ҚМЖ 5 сынып жаратылыстану "Ғылымның рөлі "

Ұзақ мерзімді жоспардың  тарауы:  Күні: Сынып: 5 Сабақтың тақырыбы Осы сабақта қол жеткізілетін оқу  мақсаттары (оқу  бағдарламасына сілтеме) Сабақтыңмақсаты Бағалау критерийі Тілдік мақсаттар 5.1А   Ғылым әлемі Мектеп: А.Баймұлдин атындағы ЖОББМ Мұғалімнің аты­жөні: Кокишева Алия Елемесовна Қатысқандар:  Ғылымның рөлі  5.1.1.1­ ғылымның қызметтерін адам іс­әрекетінің түрі ретінде анықтау Қатыспағандар: Барлық оқушылар Ғылым салаларын атай алады Ғылым салаларының нені зерттейтіні туралы мағлұмат пен деректерді айта алады Көптеген оқушылар  Ғылымның танымдық, өндірістік­тәжірибелік қызметі, болжам жасау қызметтерін толық атайды Кейбір оқушылар  Адам қоршаған ортаны ғылым салалары арқылы зерттейтіндігі туралы пікір ұсынады ­ ­ ­ ­ ­ ­ Ғылым салаларын атайды Ғылымның белгілері мен маңызды кезеңдерін білу керек Ғылымның танымдық қызметін сипаттайды Ғылымның өндірістік­тәжірибелік қызметін сипаттайды Ғылымның болжам жасау қызметін сипаттайды Ғылым қызметтерін адам іс­әрекетімен байланыстырады. Оқушылар орындай алады Ғылым түрлерін жіктеп, атай алады  Ғылыми білім мысалдарын, оларды проблемаларды шешуде қолдану тәсілдерін және жаңа өнімдер  жасау мысалдарын салыстырады.  Қосымша ақпарат көздерін, соның ішінде интернет желісін пайдалана отырып, қазіргі таңдағы ғылымның жіктелуін табады. Пәнге қатысты лексика мен терминалогия Ғылым, ғалым, өркениет, жаратылыстану, қоғамдық ғылым, физика, химия, география, астраномия,  биология, ботаника, зоология. Диалог құруға/жазылымға қажетті сөздер топтамасы Ғылым................бір түрі. Не .......... ғылыми­техникалық революцияның пайдаболуына әкеліп соқты? Ғылым түрлері..................... .........................табиғат зерттеушілері деп атайды. Ғылымның негізгі міндеті................................болып табылады. Оқушыларды топта жұмыс істеу арқылы ынтымақтастыққа тәрбиелеу,  уақытты тиімді пайдалануға  баулу. ­ Физика, химия, биология, география, астраномия, математика – табиғат құбылыстары,  нысандары мен үрдістері туралы ғылым ­ Психология, филология, әлеуметтану­адам, қоғам туралы ғылымдар ­ Информатика, аграномия, механика­техника мен технологияның дамуына әсер ететін ғылымдар Құндылықтарға баулу Пәнаралық байланыс Тақырып бойынша алдыңғы  білім Сабақ барысы Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері Сабақтағыжоспарланғанжаттығутүрлері Бастауыш сыныптарда ғылым ұғымы бойынша алған білімдері Ресурстар Сабақтың басы Ұйымдастыру кезеңі /2 минут/ Сыныппен сәлемдесу. Сыныптажағымды психологиялық  ахуал қалыптастыру үшін «Шаттық шеңбері» арқылы  оқушылардың назарын сабаққа аударту. Сабақтың тақырыбы және мақсаттарымен оқушыларды  таныстыру. /5 минут/ Сабақтың ортасы /15 минут/ Түсіндіру және сипаттау Оқушылар «Байланыстыру ағашы» жаттығуын  орындайды. Ол үшін әрбір оқушы «ғылым» деген сөзді  оқыған кезде туындайтын сөзді немесе тұжырымды  стикерге жазады. Стикерлер ағаш діңі мен бұталары  салынған тақтаға немесе плакатқа жабыстырылады.  Нәтижені «ғылым» терминінің  ғылымитұжырымдамасымен салыстыра отырып  талқылайды. Оқушыларды топқа бөлу І топ. Жаратылыстану топ ІІ топ. Техникалық топ ІІІ топ.