Рабочая программа по предмету “окружающий мир” для 1 класса

Башлангыч сыйныф укытучыларының  методик берләшмә утырышында каралган Беркетмә №1, 25 нче август 2017 нче ел МБ җитәкчесе __________ Ч.Т.Шакирова Килешенгән “Г.Х. Хабибрахманов  исемендәге Олыяз авылы урта  гомуми белем бирү мәктәбе“  укыту эшләре буенча  директор урынбасары _____Ф. Ш. Мөхәммәтшина 29 август 2017 нче ел.  Расланган    “Г. Х. Хабибрахманов  исемендәге Олыяз авылы  урта гомуми белем бирү  мәктәбе “ мәктәбе   директоры: _______ Г. Х.  Хазиев 2017 нче  елның 29 нчы  августында 95/3 нче номерлы приказ нигезендә гамәлгә  кертелде Татарстан РеспубликасыКукмарамуниципальрайонының “Г.Х.Хабибрахмановисемендәге Олыяз авылы уртагомумибелембирүмәктәбе “ нең Балыклы авылындагы филиалы башлангыч  сыйныф укытучысы Гаязова Гөлфия Рәфкать  кызының  1б сыйныфы өчен “әйләнә­тирә дөнья”  предметыннан  2017­2018 нче уку елына  эш программасы Педагогик совет утырышында  кабул ителде:                                                                                                                   Беркетмә № 1 27  нче август 2017 нче ел Рассмотрена на заседании   методического  объединения учителей  начальных классов  Протокол №1 от 25 августа 2017 года. Руководитель:   _______ Ч.Т.Шакирова Согласована заместитель директора по УР ________Ф. Ш. Мухаметшина 29 августа 2017 года «__________ » 2010 г  Утверждена  Директор МБОУ  “Олуязская средняя школа  им. Г. Х. Хабибрахманова”  ______Г.Х.Хазиев Введена приказом№ 95/3 от  29 августа 2017г.   действие   в РАБОЧАЯ ПРОГРАММА по предмету “окружающий мир” для 1б класса учителя  филиала муниципального бюджетного общеобразовательного учреждения «Олуязская средняя школа им. Г. Х. Хабибрахманова» Кукморского муниципального района Республики Татарстан в д. Балыклы Гаязовой Гульфии Рафкатовны на 2017­2018 учебный год Принята на заседании педагогического совета Протокол №1 от 29 августа 2017 года 1 б сыйныфы өчен 2017­2018 нче уку елына  “әйләнә­тирә дөнья” предметына эш программасына аннатоция    2017­2018  нче уку елына 1­б сыйныфына “әйләнә­тирә дөнья” предметыннан  атнага 2 әр дәрестән елга 66 дәрес каралган.    Дәреслек: 1. ­   А.А.Плешаков.   Әйләнә­тирә   дөнья.   Казан.   Татарстан   китап   нәшрияты,   Москва: Просвещение, 2016 Әйләнә­тирә дөнья фәнен укытуның максаты:  ­     укучылар   аңында   әйләнә­тирә   дөньяның,   үзең   өчен   һәм   бөтен   тереклек   өчен   уртак   йорт буларак,   бербөтен,   тулы   гармонияле   образын   формалаштыру;   бөтендөнья   тарихында Россиянең аерым ролен аңлау, милли ачышларга, җиңүгә горурлык хисләре тәрбияләү. Бурычлары:      ­  балаларның табигатьтәге һәм иҗтимагый тормыштагы аерым предметлар һәм     күренешләр турында төшенчәләрен системалаштыру һәм киңәйтү;           ­ танып белүгә кызыксынуларын үстерү, укучыларның әхлакый тәҗрибәсен киңәйтү, аларда үз Ватанына карата мәхәббәт тәрбияләү;          ­ табигать  байлыкларына карата сакчыл караш тәрбияләү;          ­табигый һәм социаль тирәлектә экологик һәм әхлакый тәртип күнекмәләрен формалаштыру; Укучылар өйрәнәчәк: Уку предметының планлаштырылган нәтиҗәләре ү зенең авылын, урамын, йорт номерын, мәктәп адресын; ­ үз иленең исемен, башкаласын, истәлекле урыннарын; ­ ­ Россиянең һәм Татарстаннын дәүләт