"Географиялық білім көздері" авторлық бағдарлама

10 сыныпқа арналған ЖМБ факультативтік курсының  тақырыптық­ күнтізбелік жоспары  «ГЕОГРАФИЯЛЫҚ БІЛІМ КӨЗДЕРІ»  № 1 2 3 4 5 6 7 8 Жұмыс тақырыбы Оқу мақсаттары Қолданылатын әдістер Сағат  саны  Қоршаған орта мен ТР  біріңғай мемлекеттік  мониторингі  Салыстырмалы –  географиялық зерттеу  әдістері Географиялық аудандастыру  әдістері Географиялық карталар  бойынша есептеу жұмыстары Бағыттар, азимут Карталар масштабы Карта Глобус, негізгі заңдылықтар 1 бөлім. Географиялық зерттеулер әдістері  3 сағат Зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық мониторинг,  сандық, әдістерді қолдану;  Зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық  салыстыру,сараптама әдістерін қолданады   Зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық аудандастыру  әдісін қолдану ІІ бөлім. Картография және есептеу жұмыстары 5 сағат Ара қашықтықтарды км, градус есебімен анықтау жолдары,  масштаб  түрлері бойынша нысанның карта бойынша мөлшерін анықтау Көкжиек   тұстары   бойынша   бағдарлауға   арналған тапсырмалар,   азимут   бойынша   бағытты   анықтау,   есептеу жұмыстары Сандық масштабты атаулы масштабқа айналдыру арқылы ара –   қашықтықты   анықтау,   масштаб   бойынша   логикалық тапсырмалар Мазмұнына   қарай   карталардың   бөлінуі,   алғашқы   картаны, градус   торы   бар   картаны   жасаған   географтар,   масштабына қарай   картаның  бөлінуі,   географиялық   картадан  құрлықтың биіктігін   және   мұхиттың   тереңдігін   биіктік   пен   шкалалар көмегімен анықтау жолдары Глобустың   негізгі   элементтері,   координата   системалары, ендік,  бойлық  бағыттары  бойынша  нысандардың    глобустан «Бірлескен жұмыс дағдысын  қалыптастыру», баланс,  ұпайлық, есептік,  картометриялық әдістер  Салыстырмалы кестелер,  графикалық есептеу Аудандастыру нұсқалары,  белгілері, біріңғай, түйінді  «Еркін пікір», «Еркін  талқылау», «Идея туралы пікір» «Кесте толтыру» «Кері ой  қозғау» «ойлан,тап», «кім жылдам» «Күту уақыты» «Күтіңіз және түйіндеңіз» «Қызығушылықты ояту» «Миға  шабуыл» 1 1 1 1 1 1 1 1 Географиялық қабық  заңдылықтары  Литосфера, заңдылығы Атмосфера,  заңдылығы    Биосфера, жер шарындағы  өсімдіктер мен жануарлар  дүниесінің таралуы   Гидросфера  географиялық орнын анықтау жұмысы  ІІІ бөлім. Географиялық қабық 5 сағат ГҚ пен компоненттер қарастырылады, тұтастығы,  ырғақтылығы, зат және энергия алмасуы қарастырылады Вегенер теориясы. Тау жыныстарының бөлінуі, тектоникалық  аймақтар, платформа, геосинклинальдар, тақталар,  Ауа қабаттары, ауа райының негізгі элементтері: темпера  тура, ылғалдылық, атмосфералық қысым, 5 жылулық  белдеулері бойынша түсініктеме, логикалық тапсырма лар.  1км­ге көтерілген сайын температура 6°С төмендеуі бойынша  есептер. 1км – ге көтерілген сайын ауа қысымы 100 мм сынап  бағанасына төмендейді немесе төмендеудегі ерекшеліктер Қызықты деректер бойынша оқушылардың баяндамалары  негізінде құрастырылған тапсырмалар бойынша жұмыс Судың үш күйі, дүниежүзілік су айналымы, ішкі және сыртқы теңіздер, Көлдер, түрлері. Өзендер,   Мұхиттар, негізгі алаптар.