Модульдік оқытуға көшудің шетелдік және Қазақстандық озық педагогикалық тәжірибе

Тақырып 1.3. Модульдік оқытуға көшудің  шетелдік  және  Қазақстандық озық педагогикалық тәжірибе МО   негізі   екінші   дүниежүзілік   соғысы   соңында   әлеуметтік­ экономикалық талапқа сай пайда болды,  ол уақытта салыстырмалы түрде қысқа мерзімде кәсіби дағдыларына оқыту жүйесі қажет болған. Өндірістік   міндеттерді   егжей­тегжейлі   зерттелді   және   оларды пайдалану   үшін   теориялық   және   технологиялық   нұсқауларды   әзірленді, сондай­ақ өнеркәсіптің түрлі салаларында қауіпсіздік нұсқаулары да.  Ол модульдік оқыту түрі болды, бірақ бұл термин әлі білім беру және кәсіптік даярлау бейімделген жоқ. Ол   тек   он   жылдан   астам   уақыттан   кейін   білім   беру   және   оқыту саласындағы   органдары   модульдік   негізде   техникалық   және   кәсіптік оқытуды ұйымдастыруды жүйеледі. Модульдік оқыту идеясы Б.Скинердің еңбегінен бастау және шетелдік ғалымдар Дж. Расселла, М.Гольдшмид, К.Курха, Г.Оуeнса жұмыстарының дамуынан теориялық негіздеме алған. Модульдік   технологияларды   енгізуге   серпінді   ЮНЕСКО конференциясы   берді,   ол   1974   жылы   Парижде   өткен,   «өндіріс,   ғылым, сондай­ақ, жергілікті жағдайларға бейімделуге    мүмкіндік беретін   білім және кәсіби оқытудың ашық және икемді құрылымдарын құру» ұсынылды. Бұл   талаптарға   жауаты   модульдік   оқыту   бере   алды,   өйткені блоктардан   икемді   мазмұн   құра   алды,   білім   берудің   түрлері   мен нысандарын   интеграциялады,   студенттерге   ең   қолайлы   нақты   аудитория таңдады,   өз   кезегінде,   оның   ұсынылған   жеке   оқу   жоспарына   өз   бетінше жұмыс істеуге қабілетті болып табылатын. Модульдік оқыту принциптеріне негізделген  модульдік дидактикалық жүйе, технология,бағдарлама   АҚШ,  Батыс Еуропа, Ресейдің көптеген оқу орындарында   құрылған   және   дамыған,   оларды     Қазақстанның   ТжКББ ұйымдарында тарату мен дамыту қолданыс тапты. Модульдік   оқытуды   зерттеудегі   әр   түрлі   қызығушылық     әр   түрлі мақсаттардағы жетістіктерге жетуге негізделеді. Біріншісі   (Б. и М.Гольдшмид,   Дж.Расселл)   ­,  білім   алушыға  өз қарқынымен  жұмыс жасауға,   әр тұлғаға бейімделген оқу түрін таңдауға мүмкіндік беруге тырысты. Екінші   (Дж.   Клингстед,   С.   Курх)   –   түзету   модульдерін   пайдалану арқылы білім алушылар үшін олардың күшті және әлсіз жақтарын анықтауға көмектесу, өздігінен жаттығуға мүмкіндік тудыруға көмектесті. Үшінші (В.Гареев, Е.Дурко, С.Куликов, Г.Оуенс)­ оқытудығ әдістері  мен формаларын интеграциялау. Төртінші (В.Закорюкин, В.Панченкои   басқалар) ­ жинақталатын оқу­ материалдарының мазмұнын икемді құру. И.Прокопенко, М.Чошанов, П.Юцявичене–кәсіби жұмысқа студенттер даярлығының жоғарғы деңгейін алу. В.Карпов, М.Катханов, М.Анденко– пән аралық байланыс туғызу және жоғары арнайы білім беру ұйымдарында байланыстың кедергілерін шешу  М.Миронова, В.Пасвянскене, М.Тересявичене – оқытуды жүйелендіру және оқыту пәндері бойынша білімдерін арттыру. Международная Организация Труда (МОТ) определила, что модуль – это логическое и согласованное разделение труда в профессии, занятости или отрасли, с четким началом и концом, и которое, как правило, дальше не подразделяется.  Халықаралық   еңбек   ұйымының   (ХЕҰ)   анықтауы   бойынша   модуль дегеніміз мамандық, кәсіп немесе өнеркәсіп бойынша еңбектің логикалық және   келісілген   бөлігі   ,   айқын   басталуы   және   аяқталуы   бар,   одан   әрі бөлінбейді. ХЕҰ ТжКБ  үшін  жүйелі­модульдік тәсілдің нұсқасын әзірледі ­ «MES ­тұжырымдамасы»   (ModylesEmployableSkills)   –   Еңбек   Дағдыларының Модулі – орыс тілінде модульдік оқыту технологиясы деп айтылады. ТжКБ үшін модульдік білім беру бағдарламасы­ модульдік технология негізінде оқу процесін ұйымдастырудың негізгі принциптері  мен білім беру  кешенінің моделін әзірлеуге мүмкіндік береді.  ЮНЕСКО   (1982)   баяндамасында,     модуль   ретінде   анықталады   «өз қарқынмен     және   дәйекті   жүзеге   асыруды   мұқият   зерттеу   арқылы шеберлігін   немесе   біліктілігін   анықтауға   болатын   жеке   немесе   топтық зерттеу үшін арналған оқшауланған оқу пакеті». Осыдан   қорытындай   келе,   оқу   модулінің   негізгі   мағынасы     ретінде көптеген   авторлар   оқыту   мазмұнының   және   оқыту   технологиясының бірегейлігінде   болып  табылатынын   тәжірибе­бағдарланған   бағыттылығын, бірлікті   құрайтын   оқу   ақпараттың   салыстырмалы   дербестігі   және логикалық толықтығын көреді.