Досы көпті жау алмайды

Мұғалімнің аты­жөні: Кубаева Аклима Сапаргалиевна. БҚО,Теректі ауданы, Подстепный қазақ  жалпы орта білім беретін мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәндерінің  мұғалімі  Пәні: Қазақ тілі Сыныбы 7 Сабақтың  тақырыбы:  Сабақ  негізделген оқу  мақсаттары Сабақ   нәтижесі: Бағалау критерийі Тілдік  құзіреттілік Ресурстар Әдіс­тәсілдер Пәнаралық  байланыс Алдыңғы оқу Қатысқаноқушылар  саны:   Қатыспағаноқушылар саны:   Досы көпті жау алмайды 7.1. Т/АМәтін үзінділерін тыңдай отырып, оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжау. 7.5. Сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін (даралаушы  және ерекшелеуші) дұрыс қолдану. Оқушылардың барлығы  орындай алады: Мәтін үзінділерін пайдаланып, оқиғаны  дамыта алады Оқушылардың көбісі  орындай алады: Топтық жұмысты бірлесе орындайды.  Қосымша үлестірме ресурстармен  жұмыс жасайды.  Оқушылардың кейбіреуі  орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша  тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер  келтіре алады. Мәтін үзінділерін пайдаланып, оқиғаны дамытады Аяқталуын болжайды Достық дәнегі Оқулық, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар , топтық тапсырмалар, кері байланыс,  стикер. Сұрақ­жауап. Болжау Пунктуациялық норма. Рефлексия. Музыка,әдебиет. 1­тоқсанда өткен білімді қайталау. Сабақ барысы : Сабақтың жоспары Жоспарлан ғануақыт Басталуы 5  минут Жаңа білім 15 минут Болжау Ұйымдастыру кезеңі  Дос тақырыбында бір­бірден мақал­мәтел  айту.2 минут Топтарға бөлу.Тірек сөздер  бойынша топқа  бөліну. Оқушыларға«Бақыт», «Қуаныш», «Шаттық», «Достық»  дегенсөздер жазылған қиындылары беріледі. Оқушылар сол сөздер  бойынша топтарға бөлінеді. Білу,түсіну.Мәтін оқылады. Үзінділер арасында оқушылар топ болып  оқиғаның дамуы мен аяқталуын болжайды. Болды ма, болмады ма әйтеуір кім білсін, бір кемпір өмір сүріпті.  Үйінің көлемі елеуіштің, ал бөлмесінің көлемі джидда бұтағының  аумағындай болыпты.  Бірде кемпір кешкі асын ішіп отырғанда, кенет алай­дүлей дауыл  көтеріліп, арқасына құмырсқалардың жорғалап кіре бастағанын  көріпті. Ол төсек салып жатып қалады. Көзін жұмғанша, біреу есік  қағады... (Оқиғаны дамыту) Кемпір есікті ашса, торғай келіп тұр екен. Ол:  – Әже! Түн соншалық ызғарлы, жел соғып тұр. Ал мен қайда түнеп  шығарымды білмей тұрмын. Үйіңе бір жолға түнеп шығайын! Таңертең күн көтерілісімен ұшып кетемін! – депті.  Кемпір торғайды аяп кетеді.  – Өте жақсы, – депті кемпір, – джидда бұтағына қонақта да, ұйықтай бер.  Бағалау түрлері 1­топ:«Бақыт»  2­топ: «Қуаныш» 3­топ:  «Шаттық» 4­ топ «Достық» Дескриптор  Білім алушы ­ оқиға желісін  болжайды; ­ әңгімені  аяқтайды; ­ түпнұсқамен  салыстырады. Кемпір торғайды жайғастырып, өзі де жатып қалады. Бірақ көзі енді  іліне берген кезде, тағы да біреу есік қағады. Ол есікті ашқанда, есекті  көреді.  – Түн суытып кетті, – депті есек, – жел соғып тұр, ұйықтайтын  жерім жоқ. Бір жолға осында түнеп шығуға рұқсат ет! Ал таңертең  кетемін.  Кемпір есекті аяп кетеді де:  – Өте жақсы, бір бұрышқа жайғас, – депті.  