Жылы, суық ағыстардың жер шары бойынша таралуы, цунами, тайфун ІV бөлім Геоэкология 2 сағат Геоэкологиялық  аудандастыру  Геоэкологиядағы  антропогендік факторлар Дүниежүзі аумағын ластану және табиғи ортаның бұзылу  деңгейі бойынша аудандастыру; Табиғатқа әсер ететін антропогендік факторларды топтастыру және графикалық түрде ұсыну; 9 10 11 12 13 19 20 14 Геоэкономика негіздері  15 Дүниежүзілік  шаруашылықтың таралуы V бөлім Геоэкономика 6 сағат Геоэкономика бағытының мақсаты мен міндеттерін түсіндіру; Геоэкономиканың негізгі категорияларын түсіндіру;  Геоэкономика мен экономикалық география арасындағы  айырмашылықтарды анықтау; Дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын заманауи  орналастыру факторларын талдау; шаруашылық салаларын  орналастыруда кеңістіктік (аумақтық) факторларды талдау; «Мүмкін», «Ой жалғау», «Ойлан, Жұптас, Пікірлес» «Еркін пікір», «Еркін  талқылау», «Идея туралы пікір» «ойлан,тап», «кім жылдам», «Плюс, минус, қызықты» «Менің ойым», «миға шабуыл»,  «Серпілген сауал» «Еркін пікір», «Еркін  талқылау», «Идея туралы пікір» «Менің ойым», «миға шабуыл»,  «Серпілген сауал» «Жақсарту жөніндегі  нұсқаулық»  «Жақсылық тамшысы» «Менің ойым», «миға шабуыл»,  «Серпілген сауал», «Кезбе  тілші» «Еркін пікір», «Еркін  талқылау», «Идея туралы пікір» 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Дүниежүзілік шаруашылық  тың құрылымы мен моделі  Экономикасы дамыған елдер  классификациясы  Қазақстан шаруашылығының  құрылымы Дүниежүзі елдерін шаруашылық құрылымы бойынша жіктеу;  Дүниежүзі шаруашылығының аумақтық модельдерін талдау Дүниежүзі елдерін экономикалық даму деңгейі бойынша  жіктеу;  Дүниежүзі елдерінің экономикалық даму  стратегияларына баға беру (қазақстандық компонентті  қосымша қамту негізінде); Қазақстан Республикасы үшін тиімді шаруашылық тың  құрылымын, шаруашылық салаларының арақаты насын,  шаруашылығының аумақтық құрылымын, экономикалық  дамуындағы тиімді көрсеткіштерді анықтау «Идея туралы пікір», «Жауап  беретін әріптес» «Еркін пікір», «Еркін талқылау» 1 1 «Еркін пікір», «Еркін  талқылау», «Идея туралы пікір» 1 Дамушы елдер    Дамушы елдер экономикалық даму стратегияларына баға  беру «Еркін пікір», «Еркін талқылау» 1 VI бөлім. Ақпаратты коммуникациялық технологиядағы графикалық кескіндеу түрлері 1 сағат «Идея туралы пікір» Тақырыптық картосхемаларды АКТ көмегімен құрастыру Ақпаратты коммуникациялық технологиядағы графикалық  кескіндеу түрлері 1 Дүниежүзінің  геосаяси  кеңістігі VII бөлім. Дүниежүзінің геосаяси кеңістігі  3 сағат Дүниежүзінің геосаяси кеңістігін талдау; Берілген қақтығыс  аймақтарының пайда болу себебін анықтайды және оны шешу  жолдарын ұсынады «Еркін пікір», «Еркін талқылау» 1 Геосаясат  және геофакторлар геосаясаттағы физикалық­географиялық, экономикалық,  «Еркін пікір», «Еркін  талқылау», «Идея туралы пікір» 16 17 18 19 20 21 22   23 24  25 Картографиялық зерттеу  әдістерін қолдану Геосаяси және геоэкономика  лық география Кешенді географиялық  аудандастыру  әлеуметтік, демографиялық, саяси, әскери, технологиялық  факторларға баға беру; Практикалық жұмыс. Кескін картаға тапсырма бойынша  әлемнің негізгі экономикалық аймақтарын түсіру   VIII бөлім.  