РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ
Оценка 4.9

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

Оценка 4.9
Разработки уроков
doc
химия
11 кл
30.04.2019
РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ
Я учитель химии я живу в узбекистане я работаю в школе номер четире в городе зарафшан навоийской области я и моя жена все учителя мы работаем в одном школе меня зовут аслиддин фамилия раззоков отчество исомид динович вот и всё
Radioaktivlik va yadro reaksiyalari.doc
1 Б У Х О Р О – 2004 I. Радиоактив емирилишнинг асосий конунлари α β ,  γ  ва  ­19 кулон) эга булган –нурлар гелий ядроси окими (4 м.а.б.) ва 2 электрон зарядига (3,2∙10   –нурлар   0,00055   углерод   масса   бирлиги   ва   манфий   зарядли   1,6∙10  – нурлар электромагнит окимлар булиб, жуда киска тулкин узунликка   (5∙10 Радиоактивлик   –   бу   баъзи   бекарор   изотопларнинг   уз­узидан   нурлар   чикариш кобилиятидир.   Радиоактив   нурланиш   (емирилиш)   маълум   хусусиятларга   эга.   Бундай жараёнлар бир жинсли эмас (таркиб буйича), электр майдонда нурлар   нурланишга булинади: α мусбат ядро зарядли заррачалар окими. β заррачалар, яъни электронлар окими. β+ ­нурлар ядро заряди мусбат булган электрон зарядига эга (1,6∙10­19 кулон) заррачалар, яъни позитронлар окими. γ 4∙10­2 нм гача ) эга зарядсиз заррачалар окими. Радиоактив   емирилиш   асосий   конунида   эътироф   этилишича   вакт   бирлиги   ичида емирилаётган   радиоактив   элемент   атомлари   сони   мавжуд   атомлар   сонига   тугри пропорционал ва пропорционаллик факторини емирилиш константаси ( ) белгилайди. t вакт давомида мавжуд була оладиган (коладиган) емирилишдан сунгги махсулот микдори куйидагича аникланади:                  N = N0 e­ tλ N0­ модданинг бошлангич микдори; N – t вакт давомида емирилиш махсулоти микдори; е – натурал логарифм асоси, е = 2,711828; λ Ярим емирилиш даврини Т1/2 куринишида ифодаласак, унда емирилишда махсулот t вактдан  – емирилиш константаси. ­19  кулонга   эга ­4  нм дан λ сунг колган модда микдори куйидагича булади: Юкоридаги формулаларни ихчамласак: N =  ;       0N 2 0N 2 =N0e Tλ 2/1 e Tλ 2/1  = 2,   бундан: Тλ 1/2 = ln2 = 0,693  ёки  Т1/2 =  693,0    Ярим   емирилиш   давридан   фойдаланиб,   маълум  t  вакт   ичида   колган   модда   массасини топишнинг математик ифодасини тузамиз: t T 2/1    1 2    m (t) = m0  m (t) – емирилишда маълум t вакт ичида колган модда массаси; m0 – радиоактив элементнинг бошлангич массаси; t – емирилишга сарфланган вакт; Т1/2 – ярим емирилиш даври. Радиоактив элементнинг уртача яшаш даврини топиш формуласи куйидагича булади:  λ Т' = 1/    ёки  Т' =  Т1/2 = 1,44 Т1/2 1 693,0 Мисол. Радийнинг емирилиш константаси  λ=4,27?10­4  (йилига). Радийнинг ярим емирилиш даври ва уртача яшаш даврини аникланг. 2 Ечими: ярим емирилиш даври: Т1/2 =  693,0   = ,0 27,4 693  410  = 1620 йил, уртача яшаш даври: Т' = Т1/2 1,44 = 1620 ?1,44 = 2330 йил. Ж: Т1/2 = 1620 йил, Т' = 2330 йил. I. Радиоактивлик катори. Радиоактив мувозанат. Изотоплар. α  ёки  Радиоактив   элементларни   урганиш   натижасида   туртта   табиий   радиоактив   элементлар катори ажратилди. Улар уран, актино­уран, торий ва нептун катори элементларидир. Бу каторга тегишли элемент изотоплари,   заррачалар чикариб емирилишига асосланиб ухшаш хоссага эга изотоплар гурухланган. Дастлабки 3 каторда емирилиш норадиоактив кургошин изотоплари хосил булиб тугалланади. Агар элемент атом ядроси   заррача йукотса, массаси 4 бирликка ва ядро заряди 2 бирликка кам элемент изотопи олинади. Бунда элемент парчаланиб, тартиб номери узидан 2 ракамга кам (даврий системада чапга караб) элемент