Осылай тағы тауық, қарға, ит түнеп шығуға келеді.  Кемпір таңертең ерте тұрып, қонақтарын аттандырмақ болады.    Торғайға келсе, ол:  – Мен жұмыртқалайын деп жатырмын. Қалай кетемін? – деп жауап  қатыпты.  Ал есек:  – Мен сені қалаған жағыңа тасимын, мені несіне кетіресің, – депті.  Тауық болса:  – Мен сен үшін жұмыртқалап жатырмын. Қалай кетпекпін? – депті.  Ал қарға өзінің қарқылдағанын міндет қылып:  – Мен сенің құрметіңе қарқылдап, адамдарды ұйқысынан оятамын.  Мен несіне кетемін? – депжауапберіпті.  Ең соңында кемпір итке келеді.  – Мен сен үшін үремін, – дейді ит сонда, – ұрыларды қабамын. Қалайша мен кетемін? (Оқиғаны аяқта) Бәрін қалдырған кемпір:  – Жарайды, сен де қала бер, – депті.  Сөйтіп бәрі де қалып, оның шаруасына көмектесіпті.                                                                                       (Парсы ертегісі) Қолдану. Сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс  белгілерін (даралаушы және ерекшелеуші) дұрыс қолдану. Әр топқа ресурстар таратылады.  І топ.     Сен жігерсіз (де), ақылсыз (да) бала емессі. мойныңа алсаң бәрі (де) қолыңнан келеді оған мен сенемін жлғыз (ақ) бұдан былай маған көз жасыңды көрсетуші бол (ма)!   ІІ топ.   Жалынып шыққан көз жасы жасықтықтың белгісі...  Жасықтық (пен) әлсіздік жүрген жерде толқымалы тайғақ ойға (да)  орын көп ағат кеттің (бе), жасыр (ма), шыныңды айт! сонда оңасың,  кері кетпей, сонда ілгері басасың, өзіңе (де), достарыңа (да) сонда ғана  пайда келтіресің...   ІІІ топ. Иә, солай, маған мұң шағып жылама (да), кешірім (де) сұрама, уәде (де) берме, қатеңді іс (пен) жөнде! жолдасың (мен) табыс,  мұғалімің айтқандай, кешірімді содан сұра! міне, осыған келісейік ал  қазір төсегіңе бар (да) ұйықта!..   ІҮ топ. Есенбек сөз таластыруды, бір айтылған пікірді қайталап  жатуды қаламайтын әке еді  оның осы сырына баласы (да) қанық ед.  сондықтан қайтып ешнәрсе деместен, жарқын әке әмірін орындап  төсегіне қисайды (да), көп ұзамай (ақ) ұйықтап кетті.                                                                                             (М.Иманжанов) Дескриптор ­сөйлемдердің  жігін ажыратады; ­ тыныс  белгілердің  қойылу тәртібін  белгілейді; ­ сөйлемдерде  дұрыс қолданады Китайский балет инвалидов (2).mp4 Рефлексия парағы Сабақтағы  жетістіктерім Оның себептері Сабақтағы  кемшіліктерім Оның себептері Бағалау  парақшасы Үйге тапсырма: «Жаман жолдас» Етістіктің тұлғасына қарай бөлінуін оқу. Ортасы   10 минут Пунктуация лық норма Сергіту сәті 2 минут 8 минут Кері  байланыс Мұғалімнің аты­жөні:       Кубаева Аклима Сапаргалиевна. БҚО,Теректі ауданы,  Подстепный қазақ жалпы орта білім беретін мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті  пәндерінің  мұғалімі Күні:     Сыныбы 7 Пәні :Қазақ тілі Қатысқан оқушылар  саны:   Қатыспаған оқушылар саны:   Досы көпті жау алмайды Рефлексия Сабақтың  тақырыбы:  Сабақ  негізделген оқу  мақсаттары Сабақ   нәтижесі: Бағалау критерийі Ойлаудағдылар ыныңдеңгейі Ресурстар Пәнаралық  байланыс Алдыңғы оқу 7.3. Тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну, ұсынылған