символикаларын; ­ шәһәр транспортларын: трамвай, троллейбус, автобус; ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ экскурсиядә үзеңне тотукагыйдәләрен; нәрсә ул табигать, терек һәм терек булмаган табигать; сизү органнары һәм аларның функцияләрен; үсемлекләрнең өлешләрен (тамыр, сабак, яфрак, җимеш, орлык); терек табигатьнең билгеләрен (сулау, туклану, үсү, үрчү); үсемлекләрне, җәнлекләрне, кошларны аерырга; ел фасылларын һәм аларның билгеләрен; суда, бозда, тау шуганда куркынычсызлык кагыйдәләрен. Укучылар өйрәнергә мөмкинлек алачак: экскурсияләр һәм тәҗрибәләр вакытында куркынычсызлык кагыйдәләрен үти; табигатьне күзәтә һәм үзенең күзәтүләре турында сөйли; табигать объектлары һәм кеше ясаган әйберләрне аера; терек һәм терек булмаган табигать объектларына ера; үсемлекләрнең өлешләрен белә һәм рәсемен ясый; йорт хайваннарынһәмкыргыйхайваннарныаера, исемнәренәйтә; ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ җәнлекләрнең төркемнәренә мисаллар китәрә (бөҗәкләр, балыклар, кошлар, ерткыч  хайваннар); туган яктагы ылыслы һәм яфраклы агачларга мисаллар китерә; куаклар һәм үләннәргә мисаллар китерә; ашарга яраклы гөмбәләргә мисаллар китерә; туган якның истәлекле урыннарын әйтә; ­ ­ ­ ­ ­ Туган иленең исемен, башкаласын, истәлекле урыннарын әйтә. Әйләнә­тирә дөнья предметын укытуның максаты:  Аңлатма язуы ­     укучылар   аңында   әйләнә­тирә   дөньяның,   үзең   өчен   һәм   бөтен   тереклек   өчен   уртак   йорт буларак,   бербөтен,   тулы   гармонияле   образын   формалаштыру;   бөтендөнья   тарихында Россиянең аерым ролен аңлау, милли ачышларга, җиңүгә горурлык хисләре тәрбияләү. Бурычлары:      ­  балаларның табигатьтәге һәм иҗтимагый тормыштагы аерым предметлар һәм     күренешләр турында төшенчәләрен системалаштыру һәм киңәйтү;           ­ танып белүгә кызыксынуларын үстерү, укучыларның әхлакый тәҗрибәсен киңәйтү, аларда үз Ватанына карата мәхәббәт тәрбияләү;          ­ табигать  байлыкларына карата сакчыл караш тәрбияләү;          ­табигый һәм социаль тирәлектә экологик һәм әхлакый тәртип күнекмәләрен формалаштыру; Предметның укыту планындагы урыны “Әйләнә­тирә дөнья” предметы  “Җәмгыять белеме һәм табигать фәннәре” предмет өлкәсенә карый. Эш программасы  атнага 2 сәгать  исәбеннән барысы 66 сәгатькә төзелә. ­ А.А.Плешаков. Әйләнә­тирә дөнья. Казан. Татарстан китап нәшрияты, Москва: Просвещение, 2016 Уку предметының планлаштырылган нәтиҗәләре Укучылар өйрәнәчәк: ү зенең авылын, урамын, йорт номерын, мәктәп адресын; ­ үз иленең исемен, башкаласын, истәлекле урыннарын; ­ Россиянең һәм Татарстаннын дәүләт символикаларын; ­ ­ шәһәр транспортларын: трамвай, троллейбус, автобус; ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ экскурсиядә үзеңне тотукагыйдәләрен; нәрсә ул табигать, терек һәм терек булмаган табигать; сизү органнары һәм аларның функцияләрен; үсемлекләрнең өлешләрен (тамыр, сабак, яфрак, җимеш, орлык); терек табигатьнең билгеләрен (сулау, туклану, үсү, үрчү); үсемлекләрне, җәнлекләрне, кошларны аерырга; ел фасылларын һәм аларның билгеләрен; суда, бозда, тау шуганда куркынычсызлык кагыйдәләрен. Укучылар өйрәнергә мөмкинлек алачак: экскурсияләр һәм тәҗрибәләр вакытында куркынычсызлык кагыйдәләрен үти; табигатьне күзәтә һәм үзенең күзәтүләре турында сөйли; табигать объектлары