хосил булади. Агар изотоп атом ядроси узидан   заррача йукотса, бунда масса сони узгармай колган, лекин ядро заряди биртага ошган, яъни даврий системада тартиб раками 1 ракамга куп (унгга караб) элемент изотопи олинади. α β β α β  ва   емирилишларга мисол: 226Ra88 ­ 4α 2       → 222Rn86;               210Bi83 ­ 0β1 ­   → 210Po84 Маълумки радиоактив изотоплар хам парчаланиб, радиоактив емирилишга учраганда янги изотоплпр хосил булади. Бу жараёнлар маълум вакт ичида содир булади ва булар хам кимёвий реакциялар сингари мувозанат холатига эга. Радиоактив элементлар топилган хар хил конларда, шу элементлар   таркибида   хар   хил   парчаланиш   махсулотлари   аралашган   булади   ёки   изотоплар мувозанатда булади. Масалан уран ва радий: N(U)λ(U) = N(Ra)λ(Ra)  ёки ) UN RaN ) ( (  =   ( Ra )  ( ) U N – элементлар микдори,  – изотоплар емирилиш константалари. λ Бу вазият радиоактив мувозанат тенгламасини ифодалайди. Емирилиш константалари ( )ни ярим емирилиш даври билан ифодаласак: λ (λ U) =  693,0 2/1 UТ (   ва     (λ Ra) =  693,0 2/1 Ra ( ) Т   дан ) UТ ( ) 2/1 Ra T ( ) 2/1  =  ( ( ) UN ) RaN Т1/2 – ярим емирилиш даври.   нисбатни оламиз. Мисол . 1 г радий (Т1/2(Ra) = 1620 йил) билан канча массадаги радон (Т1/2(Rn) = 3,825 сутка) радиоактив мувозанатда булишини топинг. Ечими: дастлаб вакт бирлиги бир хил булиши керак: 3,825 сутка = 3,825/365 = 0,0105 йил;          Т1/2 (Rn) = 0,0105 йил; T 2/1 T 2/1 ( ( Ra Rn ) )  RaN RnN ( ( ) )  дан:  N(Ra) =  г 1 226 г   (Ar(Ra) = 226);   N(Rn) =     (Ar(Rn) = 222)  юкоридаги нисбатдан фойдаланиб: Хг 222 г 3 1620 0105 ,0  1 226 : Х 222 ;      Х   0105 ,0 222  226 1620  6104,6 г Изотоплар табиатда кенг таркалган булиб, табиий изотоплар аралашмасидан ташкил топган. Табиий элемент изотопи нисбий атом массаси ана шу изотоплар моляр улушига караб хар хил фоиз микдорларда  булади.  Моляр улуш берилган  модда  микдорининг  модданинг умумий  микдорига нисбати тушунилади.    (  А ) An ( ) n (А) – А модданинг моляр улуши;       χ n – моддаларнинг умумий микдори. n(A) – А модданинг микдори; Агар А модда Б ва В изотоплар аралашмасидан иборат булса, умумий микдор куйидагича булади: n(А) = n(Б) + n(В). Мисол.   Торийнинг   емирилиш   константаси   йилига   5∙10­11  ни   ташкил   этади.   0,1   г   торий секундига нечта α заррача чикариб емирилади? Ечими: дастлаб емирилиш константасини секундга нисбатан хисоблаймиз:  365   11 11   60 105  105,31  105  24 0,1 г торий нечта атом саклашини топсак: 232 г торий ­­­­­­­ 6,02?1023 та атом саклайди 58,1  10 60   18 6 ( секундга ) 0,1 г торий ­­­­­­­­х та атомсаклайди   10 23  106,2 20 та атом саклайди. х 02,61,0 232 Демак, 2,6?1020 та атом саклаган торий (λ=1,58?10­18 с­1) нечта α заррача чикаришини хисоблаймиз: Nα = NTh?λ = 2,6?1020?1,58?10­18 = 410 та α заррача чикаради. Мисол.   Плутонийнинг   ярим   емирилиш   даври   140   суткага   тенг.   Агар   плутонийнинг бошлангич массаси 8 г га тенг булса, неча йилдан сунг бу микдорнинг 6,25% колади? Ечими: 1­усул.  8 г микдорнинг 6,25%и 0,5 г булади. t T m(t) =     m 0  1  2  х 1 ;  0,5 = 8? х 2 х да t T  x  булса,  0,5 = 8?   1 2 2х =  ;  2x?0,5 = 8?1x  (1x = 1), демак    8  ;  2x = 16;  2x = 24;  x= 4 бундан 5,0 16 t T 2/1  4 ;  t = T1/2?4 = 140?4 = 560 сутка ёки 1 йил 195 сутка 2­усул. Агар массанинг 6,25%и колса )( tm m 0  ,0 0625 ;  t/Т1/2 = х ни формулага куйиб, 1/0,0625 = (1/2)х;  1/0,0625 = 1х/2х   => 2х?1/0,0625 = 1х; 2х = 1/0,0625 = 16;  2х = 16;  2х = 24;  х = 4  бундан t = T1/2?4 = 140?4 = 560 сутка ёки 1 йил 195 сутка. Мисол. 