Путешествие в математику

№ 222 Т.Рысқұлов атындағы қазақ орта мектебі Сыныптан тыс жұмыс (Математикалық сайыс)                        7 сыныптар Математика пәні  мұғалімі:    Каюпова Б                 Қызылорда 2016 оқу жылы МАТЕМАТИКАЛЫҚ САЙЫС                  „ МАТЕМАТИКА ӘЛЕМІНЕ САЯХАТ” Мақсаты:  1. Білімділік: Оқушылардың математикаға қызығушылығын, ынтасын, зейінін  арттыру, алған білімдерін тереңдету. 2. Дамытушылық: Ой­өрісін кеңейту, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту,  ұжымшылдық қабілеттерін дамыту. 3. Тәрбиелік: Окушыларды ұжымшылдыққа, жолдастыққа, алғырлыққа,  белсенділікке және жеке тұлға етіп қалыптастыру. 1. «Ақыл­ойды тәртіпке келтіретін математика, сондықтан да оны оқу керек».                                                                                    С.М.Ломоносов 2. «Математиктердің өзіне тән тілі бар, ол формула»    С.В.Ковалевская 3. «Арифметика – математиканың, ал математика – барлық ғылымдардың        патшасы»                                                                                 К.Гаусс 4. «Лобачевскийді үш нәрсе данышпандылыққа жетқізді, олар: дарын, жігер       және еңбек».                                                                М.Искаков Ітур                        СӘЛЕМДЕСУ:                 а)таныстыру                                                                          ә) команда эмблемасы                                                                           б) ұран                                                                           в) қарсыластарына сәлем                                                                           г)әділқазы алқасына сәлем ІІтур                        „ ҚАЛАУЫҢ БІЛСІН ”                          ( таңдалып алынған тапсырма ) ІІІтур             „ ВИКТОРИНАЛЫҚ СҰРАҚТАР ”                                    ( сұрақ­ жауап )   ІV тур                  „ ҚАТЕЛЕСПЕ ”                       (формула біліктілігін тексеру) V тур                     „ҚАПЫ ҚАЛМА ”                      ( топтарға есептер таратылады) VІ тур             „ОЙ СЕРГІТУ САЙЫСЫ ”                                             ( Жұмбақ шешу ) VІІ тур       „ЖАНКҮЙЕРЛЕР  САЙЫСЫ ”                           ( логыкалық есептер ) VІІІ тур               „ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ ”                         ( Әр топ кезек­кезек сұрақ қою ) ІX тур            „КАПИТАНДАР САЙЫСЫ ”                         ( қызықты математика ) 1­жүргізуші: Сәлеметсіздер ме, оқушылар!                         Нақты ғылымдарға қызығушылар.                         Естігенің есте тұтып,                         Оқығанын миға тоқушылар. 2­ жүргізуші: Сәлеметсіздер ме, ұстаздар!                         Айтар ойын тұспалдар.                         Сіз оқытқан окушылардың,                         Сәті келді сыналар. 1­жүргізуші: Есепті түрлі­түрлі шығарамыз,                         Арасында ойын ойнап жарысамыз.                         Ойға оралымды, қиын сұрақ бәрі де бар.                         Әзіл есепті де жүзеге асырамыз.     2­ жүргізуші: Олай болса, тұрмайық,                              Кешімізді біз бастайық,                              Әділ бағаға қалтасы толы,                              Әділқазыларды шақырайық. Сайысымыздың әділ қазылар мүшелерімен таныстыруға рұқсат етіңіздер:                         1)                          2)                         3) Бірінші сайыс: „Сәлемдесу” Әр топ өздерінің атымен, ұрандары мен қарсыластары мен әділқазылар алқасына сәлем. 1. Ортаға 7 а сынып оқушыларын шақырамыз 2. 7 б сынып оқушыларын шақырамыз 3. 7 в сынып оқушыларын шақырамыз. 4. 7 г сынып оқушыларын шақырамыз. Екінші сайыс : „Қалауың білсін!” Әр топтан бір­бір қатысушыны ортаға шықырамыз. Ұсынылған ұяшықтардың  біреуін таңдайсың. 