде  шығыршықты оңға, солға бұру. 3.Б.қ.келу. Б.қ.: аяқ арасы иық көлеміндей  алшақ, қос қолмен шығыршықты  ұстап тұру.  1.Қос қолдағы шығыршықты оң  жақта оң қолмен ұстап тұру. 2.Келесі қолға ауыстыру. 3.Шығыршықты сол жақта сол  қолмен ұстап тұру. 4.Б.қ.: келу «Алға иілу» Б.қ.: аяқ арасы алшақ, қол төменде. 1.Шығыршықты кеуде тұсында  ұстау. 2.Шығыршықты жоғары көтеру. 3.Алға иілу Жоғары көтеру. Б.қ.келу «Көлік айдаймыз» Б.қ: Екі аяқ бірге, шығыршық кеуде  тұсында. 1.Шығыршықты алға созып, руль  сияқты ұстау. Тәрбиешімен бірге  қайталап жасайды. Қолдарына  шығыршықты алып,  жаттығуларды  орындайды. Шығыршықты алға  созып, оңға, солға  бұрылады. 3­4 рет Қос қолдағы  шығыршықты оң және сол қолдарға  ауыстырып ұстайды. 3­4 рет Шығыршықты  жоғары көтеріп  иіледі, жоғары  көтереді.  3­4 рет Көліктің рулі сияқты  екі жаққа бұрады. 3­4 рет 2.Көлік айдап отырғандай  шығыршықты екі жаққа бұру. Б.қ.келу Тыныс алу: ­аяқ арасы алшақ, шығыршықты қос  қолмен екі шетінен жоғары көтеру,  ауа жұту. ­шығыршықты кеуде тұсына әкеліп,  мұрынмен дем шығару. Негізгі қимыл жаттығулары: 1.Кішкентай қапшықты төбесіне  қойып, тақтай үстімен жүру. 2.Арқанның астынан еңбектеп өту (тартылып байланған арқанның  астынан еңбектеп өту). «Асықты жинау» ойыны: 1.Ойын шартымен таныстыру. 2.Балалармен бірлесіп ойнау. 1.Балалардың көңіл күйлерін  бақылау. 2.Жаттығу тәртібінің дұрыс  орындалуын қадағалау. 3.Қауіпсіздік ережесін сақтау. 2­3 рет Шығыршықты  орындарына  жинастырады. Қауіпсіздік  ережелерін сақтайды. Тартылған арқанның  астынан еңбектеп  өтеді. Бір­біріне кедергі  жасамайды. Заттарды  жылдам жинауға  дағдыландыру. Рефлексиялық  – түзетушілік Күтілетін нәтижелер: Орындайды: кішкентай қапшықты төбесіне қойып, тақтай үстімен жүріп  өтуді. Түсінеді: арқанның астынан қалай еңбектеп өту керектігін.  қолданады: шығыршық, тақтайша,арқан және қапшықтармен орындалатын  жаттығуларды орындай білу іскерліктерін.   Тәрбиеші: Айтжанова Ж.Т «Таным» білім беру саласы бойынша жаратылыстану ұйымдастырылған оқу – қызметінің  технологиялық картасы. Бөлімі: Жаратылыстану. Тақырыбы: «Мамандық» Мақсаты: а)балаларға дәрігер мамандығының не үшін қажет екендігін түсіндіру. ә)ойын барысында қарапайым сөйлем құрап, оны түсініп, қайталай білуге үйрету. б)дәрігердің еңбегін құрметтеуге тәрбиелеу. Алдын­ала  жүргізілетін жұмыстар: Балаларға сюжеттік­рөлдік ойынды ойнау арқылы  мамандықтар туралы айту. Әдіс­тәсілдер:Көрсету,түсіндіру сұрақ­жауап,ойын,әңгімелесу. Қажетті көрнекіліктер мен құралдар: баланы қарап жатқан дәрігердің суреті дәрігерге  қажетті құралдар,дәрігер киімін киген қуыршақ,үлестірмелі материалдар.  Көптілдік компоненті: дәрігер –врач,тәрбиеші­воспитатель,аспазшы­повор, ұстаз­учитель. Іс ­әрекет  кезеңдері Мотивациялық  қозғаушы Тәрбиешінің іс­ әрекеті Балалардың іс­әрекеті Шаттық шеңбер жасап тұрып,бір­біріне тілектер  айтады.  Шеңбер бойында қол  ұстасып тұрып,өлеңді Іздену­ұйымдас тырушы Үлкенге сіз, Кішіге де сіз, Бар әлемді құрметтеп, Бас иеміз біз.  ­Ауырғанда дәрі беретін,емдейтін апайлар мен  ағайларды дәрігерлер деп атайды. Дәрігер  мамандыққа жатады. Мамандықтар әртүрлі  болып келеді. Жүргізуші көлік  жүргізеді.