1 г радий секундига 3,6?1010  та  α  заррача чикаради. Емирилиш константаси (λ)ни хисобланг. Ечими: 1 г радийда нечта атом борлигини топамиз: 226 г радийда ­­­­­­­­ 6,02?1023 та атом бор 1 г радийда ­­­­­­­­­ х та атом бор х = 6,02?1023/226 Емирилиш константаси (секундига): 4   N RaN  10  106,3  23 10  226 02,6   106,3 02,6 10  226  23 10  35,1  10 11 Демак, емирилиш константаси секундига 1,35?10­11 га тенг. Агар йилга нисбатан олсак, унда 1 йил = 365 кун  ?  24 соат  ?  60 мин.  ?60 сек = =3,15?107  секунд. Бундан емирилиш константасини топамиз: λ = 1,35?10­11 ? 3,15?107 = 4,27?10­4 йил­1. Мисол. Радоннинг емирилиш константаси 0,1813 га (йилига) тенг. 1г радон емирилишида 10 суткадан сунг канча массаси колади? Ечими: 1­усул. lg x  2­усул. N = N0e­ tλ  да колган радон массасини х билан белгилаймиз: х = е­λt = e­0,1813ֹ10 ;  х ни логарифмласак: lnx = lne­0,1813?10 = ­1,813; бу кийматни унли логарифм билан алмаштирамиз: ln x  3,2 813,1 3,2 788,0 212   ,1  бундан, х=0,163 натижа оламиз. Демак, 0,163 г радон колади. Агар ярим емирилиш даврини топсак:  Т 2/1  10 суткадан сунг колган микдорни топамиз:  tm )( 693,0     m 0 1 2  693,0 1813 ,0      1 2/1 T t  82,3 сутка ,  10  82,3   5,01 1 2 62,2 г =0,163 г Мисол. Неоннинг атом массаси 20,2 га тенг. Неон иккита изотопдан иборат: 20Ne   ва   22Ne. Демак, 0,163 г радон колади. Табииий неондаги хар кайси изотопнинг моляр улушини аникланг. Ечими: 1­усул. Ar(Ne)= 20,2 у.б. Ar(20Ne)= 20 у.б. Ar(22Ne)= 22 у.б. х(20Ne)­? х(22Ne)­?  Бир номаълумли алгебраик тенглама тузамиз. 20Ne изотопининг табиий неондаги моляр улушини х ва 22Ne изотопининг моляр улушини (1­ х) билан белгилаймиз, яъни n(20Ne) =х ва n(22Ne) =(1­х). Унда 20Ne атомларининг массаси 20х, 22Ne атомларининг массаси  22(1­х) га тенг булади. Неоннинг   нисбий   атом   массаси   20,2   га   тенглигини   билган   холда   куйидаги   тенгламани тузамиз ва уни ечамиз. 20х + 22(1­х) = 20,2 20х + 22 – 22х = 20,2 20х – 22х = ­22 + 20,2 ­2х = ­1,8 х = ­1,8:(­2) = 0,9 1­х = 1­0,9 = 0,1 Шундай килиб, х(20Ne) = 0,9 (90%),  х(22Ne) = 0,1 (10%) 2­усул.    Икки номаълумли тенгламалар системасини тузамиз:   1 у  х      22у  20х 20,2    ­20х – 20у = ­20          20х + 22у = 20,2 5 2у = 0,2 у = 0,2 : 2 = 0,1 х + у = 1 х + 0,1 = 1;  x = 1­0,1;  x = 0,9 Шундай килиб: х(20Ne) = 0,9 (90%),  х(22Ne) = 0,1 (10%) 3­усул. Дитерминант усули. Номаълумлар белгиланади ва тенгламалар системаси тузилади: 20Ne­x ва22Ne­y,  у 1 х  20 х 22    у  2,20 тенгламалар системаси детерминант усулида ечилади: Д  22 20  2  22 8,12,20   9,0 ёки %90 20 Ne 1 22 1 20 1 22 8,1 2 1 Д х  1 2,20 х  Д х Д Д у  1 20 у  Д у Д 2,20 2,0 2   2,20  20  2,0  1,0 ёки %10 22 Ne 4­усул. Арифметик усул. Бу изотоплар орасидаги атом массалар фарки (22­20) 2 га ва нисбий атом массалар фарки (22­20,2) 1,8 га тенгдир. Ne­22 изотопини 100% билан алмаштирсак, Ne­22 изотопи канча (х)%Ne – 20 билан алмашса, атом массаси 2 га камайишини  топамиз. 20%90 8,1%100 Ne х    Демак, колган 100­90=10% микдори 22Ne булади. 2 5­усул. Диоганал схема буйича “алмаштириш” коидаси. Нисбий атом масса микдорини диоганалнинг уртасига, изотоплар массаларини чап кисмнинг юкори ва пастки томонларига куйилади. Сунгра   диоганаллар буйича бу сонлар орасидаги фарк топилади   ва   ундан   чиккан   сонларни   диоганал   унг   кисмининг   юкори   ва   пастки   томонларига куйилади: 22                                                            20,2 0,2    10% 20                       1,8     90% Бундаги фаркларнинг юкоридаги микдори 22 изотопнинг ва пастки микдори 20 изотопнинг огирлик кисмини курсатади. Мисол. Агар табиий хлорда 35Cl изотопининг моляр улуши – 77,35%, 37Cl изотопининг моляр улуши – 22,65% булса, хлорнинг нисбий атом массасини топинг. