Презентация по дисциплине: "Umumiy Pedagogika" на тему: "O’QITUVCHILARNING ILG’OR PEDAGOGIK TAJRIBALARINI TO’PLASH VA AMALIYOTDA QO’LLASH"

Prezentatsiya

FAN: UMUMIY PEDAGOGIKA

MAVZU: O’QITUVCHILARNING ILG’OR PEDAGOGIK TAJRIBALARINI TO’PLASH VA AMALIYOTDA QO’LLASH

Reja:
 
ASOSIY QISM:
Ilg’or pedagogik ijodkorlik manbai - bu pedagogik tajribadir.
Didaktika haqidagi bilimlarning ilg’or tajribalarni o’rganishdagi ahamiyati.
Pedagogik faoliyatda ilg’or pedagogik tajribalarni ommalashtirish. XULOSA.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI.

ILG’OR PEDAGOGIK IJODKORLIK MANBAI - BU PEDAGOGIK TAJRIBADIR.
 
 Pedagogik ijodkorlik manbai - bu pedagogik tajribadir.
Pedagogik tajriba - muammoli vaziyatlarga juda boydir.
Ilg’or pedagogik tajriba deganda biz pedagogning o’z pedagogik vazifasiga ijodiy yondoshishini, talabalarning ta’lim- tarbiyasiga yangi, samarali yo’l va vositalarni qidirib topishini tushunamiz.
Ijodiy ishlaydigan pedagog faqat talabalarni muvaffaqiyatli o’qitish va tarbiya berish, ilg’or ish tajribalarini o’rganish bilangina cheklanib qolmasdan, taraqqiyotchilik ko’nikma va malakalariga ham ega bo’lishi zarur. Hozirgi zamon fan va texnika taraqqiyoti pedagogning ijodkor bo’lishini, fanning muhim muammolari yuzasidan erkin fikr yurita bilish, fan yutuqlarini talabalarga yetkaza olishi, tadqiqot ishlariga o’rgata olishini talab qiladi.

Pedagogik tajriba pedagogning faoliyatini samarali tashkil qilish, ta’lim oluvchilarni tayyorlashning har bir vaziyatida mahoratning yuqori darajasiga erishishda uzluksiz ravishda olib boriladi. Pedagogik mahorat o’z-o’zicha vujudga kelmaganidek, tajriba ham hyech bir harakat, qiziqish va o’rganishsiz, sinovsiz, tavakkal qilishsiz yuzaga chiqmaydi.
Pedagogik faoliyatning eng zaruriy va emosiyalarga, hissiyotlarga boy bo’lishini hisobga olsak, juda og’ir muammolar, dars jarayonlaridagi kutilmagan holatlar, endi o’rganayotgan o’qituvchining faoliyati ham o’z fanining mohir ustasi bo’lgan o’qituvchiga tajribasini tinimsiz oshirib borishiga imkon yaratadi. Tajribali pedagoglar doimo o’zlarida nimanidir, qandaydir qobiliyatini namoyon qilayotgan yoki rivojlantirayotgan bo’ladilar.

O’ZGALAR HOLATINI TUSHUNA OLISH O’QITUVCHI UCHUN MUHIMDIR.

O’zini namoyon qila olish - bu bir qiyin yoki narsa orqali emas, balki bilim, malaka, ko’nikma, odob–axloq, muomala, nutq, munosabat orqali o’zini namoyon qila olishdir. Bunday professional o’qituvchi bo’lish uchun pedagog madaniyat ko’rsatkichlariga erishishi lozim.
MADANIYAT atamasi lotincha bo’lib, u tuproqni ishlash ma’nosini bergan bo’lsa, hozirgi vaqtda esa, umumiy holda inson madaniyatni, jamiyatni qayta qurish faoliyati va uning natijasidir, deb tushuniladi.

FANDA MADANIYAT MOHIYATIGA UCH XIL QARASH TUSHUNILADI: AKSIOLOGIK, FAOLIYATLI VA SHAXSIY.

AKSIOLOGIK qarashda pedagogika va tarbiyadagi yo’nalishlar ko’rib chiqiladi.

FAOLIYATLI QARASH pedagogik metodlar va vositalar mohiyatini amalga oshirishni tadbiq etish imkonini beradi.

INDIVIDUAL-SHAXSIY rejada o’qituvchining pedagogik madaniyati uning kasbiy faoliyatidagi tavsifining mohiyatidan iborat, deb tushuniladi.

O’qituvchining umumiy madaniyati uning ijtimoiy-ahamiyatli tavsiflarining kasbiy faoliyatda amalga oshgandagi yetukligini ifodalaydi. Madaniyat shaxsning rivojlanishi, uning ruhiy kuchlari va qobiliyatlarining amaliy faoliyatida amalga oshish darajasi va hokazo. Insonning madaniy rivojlanishi - bu uning bilimlari, ishonchlari, qobiliyatlari, hulqining muhit tomonidan rivojlanish jarayonidir.
O’qituvchining kasbiy madaniyati uning kasbiy faoliyat doirasidagi, uning shaxsiy sifat tavsifining mohiyati-tizimli ta’limdan iborat.