Мұғалім бала оқытады. Мамандық иесі болу үшін көп оқып, білімді болу керек.  ­Қуыршақ Айшаның тамағы ауырып қалыпты.  Мына қорапты ашып көрейін ішінде не бар екен? Көрейік.  Ғажайып сәт. ­Балалар қораптың ішінде дәрігерге қажетті  құралдар бар екен. Бұл құрал не үшін қажет?  Ауырған Айшаның өкпесін, тыңдаймыз,ал бұл  құралмен қызуын өлшейміз. Бұл дәріні кімге  береміз. Ауырған қуыршаққа береміз. Енді оны  жылы жауып қояйық,ұйықтасын. ­Балалар,кейде дәрігерді үйге шақырамыз, сонда олар қандай машинамен келеді екен? ­Дұрыс, «Жедел жәрдем» машинасымен. Сендер  оны көшеден көріп жүрсіңдер.  Балалар,тыңдаңдаршы,ненің дауысы естіледі? ­Дұрыс айтасыңдар. Ал қандай машинаның  дауысы екен? ­Дұрыс, «Жедел жәрдем» машинасының дауысы  екен.  Сергіту сәті Кәне,»Ү­п» деп айтайық, Демді ішке тартайық. Енді «Ү­һ» деп айтайық, Демді шығара қайтарып. Суретпен жұмыс. ­Ауырып қалған жағдайда кімге бару қажет? ­Суретте баланы дәрігер апай емдеп жатыр. ­Дәрігер не істейді? ­Емдеу үшін не істейді? Үлестірмелі материалмен жұмыс. Шарты: Дәрігерге баратын жолды сызып  көрсету. Көптілдік компоненті: дәрігер –врач, тәрбиеші­ воспитатель,аспазшы­повор, ұстаз­учитель.  қайталап,қимылдар  жасайды.  Балаларға ой тастау.  Тәрбиешінің артынан  қайталап мамандықтарды  айтады.  Балалар қораптың ішіндегі  құралдарды қайталап айтып шығады. Балалар жауап беруге  тырысады. Балалар  көргендерін айтып береді.  ­Балаларды ауырғанда  емдейді. ­өкпесін тыңдайды,дәрі  береді. Балалар бірге тыныс алу  жаттығуларын орындайды. ­Дәрігер баланы тыңдап  отыр.  Бір­бірінің жауаптарын  толықтырады.  Балалр берілген  тапсырманы тәрбиешінің  көмегімен жасайды.  Қайталайды: дәрігер – врач,тәрбиеші­ воспитатель,аспазшы­повор, ұстаз­учитель.  Рефлексивті  Сұрақ­жауап арқылы үйренгендерін пысықтау. Балалар тәрбиешімен бірге коррекциа  лаушы  Дәрігер не істейді? Ауырғанда кімге барып емделеміз? қайталап айтады. Күтілетін нәтиже: Нені білді: Дәрігердің адамды емдейтінін біледі. Қандай түсініктерді игереді:Ойын барысында дәрігерге қажетті құралдармен  танысып,қарапайым сөйлем құрай білу дағдыларын игереді. Меңгерген дағдылар мен іскерліктері: Дәрігер мамандығы туралы білімді меңгереді.  Тәрбиеші: Айтжанова Ж.Т. Келісілді:                                                                              Бекітемін:  Оқу ісінің меңгерушісі:                                                     Мектеп директоры: _______Сапаров Б.С                                                          _____Гимадиев Ж.О. №6 орта мектеп КММ жанынан ашылған «Күншуақ» шағын орталығына жарты күндік топқа тіркелген тәрбиеленушілер тізімі. 2018­2019 оқу жылы «Балдырған» ортаңғы тобы Наурыз айы  № Тәрбиеленушілердің аты­жөні Туған жылы, айы, күні ИИН Зарубай Абылай Әсетұлы 1 Берікбол Нұрым Ерболұлы 2 3 Қабыкеш Ақбота Нұржанқызы  4 Қасым Айзере Боранбайқызы 5 Қапан Берікбол Нұрланұлы 6 Манарбекұлы Айқын  7 Мейрам Мейірлан Сағдатұлы 8 Мұхтар Сардар Нұрланұлы 9 Тұрысханұлы Исламбек  1 0 Шарипов Ислам Дастанұлы 03.11.2013 06.04.2014 02.05.2014 19.03.2014 03.05.2014 07.08.2014 11.08.2014 25.09.2013 20.01.2014 04.07.2014 131103504341 140406500781 140502604643 140319604193 140503503545 140807506176 140811505132 130925506542 140120501081 140704504596 Тәрбиеші: Нурмаганбетова М.