Конспект урока по кабардинскому языку по теме "Плъыфэц1э" 1-урок (3 класс)

Темэр. Плъыфэц1э. (1 урок)   Мурадыр. Плъыфэц1эм бзэр нэхъ шэрыуэ, нэхъ къулей, нэхъ дахэ зэрищ1ыр ящ1эн. Предметым и щытык1эр къахутэфу, ахэр зрагъэпщэфу  есэн.  Насыпыф1э хъун щхьэк1э нэмыс зэрыпхэлъын хуейр ящ1эн.   Урокым къэгъэсэбэпыпхъэр. «Адыгэбзэ тхылъым зэрелэжьын тетрадь»    (С. Л.), « Плъыфэц1э» таблицэ (Т. С.), компьютор, интерактивнэ доска,  акъылым зезыгъэужь 1эмалхэр.                            Урокыр зэрек1уэк1ынур 1. Урокым зыхуэгъэхьэзырын 2. Къабзэрытхэмк1э лэжьыгъэ Гъ гъ Гъу гъу гъуэгу гъуэлъып1э гъуэгурык1уэ гъуэжь гъуэщащ Гъузер гъуэлъып1э гъуэжьыфэ къищэхуащ.   1) Гъ, гъу хьэрфхэм сыт яхужыф1эфын? (Гъ, гъу – хьэрф дэк1уашэ  жьгъыжьгъ гуэгъу зи1эхэщ).    2) Псалъэхэм упщ1э хуэвгъэувурэ зыщыщ лъэпкъыгъуэр къафщ1э. (Сыт?) гъуэгу, гъуэлъып1э, (хэт?) гъуэгурык1уэ – щы1эц1эхэщ. Сыт хуэдэ?) гъуэжь – плъыфэц1эщ. Сыт ищ1ар?) гъуэщащ –глаголщ.)    3) Псалъэухам хэт псалъэхэм упщ1э хуэвгъэувурэ зыщыщ лъэпкъыгъуэр  къафщ1э. (Хэт?) Гъузер (сыт?) гъуэлъып1э (сыт хуэдэ?) гъуэжьыфэ  (сыт ищ1ар?) къищэхуащ. 3. Темэщ1эм елэжьын     Лэжь. 161. Упщ1эхэм жэуап ефт. Предметхэм я щытык1эр  къэзыгъэлъагъуэ псалъэхэм упщ1э хуэвгъэувурэ къыжыф1э: (Сыт хуэдэ?   ф1ыц1э, сыр, хужь, щхъуант1э,1эф1, гуащ1э, шугъэ, ц1ык1у, ин).   Правилэм къыдогъаджэри езыхэм къахутамрэ абырэ зралъыт.   Лэжь. 162. Сурэтхэм къыщыгъэлъэгъуа предметхэр я щытык1эк1э  зэвгъапщэ. Упщ1э вгъэув. (Сыт хуэдэ линейк1э? Линейк1э к1ыхь. Сыт  хуэдэ линейк1э? Линейк1э к1эщ1. Сыт хуэдэ топ? Топ ин. Сыт хуэдэ  топ? Топ ц1ык1у. Сыт хуэдэ унэ? Унэ лъахъшэ. Сыт хуэдэ унэ? Унэ  лъагэ.)  Лэжь. 163. Сурэтхэмрэ упщ1эхэмрэ фригъуазэурэ жэуапхэр къэвгъуэт. Сурэтым сыт хуэдэ ст1ол ит? (Сурэтым 1энэ хъурей итщ. Сыт хуэдэ 1энэ?­ хъурей).  Сурэтым сыт хуэдэ ст1ол ит? (Сурэтым ст1ол пл1имэ итщ.  Сыт  хуэдэ ст1ол? – пл1имэ). Сурэтым сыт хуэдэ 1элъэщ1 ит? (Сурэтым  1элъэщ1 щимэ итщ. Сыт  хуэдэ 1элъэщ1? –  щимэ). Правилэм къыдогъаджэри ягу ирыдогъэубыдэ. Лэжь. 164.  а) Упщ1эхэм жэуап яхуэхъу плъыфэц1эхэр хэвгъэувэурэ  псалъэухахэр къифтхык1. Плъыфэц1эхэр нэшэкъашэу щ1эфтхъэ. Дэгъэхуа  хьэрфхэр дэфтхэж.    б) Дэвгъэувэжа плъыфэц1эхэм мыхьэнэк1э зэпэщ1эуэ хэтмэ къэвгъуэт. ( Ф1ыц1э – хужь, хуабэ – щ1ы1э, гуащ1э – 1эф1, 1ув – п1ащ1э).     Словарнэ лэжьыгъэ.  Хъэуан – хадэхэк1щ, ф1амыщ1 – щ1ым къыщ1ах гъэсыныпхъэ (интер.  доска).   Пычыгъуэ, макъ, хьэрф ехьэл1ауэ псалъэхэр зэпкърыхын. Псалъэхэр хэту  псалъэуха зэхэлъхьэн.      1 вариант – хъэуан                               11 вариант – ф1амыщ1 4. Адыгэбзэ тхылъым зэрелэжьын тетрадь     Лэжь. 1. Щы1эц1эхэм мыхьэнэк1э ек1ун плъыфэц1эхэр пыфтхэ.    1) Кхъужь удзыфэ, гъуэжь, хъуа.        Жызум ф1ыц1э, хужь, 1эф1, хъуа.        Зэрыджэ гуащ1э, плъыжь.   2) Лэжьак1уэ пашэ, емызэш, 1эзэ.        Еджак1уэ щэныф1э, жы1эда1уэ, пашэ.        Сабий дахэ, гъыринэ, сабыр.     Лэжь. 2. 1) Нэмысыф1э, насыпыф1э псалъэхэр зэрызэхэт 1ыхьэк1э  зэпкърыфх.    2)Сыт хуэдэ ц1ыху мы псалъэхэр зыхужа1эр? Уэ пц1ыхухэм яхэт апхуэдэ?  Уэ унасыпыф1эу зыбыбжыжрэ? Сыт апхуэдэу къыщ1эплъытэр?    Лэжь. 3. Плъыфэц1эхэр зэпхьэл1э хъуну щы1эц1эхэр пытхэ, я сурэтхэри  щ1ы. (Нащэ бэв. Ст1ол къабзэ. Хъарбыз 1эф1. 1энэ хъурей.) 5. Яджар егъэбыдыл1эн   Тест лэжьыгъэ 1) Плъыфэц1эщ:    а) щ1ымахуэ;         б) щ1ы1э;         в) щытащ. 2) Сыт хуэдэ? упщ1эм жэуап хуохъу:    а) щы1эц1эр;          б) глаголыр;      в) плъыфэц1эр. 6. Унэ лэжьыгъэ     Лэжь. 165. Псалъэ зэпыщ1ахэм фыкъеджи мыхьэнэк1э къапэщ1эуэ псалъэ  зэпыщ1ахэр къэфхь. Плъыфэц1эхэм упщ1э яхуэвгъэув.