һәм кеше ясаган әйберләрне аера; терек һәм терек булмаган табигать объектларына ера; үсемлекләрнең өлешләрен белә һәм рәсемен ясый; йорт хайваннарынһәмкыргыйхайваннарныаера, исемнәренәйтә; ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ җәнлекләрнең төркемнәренә мисаллар китәрә (бөҗәкләр, балыклар, кошлар, ерткыч  хайваннар); туган яктагы ылыслы һәм яфраклы агачларга мисаллар китерә; куаклар һәм үләннәргә мисаллар китерә; ашарга яраклы гөмбәләргә мисаллар китерә; ­ ­ ­ туган якның истәлекле урыннарын әйтә; ­ ­ Туган иленең исемен, башкаласын, истәлекле урыннарын әйтә. Укыту предметын үзләштерүнең шәхси, метапредметлы һәм предметлы нәтиҗәләре Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре:  ­Россия гражданины дип тану нигезләрен  формалаштыруны; ­ туган илеңә, россия халкы һәм тарихына  горурлык  хисләре; ­ Россия җәмгыятенең  күпмилләтле халкы кыйммәте формалаштыру; ­ үзеңне җәмгыятьнең берөлеше итеп сизү; ­ башка милләт тарихы, культурасына, фикеренә хөрмәт; ­ үз Ватанына карата мәхәббәт, табигать һәм җәмгыять байлыкларына карата сакчыл караш тәрбияләү; ­ табигый һәм социаль тирәлектә экологик һәм әхлакый тәртип күнекмәләрен формалаштыру; ­ эстетик ихтыяҗ, кыйммәтләрне; ­ гомумкешелек нормаларыннан чыгып, тормыш күренешләренә, кешеләренең кылган гамәлләренә бәя бирү; ­ төрле социаль һәм өлкәннәр арасында ситуацияләрдә чыгу юлын табу; ­ куркынычсыз һәм сәламәт тормышка, иҗади хезмәткә мотивация, хезмәттә нәтиҗәгә ирешүгә; Предметара нәтиҗәләр: Регулятив универсаль уку гамәлләре: ­ уку эшчәнлегендә максат һәм бурычларны тормышка ашыру юллары,  эшләү барышында үзеңнең гамәлеңне максат белән бәйләү,   ­ проблеманы чишүдә иҗади һәм эзләнү ысулларын табарга; ­ дәрестә укытучы белән берлектә эшчәнлекнең максатын билгеләү; ­ укытучы белән берлектә уку проблемасын табарга, уку эшчәнлеген планлаштырырга өйрәнү; ­ үз фикереңне, үз җавабыңны, тикшерү ысулыңны әйтү; Танып­белү универсаль уку гамәлләре: ­ ­ ­ үз белемеңнең көчендә ориентлашу: өстәмә материал уку, өстәмә шөгыльләнү кирәкме икәнен ачыклау; уку мәсьәләсен чишкәндә мәгълүмат алу чыганакларыннан кирәклесен сайлап ала белү; яңа белемнәр ачу: мәгълүмат туплау, дәреслек белән эш, энциклопедияләрдән, таблица, схема, текст, иллюстрацияләрдән дөрес һәм урынлы файдалану; ­ алынган мәгълүматны “эшкәртү”: күзәтү, чагыштыру, нәтиҗәләр ясау. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: ­ ­ ­ үз фикереңне башкаларга җиткерү: телдән һәм язма сөйләм формаларын куллану; башкалар сөйләгәнне тыңлау һәм аңлау; дәрестә һәм, гомумән, тормышта әңгәмәгә катнашу; Предмет универсаль уку гамәлләре: ­ ­ ­ табигать һәм җәмгыять турында белемнәр туплау; табигать һәм җәмгыять турында алга таба белемнәр үзләштерер өчен  төп төшенчәләрне белү; әйләнә­тирәдәге күренешләрне күзәтү, чагыштыру, үзенчәлекләрен аерып күрсәтү.                                           Программа эчтәлеге 1. Кереш (1 сәг.) Сораулар бирегез. Сорауларыбызга җавапларны ничек табарбыз. Сорауларыбызга җавапларны ничек табарбыз.   Ярдәмчеләребез   Сораучык   исемле   Кырмыска   һәм   Зирәк   Ташбака.