ақпарат бойынша факті мен көзқарасты ажырата білу. Оқушылардың барлығы  орындай алады: Мәтіннің мазмұнын түсінеді Оқушылардың көбісі  орындай алады: Мәтіннен  негізгі және қосымша  ақпараттарды анықтай алады;  Оқушылардың кейбіреуі  орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша  тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер  келтіре алады. Мәтіндегінегізгіақпарат пен қосымша ақпаратты  анықтайды Жоғары деңгей дағдылары  Оқулық, жеке, жұптық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. Музыка,әдебиет.  Досы көпті жау алмайды Сабақ барысы : Сабақтың жоспары Жоспарланғ ануақыт Басталуы 6  минут Ұйымдастыру кезеңі  2 минут. «Ыстық алақан» тренингін өткізу. «Кіші шеңбер» тәсілі арқылы үй тапсырмасын сұрау. Жаңа білім 15 минут Досы көпті жау алмайды.  Сабақтың мақсаты таныстырылады.Оқушылар  тапсырманы жұп болып орындайды Тапсырма  Оқушының іс­әрекеті Оқушылар сәлемдеседі,  бір­біріне жақсы тілектер айтады, сәттілік тілейді. Оқушылар екі шеңбер  болып қарама­қарсы   тұрады кезекпенен үй  тапсырмасын қалай  орындағанын баяндайды Мәтінді мұқият тыңдап, негізгі және қосымша  ақпараттарды анықтаңыз.  «Досым, сүйікті досым!» Шын жүректен қадірлеп, жақсы көрген адамыңа хат жазсаң, яғни сағына тіл қатсаң, осы сөз кеп аузыңа түседі. Бұл сенің өзегіңді жарып шығады. Ең жақсы, ыстық сезімді бейнелейтін осы бір сөз қандай мағыналы, қандай асыл еді дейсің! Шынында, достасу, досың болу – өміріңнің қызығы ғой. Жолдасы, досы жоқтың өмірі еш. Жалғыздықтың күні қараң. Достық – шынайы асыл сезім. Достық сезімге көтерілу адамгершілік жақсы қасиеттерге, кіршіксіз махаббатқа бөлену екенін сен жақсы білесің, оқушы! Достық жүрген жерде жалған сезімге орын жоқ. Жеке адамдар арасында болатын достықтың биік мұнарасы да Маркс пен Энгельстің достығы. Маркс пен Энгельстің ұзақ жыл бойы бірлесіп еңбек еткені, бір тұрмаған жағдайда күнбе-күн хат арқылы хабар үзбегені, олардың бір-біріне деген достық қамқорлығы тарихта аңыз болып қалды. Маркстің адам баласының бақытына еңбек етуіне, «Капитал» сияқты ұлы еңбегін қаламақысы шылым алуына да жетпеген сол бір заманда жазуына Энгельстің еткен достық көмегі Энгельс науқастанып қалғанда, Маркс ерінбей-жалықпай медицинаны зерттеп, досын дерттен емдеудің жолын іздегені де белгілі. Ал Энгельс болса, жоқшылықта өмір сүрген ұлы досына өмір бойы көмек көрсетумен болмай ма?! Жаны жек көретін сауда орнында ол Маркс үшін қызмет те істеп, тапқан табысын досының отбасына беріп тұрмай ма?! Екі алыптың асқан достықпен, ынтымақпен еткен еңбегі арқасында адам баласы ұлы ғылымға ие болды. (Мұқан Иманжанов. Ақиқаттуралыаңыз) Мәтіндегі негізгі ақпарат пен қосымша ақпаратты  анықтайды Негізгі ақпарат шексіз болғаны белгілі. Қосымша ақпарат Ортасы   10 минут Сергіту сәті 2 минут «Мақал­мәтел жоғалттым» ойынын ұйымдастыру. 