Х. Барлығы: 10 тәрбиеленуші 2013 жыл – 0 қыз,  2 ұл. 2014 жыл ­ 6 ұл, 2 қыз. Келген бала саны: 0 Кеткен бала саны:0 Келісілді:                                                                              Бекітемін:  Оқу ісінің меңгерушісі:                                                     Мектеп директоры: _______Сапаров Б.С                                                          _____Гимадиев Ж.О. №6 орта мектеп КММ жанынан ашылған «Күншуақ» шағын орталығына толық күндік топқа тіркелген тәрбиеленушілер тізімі. 2018­2019 оқу жылы Зарубай Аяжан Әсетқызы № 1 Атабекова Асылым Ерғанатқызы 2 Айтмағанбет Қайсар Асланұлы 3 Айткей Уатхан Серханұлы 4 Ағыбай Әмір Жасұланұлы 5 Болат Аяла Нұрланқызы 6 Болат Алдияр Сұңғатұлы 7 Боранбай  Рамазан Ерденұлы 8 9 Көшімбек Құралбек Арғынұлы 10 Қасым Аида Боранбайқызы 11 Қайдар Аида Жанатқызы 12 Марат Фариза Қанатқызы 13 Марат Айзере Сағатқызы 14 Медетқызы Аружан  15 Сабыржан Еркеназ Дарханқызы 16 Сабыржан Азиза Ерланқызы 17 Самат Ділдә Жасұланқызы 18 Хамит Расул Рымбекұлы 19 Хасенова Кәусар Айдыновна 20 Жалмуханбетова  Томирис Ораловна Туған жылы, айы, күні 23.09.2015 06.05.2016 10.03.2015 16.05.2016 26.10.2015 25.01.2016 30.06.2016 03.11.2015 08.02.2016 07.02.2015 11.02.2016 27.05.2015 13.02.2016 19.06.2015 08.08.2015 02.12.2015 31.05.2015 21.02.2015 15.04.2016 20.10.2015 Тәрбиешілер: Төкен А.Қ. Айтжанова Ж.Т «Балапан» I­ кішкентай тобы Наурыз айы Тәрбиеленушілердің аты­жөні Барлығы: 22 тәрбиеленуші 2015 жыл – 10 қыз,  2 ұл. 2016 жыл ­ 5 ұл, 3 қыз. Келген бала саны: 0 Кеткен бала саны:0   Туберкулез дегеніміз не? Туберкулез – бұл әлемде өте кең тараған жұқпалы ауру. Бұдан басқа, ол әлеуметтік мәні  бар ауру болып табылады. Аурудың себебі науқас адамнан ауа тамшылы жолмен  ( жөтелгенде, түшкіргенде, сөйлескенде) жұғатын туберкулездің микробактериялары  болып табылады. Көбінесе өкпе (өкпе нысаны) зақымданады және сирек жағдайларда:  сүйек­буын жүйесі, лимфа түйіндері, бүйрек, көз және басқа да органдар( өкпеден тыс  түрі). Тағы бактерия бөлінуі бойынша науқастарды айырады: ТМБ (+) — оң нәтижелі  қақырық (ашық түрі), ТМБ(­) — теріс нәтижелі қақырық (жабық түрі).   Туберкулездің белгілері қандай?   Аурудың негізгі белгісі бұл — 2 аптадан артық  жөтел және қосымша белгілері: кеуде  тұсының ауруы, салмақ тастау, тершеңдік, ентігу, қан түкіру, әлсіздік және тез  шаршағыштық және т. б. Аурудың белгілерін білу ауруды ерте анықтау үшін көмектеседі .  Бұл емдеу үшін өте маңызды болып табылады, себебі  ауруды дер кезінде  анықтау қысқа  мерзім ішінде асқындырмай одан жазылуға  мүмкіндік береді.  Бұл симптомдар тыныс алу  органдарының  басқа ауруларының белгілері  болуы  мүмкін. Бірақ,  бұл туберкулез емес  деп ойлап, өз­өзіңізді емдеумен айналыспаңыз. Сіз міндетті түрде  емханаға учаскелік  дәрігерге жүгінуіңіз керек.   Ауруға не ықпал етеді?   Тәуекел факторлары: Темекі шегу және алкогольді пайдалану. Толыққанды, үйлесімді тамақтанбау. Туберкулезбен ауыратын науқаспен байланыста болу. Ілеспе аурулар (АИВ­инфекциясы, қант диабеті, нашақорлық, созылмалы тыныс алу  органдарының аурулары, психиатр есебінде тұрған науқастар және иммуносупрессивтік  терапия қабылдайтын науқастар  және т. б.). Төмендетілген иммунитет. Үйлерде және пәтерлердегі дымқыл. Баспанасыз адамдар. Бас бостандығынан айыру орындарында болу.   Кім туберкулезбен ауруы мүмкін? Туберкулезбен кез­келген жастағы және жынысына қарамай, ерлер мен әйелдер, балалар  мен жасөспірімдер, жұмыс істейтін және жұмыс істемейтін адам ауруы мүмкін. Туберкулезді қайдан жұқтыруға болады?   Туберкулезді кез келген жерде жұқтыруға болады: дүкендерде, автобустарда, үйде,  қонақта, жұмыста, халықтың  көп шоғырланған орындарында және т. б.     Диагнозды кім  қояды?   Егер Сіз өзіңізде немесе туыстарыңызда, жоғарыда аталған шағымдарды байқасаңыз,  дереу емханаға учаскелік дәрігерге хабарласыңыз. Кейін сауалнама және объективті тексеруден  кейін  Сізге емдеу және тексеру (қан, зәр, қақырық,  және өкпе флюорографиясы  немесе  1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. рентгенография ) тағайындалады. Кейбір зерттеулерді Сізге емделгеннен кейін мүмкін  қайта тапсыру керек болады және нәтижелермен бірге Сізді фтизиатрға консультация  алуға жіберуі мүмкін. Тек фтизиатр ОДКК кейін  «Туберкулез»диагнозын қоя алады  немесе алып тастай алады.   Туберкулезді емдеу қайда және қалай жүргізіледі?   Көбінесе емдеуді уақытында бастағанға байланысты. Туберкулезді емдеу ұзақ уақытты  талап етеді  және фтизиатр тағайындаған туберкулезге қарсы препараттарды тікелей  медицина қызметкерінің бақылауымен үздіксіз қабылдауды талап етеді. Туберкулезді  емдеу 2 кезеңмен  өткізіледі. 1 — емнің қарқынды кезеңі, стационарлық жағдайларда  жүргізіледі. 2­ емнің қолдаушы фазасы, емханаларда, медициналық қызметкердің  бақылауымен  амбулаториялық деңгейде жүргізіледі.  Емдеу ұзақтығы аурудың деңгейіне  байланысты.  Емдеу динамикасына (+)  не әсер етеді?   — Уақтылы бастау; емді неғұрлым ерте бастасаңыз,  соғұрлым жақсы. — Туберкулезге қарсы препараттарды үздіксіз қабылдау. — Салауатты өмір салты, зиянды әдеттерден бас тарту. — Жазылуға тырысу. — Толыққанды тамақтану. — Таза ауа. Емдеу динамикасына (­) не әсер етеді? — Препараттарды дер кезінде қабылдамау. — Емделуді дер кезінде бастамау; емделуден бас тарту. — Шылым шегу. — Ішімдік ішу. — Нашақорлық. Туберкулезден өзін­өзі  қалай қорғауға болады? 1. 2. 3. 4. Балаларды туберкулезден туғаннан бастап БЦЖ вакцинасы көмегімен қорғауға  болады. Вакциналау перзентханада, туғаннан кейін алғашқы 1­4 күнде жүргізіледі.  БЦЖ  вакциналаудан кейін  балада  оны туберкулез ауруынан қорғайтын туберкулезге қарсы   иммунитет қалыптасады.  Вакциналанбаған балаларда  науқаспен байланыста болған кезде  туберкулездің ауыр түрімен сырқаттану тәуекелі артады. БЦЖ қайталап егу  6­7 жаста  жүргізіледі. Ересектерде туберкулездің алдын алу денсаулық жағдайына қарамастан, әлеуметтік мәртебесіне қарамастан жыл сайын өкпе флюорографиясын өту болып табылады.  