Ярдәмчеләребез   – китаплар һәм дәфтәрләр. Ярдәмчеләребез – шартлы билгеләр. Нәрсә һәм кем? (20 сәг.) Нәрсә ул Ватан? Россия халыклары турында без нәрсәләр беләбез? Мәскәү турында нәрсә беләбез? “Минем кече Ватаным” проекты. Безнең баш өстебездә нәрсәләр бар? Безнең аяк астыбызда нәрсәләр бар? Төрле үсемлекләрнең уртак ягы нәрсәдә? Тәрәзә төбендә нәрсәләр үсә? Чәчәклектә нәрсәләр үсә? Болар кайсы агачның яфраклары? Нәрсә ул ылыс? Нәрсә ул бөҗәкләр? Нәрсә ул балыклар? Нәрсә ул кошлар? Нәрсә ул җәнлекләр? Өйдә безне нәрсәләр чолгап алган? Компьютер нәрсәләр эшли белә? Әйләнә­тирәбездә нәрсәләр куркыныч тудырырга мөмкин? Безнең планетабыз нәрсәгә охшаган? Үзебезне тикшерәбез һәм уңышларыбызны бәялибез. Ничек, кайдан һәм кая? (12 сәг.) Гаилә ничек яши? “ Минем гаиләм” проекты. Безнең өйгә су кайдан килә һәм кая китә? Безнең өйгә электр кайдан килә? Хат ничек сәяхәт итә? Елгалар кая ага? Кар һәм боз ничек барлыкка килә? Үсемлекләр   ничек   яши?   Хайваннар  ничек   яши?   Кышын   кошларга   ничек   ярдәм   итәргә?     Чүп­чар кайдан килеп чыга һәм кая китә? Кар йомарламындагы пычрак кайдан чыга? Үзебезне тикшерәбез һәм уңышларыбызны бәялибез. Кайда һәм кайчан? (11 сәг.) Укырга  кайчан  кызык?  “Сыйныфым һәм  мәктәбем”  проекты. Шимбә  кайчан  җитәр? Җәй кайчан җитәр? Ак аюлар кайда яши? Филләр кайда яши? Кошлар кайда кышлый? Киемнәр кайчан барлыкка килгән?   Велосипедны   кайчан   уйлап   тапканнар?   Без   кайчан   олы   кешеләр   булырбыз?  Үзебезне тикшерәбез һәм уңышларыбызны бәялибез. Нигә һәм ни өчен? (22 сәг.) Ни өчен Кояш­көндез, ә йолдызлар төнлә яктырта? Ни өчен Ай төрлечә була? Ни өчен яңгыр ява һәм җил исә? Кыңгырау ни өчен чылтырый? Ни өчен салават күпере төрле төстә? Песиләрне һәм этләрне ни   өчен   яратабыз?   “   Минем   дүрт   аяклы   дустым”   проекты.   Без   ни   өчен   чәчәкләрне   өзмибез   һәм күбәләкләрне тотмыйбыз? Ни өчен урманда тынлыкны сакларга кирәк? Без ни өчен төнлә йоклыйбыз? Ни   өчен   яшелчә   һәм   җиләк­җимешләрне   күп   ашарга   кирәк?   Ни   өчен   тешләрне   чистартырга   һәм кулларны юарга кирәк? Безгә телефон һәм телевизор нәрсә өчен кирәк? Автомобильләр нәрсә өчен кирәк? Поездлар нәрсә өчен кирәк? Корабльләрне нәрсә өчен төзиләр? Самолётларны нәрсә өчен төзиләр? Ни өчен автомобильдә һәм поездда куркынычсызлык кагыйдәләрен үтәргә кирәк? Ни өчен корабльдә һәм самолётта куркынычсызлык кагыйдәләрен үтәргә кирәк? Ни өчен кешеләр космосны үзләштерәләр? Без ни өчен “экология” сүзен еш ишетәбез? Үзебезне тикшерәбез һәм уңышларыбызны бәялибез. Календарь – тематик план Дәреснең темасы Дәресне үткәрү вакыты Иск әрм ә 1 2 3 Сораулар   бирегез.   Дәреслек   һәм   уку   әсбаплары   белән   танышу   (   эш дәфтәрләре,   тестлар   җыентыгы   һ.б.)   Дәреслек   персонажлары:   Зирәк Ташбака һәм Сораучык Кырмыска. Нәрсә   ул   Ватан?  Безнең   Ватаныбыз­Россия.   Аның   чикләре.   Бөтендөнья тарихында Россиянең тоткан урыны. Россия халыклары турында без нәрсәләр беләбез?  Россия – күпмилләтле ил. Россиянең ачышлар, җиңүләр, милли казанышлар белән горурлану хисе тәрбияләү һәм уңай караш формалаштыру. Төп традицион религияләр. 4 Мәскәү   турында   без   нәрсәләр   беләбез?  Мәскәү­безнең   дәүләтебез башкаласы.   Кызыл   мәйдан.   Кремль.   Метро.   Россия   символикасы:   герб. флаг. Россия гимны. Гимн тыңлау кагыйдәләре Проект «Минем кече Ватаным».  