Геосаяси және геоэкономикалық география 1 сағат Әлемнің геосаяси және геоэкономикалық проблемаларына   жеке зерттеу жұмыстарын арнайы жоспар бойынша жүргізеді «Жұппен жұмыс», «жеке  жұмыс», «миға шабуыл» «Жұппен жұмыс», «жеке  жұмыс», «миға шабуыл IX бөлім. Елтану 4 сағат Дүниежүзінің түрлі белгілер бойынша физикалық  географиялық, тарихи­мәдени, саяси­географиялық, геосаяси  аудандарға бөлінуін түсіндіру; «БББ», «Идея туралы пікір» 1 1 1 1 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Тарихи географиялық  аудандастыру  Салыстырмалы елтану Әлем елдерінің рейтингісі:  есептік, индикатор, АДИ,  матрица көрсеткіштері  Дүниежүзінің тарихи­географиялық аймақтарын, олардың  құрамы мен ерекшеліктерін, географиялық сипаттамасын  шығармашылық түрде ұсыну; Дүниежүзі елдерін салыстыруда қолданылатын белгілерді  анықтау;зерттеу тақырыбына сәйкес салыстыру әдістерін  қолдану; Көрсеткіштердің бірі бойынша графикалық түрде дүниежүзі  елдерінің рейтингін көрсету, жиынтық көрсеткіштер бойынша  есептелінетін дүниежүзі елдерінің индекстері мен  рейтингтерін сипаттау (есепке / бағалауға алынатын  көрсеткіштер, бағалау субъектісі, нәтижелерінің қолдану  аясы); Х бөлім. Әлем елдерінің интеграциясы 2 сағат Әлем елдерінің интеграциясы Шаруашылықтың интеграциялық бірлестігі түрлерімен  танысады, бірлестіктердің мақсаттары мен міндеттері,  құрамы, атқаратын қызметтері талданады.  Экологиялық проблемалардың түрлері, көлемі зерттеу  әдістерінің таңдалған түрлерімен беріледі  Картографиялық зерттеу  әдістерін  экологиялық  проблемаларда қолдану  Адамзаттың ғаламдық  проблемалары Ғаламдық проблемаларды  шешу жолдары Дүниежүзілік діндер мен  ірі  тіл әулеттері Курсты қорытындылау.  Оқушының қалауы бойынша  таңдаған тақырыпқа жоба  қорғау ХІ бөлім. Адамзаттың ғаламдық проблемалары 4 сағат Оқушылар: ғаламдық проблемалардың себептері мен салда  рын анықтап, топтастырады; экономикалық даму, соғыс пен  қауіпсіздік және қоршаған орта мәселелері сияқты жаһанда ну мәселелерін талдайды. Ғаламдық проблемалардың себептері  мен салдарын анықтап, топтастырады Ғаламдық проблемалардың критерийлерін анықтау; Дүниежүзілік діндер мен  ірі тіл әулеттері туралы мәліметтер  алады, таралу аймақтарын анықтайды, ерекшелігін талдайды  Баяндама, таныстырылым, суретті деректер негізінде оқушы  жұмысы қаралады «Бірге ойлаймыз»,«Бір қадам  алға...», «Бірлескен жұмыс  дағдысын қалыптастыру» «БББ», «Идея туралы пікір» « Миға шабуыл», топпен,  жұппен жұмыс, «жақын отыр» «Бірге ойлаймыз»,«Бір қадам  алға...», «Бірлескен жұмыс  дағдысын қалыптастыру» «Бірге ойлаймыз»,«Бір қадам  алға...», «Бірлескен жұмыс  дағдысын қалыптастыру» «Аяқталмаған сөйлем» тәсілі «Гүлдер», «Ғажайып көрме» «Менің ойым», «оқушы үні» 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ТҮРКІСТАН  ОБЛЫСЫ МАҚТААРАЛ АУДАНЫ В.КОМАРОВ АТЫНДАҒЫ №7 ЖАЛПЫ ОРТА МЕКТЕП ГЕОГРАФИЯЛЫҚ БІЛІМ КӨЗДЕРІ 10 сыныптарға арналған авторлық бағдарлама             Бағдарлама     талапкердің   тестілеу   жұмысына   қосымша   дайындалуына   бағыт   береді.   Бағдарламада   34   сағатқа   негізделген   жұмыс тақырыптары оқу мақсаттарына бөлініп, сабақта қолдануға болатын әдістер түрлерімен көрсетілген. Географиялық зерттеулер әдістерін оқушыларға жан – жақты талдатып қана қоймай, берілген тапсырмалар негізінде  саралау жұмыстары қарастырылған, бағдарлама біртіндеп күрделене түседі. Есептеу жұмыстары пәннің математикалық  бағытын көрсетеді Байдаулетова А.