Бұл  ауруды  ерте анықтауға мүмкіндік береді. Өкпе флюорографиясы  сіз тіркелген емханада  жүргізіледі. Зерттеуге жолдауды  дәрігерден немесе мейірбикеден ала аласыз. Туберкулезбен ауыратын науқасты уақытында анықтағаннан кейін , оны дереу  оңашалау керек. Иммунитетті нығайту керек. Мұнымен 1 жастан 10 жасқа дейінгі балалар жиі, ал 10 жастан асқан балалар мен ересектер сирек ауырады. Желшешекпен ауырып жазылған адамда күшті иммунитет қалады.  Желшешек ауа арқылы тарайды. Сырқаттың инкубациялық (жабық) кезеңі 11 күннен 21  күнге дейін, яғни орташа 14—15 күнге созылады. Ауру басталғанда температура 38—39°С­ ге дейін көтеріледі де, адамның терісі мен шырышты қабығында қышыма бөрткен пайда  болады. 3—5 күн өткеннен кейін бөрткеннің көбеюі тоқтайды да, температура төмендеп,  қалпына келеді, бөрткен қара қотырланып, 1,5—2 аптадан соң оның қабығы түседі. Кейде  барлық ауырғай кезеңде температурасы көтерілмей, әдеттегідей бір қалыпты болады. Ауру адам сырқаттың инкубациялық кезеңінің соңғы күнінен бастап және бөрткен  шыққаннан кейінгі 9­күнге дейін жұқпалы болып есептеледі. Әдетте желшешек жеңіл өтеді, бірақ кейде (әлжуаз балаларға шыққанда) асқынатын да кезі болады, терісі іріңдейді,  құлақтары мен аузының шырышты қабығы т. б. қабынып ауырады. Сырқат баланы мұқият  күтімге алу керек. Аурудың денесі бөртсе, оның үстіне температурасы көтерілсе, сырқатты қозғалтпай жатқызып қойған дұрыс. Төсек — орын жаймасын жиі­жиі алмастырған жөн.  Сондай­ақ теріні күтудің де маңызы зор. Баланың денесінде бөрткеннің болғанына  қарамастан оны қайнаған сумен немесе қызғылтым етіп езілген калий перманганатымен  («марганцовка») жуады (мақтаны пайдаланып, өте еппен); ал қолын сабындап жуу керек.  Бала терісін қасып, тырнап тастамауы үшін қолының тырнағын алып, дәкеден қолғап тігіп  кигізу қажет. Бөрткенді 1 проценттік калий перманганатының немесе 1—2 проценттік  бриллиантты зеленка ерітіндісімен сүртсе, ол көп қышымайтын болады. Баланың ерніне  тұзсыз сары май немесе қайнатылған күнбағыс майын жағып, сусынды көп ішкізу керек.  Кішкентай баланың таңдайын салқын шаймен немесе қайнаған сумен жібітіп отырады.  Сондай­ақ сәбидің танауының тазалығына баса назар аудару қажет. Танауындағы жараның  қабығын вазелин жағылған немесе қайнатылған күнбағыс майына шыланған мақтамен  сүртіп тазалайды. Науқас балаға ең қажетті нәрсе — таза ауа мен жарық. Мұндай балаларды шаңсыз, жел  тимейтін, тыныш жерде, дені сау балалардан бөлек серуендету қажет. Баланың  температурасы төмендеп, бөрткеннің қайталап шығуы тоқтағаннан кейін, яғни бұрынғы  бөрткендері қара қотырланған соң серуенге шығаруға болады. Серуендету режимін  дәрігермен келіскен жөн. Сәбиді дұрыс тамақтандыру керек. Температурасы көтерілгенде ол тағамнан бас тартады,  сырқаты асқынған кезінде кішкентай балалардың іші өтеді, құсалы. Мұндай жағдайда  баланы зорлап тамақтандыруға болмайды, тек 6—12 сағаттан кейін тамақтандырып,  сусынды көп ішкізу қажет. Егер баланың аузы уылып, ол тағамнан бас тартса, оған сұйық  немесе, жұмсартып пісірілген қоймалжың тағам (жылытып) беру керек (үгітілген көкөніс  сорпасы, ботқа, көкөніс пюресі, кисель). Балаға қышқыл және ащы тағам беруге болмайды.  