Конспект урока по кабардинской литературе по теме "Бажэ пшынэ" К1ыщокъуэ Алим(3 класс)

Темэр.      КIыщокъуэ Алим  «Бажэ пшынэ» Мурадыр.  Литературнэ  псысэмрэ IуэрыIуатэ  псысэмрэ теухуауэ сабийхэм яIэ   щIэныгъэр   егъэбыдылIэн.   Зэджэ   текстым   и   жанрыр   къахутэфу,   яджар къаIуэтэжыфу, абы и гупсысэ нэхъыщхьэр къагурыIуэу, тхыгъэм къыщыхъу Iуэхугъуэхэм,   абы   хэт   лIыхъужьхэм   зэрахущытыр   жаIэфу,   абы   и щхьэусыгъуэр къаIуэтэжыфу, гъэсэныгъэ дерс щхьэпэхэр зэджам къыхахыфу сабийхэр егъэсэн.   Урокым къыщыгъэсэбэпыпхъэр. Таурыхъым къытращIыкIа теплъэгъуэхэр, таурыхъхэр,   псысэхэр,   паремиехэр   зэрыт   тхылъ   гъэлъэгъуэныгъэр,   «Бажэ пшынэ» литературэ псысэм теухуа презентацэр.   Урокыр зэрекIуэкIынур. I. Бзэм зезыгъэужь лэжьыгъэхэр. I. Усэ едзыгъуэм къегъэджэн. Къыпычауэ джэдум ещхьрэ Джэду пащIэ пIий хъужауэ, Къыпычауэ джэдум ещхьрэ ДжэдуукIэ кIыхь хъужауэ ­ Хъэлат къуэлэн дахэ щыгъмэ ­ Зиусхьэну ар къэплъэнщ!                                     АфIэунэ ЛиуанЗэ   нэкIэ,   зэ   макъкIэ   мыпIащIэу,     зэ   макъкIэ   псынщIэу,   зэ   зыхэщIэгъуэу гъэхуауэ   къегъэджэн.  УпщIэ  интонацие иIэу къегъэджэн. II. Унэ лэжьыгъэр къэпщытэжын. 1. «ШыкъумцIий»  псысэм  хуэгъэува  зэрагъэзэщIам зыщыгъэгъуэзэн.  2.УпщIэхэм жэуап кърегъэтын.  Сыт хуэдэ тхыгъэра цIыху балигъыр хьэщIагъэ хабзэм щебакъуэр?  Сыт хуэдэ тхыгъэра нэхъыжьыр нэхъыщIэм щечэнджэщыр?  ЩIэпхъэджагъэ зыщIэну хэтар хэт? Сыт ар абы къыщIемыхъулIар?   СыткIэ зэщхь «Насып» таурыхъым хэт нысащIэ цIыкIумрэ Шыкъум­цIийрэ?  Сыт ШыкъумцIий фигу иримыхьауэ хэлъыр?  Сыт хуэдэ псалъэжьым дерс къыхебгъэхынт ШыкъумцIий? 3.   «ШыкъумцIийрэ  уд  фызыжьымрэ»   ­   Iыхьэр  теплъэгъуэу  сабийхэм I­5­нэ  упщIэхэмрэ,  лэжьыгъэхэмрэ къегъэгъэлъэгъуэн. 4.  Сытым дызыхуиущийр «ШыкъумцIий» псысэм? III. ТемэщIэм елэжьын. 1. КIыщокъуэ  Алим  теухуа  видеофильмым  егъэплъын.  сабийхэр  ТхакIуэм  и  сабий  творчествэм  еджакIуэхэр  щыгъуазэ  щIын. (е  презентацием) «Елбэздыкъуэ»  таурыхъым щыщ едзыгъуэ сабийхэм къахуеджэн. 2.   «Бажэ  пшынэ»  поэмэм  къытращIыкIа  спектаклым  еджакIуэхэр  егъэплъын (мыр театр кружокым ягъэувами сабийхэм ящыщ гуп  джэгурами хъунущ). 3.   Теплъэгъуэхэм  еплъын  е  едэIуэн  ипэ  къихуэу  сабийхэм  къалэн ящыщIыпхъэщ  таурыхъым хэт псэущхьэхэм я хьэл­щэнхэм набдзэгубдзаплъэу кIэлъыплъыну.   Псалъэ  гурыIуэгъуейуэ  къащыхъухэм  гу  лъатэну:  щIакIуэ  – мэлыц гъэпцIам къыхэщIыкIа щыгъыныгъуэ; джий – тэмакъ; джэмыдэ – былым сырыху. 4. ЦIыху хьэл – щэн псэущхьэхэм  далъагъухэм сабийхэр тегъэпсэлъыхьын.   Бажэм сыт хуэдэ хьэл – щэн иIэу къыщыгъэлъэгъуа псысэм? (Губзыгъэщ, бзаджэщ, пцIыупсщ, хьилэшыщ, бзэ IэфIщ).   Бажэм  и  бажагъэр  япэ  ирегъэщ    псалъэжьым  и  мыхьэнэр  дауэ къывгурыIуэрэ? Мыщэм сыт хуэдэ сэлам зэрах псалъэ къигъэсэбэпар?  Фэ сыт хуэдэ сэлам хыкIэхэр фщIэрэ?  Сытым ухуиущийрэ мы псысэм? 5.  Пычыгъуэ нэхъ ягу ирихьар теплъэгъуэу къегъэгъэлъэгъуэн. IV. Унэ лэжьыгъэ.  Тхылъым и напэкIуэцI   I9­нэ – 26­нэхэм ит литературэ псысэм   къегъэджэн,   упщIэхэмрэ   лэжьыгъэхэмрэ   егъэгъэзэщIэн;   тетрадым   и напэкIуэцI   I0­нэ   ­II­нэм   итхэр   егъэщIыжын.   Таурыхъым   хэт   псэущхьэхэм теухуа IэрыщI тхылъ цIыкIу егъэщIын (псэущхьэхэм я сурэтым абыхэм ятеухуа усэ кIэщIэтхауэ).