8 минут Кері  байланыс Төмендегі өлең не туралы? Өлең жолдарынан анафора  мен эпифораны,аллитерация мен ассонансты табыңдар. Бірімізді біріміз қуат көріп, Бірімізден біріміз шуақ көріп, Бірімізге біріміз пана болып, Мен іні боп, сен қимас аға болып, Дарқан көңілі шалқитын дала болып! (Мұхтар Дескриптор  Білім алушы  ­ тыңдалымның негізгі  мағынасын түсінеді Дескриптор Білім алушы  ­ негізгі және қосымша  ақпараттарды анықтай  алады;  ­ мәтіннен факті мен  көзқарасты ажырата біледі. 1­қатар оқушылары  мақалдың бір сыңарын  айтады,2­қатар оқушылары  екінші сыңарын табады. Дескриптор ­өлеңнің тақырыбын  анықтайды; ­өлеңнен әдеби­теориялық  ұғымдарды табады Шаханов) «Шығу парағын» пайдаланып төмендегі сұрақтарға жазбаша  жауап беріңдер. 1. Бүгін не үйрендіңдер?  2. Достық туралы қандай мағлұмат алдыңдар?  3. Достық туралы мақал­мәтелді айта алдыңдар ма?  4. Сабақ бойынша қандай сұрақтарың бар?  5. Келесісабақтақандаймәселелерге баса назараударукерек? Бағалау парақшасы  толтырады Рефлексия Мұғалімнің аты­жөні: Кубаева Аклима Сапаргалиевна. БҚО,Теректі ауданы, Подстепный  қазақ жалпы орта білім беретін мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәндерінің  мұғалімі Күні:     Пәні : Қазақ  тілі Сыныбы 7 Сабақтың  тақырыбы:  Сабақ негізделген оқу мақсаттары Сабақ  нәтижесі: Бағалау критерийі Ойлаудағдыларыны ңдеңгейі Ресурстар Пәнаралық  байланыс Алдыңғы оқу Қатысқан оқушылар  саны:   Қатыспаған оқушылар саны:   «Жақсы дос – жан азығы» О7.5. Мәтін бойынша проблемалық сұрақтар құрастыру. ӘТН 7.3. Фразеологизм, мақал­мәтелдердің эмоционалды мәнін, көркемдік  ерекшеліктерін түсініп қолдану Оқушылардың барлығы  орындай алады:Мәтін бойынша  проблемалық сұрақтар  құрастыра  алады. Оқушылардың көбісі  орындай алады: Сұрақтарға мәтіннен дәлелді жауап бере  алады. Оқушылардың кейбіреуі  орындай алады: Фразеологизм, мақал­мәтелдердің  эмоционалды мәнін, көркемдік ерекшеліктерін түсініп, мысалдармен дәлелдей алады. Мәтін бойынша проблеманы анықтай алады. Проблемалық сұрақтар құрастырады. Фразеологизм, мақал­мәтелдердің көркемдік ерекшеліктерін біледі.  Сөйлемде тиімді қолданады. Жоғары деңгей дағдылары Қолдану Оқулық, жеке, жұптық, топтық  тапсырмалар, кері байланыс, стикер. Қазақстан тарихы,әдебиет. «Адал дос пен амал дос» Сабақтың жоспары Жоспарланға Сабақ барысы : Оқушының іс­әрекеті Тренингке қатысады. Үй тапсырмалары  Үлестірме парақшалар  арқылы төрт топқа  бөлінеді. І топ. «Бақыт» ІІ топ. «Қуаныш»  ІІІ топ.«Шаттық»  ІҮ топ. «Достық» Дескриптор  Білім алушы  ­ мәтін бойынша  проблемалық сұрақтар құрастырады нуақыт Басталуы 5  минут Ортасы   Жаңа білім 15 минут Ұйымдастыру кезеңі  2 минут. «Ыстық алақан» тренингін өткізу.  Ән салуға барамыз, (шеңбер бойымен жүреді) Досымызды табамыз   (тоқтайды) Сәлемет пе! Міне мен!   (қолдарын екі жаққа  сермейді) Доспын енді сенімен   (көршілерімен қол алысады) «Кіші шеңбер» тәсілі арқылы үй тапсырмасын сұрау. Тапсырма. Мәтінді оқып,    әр топ проблемалық сұрақтар  құрастырып, басқа топтарға қояды. «Достық» туралы нақты ой айтқан философ А.Шопенгауэр өзінің «Өмірлік данышпандықтың афоризмдері» деген еңбегінде:  «Нағыз шынайы достық адамдардың бір­бірімен терең, таза және  адал қарым­қатынасын қажет етеді. Бұл дегеніміз – досыңыздың  қайғысы мен қуанышына ортақтаса білу деген сөз. Осының бәрі  адамның табиғи өзімшілдік, өркөкіректік қасиеттерін жояды», ­  депті.  