Гьажимурадов Жамидин Гьажимурадович: «Сатирадин эсерар»

     

Гьажимурадов Жамидин Гьажимурадович:

 

                      «Сатирадин эсерар»

 

 

(9-класс)

 

   Тарсунин кьил :Жамидинан сатирадин эсерар

       Метлебар:   а)шаирдин уьмуьрдин ва яратмишунрин                                                              рекьикай  чирвилер  гун, авай чирвилер мегькемарун ва гегьеншарун, шиирар аннамишиз чирун, лезги чIалаз гьуьрмет авунин, чIал кIанин гьиссер тербияламишун

Тадаракар: ИКТ, ктабар, шикилар, журналар

Тарсунин финиф.

1 Тарс тешкилун.

Пакам хийирар

 

2-Алай материалдин винел кIвалах.Тарс хабар кьун.

Адет тирвал мугьман кIвализ атайла, вун вучиз атанвайди лугьудай суал гун айиб я. Гьавиляй иесиди сифте адан вилик суфра ачухда, авай – авачирди гъида, ахпа мугьманди кIвализ атунин себеб ачухарда. Гьавиляй зазни сифте куь суфрадал вуч алатIа килигиз кIанзава. И кар заз са гъвечIи кроссвордин куьмекдалди кьиле тухуз кIанзава

Кроссворд

 

1 «Ст1ал ва къван» поэмада Х. Хаметовади дагъви дишегьлидин пуд несилдин кьилел атай дуьшуьшар къалуруналди шаирди абур, гьикI чпин чандилайни гъил къачуна вуч хуьз гьазур тир? (намус)

 

2ТIвар – ван авай къучи

Адан хура акъваздай вуж хьурай!

Поэмадай и цIарар низ талукь я (Хазар)

 

3 Поэмада  ганвай чIукуна къамат ачухарнавай дишегьли. (Перистан)

 

4Хазара кимел гуьзелдин  вуч гъиз гьазур хьанвай? (Киф)

 

5.Х. Хаметова гьи журналдин редактор я( «Кард»)

6Шаирди тестикьарзавайвал, дуьньяда хкягъ тийидай кьве затI ава: дидени…

                            (ватан)

-Аялар , виняй агъуз кIелайла чаз гьихьтин гаф акъатнава

- Сатира

 

 -Къе чун, аялар, сатирадин кимел ала.

-Сатира квез лугьуда?

-Гила за зун атунин себеб ачухарда. Къе чи литературадин кимел лезги халкьдин тIвар- ван авай, машгьур – шаир сатирик ала. Зи тарсунин метлеб я, балаяр , квез шаирдин уьмуьдикай  яратмишунрикай  дерин чирвилер гун.

 

-Жамидин квез ван хьайи тIвар яни?

-Куьне адан гьихьтин эсерар кIелна?

- Шикилар къалурда

 

-Эпиграф.

 

-Маса шаирин яратмишунра гьалт тийизвай  викIегьдиз зарафат ишлемишун , къаб алаз хъуьруьн – ибур Жамидинан бязи кьетIенвилер я. Шаирдихъ дуьньяда авай кьван татугайвилер  чи арайрай акъудай ният авай.       Гьавиляй  адан «Эхиримжи сатирик  хьун заз канI я» лугьудай шиирни ава.

 

- Ихьтин гафарилай заз чи тарс башламишиз кIанзава.

3- слайд «Жамидинан ерияр»

(муаллимдин гаф)

4-слайд

-Аялриз кIвализ тапшуругъар  ганвай, шаирдин ктабрикай малуматар гьазурун.

- Ша  чна яб акалиин.

(Муаллимдин гаф)

 

5-слайд

 

-Аялар квез сатирикдин гьихьтин ктабар чида?

-Муаллимдин гаф

Жамидинан сатирадин ва юмордин булах, чи алай аямдин хейлин маса авторрин гурлу ва гужлу ийизва. Жамидин фадлай анжах са лезгийрин, са Дагъустандин сатирик ва юморист язни амач, адан эсерар республикадилай къени хейлин гзаф халкьарин чIаларизни таржума авунва

Шаирдин яратмишунар  анжах шииралди сергьятламиш  хьанвач. Шаирдиз басниярни, поэмаярни ава.

