План урока по производственному обучению "Жай қол тігістерінің тәсілдерін үйрету "

Бекітемін                                                                                            дир.  ӨОЖ орынбасары                                                                                                   ________________                                № 3  сабақ жоспары Бағдарлама жоспары:      Бөлек  бөлшектермен  түйіндерді  өңдеу.     Сабақ тақырыбы:       Жай  қол  тігістерінің  тәсілдерін  үйрету . Сабақ  мақсаты:   Білімділік: Тігіс тігу, тігістің пайдасы мен тігілу  жолдары  туралы  біліктілігін арттыру. Тігіс тігу барысында практикалық дағдыларын   қалыптастыру.   Дамытушылық:  Оқушыларға өз мамандықтары бойынша түсініктерін,                                  пәнге  деген қызығушылығын  арттыру. Тәрбиелік:   Оқушы бойына жауапкершілікті, ізденісті, шыдамдылыққа                        тәрбиелеу. Сабақтың   материалдық   жабдықталуы:   сызғыш, күнделік. Сабақ түрі: Аралас.  Қол   инесі,   жіп,   қайшы,   бор, Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі – 5­6 мин. 1 Оқушылармен амандасу. 2 Жоқ оқушыларды белгілеу. 3 Жұмыс орындарының сабаққа дайындығын тексеру. ІІ. Кіріспе нұсқау: 1. Тігін фабрикасында қандай цехтар бар? 2. Эксперимент цехының негізгі міндеттері? 3. Дайындау цехының қызметі? 4. Тігін фабрикасында қандай жана жабдықтар көрдіндер?   5. Фабрикада болған саяхат қандай әсер берді? Сабақ тақырыбы мен мақсытын хабарлау:  Жай қол тігістердің түрлері  Жаңа материалды баяндау: Қол  жұмыстарды орындау үшін келесі құрал­ саймандар қолданады: қол ине, оймақ, қайшы, түйеріштер, сызғыш лекалолар,  сантиметрлік таспа, бор, сән мүсін және т.б. Бұйымдарды әзірлеудің сапасы құрал – саймандарды дұрыс тандауға байланысты. Құрал – саймандарды  бұйымға әзірлейтін матаға және орындалатын жұмыс түрлеріні байланысты  тандалады.   арналған   тігін   инелер   орындалатын   жұмыс   түріне Қол   жұмыстарына   байланысты әр түрлі болып келеді. Көктегенде инелер ыңғайлы, олар ұзын және дөңгелек көзді болады. (диаметрі мен ұзындықтары әр алуан, 12 нөмірі шығарылады). Оймақ тігін жқмысы кезінде қолды ине шаншудан сақтауға арналған аспап. Оны   қолдың   орта   саусағына   киеді.   Оймақтың   сыртқы   бетінде   кішкентай шұңқыршылар   болады,   олар   иненің   сырғанап   жылжуына   кедергі   жасайды. Оймақты   саусақта   тақау,   тығыз   болуға   тиіс,   сондықтан   оны   қолдын   орта саусақтынң   жуандығына   сай   тандайды.№   9,   10,12   –   оймақтар   ерлер бұйымдарын, № 3, 4, 5 – әйелдер бұйымдарын өңдеу үшін қолданылады.  Сантимертлік   таспа   –   ең   негізгі   өлщеу   құралы.   Ұзындығы   150   см,   берік, созылмайтын   матадан   жасалады.   Ұштары   жұқа   темірмен   көмкеріледі. Сантиметрдің   екі   беті   де   ұзына   бойына   сызықшалармен   белгілегеді. Сантиметрлік таспаның сандары өшіп немесе таспа тесіліп қалса, ұшындағы көмкеру темірі түсіп қалса, сантиметрлік таспаны ауыстыру қажет. Қайшы пішушінің ең негізгі құрал. Тұтқасы әр түрлі болады, үлкеніне төрт саусақты да кіргізуге болады. Қайшыны қол өлшеміне қарай тандау қажет. Пышағының ұзыдығы әр түрлі болады. (18­30 см­ге дейін).    Сызғыш – бұрышты,   доғал, т.б. формада болады. Киім сызбаларын түсіруге арналған құралдардың бірі.                                       Бор. Киім пішуге, сызуға , белгілеуге қажетті заттардың бірі, түсті, түссіз  болуы мүмкін. Бор сопақша келген, ұшталған, жіңішке, әдемі сызбалар  жүргізуге арналған. Кей жағдайда бор орнына кептірілген сабын қалдығын  пайдалануға да болады. Тігін бұйымдарын дайындау барысында өте жие қолданылатын тәсілдердің бірі – жіптік тәсіл. Киім бөлшектерін біріктірудің жіптік тәсілі дегеніміз – екі  немесе бірнеше қабат материалдардың  бір, екі немесе одан көп жіптерден  құралатын инешаншымдар арқылы бекітілуі. Инешаншым (стежок) – материалдың ине мен екі шаншымы арасындағы  құрылым элементі.  