1 3 2 4 1)   7 а сынып оқушысы бастайды 2)   7 б сынып 3)   7 в сынып 4)   7 г сынып               І ұяшық сұрақтары 1.Қай сан барлық санға қалдықсыз бөлінеді?(0) 2.1метрде неше см бар? (100см) 3.Бұрышты өлшейтін құрал (транспортир) 4.Ең кіші жай сан?(2) 5. Бір нүктеден шығып екі сәуледен құралатын  геометриялық фигура?    (бұрыш) 6. Үшбұрыштың орта сызығы 10см, табаны неге тең? (20) 7.Ұшақ Семейден Алматыға дейін 1сағат 20минут ұшады, ал кері қарай 80минут  ұшады.Бұл айырмашылықты қалай түсінесің? (екеуі тең) 8. Қандай үш бір таңбалы сандардың қосындысы олардың көбейтіндісіне тең?(1,2,3)             ІІ  ұяшық сұрақтары 1.Қай санға бөлуге болмайды?(0) 2. Екі ғасырда неше жыл?(200) 3. Шеңбер сызатын құрал?(циркуль) 4. Бір нүктемен шектелген түзудің бөлігі?(сәуле) 5. Барлық қабырғасы тең тік төртбұрыш?(квадрат) 6.Тік төртбұрыш ауданын есептейтін формула? (S=ав) 7. Координаталық жазықтықта неше  ширек бар?(4) 8. Қайсы артық 1кг мақта, әлде 1кг темір?(бірдей)         ІІІ ұяшық сұрақтары          1.Ең кіші жай сан?(2) 2.Миллионда неше нөль бар?(6) 3.Тік бұрыш неше градусқа тең?(900) 4.Тік бұрыштан кіші бұрыш?(сүйір) 5. Квадрат қабырғасы  9см.Периметрі неге тең?(36)  6. 50­ді 0,5­ке бөл ( 100 ) 7.Шаршының неше қабырғасы бар?(4) 8. Күн көзі жылына неше рет соғады?( 365) ІV ұяшық сұрақтары 1.11 жай сан ба, әлде құрама сан ба?(жай) 2.Ең кіші натурал сан?(1) 3.Геометриядағы негізгі фигуралар? (нүкте, түзу) 4.Барлық бұрыштары  тең төртбұрыш (тік төртбұрыш) 5.Үш пар ат 30км­ге шапса, әр ат қанша км­ге шапқан? (30 км) 6.Кесіндіні өлшейтін құрал қалай аталады?(сызғыш 7.Кез келген екі нүкту арқылы нені жүргізуге болады?(түзу) 8.Қабырғасы 6см және8см тік төртбұрыш аудаы неге тең (24см2) Үшінші сайыс: „Викториналық сұрақтар„     (Жауап нақты, тез болу керек) 1. Столдың төрт бұрышы бар. Егер бір бұрышты кесіп тастаса, неше бұрыш     қалады?            ( 5 ) 2. Сағат тілі тәулігіне неше рет тік бұрыш жасайды?                ( 4 рет) 3. Мектепке келе жатқан 5 балаға қарсы жолда тағы 4 бала жолықты.  Мектепке неше бала барды?                                                     ( 5 бала ) 4. Екі адам 4 сағат шахмат ойнады. Олардың әрқайсысы неше сағат ойнады?                                                                                                                      ( 4 сағат) 5. Төрт пен бестің арасында қандай таңба қойылғанда 4­тен артық, 5­тен     кем сан шығады?                                                                           ( үтір ) 6. Жанұяда 2 ұл және әр ұлдың 2 әпкесі, 1әкесі бар. Әр  қыздың бір анасы     бар. Жанұяда барлығы қанша адам бар? ( 2ұл, 2 қыз, 1 әкесі, 1 анасы­ 6адам) 7. Ұшақ Семейден Алматыға дейін 1 сағат 20 минут ұшады, ал кері қарай 80      минут ұшады. Бұл айырмашылықты қалай түсінесің?          (екеуі тең)                    8. Кім барлық тілде сөйлейді?                                                      ( жаңғырық)      9. Қандай жолмен еш уақытта адам жүрмейді?                     (құс жолымен)    10. 4 ұл да неше саусақ бар?                                                            ( 80 ) Төртінші сайыс :   „Қателеспе”   Оқушылар бұл сайыста  формулаларды қателеспей табулары керек ( топпен  жұмыс) .                   Қысқаша көбейту формуласын білесің бе ?      1.Екі өрнектің қосындысының  квадраты      2. Екі өрнектің айырмасының кубы      3.Екі өрнектің квадраттарының айырмасы      4. Екі өрнектің қосындысының кубы      5. Екі өрнектің кубтарының айырмасы      6. Екі өрнектің айырмасының квадраты      7. Екі өрнектің кубтарының қосындысы. Қиындықтан өткізер.                             