O’QITUVCHINING PEDAGOGIK MADANIYATI TASHKIL TOPGAN KO’RSATGICHLAR DARAJASIGA VA ASOSIY TIZIMLI KOMPONENTLARIGA QUYIDAGILAR KIRADI:

pedagogning intellektual rivojlanish darajasi (eng avvalo, pedagogik tafakkurning rivojlanishi);
pedagogik faoliyatning har tomonlama tashkil topishi va darajasi;
asosiy kasbiy pedagogik etika, ma’naviy xarakter va odob madaniyati;
o’zaro munosabat madaniyati;
so’zlashuv madaniyati;
tashqi ko’rinish madaniyati va boshqalar.

Pedagog uchun eng zaruri nutq madaniyatini egallashdir. O’qituvchining nutqi kundan-kunga o’quvchilar uchun ibratli bo’lib borib, ularning nutq madaniyatini shakllantirishga yordam berishi kerak. Nutqning grammatik to’g’riligi, uning leksik boyligi, yaxshi ifodalanganligi, obrazliligi, nutq texnikasini egallaganligi o’qituvchining turli xil kasbiy masalalarni sifatli yechishiga imkon beradi. O’quvchilarning yangi materialni tushunib va o’zlashtirib olishlari uchun o’qituvchi nutqining takomillashganlik darajasi muhim ahamiyatga
egadir. Bolalar pedagogning nutqiy ma’lumotlariga sezgir bo’ladilar. Biror bir tovushlarni noto’g’ri talaffuz qilinishi bolalarda kulguni chaqiradi.
Nutq insonning ongida paydo bo’lgan fikrning nutq tovushlariga til yordamida ko’chishidir. Nutq ta’sirli yoki ta’sirsiz, to’g’ri yoki noto’g’ri bo’lishi mumkin.
Nutq orqali kishi holatini tushunish – kishilar o’z nutqlarida o’zlarida kechayotgan jarayonni namoyon qiladilar. Shu holatni tushunishdir.
Monoton nutq bolani zeriktiradi, noaniq intonasiya esa yaxshi o’zaro yaqin suhbatning uyushtirilgandan baland ton bolalarda ishonchsizligini keltirib chiqaradi.

2. DIDAKTIKA HAQIDAGI BILIMLARNING ILG’OR TAJRIBALARNI O’RGANISHDAGI AHAMIYATI
Didaktika o’qituvchilarga ta’limning mohiyati va uning qonun va qonuniyatlarini, tamoyillarini va yondashuvlarini, qo’yilgan maqsadlarga erishish yo’lidagi metod va vositalarni anglashni ko’zda tutadi.
Ma’lumki, amaliyot har doim ham o’z pedagoglik faoliyatidap didaktikaning zaruriyligini tushunavermaydi. Bu fikr hali XIX asrlarda K.D. Ushinskiyning yozishicha, "Tarbiya san’ati, - shunday o’ziga xoslikka egaki, u deyarli barchaga oson va ma’lum ishday seziladi... lekin ko’pchilik shunday fikrga keldiki, sabr- toqat, tug’ma qobiliyatlardan va ko’nikmadan tashqari, yana maxsus bilimlar zarur ".

Tanikli olimlardan Yu. K. Babanskiy, I. Ya. Lerner, M. N. Skatkin maktab ta’limi mazmunining umumiy didaktik mezonini ishlab chikdilar. Bu mezonlar quyidagilar:
Maktab ta’limi mazmunida erkin jamiyatda mustaqil fikrlaydigan shaxsni shakllantirish vazifasi va metodlarning umumiy ta’lim nuqtai nazaridan, o’quvchiga mosligi;
Ta’lim matni, mazmuni va amaliy mohiyati;
Ta’lim matni mazmunining hajm jihatdan maktab o’quvchisi yoshiga muvofiqligi;
Mazmun hajmining o’rganiladigan o’quv faniga ajratilgan vaqtga mosligi;
Umumiy o’rta maktab ta’limi mazmuni tuzilishini belgilashda xalqaro tajribani inobatga olish mezoni;
Ta’limning hozirgi davr maktablari o’quv-metodik negiziga mosligi mezoni.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI:
O’zbekiston Respublikasining Konstitusiyasi. Toshkent, 1992.
O’zbekiston Respublikasining «Ta’lim to’g’risida» gi Qonuni. // Barkamol avlod –O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T. Sharq. 1997.
Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi. // Barkamol avlod –O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T. Sharq. 1997.
Karimov I.A. Yuksak malakali mutaxassislar taraqqiyot omili. T.O’zbekiston. 1998.
Karimov I.A O’zbekiston XX asrga intilmoqda. T.O’zbekiston. 1999.
Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –Toshkent: Sharq, 2008.
Azizxo’jayeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. – T. : TDPU, 2003.
Axrorov Yu. Pedagogik mahorat. – Samarqand: SamDU nashri, 2005.
Jumayev A. Bo’lajak o’qituvchi shaxsining ijtimoiy faollik omillari. / «Xalq ta’limi» jurnali, 2006, № 6, -17-20-betlar.
Pedagogika professionalnogo obrazovaniya. Pod red. V.A.Slastenina. _M . : Akademiya, 2004.
Pityukov V.Yu. Osnovы pedagogicheskoy texnologii. – M. : Gnom-Press, 1999.
Xasanboyev J., Sariboyev X., Niyozov G., Xasanboyeva O., Usmonboyeva
M. Pedagogika. O’quv qo’llanma. – T: Fan, 2006.
2.Internet saytlari www.bilimdon uz www.de.uz www.ziyonet.uz www.pedagog.uz www.tuit.uz www.kitob.uz www.reverat.arxiv.uz