Нохчийн литература Хьехархо-Исмаилова
Нохчийн
литература
Хьехархо-Исмаилова Асмаи Хамзатовна
Соьга хьовсий самадовла Вовшашка хьовсий къинт1ера довла
Соьга хьовсий самадовла
Вовшашка хьовсий къинт1ера довла
Х1инца дикка тидам бе
Балхе ойла ерзае!
Дешархойн хаарш жигардахар. 1
Дешархойн хаарш жигардахар.
1. Стенах лаьцна дийцира вай д1аяханчу урокехь?
2. Ц1ахь кхочушбан муьлха болх беллера шуна?
3. Мила ву Мамакаев Мохьмад?
4. Цуьнан муьлха произведени 1амийна вай?
5. Дагахь хьанна хаьа?
6. Стихотворенин произведенийн билгалонаш йовзийта?
7. Стихотворенехь г1улч(стопа) х1ун ю? Рифма ю?
(тобанашкахь болх)
Воккхаве со хьуна хуъчу Кхечу къаьмнийн меттанех,
«Воккхаве со хьуна хуъчу
Кхечу къаьмнийн меттанех,
Хьайниг бицбеш, Iамо дезна
Уьш, хьуна ца моьттинехь»
Сулейманов А.
«Ламанан хи» Сулаев Мохьмад
«Ламанан хи»
Сулаев Мохьмад
План урока чеченской литературы
План урока чеченской литературы
Ламанан хи Букарчу тулгIешца керчадеш чхернаш,
Ламанан хи
Букарчу тулгIешца керчадеш чхернаш,
ХIаваэ хьалакхуьйсуш жовхIарийн тхи,
Ша хIорде сихделла, хедадеш лаьмнаш,
Хаьхкина охьадогIу ламанан хи.
Готтачу, бехачу цу новкъа догIуш,
Готтачу, бехачу цу новкъа догIуш,
Хийлазза кхечу хих и деттало,
Хи хазахетарца шен маракъовлуш,
Ткъа къаьсташ – гIелделла и хетало.
Делахь а, тIаьххьар а шена хIорд карийча,
Делахь а, тIаьххьар а шена хIорд карийча,
Дерриг а мел хилларш ша диц а дой,
И, сатуьй, соцу, ша хIордах дIаийча,
ХIорда чохь ша лехна ирс карадой.
Сан Даймохк! Сан ирс а, хаалда хьуна,
Сан Даймохк! Сан ирс а, хаалда хьуна,
Сайн дог хьох дIаэрца карийра суна!
Iалам искусствон произведенешкахь, литературехь гайтарх пейзаж олу
Iалам искусствон произведенешкахь, литературехь гайтарх пейзаж олу.
Кхетарх дуьххьарлера таллам.
Кхетарх дуьххьарлера таллам.
Муха хийти шуна стихотворени?
Iаламан х1ун тайпа сурт х1оттийна поэто?
Маса строфах лаьтташ ю стихотворени?
Керлачу хаарийн дуьххьара д1алацар
Керлачу хаарийн дуьххьара д1алацар.
Дешнаш т1ехь болх:
Букара - кхузахь: хе етта тулг1еш; айалуш, лахлуш хинан керчар.
Чхернаш - т1улгаш.
Жовх1арийн тхи - хинан цинцаш, т1адамаш.
Эпитеташ: букарчу тулгIешца, жовхIарийн тхи, готтачу, бехачу цу новкъа
Эпитеташ: букарчу тулгIешца, жовхIарийн тхи, готтачу, бехачу цу новкъа .
Метафорш: тулгIешца чхернаш керчадеш, жовхIарийн тхи хIаваэ хьалакхуьйсуш, лаьмнаш хедадеш, хаьхкина охьадогIу, и сатуьй соцу…
Готтачу, бехачу цу новкъа догIуш,
Готтачу, бехачу цу новкъа догIуш,
Хийлазза кхечу хих и деттало,
Хи хазахетарца шен маракъовлуш,(олицетворени)
Ткъа къаьсташ – гIелделла и хетало.
Делахь а, тIаьххьар а шена хIорд карийча,
Делахь а, тIаьххьар а шена хIорд карийча,
Дерриг а мел хилларш ша диц а дой,
И, сатуьй, соцу, ша хIордах дIаийча,
ХIордачохь ша лехна ирс карадой.
Сан Даймохк! Сан ирс а, хаалда хьуна ,
«Сан Даймохк!
Сан ирс а, хаалда хьуна ,
Сайн дог хьох дIаэрца карийра суна!»
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.
