Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Ежелгі көшпелілер өмірі

Мектеп: ӨҚӘ «Қ.Нұрғалиев атындағы №43 мектеп-лицейі» КММ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Жаксыбаева Мадина Солтаншариповна

Сынып:  5

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Ежелгі көшпенділердің материалдық мәдениеті (1-сабақ)

Зерттеу сұрағы: Көшпелілер баспанасының ерекшелігі неде?

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

 (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.2.2.3 ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшелігін сипаттау;

5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар: ежелгі көшпенділердің қолданбалы өнер ерекшелігін сипаттайды және әлемдік өркениетке қосқан үлесін атайды.

Оқушылардың басым бөлігі:  көшпенділердің материалдық мәдениеті арқылы қолданбалы өнердің  ерекшелігін талдайды және әлемдік өркениетке қосқан үлесін сипаттайды

Кейбір оқушылар: көшпелілердің қолданбалы өнер туындыларын және олардың   әлемдік өркениетке қосқан үлесіне бағалайды

Бағалау  критерийлері

ü  ежелгі көшпенділердің қолданбалы өнер ерекшелігін сипаттайды

ü  көшпелілердің әлемдік өркениетке ықпалын атайды

Тілдік  мақсаттар

Оқушылар: Көшпелілер баспанасының ерекшелігі неде екенің талқылайды

Тыңдалым: Көшпенді халықтың шаруашылығы мен ұлттық қолөнерін бейне баяннан анықтайды.

Оқылым: Киіз үйдің, жертөленің,кепенің қай өңірлерде таралғанын мәтіннен зерделейді.

Жазылым: жазба жұмыстарын орындау.

Айтылым: көшпелілер баспанасының  құрылысын, ерекшеліктерін талқылайды.

Пәнге тән лексика мен терминология:кепе, жертөле,күрке,  жер үстіндегі үйлер,киіз үй,қос,жолым үй.

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер

Талқылауға арналған тармақтар:

Бастапқы кезде аңшылар баспана ретінде күркені пайдаланған, өйткені ....

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

Киіз үй көшпелілерге неліктен............ икемді болды?

Жазылым бойынша ұсынымдар

Қола дәуірінде көшпелілер күмбез тәрізді қима шатырлы жертөле салды, себебі .......... . Киіз үй жасалуына әсер еткен факторлар: ......

Құндылықтарды дарыту

Мәңгілік Елдің «Тарих,  мәдениет, тілдің біртұтастығы» құндылығына баулу. Өмір бойы білім алу, ашықтық ынтымақтастық қағидаларын насихаттау.

Пәнаралық байланыстар

Дүниежүзі тарихы, көркем еңбек

Бастапқы білім

«Көшпенділердің мал шаруашылығының қалыптасуы» тақырыбы өтілгендіктен, оқушыларда көшпенділердің тұрмыс –тіршілігі туралы түсінік қалыптасқан.Қалыптассқан білімдерін қолдана отырып,көшпенділердің материалдық мәдениетін анықтап,баспана түрлерін жіктеп, киіз үй туралы қосымша мәліметтермен танысады.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

(мұғалімнің және оқушылардың іс әрекеті)

Ресурстар

Сабақтың басы

10 минут

2 минут

3 минут

5 минут

А)Ұйымдастыру шаралары: Сәлемдесу, түгендеу.

Б) Жағымды орта қалыптастыру (оқушылар орындарынан шеңберге тұрып, бір-біріне жылы лебіздерін білдіріп,бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді).

Мақсаты: сыныпта жағымды ахуал қалыптастыру.

Оқушыларды тақырыптқа сай сурет қиындыларын құрастыру арқылы, құрылымдалған шағын топтарға бөлу: /жіктеу арқылы саралау/

1топ- киіз үй тобы.

2 топ- ұсталар тобы.

3топ- жолым үй тобы

Тапсырма 1 /Бүкіл сынып/. «Қар кесегі» тәсілі арқылы «Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы» тақырыбындағы үй жұмысын тексеру мақсатында сұрақтарға жауап беріңіз: /тапсырманың қиындығы  арқылы саралау/

1. Ру-тайпалар жиналып,маңызды мәселелерді шешетін қоныс;
2. Қыстауға жақын орналасқан жайылым;
3. Жылы қоралар салынатын қоныс;
4. Қой мен түйе жүнін қырқатын мезгіл
5. Көшпелі мал шаруашылығының жіктелуі;
6. Еліміздің қай өңірінде егіншілік дамыды;
7. Мал шаруашылығы мен егіншілікпен қатар айналысқан тайпалар қай жерлерді мекендеген;
8. Картадан шаруашылық түрлерінің дамыған аймақтарын көрсет.

Қалыптастырушы бағалау: «Қар кесегі» (оқушылар бір-біріне кері байланыс жасайды)

Тапсырма 2 /БС/. «Миға шабуыл» әдісі арқылы «Қазақтың сәндік - қолданбалы өнері». Қазақтың киіз үйі бейнесюжеттен  үзінді көрсете отырып, сұрақтар қою арқылы диалогке тарту,сабақ мақсатын анықтау.

-         Бейнесюжеттен не көрсетілген?

-         Көшпенділердің ұлттық баспананы сипатта?

-         Көшпенді халықтың шаруашылығы мен ұлттық қолөнерін салыстыр?

Бүгінгі сабақтантың тақырыбы қандай деп ойлайсыздар ?

Тақырыпқа сәйкес, сабақтағы мақсаты қандай  болуы мүмкін?

Оқу мақсатымыз:

5.2.2.3 ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшелігін сипаттау;

5.2.2.6 көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу

Жаңа сабақ тақырыбы және мақсаты хабарланады.