Әсіресе іштің жүруін бақылап отыру керек. Үлкен дәреті жүрмей қалғанда клизма қойып,  іші өтсе дәрігер келгенше тамақтандырмай, қайнаған суды немесе суыған шайды көп ішкізу қажет. Желшешек шыққанда дезинфекция жасамайды; науқас бала жатқан бөлмені желдетіп,  дымқыл шүберекпен сүртіп алса жеткілікті. Науқаспен жақындасқан 7 жасқа дейінгі  баланы 11 күннен 21 күнге дейін оңашалау керек (жақын араласқан алғашқы күннен бастап) «Шығармашылық» білім беру саласы бойынша сурет салу ұйымдастырылған  оқу –қызметінің Тақырыбы:  Әжемнің жіп шумақтары. Мақсаты: а) балаларды түрлі түсті фломастерлермен жіп орамының суретін салуға,  фломастерді қатты қыспай, қағаздың ортасынан бір нүктені белгілеп, сол жағынан  жоғарыдан бастап қолды үзбей дөңгелетіп салуды үйрету; ә) балалардың қол қимылдарының қозғалысын дамыту; б) ұқыптылыққа тәрбиелеу. Көрнекіліктер:демонстрациялық материалдар. Сөздік жұмыс: нүкте, орам. Билингвалды компонент: нүкте – точка. Орам – бума. Әрекеттердің кезеңдері  Мотивациялық ­  қозғаушылық Ұйымдастырушылық   ізденістер              Тәрбиешінің іс­әрекеті  ­Айсұлудың үйдегі мысығы ойнап жүріп  әжесінің жіп шумақтарын тарқатып  тастапты. Айсұлу сендерден сол жіп  шумақтарын орауға көмек сұрай келіпті.  Тәрбиеші өткенде әдемі жіптердің суретін салғандарын балалардың есіне салып  өтеді. Себеттегі жіптерді балаларға  таратып береді.  ­Алдарыңда тұрған  жіптерді орап,  Айсұлудың әжесіне көмектесулеріңе  болады. «Жіп орамы» ойын. Шарты: Балаларға себеттегі тарқатылған  жіптерді беріп орату. Жіпті орап болған  балалар жіптің түсін атап, себетке салады. ­Балалар, енді әже сендердің ақылды, епті екендеріңді білетін болды. Сергіту сәті: Бір дегенде орнымыздан тұрайық, Қолымызға жіпті ұстап алайық, Екі­үш рет жібімізді орайық, Қайта барып орнымызды табайық. ­Балалар, сендер Айсұлудың әжесіне  жіптерін орап бердіңдер, Айсұлу  сендердің суретті де жақсы  салатындарыңды біледі, енді жіп  орамының суретін салып берулеріңді   сұрайды. Ол үшін ауада бірнеше рет  жаттығу жасап көрейік. Қарындаштарын  алып, бір нүктеден бастап қолды үзбей  сызық сызуға жаттығады. Тәрбиеші балаларға қағаздың сол  жағынан, жоғарыдан бастап ортасынан бір нүктеден белгілеп, қолды үзбей  дөңгелетіп, жіп орамын салу керектігін  Баланың іс­әрекеті Балалар ынта қойып  тыңдайды. Балалар естеріне  түсіреді. Балалар алдарындағы  тұрған жіптерді орап,  себетке салады. Балалар өлең  жолдарындағы сөздерге сәйкес қимылдар  жасайды. Бірнеше жіп  орамдарын өздеріне  ұнаған түсте салады.  Балалар үлгі бойынша  жіп орамдарын салады. Салған жұмыстарын көрсете отырып, үлгіге қарап бірнеше жіп  орамдарын салып, балаларға да осылай  салуды ұсынады. Қиналған балаларға  көмек көрсетіліп, бағыт­бағдар беріледі.  Айсұлу балалардың жұмысын мадақтап,  әжесі мен өзінің атынан алғысын білдіріп,  себеттегі жібін әжесіне алып баратынын  айтып қоштасады. Тәрбиеші балалардың жұмысынан көрме  ұйымдастырып, бүгінгі жұмысқа кімнің  қалай қатысқанын айтып  қорытындылайды. Айсұлуға көрсетеді. Балалар Айсұлумен  қоштасады. Балалар өздерінің  жұмыстарын  тамашалайды. Рефлексиялық –  түзетушілік Күтілетін нәтижелер: жасайды: жіптің орау арқылы жиналатынын; түсінеді: жіптердің түстері әртүрлі болатындығын. қолданады: жіп орамының суретін қағаз бетіне бір нүктеден бастап қолын үзбей салуды.