Физическая география Австралии

Тексерілді «    »                                         Директордың  оқу – ісі жөніндегі    орынбасары                                        Сабақ № 26 Сынып: 7 Пән: Материктер мен мұхиттар географиясы   Сабақтың тақырыбы: Аустралияның физикалық – географиялық  орны Сабақтың  мақсаты:  Білімділік: Оқушыларға   Аустралия   материгімен   таныстыра   отырып,   олардың ерекшеліктері мен маңызына тоқталу. Дамытушылық: Оқушылардың   пәнге   деген   қызығушылығын   оята   отырып,   картамен Тәрбиелік: Оқушылар басқа мемлекеттермен таныса отырып, өз елін сүюге, құрметтеуге, жұмысты жандандыру, танымдық белсенділігін дамыту. табиғатты аялауға бірін­бірі сыйлауға тәрбиелеу Сабақтың        көрнекілігі:  Интерактивті   тақта   (слайд   шоу),   7   сыныпқа   арналған   Дүние   жүзінің физикалық картасы,тірек сызба, электрондық оқулық. Сабақ барысы :   Сабақтың кезеңдері 1.Ұйымдастыру кезеңі 2.Үй   тапсырмасын тексеру кезеңі. 3.Жаңа   материалға көшу кезең 4.Жаңа тақырыпты  меңгеруге дайындық 5.Жаңа білімді  меңгеру Мұғалімнің іс – әрекеті  Оқушылармен   амандасу.   Түгендеу.   Сабаққа   дайындығын   тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру.  Африкаға жалпы сипаттама беру Африка мен Аустралияның ұқсастықтары Атластан Аустралияның географиялық орнын анықтау Аустралияның физикалық – географиялық орны Жер   шарындағы   ең   кіші   материк.   Оның   ауданы   маңындағы аралдармен   қоса   есептегенде   7,6   млн   км².   Материк   атауының   өзі латыншадан   аударғанда   «оңтүстік»   деген   мағына   береді.   Өйткені Аустралия   түгелімен   оңтүстік   жарты   шарда   жатыр,   оңтүстік   тропик шеңбері   оны   дәл   ортасынан   кесіп   өтеді.  Ауданының   кіші   болуына қарамастан, материк табиғатының өзіндік ерекшеліктері бар:  Аустралия – Жер шарындағы ең аласа материк, орташа биіктігі – 215 м.  Аустралия – сөнбеген жанартаулары жоқ бірден­бір материк.  Аустралия   ­ Жер шарындағы ең құрғақ материк: оның 2/3 бөлігін шөлді аймақтар алып жатыр.  Материктің   басқа   құрлықтардан   ертерек   бөлініп   қалуына байланысты   мұнда   алғашқы   сүт   қоректілер   (жұмыртқа   салушылар   мен қалталылар)   мен   биік   ағаштар   эвкалипттер   (биіктігі   100   м­ден   асады) сақталып қалған  Материк жағалауындағы ұзындығы 2300 км, ені 2 км­ден 150 км­ге дейін   жететін   Жер   шарындағы   ең   ірі   маржандық   құрылым   –   Үлкен Тосқауыл рифі орналасқан.  Аустралия материгінің жерін бір ғана ел – Аустралия Одағы алып жатыр.  Материктің теңіз деңгейінен ең биік орналасқан нүктесі – Үлкен Суайрық жотасының оңтүстігіндегі биіктігі 2228 м Косцюшко тауы, теңіз деңгейінен ең төмен орналасқан нүктесі – Эйр көлінің деңгейі (­16м). Аустралияның шеткі нүктелерін түсіндіру. Солтүстік ­Иорк­ 10о.е;142ш.б Косцюшко (2228 м). Оңтүстік­Саут­ Ист­Пойнт­26  о.е:113 ш.б  Аустралияның шеткі нүктелері Батыс­Стип Пойнт­26 о.е;113 ш.б Шығыста –Байрон­ 28 о.е;153 ш.б Эйр көлі (­12 м). Батыстан шығысқа­ 1)а) 153°–113°=40°    б) 100 км Х 40* =4000 км; 2)  Солтүстіктен оңтүстікке­ а) 39°–10°=29°;  б) 111 км Х 29* = 3219 км. Аустралияның   жер   бедері   онша   күрделі   емес.   Африкадағы   тәрізді, материктің негізгі бөлігін гондваналық ежелгі платформа алып жатыр. Тек шығыстағы   Үлкен   Суайрық   жотасына   сәйкес   келетін   бөлікке   ғана палеозойлық қатпарлық құрылым тән болады. Көршілес орналасқан Тынық мұхит   литосфералық   плитасындағы   қозғалыстарға   байланысты   материк бірнеше рет тұтастай көтерілді және төмен түсіп, майысуларға ұшырады. Соның әсерінен одан Жаңа Гвинея аралының Оңтүстігін құрайтын бөлік пен Тасман аралы бөлініп, бұғаздар мен шығанақтар жүйесі қалыптасты. Платформа фундаментін құрайтын кристалды жыныстар оның батысы мен  орталық бөлігінде жер бетіне шығып жатыр. Мұнда орташа биіктігі 400­600 м­лік аласа таулы үстірттер мен жекелеген күмбезді таулар таралған.  Таулардың кейбір бөліктерінің биіктігі 1000­1500 м­га жетеді. Құрғақ  климат жағдайында жүретін физикалық үгілу әсерінен тауларда сан алуан  таңғажайып пішіндер қалыптасқан. Тау етектерін қиыршық тастар мен  құмды жалдар көмкеріп жатыр. 6.Жаңа   тақырыпты түсінгенін тексеру 7. Жаңа білімді  бекіту 8. Үйге тапсырма  беру.   Физикалық картамен жұмыс 1.   «Материктер   мен   мұхиттардың   зерттелу   кезеңдері»   тақырыбы бойынша Аустралияның зерттелу тарихындағы маңызды оқиғаларды еске түсіріңдер. 2. Аустралияның   жер   бедері   қандай,   оны   Африканың   жер   бедерімен салыстырыңдар. 3. Физикалық   картаны   пайдалана   отырып,   материкте   кең   таралған пайдалы қазбаларды атаңдар. Аустралияның физикалық – географиялық орны