Жұмыс дәптеріне сабақ тақырыбын жазып, зерттеу жұмысының қадамдарымен, сабақ мақсаты мен бағалау критерийлері, тарихи концептімен танысу.

Мұғалім оқушыларға қар кесегін ұсыну арқылы,сол оқушылардан сұраққа жауап алады.

«Қазақтың сәндік - қолданбалы өнері». Қазақтың киіз үйі» бейнесюжет

https://www.youtube.com/watch?v=l_oRSCIhnQo

Сабақтың ортасы

20 минут

9+3 минут

5+3 минут

Тапсырма 3.  /топпен /.  Оқулық мәтіннен  әр топқа бөлінген тапсырманы оқыңыз және сурет қиындысын қолданыңыз: /Тапсырма арқылы саралау/

1топ- /А деңгейлі тапсырма/. Баспана түрлері және жиһаздар.

2 топ- /В деңгейлі тапсырма/ / Қолданбалы өнер және материалдық мәдениет.

3топ- /С деңгейлі тапсырма/ Көшпенділер мәдениеті.

Дескриптор

-Киіз үйдің, жертөленің,кепенің қай өңірлерде таралғанын анықтайды;

-баспананың  құрылысын, ерекшеліктерін атайды;

- қолданбалы өнер түрлерін сипаттайды;

- әлемдік өркениетке қосқан үлесін атайды.

Қолданылған әдіс- тәсіл:«INSERT» кестесі

ҚБ «Екі жұлдыз бір тілек» (топтық кері байланыс)

Мәтінмен жұмыс

 56-57 бет

Тапсырма 4 / жекелей/. «Конверттегі сұрақтар» арқылы Деңгейлік тапсырма /Қиындық арқылы саралау тапсырмасы/

Жасыл түс (жеңіл) / Киіз үй мысалында көшпелілердің қолданбалы өнерлерін және олардың әлемдік өркениетке қосқан үлестерін атаңыз.

Сары түс (орташа)/ көшпенділердің материалдық мәдениеті арқылы қолданбалы өнердің  ерекшелігін талдаңыз және әлемдік өркениетке қосқан үлесін кестеге толтырыңыз

Қызыл түс (қиын) «көшпелілердің қолданбалы өнер туындыларын және олардың   әлемдік өркениетке қосқан үлесі қандай?» тақырыбында 50 сөзден тұратын эссе жазыңыз.

Қолданылған әдіс- тәсіл: «Конвертегі сұрақтар»

ҚБ: «Плюс, минус, керемет» (мұғалім оқушыларға кері байланыс береді)

Оқулық. 5-сынып. Қазақстан тарихы,

Тапсырмалар салынған конверттер

Сабақтың соңы

(10  минут)

4+2 минут

2 минут

2 минут

Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы

Қосымша 1/ сурет бойынша киіз үй мен оның ішіндегі құрал-жабдық, жиһаздар негізінде әңгіме құрастырыңыз.

Дескриптор

Киіз үйге сипаттама береді;

Қолданбалы өнер туындыларын атайды;

Киіз үйдің әлемдік өркениеттегі орнын анықтайды

ҚБ: «Плюс, минус, керемет» (мұғалім оқушыларға кері байланыс береді)

Рефлексия:  «3Қ» стратегиясы

Үйге тапсырмасы:

Барлық оқушылар: Оқулықтан 2.3 параграфты оқып,баспаналардың тарихи даму кезеңдері бойынша кесте толтыр.

Қосымша 1

Қызықты

Қиын

Қажетті

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Сабақтың мақсаты оқушылардың қажеттілігін ескере отырып, Блум таксономиясы негізінде толық жасалды.Сабақты жоспарлауда оқушылардың барлығы, басым бөлігі,кейбір оқушылар үшін қол жетімді тапсырмаларды орындауға бағытталады.

Жаңа сабақты бастау мақсатында ресурс және мәтін бойынша саралау,сабақтағы жылдамдық бойынша саралау көрініс табады.Себебі, барлық оқушыға ортақ тапсырма берілгенімен әртүрлі деңгейдегі жауаптың қабылдануы мүмкін. Тапсырма бойынша саралау деңгейілік тапсырмалар бере отырып,алымы жоғары  оқушыларға мынадай тарсырма

(С/ «Конвертегі сұрақтар» әдіс-тәсілінде таңдау бойынша саралаудың түрі пайдаланылады. Рефлексияда  «3Қ» арқылы  диалог негізінде саралау түрі қолданылады.

ҚБ «қар кесегі»

ҚБ «Екі жұлдыз бір тілек»

ҚБ: «Плюс, минус, керемет» Кері байланыс «3Қ» стратегиясы

Топқа бөлінген уақытта, оқушылардың қауіпсіздік ережелерін сақтау туралы ескертіледі және нұсқаулық беріледі.

Сабақ бойынша рефлексия

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқу мен оқытуға қатысты)

1:

2:

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң  ықпал етер еді (оқытуды да оқуға қатысты)

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып н емесе жекеленген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Оқу мақсаты

5.2.2.3 ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшелігін сипаттау;

Ойлау дағдыларының деңгейі

қолдану

Бағалау критерийі

ü  ежелгі көшпенділердің қолданбалы өнер ерекшелігін сипаттайды

Тапсырма

Қосымша 1/ сурет бойынша киіз үй мен оның ішіндегі құрал-жабдық, жиһаздар негізінде әңгіме құрастырыңыз.

Дескриптор

Киіз үйге сипаттама береді;

Қолданбалы өнер туындыларын атайды;

Киіз үйдің әлемдік өркениеттегі орнын анықтайды