Тігім инешаншымдардың бірізділік қатарынан құралса, ал тігіс тігіндер  арқылы екі немесе бірнеше қабаттарының біріктірілуі барысында пайда  болады. Киімді  дайындау барысында қол инешаншымдарының мынадай түрлері  қолданылады: түзу, қисық, айқаспа бейнелі, ілмек бейелі, ілмектік. . Көктеу тігістері бөлшектерді уақытша біріктіру үшін қолданылады. Тігіс үзындығы тігістің қолданылуына байланысты: 0,75 ­1 см 1,5 ­ 2 см 1,5 ­ 3 см 1,0­2   см   бөлшектерді   жиырып   көктеу   жиырмай   жай   көктеу   бөлшектердің шетін қосу жиек сызығын белгілегенде  2. Көшірме тігіс  бөлшек сызығын матаның келесі қабатына аударганда, яғни,  бөлшек екеу болғанда немесе симметриялы сызықтар көшіру үшін  қолданылады. Ол тігісте көктеу тігістері сияқты, айырмашылығы, инені  матадан өткізгенде жіпті қатты тартпай,биіктігі 1­1,5 см торкөздері  жасалынады. Көшірме тігіс түсірілгеннен кейін, бөлшектерді ажыратып, жіпті  қиямыз. Нәтижесінде, жиек сызығы бірден бөлшектің екі бетінде көрінеді. Тізбекті тәріздес – машина тәріздес инешаншым.  Қиғаш тігістер бұйым бөлшектерін  уақытша немесе тұрақты бекіту үшін жие  қолданылады.  Көктеу тігістерді бұйымның бүйір, иық, бүкпелерде қолданылады. Қиғаш тігісі жағада, өңірде жиек шығарған кезде қолданылады. Қол жұмыстарын орындау тәртіптері мен шарттары:  Қосымша сызықтарды белгілеу(өңір және жаға бұрыштарының көмкеру  сызықтары, сәндік тігістер) қосымша лекалолар немесе сызғыштардың  көмегімен орындалады;  Бор сызықтарының қалындығы 0,1 см­ден аспауы керек;  Пішім лекалдар бойынша тексергенде бор сызығының ішкі жағы лекало  контурымен сәйкес келуі керек;  Кертпелер мен бөлшектер тілігі сызықтарының ұштары тігіс  сызықтарына дейін 0,1­0,15 см жетпей тұруы керек;  Көктеген кезде жіп түсі матадан өзгеше болуы керек, тек ақ матада  көктеу жібі матамаен сәкес болуы тиіс, өйткені ақ матаға басқа түсті  жіптердін бояуы қалып қоюы мүмкін;  Көктеу тігістердің ұштары бір – екі рет бекітіледі;  Көктеу жібін сөгу үшін оларды 10­15 см сайын қайшымен кесіп,  жіптерді матадан тартып шығарады;  Тұрақты қол тігістерді орындаған кезде жіп түстері мата түстеріне  сәйкес алынады;  Фурнитуралар түстес жіптермен қадап тігіледі;  Инелердің номері матаның қалындығы мен орындалатын жұмыстың  сипатына сәйкес болуы керек. Жаңа тақырыпты игеру байланысты еңбек  тәсілдерін көрсету:    Жай қол  тігістерінің тәсілдерін көрсету: тіке көктеу, қиғаш көктеу, машина  тәрізді тігіс.  Еңбек тәсілдерін көрсеткенде оқушылар назарын аудару:    Технология бойынша инені дұрыс ұстауын, жіптін ұзындығын білектен  аспауының , қайшыны дурыс қолдануына, оймақпен жұмыс жасауға,  тігістердің арақашықтығы бірдей болуына назар аудару.     Кіріспе нұсқаудың жаңа материалы бойынша білімдерін пысықтау:   1. Қол жұмыстарына қандай құрал – саймандар жатады? 2. Оймақ не үшін қолданамыз, №? 3. Инешаншым дегеніміз не? (Бұйымның бөлшектерін тігу) 4. Тігім дегеніміз не? (Бірнеше рет қайталанған инешаншым) 5. Тігіс дегеніміз не? (Бөлшектердің біріккен орны) 6. Жай қол тігістердің түрлері? 7. Кигізіп ап ұзын жіпті көзіне   Киім тігіп береді ол өзіңе.   (Ине) 8. Ине серігі.   (Жіп) 9. Жарқылдаған қос қылыш.  Қолға тисе жоқ тыныш.   (Қайшы) 10.Саусақ басына киетін темір қалпақ.       (оймақ)       ІІІ. Жаттығулар мен  оқушылардың  өз бетімен жұмыстандыру: (155­ 165 мин) Оқушылар көрсеткен жай қол тігістерді өз беттерімен орындайды. ІV. Соңғы нұсқау: 25 мин. 1 Өндірістік оқыту  сабағын қорытындылау. Бүгінгі сабақта оқушылар  қол жұмыстарын керек құрал – саймандар мен танысты, жай қол  тігістердің тәсілдерін үйренді.  2 Оқушылардың жеке бағаларын хабарлау. 3 Үй жұмысын тапсыру. 4 Жұмыс орындарын және шеберхананы жинау.