Конспект урока по кабардинской литературе по теме "Дыгъэр сурэтыщ1щ" Гугъуэт М. (3 класс)

Яджынур: «Дыгъэр сурэтыщIщ» (Гугъуэт Масирэт и усэ). Мурадыр: Зыщыпсэу щIыналъэм и дахагъэр, дуней къэхъукъащIэм ар зэригъэщIэращIэр   зэрызэхащIэр   нэхъ  куу   щIын;   усэ   къеджэкIэмрэ зэпкърыхыкIэмрэ зегъэужьын; усэбзэр шэрыуэ зыщI  художественнэ Iэмалхэм кIэлъыгъэплъын. Урокыр зэрекIуэкIыныр I. Унэ лэжьыгъэр къэпщытэжын. 1. ЩIэныгъэм,   еджэныгъэм   теухуауэ   ящIэ   псалъэжьхэр   ягу къэгъэкIыжын. 2. Хьэх   Сэфарбий   и   «Къалэм   къикIа   щIалэ   цIыкIу»   рассказым къегъэджэн. 3. 4. УпщIэхэм жэуап ирегъэтын (урок блэкIам еплъ). Рассказым   тегъэпсэлъыхьын,   абы   щIэлъ   гупсысэ   нэхъыщхьэр къыжегъэIэн. II. ТемэщIэм хэзышэ псалъэмакъ. 1. Дыдэвгъэплъыт   щхьэгъубжьэмкIэ,   сыт   хуэдэ   теплъэ   иIэ   нобэрей махуэм? (Дыгъэ къопс, дунейр нэхущ. Жыгхэр зэщIэгъэгъащ, языныкъуэхэми гъэгъахэр   пыщэщыжауэ   къапыкIэхэр   уолъагъу.   ГубгъуэмкIэ   уплъэмэ,   удз гъэгъахэм дунейр егъэщIэращIэ, нэхъ щIэщыгъуэ ещI). 2. 3. 4. 5. Сыт ахэр апхуэдэу зыщIыр? (Дыгъэрщ). Дыгъэм сыт хужытIэфыну? (Дыгъэр сурэтыщIщ). Иджыпсту дызэджэну усэм зэреджэри аращ «Дыгъэр сурэтыщIщ». ГурыIуэгъуей псалъэ зэпыщIахэм къыдогъаджэ: уэгум къиувауэ – уафэм къиувауэ; бзийхэр уэру – бзийхэр куэду; щIигъэжащ удзыпс – удзыфэ ищIащ жыхуиIэщ; сэхусэплъ Iэджи – зэмыфэгъу Iэджи. 6. Усэм къахуеджэн, езыр­езыру, зыжьэу къегъэджэн. 7. 8. Усэм нэхъ хэкъузауэ къызэджапхъэ псалъэхэр къыхэгъэщын. УпщIэхэм жэуап ирегъэтын: 1) Усэм сыт хуэдэ щытыкIэм ухуишэрэ? 2) Махуэм сыт хуэдэ щытыкIэ иIэу къыхэщрэ усэм? 3) Усэм   псэ   хэту   къэзыгъэлъагъуэ   псалъэхэр   къегъэгъуэту къегъэджэн. 4) Сатырхэр къазэрыгурыIуэр я псалъэкIэ къыжегъэIэн: КърекIутыр бзийхэр уэру… Хотхыхь кусэу, дахэ гуэру… ЩIигъэжащ удзыпс нащэщIэм… Сэхусэплъ Iэджи хупIэм хелъхьэ… III. ТетрадымкIэ гъэлэжьэн. 1. Дыгъэр «сурэтыщIу» щIыжиIэр сыт авторым? (Зэмыфэгъуу дунейр елэ). 2. ХадэхэкIыу усэм къыхощ: а) 4; б) 6; в) 3. 3. Дыгъэм нэгъуэщI  сурэтхэу сыт хуэдэхэр ищIыну къыпщыхъурэ? Уи нэгу къыщIигъэувэм тепсэлъыхьыж. (ЕджакIуэхэм ягу къэкIар жыдогъэIэ). 4. Усэм и гупсысэ нэхъыщхьэр къэхутэ (Дыгъэр ди щхьэщыгум итыху дунейри дигури егъэхуабэ, егъэщIэращIэ. Кърепс зэпымычу дыгъэр!). 5. МакъкIэ къыхэгъэщын хуей псалъэхэр щIэтхъэ. Сэхусэплъ Iэджи хъупIэм хелъхьэ, Мэзри щхъуант  I  эу зэхетхыхьыр,   ЩхъуэкIэплъыкIэу удз гъэгъахэр ХикIутащ ди джабэ нэк   I  ухэм. Дыгъэр нобэ сурэтыщ  I  щи   ЗылъэIэсыр мэщ   I  эращ   I  э. IV. Унэ лэжьыгъэ. 1. 2. Усэм гъэхуауэ къеджэн. «Дыгъэр сурэтыщIщ» зи фIэщыгъэцIэ тхылъ цIыкIу IэрыщIу фщIы. Удз гъэгъа  зэмылIэужьыгъуэхэм   теухуа усэ цIыкIухэр  ифтхэ,  абыхэм сурэт хуэфщI, е къэвгъуэти тевгъапщIэ. Тетрадым лэжьыгъэ 5 гъэзащIэ: 3. Дыгъэм и бзийхэр уэру зытрикIутахэр уэри сурэтыщIым зебгъэщхьурэ щIы.