Казан­Татарстан башкаласы. Туган илгә 5 факт Үткәр ү вакыт ы 05.09 07.09 12.09 14.09 19.09 6 7 8 9 хөрмәт тәрбияләү. Без дөньяны танып беләбез. Безнең баш өстебездә нәрсәләр бар? Көндезге һәм төнге күк. Кояш һәм аның формасы. Йолдызлар һәм йолдызлыклар. Зур Чүмеч йолдызлыгы. Терек, терек булмаган табигать, алар арасындагы бәйләнеш. Безнең аяк астыбызда   нәрсәләр   бар?   Табигый   объект   буларак   ташлар,   төрлелеге, билгеләре   (форма,   төс,   размерлары).   Ташларның   кеше   тормышындагы әһәмиятен күзаллау.   Үсемлекләр   һәм   аларның   төрлелеге.   Төрле   үсемлекләрнең   уртак   ягы нәрсәләрдә?   Үсемлек   өлешләре   (тамыр,   сабак,   яфрак,   чәчәк,   җимеш, орлык) Чәчәк атуын күзаллау.   Тәрәзә   төбендә   нәрсәләр   үсә?   Бүлмә   гөлләренең   туган   ягы   табигый тирәлеге, аларның тышкы кыяфәте белән бәйлелеге.   10 Күзәтүләрдән   чыгып,   җимешләр   һәм   орлыкларның   күптөрлелеге   белән танышу.   Чәчәклектә   нәрсәләр   үсә?   Чәчәклекнең   чәчәкләрен   тану. Үсемлекләр таралу үзенчәлекләре. 11 Болар кайсы агачның яфраклары? Мәктәп янындагы агачлар. Яфраклары 21.09 26.09 28.09 03.10 05.10 10.10 буенча агачны тану.   12 Нәрсә ул ылыс? Яфраклы һәм ылыслы агачлар. Ылыслар ул үзгәртелгән 12.10 яфраклар. 13 Нәрсә ул бөҗәкләр?  Бөҗәкләр ­ терек табигатьнең бер өлеше, аларның күптөрлелеге.   Бөҗәкләрнең   төп   үзенчәлеге   ­   алты   аяк.   Бөҗәкләр тешләгәндә беренче ярдәм. 15  14 Җәнлекләрнең   күптөрлелеге:   балыклар,   кошлар,   хайваннар.   Нәрсә   ул балыклар? Тәннәре тәңкә белән капланган су хайваннары. Диңгез һәм елга балыклары.  Нәрсә ул кошлар? Хайваннарның бер төре буларак кошлар белән танышу. Аларның төп билгесе – каурый. Каурый төзелеше  белән беренчел танышу. 16 Нәрсә ул җәнлекләр? Җәнлекләрнең күптөрлелеге һәм тышкы төзелеше. Төп билгеләре – йон, балаларын сөт белән туендыру. Җәнлекләрнең гәүдә төзелеше,   аларның   тормыш   көнкүреше   белән   бәйлелеге.  Җәнлекләр тормышы: нәселдәнлек. 17.10 19.10 24.10 26.10 17 Безне нәрсәләр әйләндереп алган. Кеше тарафыннан ясалган предметлар. 07.11 Өйдә безне нәрсәләр чолгап алган? 18 Компьютер нәрсәләр эшли белә? Төзелеше һәм кирәклеге. Компьютерның заманча   тормыштагы   роле.   Аның   белән   эшләгәндә   куркынычсызлык кагыйдәләре. 19 Әйләнә­тирәбездә   нәрсәләр   куркыныч   тудырырга   мөмкин?   Тирә­ ягыбыздагы куркыныч предметлар, транспорт белән танышу. Юл йөрүнең элементар кагыйдәләре. 21 20 Безнең планетабыз нәрсәгә охшаган? Җир шарының формасы, Кояш һәм үз күчәре  тирәли әйләнеше турында  беренчел күзаллау. Глобус – Җир шары моделе. “Нәрсә һәм кем?” бүлеге буенча үзебезне тикшерәбез һәм уңышларыбызны бәялибез. «Минем кече Ватаным» проекты презентациясе Гаилә ничек яши? «Минем гаилә» проекты. Гаилә – ул иң якын кешеләр. Гаилә тормышы. Гаилә әгъзаләрен нәрсә бәйли.  Өйдәге суның әһәмияте. Табигый чыганаклардан кешенең йортына кадәр суның   юлы.   Табигый   сулыкларны   пычратуны   булдырмас   өчен   чистарту сооуреженияләрнең   әһәмияте.   Пычрак   су   куллануның   куркынычлыгы. Пычрак суны чистарту.  Практик эш. 22 23 09.11 14.11 16.11 21.11 23.11 28.11 24 Өйгә   электр   кайдан   килә?   Кеше   тормышында   электр   приборларының әһәмияте.   Көнкүреш   электр   приборларының   күптөрлелеге.   Электрны булдыру   һәм   кирәкле   урынга   җибәрү   ысуллары.   Электр   һәм   электр приборларын кулланганда куркынычсызлык кагыйдәләре. 