ТР Актаныш районы  Зөбәер төп гомуми белем бирү мəктəбе

Математика укытучысы:

 Гыйльфанова Нәҗибә Мирзанур кызы.

Конференция- Актаныш-2016

Белем сыйфатын күтәрү инструменты буларак  педагогның профессиональ компетентлыгын формалаштыру

Федераль белем бирү стандартлары буенча да белем бирү процессында җәм­гыять өчен төрле яклап үскән, интеграль шәхесләр тәрбияләү күздә тотыла. Әлеге стандартлар буенча, дәресләрнең структурасы тамырдан үзгәрә, педагогларга карата да зур таләпләр куела. Бүгенге көндә еш кулланыла торган компетентлылык термины мәктәпкә үтеп керде. Фән иясе буларак укытучыларның да, укучыларның да компетентлылыгы турында аларның шәхси сыйфаты буларак сөйләшәбез. Ком­петентлык – заман таләбе. Белем һәм күнекмәләр җыелмасы белән эшчәнлек алымнары кушылмасы компетенция дип атала. Компетентлы кеше [латин телендә сompetentis – соответствующий, способ­ный] – кайсы да булса өлкәдә аеруча уңыш­лы эшләүче, белемле, сәләтле шәхес. Европа Советы мәктәп укучылары ия булырга тиеш булган төп компетенцияләрне күрсәтте. Алар: танып-белү компетенциясе, социаль, коммуникатив һәм информа­цион компетенцияләр. Әлеге компетенцияләрне укучыда формалаштыру өчен, укытучы үзе шул таләпләргә җавап бирергә тиеш.

1 нче адым: Компетентлы педагог нинди күнекмәләргә ия булырга тиеш соң? Компетенцияләр эшчәнлек барышында формалаша. Педагог даими үзгәрешләргә әзер булырга, алдагы көн өчен хезмәт итәргә, һәр башкарган эш нәтиҗәле булсын өчен тырышлык куярга тиеш. Гадәт буенча, укытучы үзен иң белемле һәм бер­дәнбер белем чыганагы итеп санаудан азат булырга; үзен тәҗрибәле санап, үзе алган чор тәрбиясе үрнәгендә укучыларны тәрбияләүдән сак булырга; проб­леманы чишүнең бер генә дөрес юлы бар дип ялгышудан куркырга; әһәмияте булмаган вак-төяк кагыйдәләргә, инструкцияләргә «ябышып ятудан» сак булырга тиеш. Укытучы тәҗрибәдән «акыл» алырга, белемен системага салырга, укытуда үз алымнарын булдырырга, проблемаларны урынында чишәргә, мөстәкыйль рәвештә даими үз белемен күтәрергә өйрәнергә тиеш. Компетентлы фән иясе төрле мәгъ­лүмат базасыннан үзенә кирәклесен эзләп таба, информацияне сайлап ала, документлар белән эшләгәндә, аларны классификация­ли белә. Шул ук вакытта, төркемдә җаваплылык тоеп эшләргә, карарлар кабул итәргә, конфликтларны чишәргә, уртак проектлар барышында башкалар фикере белән исәпләшергә өйрәнергә кирәк. Боларга өстәп, яңа информацион һәм коммуникатив технологияләрне кыю куллану, яңалыкларны тиз кабул итәргә күнегү, авыр­лыклар алдында югалып калмау кебек компетенцияләргә ия булу да әһәмиятле.

2 нче адым: Компетентлы педагог бу­лу өчен нәрсә үзгәртергә?
2.1. Өйрәнергә:
– тәҗрибәдән «акыл» алырга;
– белемеңне системага салырга;
– укытуда үз алымнарыңны булды­рыр­га;
– проблемаларны урынында чишәргә;
– мөстәкыйль рәвештә даими үз белемеңне күтәрергә.
2.2.Эзләнергә:
– төрле мәгълүмат базасыннан үзеңә кирәклесен эзләп табарга;
– информацияне сайлап ала белергә;
– документлар белән эшләгәндә, алар­ны классификацияләргә өйрәнергә.
2.3. Хезмәттәшлек итәргә:
– группада, командада эшләүдә;
– карарлар кабул итүдә;
– конфликтларны чишүдә башкалар фикере белән исәпләшүдә;
– контрактлар төзүдә катнашырга ки­рәк.
2.4. Эшкә тотынырга:
– проектка керешергә;
– җаваплылык тоеп эшләргә;
– уртак проектларга үз өлешеңне кер­тә белергә;
– коллективтан аерылмаска, бердәм булырга;
– үз эшеңне оештыра белергә;
– кирәкле приборлар белән дөрес эш итәргә өйрәнергә.
2.5. Җайлашырга:
– яңа информациион һәм коммуникатив технологияләрне куллан;
– яңалыкларны тиз кабул итәргә күнек;
– авырлаклар алдында югалып калма.

3 нчеадым: Ничекүзгәрергә?
3.1. Иңкатлаулысорау. Укытусистемасындаберхаләттәнничекикенчесенәкүчәргә? Оптимальюл бармы? Традиционбелембирүалымнарыбеләнозакелларэшләгәнукытучыөченяңашартлардаэшләргәкүчүавырыксынутудыруыһәркемгәбилгеле.
3.2Бу бурычларны физикаукытучысыниндиюлларбеләнтормышкаашыра ала?
– фәнбуенча
– педагогика
– психология
– укытуметодикасыбуенчабелем­нә­ренкүтәрү
– һөнәрикомпетентлылыкларынүс­терүюнәлешендәмаксатчанэшалыпбарып.

3.3. Укытучыларыбыззаманбеләнбергәатлыйлар, заманчаукытутехнология­ләреннәнкиңфайдаланыпэшитәләр. Белемһәмтәрбиябирүдәинформационтехнологияләрнеңөстенлеклебулуыбәхәссез. Материалны мультимедиа мөмкинлекләргәиябулганюгарысыйфатлыкүрсәтмәлелекярдәмендәҗиткерүаңүсешенәуңайтәэсиритеп, хәтерләүсәләтен, укучыныңшәхсисыйфатларынүстерүгә, шулайукукытуныинтенсивлаштыругахезмәтитә. Дәресләрдәукучыларныөстәмәмәгълүматбеләнэшләргә, үзлектәнбелемалыргаөйрәтүгәәһәмиятбирелә. Боларбарысы да укучыныңкомпетентлылыкдәрәҗәсенүстерүөченбашкарыла.

Компетентлыякынкилепукытуюлындаавырлыклар да юктүгел. Физикаукытучыларыниңборчыганы – заманталәбенә туры киләторганлаборатория җиһазларыбулмавы

3.4.3.5.Соңгы елларда зур тизлек белән үсүче Интернет челтәрен укытучыларыбыз үзләренең педагогик һәм методик осталыгын үстерүдә, белемен күтәрүдә, тәҗрибә алмашуда, ата-аналар белән эшләүдә, дәрес һәм сыйныфтан тыш чараларны әзерләү һәм үткәрүдә оста кулланалар. Интернет-проектларбеләнукытучыларыбызреспубликакүләмконкурслардакатнашыпкиләләр, җиңүяулыйлар. Укытучылар онлайн технологияләрнедәресбарышында, укучыларның проект эшләреноештырудакулланалар.Димәк, укытудакомпетентлыякынкилү
Укытучыга:
– укучыбеләнукытучыныңберүкмаксаткаэшләвентәэминитә;
– укучыныңмөстәкыйльлегенһәмбелемалугаҗаваплыкарашынүстерүхисабына, укытучыныңхезмәтеҗайлана;
– укыту-тәрбия процессы бербөтентәшкилитә.
Укучыга:
– белемалугаомтылыш арта;
– югарыукуйортындаукугааңлырә­вештәәзерләнергәмөмкинлектуа;
– информация беләнэшләү, эшнегруппадабашкарухисабынаукучыныңкөндәлекукутыгызлыгы кими, белемалуга мотивация ту: Компетентлыукытучыгынакомпетентлыукучышәхесетәрбияли ала. Укучыдаформалашыргатиешлекомпетенцияләр, беренчечиратта, укытучыныңүзендәбулыргатиеш. Ә компетентлы педагог – укучыһәмата-аналарөчендә, мәктәпөчендәхәзинә.