Стенд (аялри акъуднавай)

- Аялар, квез и стенд акурла, квек гьихьтин гьиссер акатзава, хъвер къвезвани?

- Гила чна сатирикдин шиирар кIелда

«СА ИТМДИ»

7- слайд

8- слайд

9-слайд

«РЕГЪУЬ ХЬАЙИ СПЕЛАР»

10- слайд

11-слайд

«Башуьсте»

12-слайд

13-слайд

14-слайд

-Сегьне «Зун, вун лугьун герек туш»

-!6-слайд

  Интервью «Шаирди шаирдикай» - видео

 

- Сатирикдикай лугьузвай гафар:

•       Жамидинан  яратмишунрикар, абурун мана – метлеб, художественный кьетIенвилер ва къиметлувал гзаф гегьенш я. Са макъалада вири терефрикай рахун мумкин туш. Заридин ва яратммшунрин рехъ гьикьван четинди хьанатIани, лайихлу къиметни адав гьар ктаб акъатайла агакь тавуна амукьнач: печатдиз лезги ва урус чIаларал макъалаяр ва рецензияр акъатна, тарифарна, художественный дережа хкаждай рекьер къалурна.

Гьаким Къурбан,                                                                                                                                                                                                                  писатель,  филологиядин илимрин доктор

 

v «Керчекдиз рахадайди Аллагьдизни малаик хьиз хуш я», - лугьузва халкьдин мисалда.

v Лезги шииратдихъни керчек гафар теснифдай уьлгуьч хьтин бажарагълу шаир  ава, и кардал чун вири шадни я.  Хци мез авай, гафуни  атIудай бажарагъ авай шаирар хьун лезги шииратдин тарихдизни  хас кар я. Лезгийрин милли сатира алай аямдихъ галаз кьунваз вини дережадиз хкажзавай шаиррикай садни  чи  Жамидин я. 

-Жамидина лугьдай.

v Инсанар са шумуд жуьре ава,- лугьудай Жамидина.

-Им, гьелбетда, сирни туш, куь виликни за цийи са вуч ятани ачухзавач. Заз лугьуз канзавайди ам я хьи,и пуд жуьредикай са жуьре иллаки хъсанди я.

-Ам гьи жуьре я?-суал ганай за.

-Дугърибурун жуьре. И жуьредал парни гзаф ацалтзава, вучиз лагьайта абуру амалдарвилиз майилвалзавач. Гьа парцик чеб акаж жезва, амама абур, намус михьи яз, яшамиш жезва.

-Амалдарри бес вучзава?

-СикIери хьиз чпин кьил хуьзва.

-         И кар пис яни, хъсан?

-Са патаз – хъсан, муькуь терефдиз- пис, гьелбетда,- лагьанай ада.

 

v -Хъел квадар ая, жувалай алуда , лугьудай Жамидина .

-Ам хъсан затI туш,пара угъраш затI я.

-Хъилер текъведай инсанарни жеда жал?- суалнай за. _

 

 

 

-ЯIтани хъел алудиз, адаз кьуьл гуз алахъна кIанда. Дуьньядал  инсанар гьикьван йисара яшамиш жезва? ТIимил – гзаф. Эхир сад я. Садра ван жеда ваз : «Амач ам…»

-Гьахъ гафар я, эхь.

-ГьакI хьайила, хатурлу хьухь. Гьуьрметлу хьухь. Сада- садан кефи хамир. Им квез зи веси хьурай.

-

-Гила  куь са кIус кьван галат хьанва.

 Жамидинан шиирар манийризни элкъвенва.

- Ша чна яб гун

«Шурва» Тамамарзава Р. Агъабаллаев.

 

v _ «Зарафат зарафат туш, эгер ам рикIивай туштIа»- лугьузва  лезгийрин мисалда.

v Жамидина  тунвай ирс – рикIивай авунвай зарафатар я

v Ада эдебиятда  сатирадинни юмордин хвал кьетIендиз тухвана

Тарсунин фикирар

 

 

v Зи фикирдалди,…

v Заз къе тарсуна….

v Заз чиз,…

 

v Тарсунин нетижа

v _Къе чун гьихьтин шаирдикай раханва?

v Жамидинан гьихьтин сатирадин эсерар чна кIелна?

v Квез тарс бегенмиш хьанани?

         КIвалин квалах

             (шиир хуралай)