Открытый урок по казахскому языку по теме "Уақыт.Тұрақты тіркестер". 5-сынып

Пән:қазақ тілі. Сынып:5 Сабақтың тақырыбы: Уақыт.Тұрақты тіркестер. Сабақтың мақсаты:білімділік: зат есімнің жалғауларын, тұрақты тіркестерін қайталау, алған білімдерін еске түсіру; дамытушылық: сауатты жазуға,оқуға баулу,тіл байлығын дамыту; тәрбиелік: оқушыларды пәнге қызығушылығын арттыру, уақытты үнемдей білу. Сабақтың түрі:жаңа сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,интерактивтік тақтамен жұмыс. Сабақтың барысы. I.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Амандасу. 2. Психологиялық көңіл-күй. 1-тапсырма. Жұмбақ шешу Сартылдайды күнімен, Сартылдайды түнімен. Білгің келсе уақытты, Көрсетеді тілімен. 2-тапсырма.Сөздікпен жұмыс уақыт время кеш вечер жарым половина қазір сейчас ғасыр век тура ровно түс полдень 3-тапсырма. Оқулықпен жұмыс 116-бет,4-тапсырма Бір жылда неше күн бар? (365)  Бір жылда неше ай бар? (12)  Бір жылда неше жыл мезгілі бар? (4)  Бір аптада неше күн бар? (7)  Бір тәулікте неше сағат бар? (24)  Бір сағатта неше минут бар? (60)  Бір минутта неше секунд бар? (60) 4-тапсырма:Берілген сағаттарды пайдаланып,үлгідегідей сөйлесіңіз.  Сағат қанша болды? 1. 10:00- 12:00-15:30  Он болды. 2. 12:15-  Сабаққа қашан бардың? 3. 12:30-  Он екіде. 4. 11:30- 13:00-17:40 13:05-19:50 12:20-15:10  Сабақтан қашан келдің?  Үш жарымда. 5-тапсырма.Үзіндіні тыңдаңыз және берілген сағаттарды бос орынға қойыңыз 17.00 8.00 19.00 8.30 12.20 9.00 Мен бесінші сыныпта оқимын. Мен таңертең сағат....-де тұрамын. Сосын жуынып,таңғы асты ішемін. Сағат....-да мектепке кетемін. Сабақ таңғы сағат....-да басталады. Сағат .....-де аяқталады. Түстен кейін сағат ...-те үйірмеге барамын. Ал кешке сағат ....-де үй тапсырмасын орындаймын. II.Үй жұмысын тексеру. III.Сергіту сәті. 6-тарсырма.Септік жалғауларын қайталау. Септік жалғау зат есімге жалғанғанда, оған белгілі бір грамматикалық мағына үстеп, сөйлемде оны басқа сөздермен байланысқа түсіреді. Қазақ тілінде 7 септік түрі бар. Септік жалғауы: Атау: кім,не Ілік: кімнің,ненің? -ның,дың,тың,нің,дің,тің Барыс: кімге,неге? -а,е,ге,ға,қа,ке,на,не Табыс: кімді,нені? -ны,ні,ды,ді,ты,ті Жатыс: кімде,неде? -да,де,та,та,нда,нде Шығыс: кімнен,неден? -дан,ден,тан,тен Көмектес: кіммен,немен? -мен,пен,бен 7-тапсырма : сөздерге септіктердің сұрағын қою. Уақыттың, оқушыларға,айда,жылды минутта,көктемнің,сегізде,үйірмеге,балалармен,дос. 8-тапсырма. Семантикалық карта. Септік жалғауларын қайталау IV.Жаңа сабақ. Тілімізде еркін сөз тіркестері, тұрақты сөз тіркестері деген ұғым бар. Еркін сөз тіркестері мен тұрақты сөз тіркестерін . Еркін сөз тіркестері Тұрақты тіркестер Таза дәптер, әдемі киім, әдепті оқушы, баланың ісі, үздік оқушы, жақсы адам,кең бөлме, ашық есік, т.б. Құрамындағы сөздердің орнын өзгертуге немесе басқа сөзбен орнын ауыстыруға бола беретін тіркестерді еркін тіркестер дейміз. 2. Құрамындағы сөздер жеке-жеке мағынаны білдіреді. 3. Құрамындағы сөздер жеке-жеке сұраққа жауап беріп, екі сөйлем мүшесі болады. Тайға таңба басқандай (анық), жүрек жұтқан(батыр), тіс жармау(үндемеу), бармағын тістеу(өкіну), мұрнын өкке көтеру(менменсу), Бетінен оты шығу(ұялу), қолы ашық(жомарт),т.б. 1.Құрамындағы сөздердің орнын өзгертуге немесе басқа сөзбен орнын ауыстыруға болмайтын тіркестерді тұрақты тіркестер дейміз 2. Құрамындағы сөздер жеке-жеке мағына бермей, барлығы тұтас бір мағынаны білдіреді. 3. Бір сұраққа жауап беріп, бір сөйлем мүшесі болады. 9-тапсырма.Тұрақты тіркестердің қазақша баламасын тап. Ой қорыту Мысалдар Тұрақты тіркестер Еркін тіркес тер V V V V Әдепті бала Өзін-өзі ұстай алмау Үйге бару V V V Өлең айту Тілін тарту Бетінен өты шығу Домбыра тарту Сабақты қорытындылау:тест тапсырмаларын орындау. 1. « Сағат» сөзі қай септікте тұрғанын тап А) А.с. С) Б.с. В) І.с. 2. Ілік септігінде тұрған сөзді белгіле С) Оқушының В) Оқушыға Д) А) Оқушы Оқушыда 3. Табыс септігінің жалғауын белгіле А) –ны,-ні,-қы,-кі,-ғы,-кі. С) -ны,-ні,-ды,-ді,-ты,-ті В) –ны,-ні,-шы,-ші,-ды,-ді Д) -нан,-нен,-тан,-тен,-дан,-ден 4.Барыс септігінің сұрағын белгіле А) кімге? неге? С) кімге? кімді?нені? В)кімдерге? Кімді?нені? Д) кіммен? немен? 5.Жатыс септігінде тұрған сөзді белгіле А) көктемде 6. Шығыс септігінде тұрған сөзді табыңыз А) Сабаққа 7. Көмектес септігінің сұрақтарын ата С) мектеппен В) далаға Д) ауылдан С)Сабақты В) Сабақтан Д) Сабақпен Д) Ж.с. С) кімнен? неден? А) кімде?неде? В) кімге? неге? Д) кіммен? немен? Тест тапсырмаларының жауаптары 1.А 2.С 3.С 4.С 5.А 6.В 7.Д V.Рефлексия. Бүгін мен білдім Қызық болды … Қиын болды … Мен тапсырма орындадым… Мен бәрін түсіндім.. VI.Бағалау. VII.Үй тапсырма: Септіктерді қайталау,тұрақты тіркестерді жазып келу.