Білім деген биік шың ,                Бақытқа сені жеткізер ,                Білім деген ақылшын Бесінші сайыс: „Қапы қалма” (2минут) М  а т е м а т и к а л ы қ    с ө з д е р   қ ұ р а с т ы р у мат       ырға        ема   ква деу      нату          тика    рал драт     қаб            рац      теңс метрия      фор         фик       ионал іздік     мула      алг      функ ебра     елек      ция     пар дөңг   көб     мод      сим ейту   бер    уль    ель шең     ұрыш   гра     тең     үшб Алтыншы сайыс:   „Ой сергіту сайысы„   Жұмбақ шешу.    1­жүргізуші: Математикалық атаулар мен ұғымдар,                           Есте болар, құрбылар, бәріңнің де.                           Енді бір сәт солар жайлы жұмбақ шешсек                           Артық болмас, бастайық, кезек бізде.         2­ жүргізуші: Жақсылап шешіп, табайық жауабын                            Сыйлық бар сіздерге, қадырлі ағайын.                             Нәрселерді санағанда, Керек  ол бізге ауадай, Айтыңдаршы, бұл қандай сан, Жан­жағыңа қарамай?                                           (натурал сан) Өмірің сенің қызық, Жолында жоқ түзу сызық, Басы да жоқ аяғы. Бір айналым баяғы.                                                  (дөңгелек) Дүкеннен мен сабын алдым, Оның және қабын алдым, Екі дәптер, бір қарындаш, Тіс ысқышты тағы да алдым. Есептеші сонда бәрі Қанша болды, қолда бары?                                        ( 6 )  Жоқ өзінде бас та, қас та, мойын да, Ұзындығы жазылып тұр бойында.                            ( сызғыш )    Жетінші сайыс: „ЖАНКҮЙЕРЛЕРМЕН САЙЫС„  ( Әр команданың жанкүйерлері алға шықсын ) 1­топ: „С”  әріпімен басталатын жеті математикалық сөздерді атаңдар (синус,  сүйір , сектор , сәуле , сегмент , синусоида , стереометрия ,  сан) 2­топ : „К ” әріпімен басталатын жеті математикалық сөздерді атаңдар   ( косинус , көбейту, куб ,  конус ,  кесінді , көлем , координата )  3­топ : „П” әріпімен басталатын жеті математикалық сөздерді атаңдар ( пифагор , плюс , параллелограмм , пирамида , парабола , параллелепипед ,  планиметрия ) Сегізінші сайыс : „Үй тапсырмасы„      1. Әр топ бір­біріне кезек  сұрақтар қояды.     2. Математикалық қойылым                                                          Сайысымызды бірінші болып 7 а сынып оқушылары бастайды                           екінші – 7 б сынып                           үшінші – 7 в сынып                            төртінші – 7 г сынып Ойлайық та, ойнайық!    Шешпей оны қоймайық! Қызықты есептер:      Тоғызыншы сайыс : „ КАПИТАНДАР САЙЫСЫ”  1-есеп:                       Асық саны Үш бала ойыннан кейін үйлеріне қайтып келе жатады. Үшеумізде де он­оннан   асық   бар   еді   ғой.   Енді   кімде   қанша   асық   қалды?­   деп сұрайды бойшаңдау бала серіктерінен.   ­ Онша көп ұтқыза қойған жоқпын,— деп ең кіші бала қалтасына қолын сұғады. Оң қалтамдағы асықтың біреуін сол   қалтама салсам, онда екі қалтамдағы асық   теңеледі.     Ал егер сол қалтамдағы асықтың біреуін оң қалтама ауыстырсам, онда оң  қалтамдағы асық сол қалтамдағыдан  үш есе көп болады.      ­ Онда сендегі барлық асық менің ұтып алған асығыммен тең екен,— дейді балалардың үлкені. Ең көп ұтылған мен болдым,— дейді сонда ортаншы бала үлкеніне, ­  менде қалған асық саны сенің барлық  ұтып алғаныңның жартысындай ғана екен.  2-есеп:                       Кім қайда отырады? Анар,   оның   анасы,   әжесі   және   қуыршақ   орындықта   отыр.   Әжесі немересімен бірге отыр, бірақ қуыршақтың қасында емес. Қуыршақ анасының қасында отырған жоқ. Анардың анасы кіммен отыр? Төрт топта тапсырмаларын әділқазы алқасына тапсырады . 1­жүргізуші: Санаңды сенің толтырар, Есептану пәні бар.                         Сабағынды егер оқысаң,                         Өмірде саған жол болар. 2­жүргізуші: Сайысымыздың соңғы сәті таяп қалды.                         Ал, қазыр әділқазылар сөз алады.                         Сайысымыздың жеңімпаздарын анықтап,                         Мақтау қағаз, сыйлықтарын тапсырады. Қорытындылау, жеңімпаздарды марапаттау.