Шынайы достық қандай да болмасын өмірлік жағдайларда  досыңа көмекке келіп, оны қолдай білуді талап етеді. Өзінің  досынан белгілі бір нәрселерді қажет ететін адам шынайы  достыққа лайық емес.  Бұрын адал достық ең жоғарғы адами құндылық саналатын,  сондықтан оны белгілі ақындар жырға қосқан. Біздің ойымызша,  бұрын достыққа үлкен сезіммен және жауапкершілікпен қараған.  Достық үшін құрбан болуға да дайын болған.Яғни, қазіргі  таңдағы қарым­қатынас киноға бару және бірге отырып  теледидар қарау шеңберінде қалған сияқты.  Мүмкін бізге достар да, достық та қажет емес шығар?  Әрине, жоқ! Қазір бізге достық бұрынғыдан бетер қажет. Достық  – бұл өмірдегі еш нәрсемен бағаланбайтын құндылық.  Дос табу оңай, ал оны сақтау қиын. Сенім мен жарқын көңіл –  достықты берікететінтірексаналады. Өзішынайыдос бола  білгенадамныңдостары да  көпболадыжәнежербетіндеөзінжалғызсезінбейді.  Ертеректе ел ішінде Әйтімбет деген сөзге шешен кісі болыпты.  Бір отырыста Әйтімбет шешенге замандастары: «Достық нешеу?» – деп сұрақ қояды. Сонда Әйтімбет тұрып:  – Достықтың екі түрі болады. Бірі ­ адал достық, екіншісі ­ амал  достық.  – Дұрыс­ақ. Енді оларды қалай ажырата аламыз? – дегендерге:  – Адал достық – өмірлік нұсқа болады, амал достықтың өрісі  қысқа болады, – деп жауап берген екен Әйтімбет  Надан адаммен дос болу ешқашан жақсылыққа апармайды,  жолыңды оңғармайды, мінез­құлықты бұзады. Ал дұрыс дос  таңдай білу жөнінде ислам ғалымдары мынадай ақыл кеңес  айтады:  1. Досың ақылды болсын.  2. Досың адал әрі аңғарымды болсын.  3. Досың көркем мінезді болсын.  4. Досың ақпейіл әрі насихат беруші болсын.  5. Досың сырыңды және кемшілігіңді жасырушы болсын. 10 минут Сергіту сәті 3 минут 7 минут Кері  байланыс Үйге  тапсырма: Рефлексия Берілген тұрақты сөз тіркестері мен мақалдардың жалғасын  табыңдар. Ат ізін.............................................................. (салмады) Төбе шашы............................................................ (тік тұру) Ит өлген................................................................. (жер) Бетінен оты........................................................... (шығу) Дос жылатып,....................... (дұшпан күлдіріп айтады  ) Күлме досқа................................. (келер басқа) Досы көпті жау ................................. (алмайды) Тұз астың дәмін келтірсе,............... (мақал сөздің сәнін келтіреді) Әр топ берілген тұрақты сөз тіркестер мен мақал –мәтелдерді  қатыстырып сөйлем құрастырады «Жігіттер» квартетінің «Жан досым» әнін тыңдау zhigitter_-_zhan-dosym_(zaycev.net).mp3 Дескриптор Білім алушы  ­тұрақты сөз тіркестерін  ажыратады;  − мақалдардың жалғасын табады ­сөйлемде тиімді  қолданады Кері байланыс:  Маған ... қиын болды. Мен ... тапсырмаларын орындадым. Мен ... екендігін түсіндім. Мен ... үйрендім. Мені ... таңғалдырды. «Мен досымды үлгі тұтамын» тақырыбында эссе жазып келу. Дескриптор ­бағалау парақшасы  толтырылады