М 2019­2020 Түсініктеме       10 сыныптарға арналған бұл бағдарламада мектеп түлектерін география пәнінен қорытынды аттестаттау мен ҰБТ­ға дайындау   жолдары   көрсетіледі.   География     пәнінен   өтілген   тақыптар   бөлімдер   бойынша   беріледі.   Барлық   білім географиялық   карта  мен  ондағы  шартты  белгілерді  анықтау  жолында  бағдарлау  жұмысының   сапалық   орнында  болып тұрғаны   баршамызға   белгілі.   Сондықтан   бала   картаны   шартты   белгісімен   дұрыс   түсінбей,   деректерді   тиімді   қолдана алмаған жағдайда географиядан білімдерінде қиындықтар туындайды. 6­11 сыныптар аралығындағы тапсырмалар негізінде осы бағдарламаны ұсынып отырмын. Бағдарламада 34 сағатқа негізделген жұмыс тақырыптары көрсетіліп, әр тақырыпта талап етілетін мақсаттар бойынша жұмыс істеу жолдарына бағыт беріледі. Негізгі тақырыптар оқу мақсаттарына бөлініп, сабақта қолдануға болатын әдістер түрлерімен көрсетілген. Географиялық зерттеулер түрлерін оқушыларға жан – жақты талдатып қана қоймай , берілген тапсырмалар негізінде  саралау жұмыстары қарастырылған.    Жер ғаламшарындағы негізгі заңдылықтар жан – жақты талданады да бағдарлама біртіндеп күрделене түседі. Есептеу жұмыстары пәннің математикалық бағытын көрсетеді. Азимут, географиялық координата, атмосфералық қысымның жер бетінен биіктігі мен төмендеуіне байланысты өзгеруі, карталар масштабының  түрлерін күрделендіруге қатысты  есептеу жұмыстарын   жүргізуге   болады.   Материалдарды   күнделікті   сабаққа   қамту   ауқымды   іздену   жұмыстарын     қажет   етеді. Демек,   қосымша   деректер   ретінде   төменгі   сыныптардағы   география   пәнінен   алған   білімдерін   тексеру   мүмкіндігі туындағанын  түсінуге  болады. 6­11сыныптарға арналған атлас  пен оқулықтардың бетін қайта  парақтай отырып, ұмыт қалған бөлімдеріне қайта оралуға болады.  Күтілетін нәтиже. Баланың   білімін   саралауда   теориялық   білімді   күнделікті   өмірде   қолдана   білу   маңызды.  Функционалды   сауаттылық  – бүгінгі өмір талабы. Жетістікке жету жолы – талмай оқу, білімді шыңдау, керек жерінде тиімді пайдалана білу. Білім балаға қызмет ету керек. Саналы ой мен жетістік критерийлерінің логикалық ойлауға бағытталуы осы тұжырымдаманы толығымен қанағаттандырады. Демек дұрыс шығармашылық жұмыстың шыңдалуы барысында: Барлық   оқушылардың  өткен   білімге   қайта   оралу   арқылы   қалыс   қалған   ілімдерін   қайта   қалпына   келтіруіне   жаңа мүмкіншіліктері туындайды. Көпшілік оқушылар теориялық білім мен практикада түйгендерін салыстыра отырып, өз мүмкіншіліктерін нақтылайды. Қайта өрлеуге жаңа ынтасы мен еркі арқылы талаптанады. Жекеленген оқушылар білімдерін талдай отырып, кедергілері арқылы жетістікке деген ізденістері мен шығармашылық мүмкіншіліктеріне жол ашады. Талпыныс арқылы табысты оқуға жолдама алады.  