25 Хат ничек сәяхәт итә? Корреспонденцияне җиткерү чаралары  һәм почта җибәрүләренең төрлелеге. Җәмгыять өчен почта элемтәсенең   әһәмияте. Почта элемтәсе эше белән танышу.  26 Безне нәрсәләр әйләндереп алган.   Табигый объектлар  Елгалар кая ага? Баларның диңгез һәм елгалар, елгадан диңгезгә кадәр суның агышы, диңгез һәм елга суы турында күзаллауларын киңәйтү.   30.11 05.12 07.12 27 Кар   һәм   боз   ничек   барлыкка   килә?  Кар   һәм   бозның   үзенчәлекләрен 12.12 өйрәнү. Тәҗрибә үткәрү. 28 Үсемлекләр ­ терек табигатьнең бер өлеше. Үсемлекләр тормышы   өчен кирәкле шартлар. Үләннәр, куаклар һәм агачларның уртаклыгы. Үсемлек өлешләре. Үсемлекләр ничек яши? Практик эш. 29 Хайваннар ничек яши? Хайваннар тере организмнар.   Йорт хайваннары. Кешеләр   тормышында   хайваннарның   роле.   Хайваннар   тормышы   өчен кирәкле шартлар.  14.12 19.12 30 Кышын  кошларга  ничек  ярдәм  итәргә?  Безнең  якта  кышлаучы   кошлар. 21.12 Аларны кышын туендыру. Кышлаучы кошлар турында кайгырту.   31 Чүп­чар кайдан килеп чыга һәм кая китә?  Көнкүрештә чүп­чарның килеп чыгышы. Өйдә, шәһәрдә, табигый тирәлектә чисталык саклау әһәмияте. Чүпне аерым җыю.   32 Кар йомарламындагы пычрак кайдан чыга? Безнең планетаның пычрану башлангычы   һәм   пычранудан   саклау   ысуллары.   Әйләнә­тирәлектә пычрануның таралуы. “Ничек,   кайдан   һәм   кая?”   бүлеге   буенча   үзебезне   тикшерәбез   һәм уңышларыбызны бәялибез. «Минем гаиләм» проекты презентациясе 33 34 Укырга кайчан кызык? Кызыклы һәм нәтиҗәле укуның шартлары. 35 36 Шимбә   кайчан   җитәр?   Вакыт   һәм   аның   агымы.   Үткәннәр,   хәзер   һәм “Сыйныфы м һәм мәктәбем” проекты.  09.01 11.01 16.01 18.01 23.01 25.01 киләчәк.  Атна, тәүлек. 37 Табигать һәм сезонлы үзгәрешләр. Ел фасыллары. Ел фасыллары үзгәрүе. 30.01 Җәй кайчан җитәр?  38 Ак   аюлар   кайда   яши?    Җир   шарының   салкын   районнары:   Төньяк   Боз 01.02 океаны һәм Антарктида. Салкын районнарда хайваннар тормышы. 39 Филләр кайда яши?   Җир шарының эссе районнары: саванна һәм тропик 06.02 урманнар.  Эссе районнарда хайваннар тормышы. 40 Кошлар кайда кышлый? Кышлаучы һәм күчмә кошлар. Күчмә кошларның кышлау   урыны.   Кошларның   очу   маршрутын   галимнәр   тарафыннан өйрәнүе.   Кошларны   очып   китәргә   мәҗбүр   итә   торган   сәбәпләр. Кошларның үрчүе. 41 Киемнәр   кайчан   барлыкка   килгән?   Һава   торышыннан,   милли традицияләрдән һәм төрләреннән кием типларының бәйлелеге. Кием килеп чыгу тарихы һәм мода үсеше. 42 Велосипедны кайчан уйлап тапканнар? Велосипедның килеп чыгыш һәм алга   китеше.   Велосипедның   төзелеше   һәм   заманча   модельләрнең төрлелеге. Велосипедта йөрү куркынычсызлык кагыйдәләре. 08.02 13.02 15.02 43 Без   кайчан   олы   кешеләр   булырбыз?  Бала   тормышы   белән   олы   кеше тормышының аермасы. Киләчәктә тиешле профессия сайлауның әһәмияте. Әйләнә­тирә дөньяның торышы өчен кешенең җаваплылыгы. “Кайда   һәм   кайчан?”   бүлеге   буенча   үзебезне   тикшерәбез   һәм 01.03 27.02 44 уңышларыбызны   бәялибез. презентациясе  “Сыйныфым   һәм   мәктәбем”   проекты 45 Ни өчен Кояш­көндез, ә йолдызлар төнлә яктырта? Кояш – Җир шарына булган   иң   якын   йолдыз.   Йолдызларның   формасы,   төсе,   чагыштырмача размеры. Арыслан йолдызлыгы. 