Конспект урока по кабардинскому языку по теме "Щы1эц1э" (3 класс)

Темэр. Щы1эц1э.   Мурадыр. Предмет къызэрык1 псалъэхэр зэрыщы1эц1эр ящ1эн.  Щы1эц1эхэр гуп­гупу ягуэшыфын. Къуалэбзухэр хъумэн зэрыхуейр, абыхэм  сэбэпынагъ къытхуахьыр ящ1эн. Я бзэм, тхыбзэм зегъужьын.   Урокым къэдгъэсэбэпыпхъэр. «Адыгэбзэ тхылъым зэрелэжьын тетрадь»  (С. Л.), «Щы1эц1э» таблицэ (Т. С.),  компьютор, интерактивнэ доска, тест  лэжьыгъэ.                               Урокыр зэрек1уэк1ынур 1. Урокым зыхуэгъэхьэзырын 2. Къабзэрытхэмк1э лэжьыгъэ    Дж дж джэ джы едж удж джырафинэ джэду Джэримэс джэгуащ Джэдур джэгуурэ Джэримэс и джырафинэр къридзыхащ.   1) Дж хьэрфым сыт хужыф1эфын? (Дж – р хьэрф дэк1уашэ жьгъыжьгъ  гуэгъу зи1эщ).                                                                                                            2) Псалъэхэм упщ1э хуэвгъэув. Псалъэ лъэпкъыгъуэк1э зыхыхьэр къыжыф1э.  Джырафинэр сыту п1эрэ зищ1ысыр? (Джырафинэ – абдж хьэкъущыкъу, пщэ зэв и1эу).   3) Джырафинэ псалъэр пычыгъуэ, макъ, хьэрф елъытауэ зэпкърыдогъэх.   Джырафинэ, джы – ра – фи – нэ Дж/дж/ ­ хьэрф дэк1уашэ жьгъыжьгъ гуэгъу зи1эщ ы/ы/ ­ хьэрфзешэ ударенэ зытемыхуэщ р/р/ ­ хьэрф дэк1уашэ жьгъыжьгъ гуэгъу зимы1эщ а/а/ ­ хьэрфзешэ ударенэ зытемыхуэщ ф/ф/ ­ хьэрф дэк1уашэ дэгу гуэгъу зи1эщ и/и/ ­ хьэрфзешэ ударенэ зытехуэщ н/н/ ­ хьэрф дэк1уашэ жьгъыжьгъ гуэгъу зимы1эщ э/э/ ­ хьэрфзешэ ударенэ зытемыхуэщ хьэрфу 8, макъыу 8   4) Сытурэ зэхэт псалъэухар, псалъэ дапщэ хъурэ? (Псалъэухар псалъэурэ  зэхэтщ, псалъэу хы мэхъу). Псалъэхэм упщ1э хуэвгъэув. 3. Темэщ1эм елэжьын     Лэжь. 141. а) Дэгъэхуа хьэрфхэм я ц1э иф1уэ. Предмет къызэрык1  псалъэхэм упщ1э хуэвгъэув. Хэт? – Хьэлий, Сэтэней, дохутыр, пассажир. Сыт? – шыпсыранэ, хъарбыз, бабыщ, напэ1элъэщ1.    б) Псалъэ гупит1ыр щхьэхуэурэ зы псалъэк1э зэфхъуэк1. (хьэкъущыкъу,  хадэхэк1).     в) Словарнэ лэжьыгъэ Джырафинэ псалъэр хэту  жьэры1уатэу псалъэуха зэхэфлъхьэ. Лэжь. 142.  а) Хъыбарым фыкъеджи къи1уатэр къыжыф1эж. Предмет  къызэрык1 псалъэхэм упщ1э яхуэвгъэув.    б) Хъыбарым и 1ыхьэ къэс упщ1э хуэвгъэувурэ план зэхэфлъхьэ.          1. Къантемыр бзухэм щ1одэ1у.          2. Хьэсэн бзухэм яхоуэ.          3. Къантемыр мывэдзыр къы1эщ1еуд.     в) Сытым гу лъывигъэта хъыбарым? (Къантемыр гущ1эгъу зэрыхэлъым,  Хьэсэн зэрыгущ1эгъуншэм гу лъыдигъэтащ). 1еймрэ ф1ымрэ зыдогъэлъыт. Къуалэбзухэм сэбэпынагъ къахьым тыдогъэпсэлъыхь.    Лэжь. 143. а) Предмет къызэрык1 псалъэхэр гупит1у зэхэфтхык1, хэт?  упщ1эм жэуап хуэхъурэ, сыт? упщ1эм жэуап хуэхъуу.    б) Къыхэгъэща псалъэхэр хэту псалъэуха зэхэфлъхьи фтхы (усак1уэ,  уэрэд).   Правилэм къыдогъаджэри къащ1амрэ абырэ зралъыт. 4. Адыгэбзэ тхылъым зэрелэжьын тетрадь    Лэжь. 2. Псалъэ лъабжьэхэр къэгъуэт, хьэрф дэгъэхуахэр дэтхэж. Псалъэ  къэс яхуэбгъэув упщ1эр скобкэхэм дэбгъэувэурэ ябгъурытхэж. бжьэ (сыт?) – бжьахъуэ (хэт?) – бжьа1уэ (сыт?) жэм (сыт?) – жэмыш (хэт?) –жэмэщ (сыт?) ­  жэмышэ (сыт?) шк1э (сыт?) – шк1ахъуэ (хэт?) – шк1эщ (сыт?) – шк1эрышэ (сыт?) хадэ (сыт?) – хадэгъэк1 (хэт?) – хадэхэк1 (сыт?) – хадэшхуэ (сыт?)    Лэжь. 3. Псалъэхэр зэрызэхэт 1ыхьэк1э зэпкърыфх. Мэлажьэ, согъэджэгу, къысхуэхьыж, удэмык1уей,яшх, уотх, мадэ.    Лэжь. 4. Зэрымы1ыгъ лъэпкъыр иудыгъуаф1эщ  псалъэжьыр дауэ  къыбгуры1уэрэ?    Фи лъэпкъым теухуауэ фи нэхъыжьхэм ящ1эр жевгъэ1эж. 5. Яджар къызэщ1экъуэжын     Нэрылъагъу диктант Интерактивнэ доскам къридзэ предметхэм я ф1эщыгъэц1эхэр  гупит1у  зыхэфтхык1. (Бэракъ, шофёр, мэз, нанэ, пц1ащхъуэ, хьэ, дадэ, жыг, мэл,  джырафинэ, мэлыхъуэ). 6. Унэ лэжьыгъэ     Лэжь. 144. Хъыбарым фыкъеджэ. Щы1эц1эхэр къыхэфтхык1, хэт? упщ1эр  зыхуэувхэр зы гупу, сыт? зыхуэувхэр ет1уанэ гупу.