Бағдарлама мазмұнына жалпы шолу Жер ғаламшары туралы географиялық заңдылықтарда Жердің өз білігі мен орбита бойымен қозғалысынан туындайтын заңдылықтар жан – жақты талданады. Географиялық карталар бойынша есептеу жұмыстары ара қашықтықтарды км, градус есебімен анықтау жолдары, масштаб  түрлері бойынша нысанның карта бойынша мөлшерін анықтауға бағытталған. Глобус пен карта деректерінде ұқсастықтар мен айырмашылықтар,   мазмұнына қарай карталардың бөлінуі, алғашқы картаны, градус торы бар картаны жасаған географтар, масштабына қарай картаның бөлінуі, географиялық картадан құрлықтың биіктігін және мұхиттың тереңдігін биіктік  шкалалар көмегімен анықтау жолдарын балаға үйретуге ұсыныс беріледі.   Географиялық қабықтың әр бөлімін талдауға сағат бөлінген. Материктер мен мұхиттар географиясы бойынша жалпы қайталау жұмысында табиғат жағдайлары мен табиғат ресурстары, басты ерекшеліктерін анықтауға болады.    Экономикалық   географияда   шаруашылық   түрлеріне   жаттығу   жұмыстары   бар.   Геоэкология   мен   геоэкономика   салаларында шаруашылықтың дамуындағы негізгі алғы шарттар берілген..ТР мен ТЖ­мен бірге халқы, демографиялық ерекшеліктері талданады. Әр тақырыпты Қазақстанмен  байланыстыра өту көзделген, жалпы тақырыптар оқушы ой – өрісін кеңейтуге бағытталған  Курстың мазмұны мен құрылымы 1 бөлім. Географиялық зерттеулер әдістері  3 сағат. Қоршаған орта мен ТР біріңғай мемлекеттік мониторингі, Зерттеу тақырыбына сәйкес географиялық мониторинг, сандық, географиялық салыстыру,сараптама әдістерін қолданады    ІІ   бөлім.   Картография   және   есептеу   жұмыстары   5   сағат.  Географиялық   карталар   бойынша   есептеу   жұмыстары. Бағыттар, азимут. Карталар масштабы.Карта. Глобус, негізгі заңдылықтар. ІІІ   бөлім.   Географиялық   қабық   5   сағат.  Географиялық   қабық   заңдылықтары.   Литосфера,   заңдылығы.   Атмосфера, заңдылығы.  Биосфера, жер шарындағы өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің таралуы. Гидросфера. ІV бөлім Геоэкология 2 сағат. Геоэкологиялық аудандастыру. Геоэкологиядағы антропогендік факторлар. V  бөлім   Геоэкономика   6   сағат.  Геоэкономика   негіздері. Дүниежүзілік   шаруашылықтың   таралуы.   Дүниежүзілік шаруашылық   тың   құрылымы   мен   моделі   Экономикасы   дамыған   елдер   классификациясы.  Қазақстан   шаруашылығының құрылымы. Дамушы елдер. VI   бөлім.   Ақпаратты   коммуникациялық   технологиядағы   графикалық   кескіндеу   түрлері   1   сағат.  Ақпаратты коммуникациялық технологиядағы графикалық кескіндеу түрлері. VII бөлім. Дүниежүзінің геосаяси кеңістігі   3 сағат.  Дүниежүзінің   геосаяси кеңістігі. Геосаясат   және геофакторлар. Картографиялық зерттеу әдістерін қолдану VIII бөлім.  Геосаяси және геоэкономикалық география 1 сағат. Геосаяси және геоэкономика лық география. IX бөлім. Елтану 4 сағат.  Кешенді географиялық аудандастыру. Тарихи географиялық аудандастыру. Салыстырмалы елтану. Әлем елдерінің рейтингісі: есептік, индикатор, АДИ, матрица көрсеткіштері Х   бөлім.   Әлем   елдерінің   интеграциясы   2   сағат.  Әлем   елдерінің   интеграциясы.   Картографиялық   зерттеу   әдістерін экологиялық проблемаларда қолдану. ХІ бөлім. Адамзаттың ғаламдық проблемалары. Адамзаттың ғаламдық проблемалары. Ғаламдық проблемаларды шешу жолдары.   Дүниежүзілік   діндер   мен     ірі   тіл   әулеттері.   Курсты   қорытындылау.   Оқушының   қалауы   бойынша   таңдаған тақырыпқа жоба қорғау