46 Ни өчен Ай төрлечә була? Ай – Җир шары спутнигы, аның үзенчәлеге. Тышкы төзелешенең үзгәрүе һәм сәбәпләре. Айны өйрәнү ысуллары. 47 Ни өчен яңгыр ява һәм җил исә? Яңгыр һәм җилнең килеп чыгу сәбәпләре. Хайваннар,   үсемлекләр   һәм   кошлар   өчен   бу   табигать   күренешләренең әһәмияте. 48 Кыңгырау   ни   өчен   чылтырый?   Әйләнә­тирәбездә   тавышларның күптөрлелеге.   Тавышның   килеп   чыгу   сәбәпләре   һәм   тарату   ысуллары. Колакларны саклауның  әһәмияте. 49 Ни өчен салават күпере төрле төстә? Салават күпере – әйләнә­тирәбезне бизәүче. Төсләре һәм килеп чыгу сәбәпләре. 50 Песиләрне  һәм  этләрне  ни  өчен  яратабыз?  Кеше һәм  аның  дүрт аяклы дуслары арасында мөнәсәбәт. Йорт хайваннарын карау предметлары. Песи һәм этләрне карау үзенчәлекләре. «Минем дүрт аяклы дусларым” проекты   Без   ни   өчен   чәчәкләрне   өзмибез   һәм   күбәләкләрне   тотмыйбыз? Күбәләкләр   һәм   чәчәкләрнең   күптөрлелеге,   үзара   бәйлелек.   Кешенең табигый   тирәлеген   саклауның   кирәклеге.   Болында   үз­үзеңне   тоту кагыйдәләре. 51 52 53 Урман тавышлар, аның күптөрлелеге һәм матурлыгы. Урманда тынлыкны саклауның кирәклеге.  54 Кеше   тормышында йокының әһәмияте. Йокларга әзерләнү кагыйдәләре. Хайваннар ничек йоклый. Кешенең төнге сменада эшләве.  55 Яшелчә һәм җиләк­җимешләр, аларның төрлелеге. Витаминнар. Яшелчә һәм   җиләк   җимешне   кулланганда   гигиена   кагыйдәләре.   Дөрес   туклану серләре. 56 Ни өчен тешләрне чистартырга һәм кулларны юарга кирәк? Эчке гигиена кагыйдәләре, аны үтәүнең кирәклеге. Теш чистарту һәм кул юу ысулларын үзләштерү. 57 Почта, телеграф, телефон – элемтә чаралары. Радио, телевидение, пресса – массакүләм­информацион чаралар. Интернет.  58 Автомобильләр   –   җир   өсте   транспорты.   Аның   төрлелеге   һәм кулланылышы.   Автомобиль   төзелеше   белән   танышу.   Автомобильнең киләчәге – электромобиль.  59 Поездлар   –   җир   өсте   һәм   җир   асты   транспорты.   Аның   төрлелеге   һәм кулланылышы.   Тимер   юл   транспорты   төзелеше.   Тимер   юл   транспорты үсеше турында күзаллау. 06.03 8.03 13.03 15.03 20.03 22.03 05.04 10.04 12.04 17.04 19.04 24.04 26.04 01.05 3.05 60 Корабльләр – су транспорты. Аның төрлелеге һәм кулланылышы. Корабль 8.05 төзелеше.  61 Самолет – һава транспорты. Аның төрлелеге һәм кулланылышы. Самолет 8.05 төзелеше.  62 Ни өчен автомобильдә и поездда куркынычсызлык кагыйдәләрен үтәргә 10.05 кирәк? 63 Ни   өчен   корабльдә   и   самолетта   куркынычсызлык   кагыйдәләрен   үтәргә кирәк?   Ни   өчен   кешеләр   космосны   үзләштерәләр?   Корабльдә   һәм самолетта саклану чаралары. 15.05 64 Мәҗбүри арадаш аттестация 65 Без   ни   өчен    «экология»  сүзен   еш   ишетәбез?  “Экология”,   “эколог” төшенчәләре.   Экология   турында   беренчел   күзаллау.Кеше   һәм   табигать арасында бәйлелек.  Россиянең Кызыл китабы. 66 “Нигә   һәм   ни   өчен?”   бүлеге   буенча   үзебезне   тикшерәбез   һәм уңышларыбызны   бәялибез.   «Минем   дүрт   аяклы   дусларым”   проекты презентациясе 17.05 22.05 24.05 Укыту­методик кулланмалар исемлеге. ­     Башлангыч   гомуми   белем   бирүнең   федераль   дәүләт   белем   бирү   стандарты.     (Федеральный Государственный образовательный стандарт начального общего образовании (приказ Минобрнауки РФ № 373 от 6 октября 2009г)). ­ Программы по учебным предметам. 