Гуманитарлық топ Зерттеу және зерделеу 1.(Т) Оқушылар доптардың бірнеше түрін зерттейді:  Футбол, Волейбол, Теннис, пинг­понгке арналған. Зерттеу процесінде оқушылар сұрақтарға жауап береді: Әрбір доп неге белгілі бір спорттық ойында қолданылады? Бұл доптар бір­бірінен немен ерекшеленеді? Дескриптор ­ғылым түрлерін атап, жіктейді Қалыптастырушы бағалау: топтар бір­бірін «Бес  басбармақ» тәсілі бойынша бағалайды 2. (Т)Оқушылар ғылымның негізгі функцияларымен  танысады: Ғылым білім береді Ғылым проблемаларды шешеді Ғылым жаңалық шығарады Талқылағаннан кейін оқушылар топтарда ғылым  функцияларына сәйкес мысалдары бар карточкаларды  сұрыптайды. Стикерлер,ағаштың немесе үйдің суреті  салынған плакат. Доптардың бірнеше түрі, зертханалық  ыдыс, спорт жарақтары, ас үй ыдысы және  басқалары Үлестірме карточкалар Ғылымның негізгі функцияларына мысал  келтірілген карточкалар. Дескриптор ­ғылыми білім мысалдарын, оларды проблемаларды  шешуде қолдану тәсілдерін және жаңа өнімдер жасау  мысалдарын салыстырады.  Қалыптастырушы бағалау. Топтар «Мадақтау сэндвичі»  әдісі арқылы бір бірін бағалайды  Дереккөздер 3.(Жж) Оқушылар ғылыми білім мысалдарын, оларды  проблемаларды шешуде қолдану тәсілдерін және жаңа  өнімдер жасау мысалдарын салыстырады.  Ғылыми білім мысалдары:  Балапан жұмыртқадан шығады;  Мұз жылынған кезде ериді;  Қант суда ериді; Проблемаларды шешу мысалдары:  Инкубаторда ауа температурасы құс денесінің  температурасына сәйкес келеді;  Мұз ерімеу үшін оны термосқа салады;  Қант суда тезірек еруі үшін оны отқа қыздырады; Жаңа өнімдер алу мысалдары:  Еуропада жұмыртқаларды автоматты түрде аударып  отыратын электрондық цифрлық ИБМ­30 Э инкубаторы  жасалды;  1892 жылы Д.Дьармұзға арналған алғашқы термос ойлап  жасады; Лондон Корольдік колледжінің профессоры Лесли  Хьюидің басшылығымен алғаш рет қант алмастырғыш  шығарылды. Дескриптор ­ғылыми білім, проблемаларды шешу,жаңа өнімдер жасау  Ғылымның негізгі функциялары туралы  ресурс: «Идеялар әлемі» орыс тіліндегі сайты  http://miridei.com/interesnye­ idei/izobreteniya/ Сабақты бекіту /18 минут/ мысалдарын салыстырады Диалог және қолдау көрсету 4. (Ж) 1.Сенің ойынша, сен оқуға кірісейін деп жатқан пән  ғылымның қай түріне жатады?  2.Неліктен? 3.Ғылымның осы түріне жататындығы жайлы кемінде үш  белгісін көрсет?  Қиынға соқса қосымша мәліметтерден қара.  Қалыптастырушы бағалау жинағынан  алынды Қарқын Сипаттама  Ойлау дағдыларыныңдеңгейі Білу және түсіну 1.Ғылымның қызметін адам іс­әрекетімен байланыстырып,  сипаттама беріңіз. Ғылымның қызметтері Танымдық Өндірістік­тәжірибелік Болжам жасау Дескриптор  ­  ғылымның танымдық қызметін сипаттайды; ­  ғылымның өндірістік­тәжірибелік қызметін сипаттайды; ­  ғылымның болжам жасау қызметін сипаттайды; ­  ғылым қызметтерін адам іс­әрекетімен байланыстырады. 2. Ғылымның атауларын ғылым түрлері бойынша жікте: Механика, психология, география, құрылыс, тарих,  мәдениеттану, биология, астраномия, химия, математика,  геология, лингвистика. Дескриптор ­ғылым түрлерін атайды Қолдану 1.Табиғатты зерттеумен айналысатын ғылымдардың бірі жайлы ақпарат іздеп, оның жетістіктерін адам қалай  пайдаланғанын айтып бер. Дескриптор ­ғылымның түрлерін атайды ­қосымша ақпараттардан мәлімет іздейді 2. Ғылымда бірінші кезекте не өткізіледі? А) жоспарлау B) зерттеу C) нәтиже D) талдау 3.Ғылымныңфункцияларынатапкөрсетіңіз. Дескриптор ­ ­ ғылымының зерттеу кезеңдерін атайды ғылымның негізгі міндеттері мен функцияларын  атайды Талдау және бағалау 1.Ғылым дамуының оң және теріс дәлелдерін жаз +  ғылымның дамуы ­ ғылымның дамуы Сабақтың соңы /5 минут/ Дескриптор ­ғылымның даму кезеңдерін атайды 2.Псевдоғылымның пайда болуы. Дескриптор ­қосымша ақпарат көздерінен материал жинау ­ғылымның даму кезіндегі жетістіктерін айту Бағалау түрі ­ қалыптастырушы. Сабақ соңында оқушылар бағалау парағын толтырады. Дескрипторлар Белгі қою V­білемін  X­ білмеймін(түсінбедім) Ғылымның салалары Ғылымының танымдық  қызметі Ғылымның өндірістік­ тәжірибелік қызметі Ғылымның болжам жасау  қызметі Ғылымның қызметін  адаміс­әрекетімен  байланыстыру Рефлексия. «Сұрақ­жауап» әдісі 1. Біз не үшін қоршаған ортаны тануға тырысамыз? 2. Қоршаған ортаны, табиғатты зерттейтін адамдарды қалай атаймыз? 3. Ғалымдар нені зерттейді? 4. Қандай ғылым түрлерін білесіз? Үйге тапсырма:Оқулықтан тақырыпты қайталап оқу.  1.Адам өміріндегі ғылымның маңызы қандай? 6­10бет Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз? Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау Бағалау түрі ­ қалыптастырушы. Сабақ соңында оқушылар бағалау парағын толтырады. Дескрипторлар Ғылымның салалары Белгі қою V­білемін  X­ білмеймін(түсінбедім) Денсаулық сақтау мақсатымен көзге арналған  жаттығуларды жасап отыру, сергіту сәттерімен белсенді іс­әрекет  түрлерін кезектестіріп жоспарлау  көзделуде Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?   Саралау тәсілдері арқылы қарқын  тапсырмалароқушылардың  жылдамдығына қарай деңгейлік  тапсырмалар қолданды.Кейбір  оқушылар басқа сыныптастарына  қарағанда анағұрлым күрделі  дереккөздермен жұмыс істей алады, сондықтан оларға дереккөздер Ғылымының тамындық  қызметі Ғылымның өндірістік­ тәжірибелік қызметі Ғылымның болжам жасау  қызметі Ғылымның қызметін  адаміс­әрекетімен  байланыстыру Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды  деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.  тәсілін қолдану арқылы қосымша  мәліметтерден дерек іздеуді  қолдандым.  Диалог және қолдау көрсету тәсілі  оқушыларға алдын ала дайындалған сұрақтар арқылы жүзеге асады.  Сабақ бойынша рефлексия  Сабақ мақсаттары немесе оқу  мақсаттары шынайы,  қолжетімді болды ма? Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар  оқу мақсатына жетпеген болса,  неліктен деп ойлайсыз? Сабақта  саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді  пайдаландыңыз ба? Сабақ  жоспарынан ауытқулар болды ма  және неліктен? Жалпы бағалау Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)? 1: 2: Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)? 1:  2: Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі  сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?