1­4 классы. В двух частях.  Москва «Академкнига/учебник», 2012. ­ А.А.Плешаков. Әйләнә­тирә дөнья. Казан. Татарстан китап нәшрияты, Москва: Просвещение, 2016 ­ Плешаков А.А.,Окружающий мир. Рабочая тетрадь. 1 класс. В 2­х частях, М: Просвещение, 2016 ­ Плешаков А.А, Окружающий мир. Методические рекомендации. 1 класс, М: Просвещение 2016 Мәгълүмати­электрон ресурслар: Единая   коллекция   Цифровых   Образовательных   Ресурсов.   –   Режим   доступа: collection.edu.ru http://www.int­edu.ru/nachschool/soft.html  ­ образовательная среда нач. школы http://www.ug.ru/ ­«Учительская газета» http://www.moral­educ.narod.ru/Журнал «Начальная школа»  http://school­   Кушымта 1 1 нче сыйныф укучыларына әйләнә ­ тирә дөнья фәненнән арадаш аттестация Әйләнә­тирә фәненнән   1 нче сыйныфта тест формасындагы эш төре сайланды.     Белем һәм күнекмәләрне өйрәнү өчен биремнәрне башкаруга 35 минут  вакыт бирелә. Биремнәр федераль дәүләт гомуми белем бирү стандартына туры килә. Әйләнә­тирә фәненнән арадаш атттестация укучыларның 1   нче   сыйныфта   алган   белем   һәм   күнекмәләрнең   үсеш   дәрәҗәсен   өйрәнү   максатыннан   чыгып үткәрелә. Укучыларның белем­күнекмәләрен өйрәнү барышында технологик карта тутырыла. Арадаш аттестация өчен тест биремнәренең  үрнәк варианты 1. Дөрес җавапларны түгәрәк эченә ал: Балыкның төзелеше: а) койрык                       б) тәңкә                    в) гәүдә д) йөзгеч                         е) баш                      ж) тояк 2. Дөрес җавапны түгәрәк эченә ал: Глобус – ул..... а) план          б) Җир шарының моделе        в) карта 3. Дөрес җавапны түгәрәк эченә ал: Су катса нәрсәгә әйләнә?  а) боз     б) сок       в) каток 4. Җөмләне язып бетер. Песи, сыер, сарык, кәҗә  ­ ______________________. 5. Дөрес түгелләрен сыз. Кайда велосипедта йөрергә ярый? а)  паркта          б) ишек алдында             в) юлда                  6. Дөрес җавапны түгәрәк эченә ал: Салават күперендә ничә төс бар? а) 8         б) 6         в) 7  7. Яшелчәләргә бер сызык, җиләк­җимешләргә ике сызык сыз.  алма                      суган              виноград        редис             груша             чөгендер помидор                кыяр               сарымсак       апельсин       лимон              кишер 8. Җөмләләрне дәвам ит: Мин  _________________дәүләтендә яшим. Аның башкаласы ____________ шәһәре.  Минем  республикам_________________.Аның башкаласы ____________ шәһәре. 9. Дөрес җавапны түгәрәк эченә ал:  Чебен гөмбәсе белән кайсы хайваннар дәвалана? а) эт             б) поши                  в) куян                    г) төлке 10. Дөрес җавапны түгәрәк эченә ал: Нәрсә кышка гөмбә киптерә? а) төлке              б) кырмыска                 в) аю                г) тиен ТЕХНОЛОГИК КАРТА Әйләнә­тирә дөнья фәненнән биремнәрнең үтәлеше Биремнәрнең эчтәлеге Укучылар коды 1 2 3 4 5 Балыкларның төзелеше Глобус турында төшенчә Суның үзлеге Хайваннарны аеру Юл йөрү кагыйдәләре Салават күпере төсләре № 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Яшелчә һәм җиләк­җимешләрне  аеру Туган ил турында белемнәр Гөмбәләр турында мәгълумат Кыргый хайваннар тормышы Уртача күрсәткеч Искәрмә: Ю – югары дәрәҗәдәге үсеш һәм белем, У ­ уртача дәрәҗәдәге үсеш һәм белем,  Т ­ түбән дәрәҗәдәге үсеш һәм белем.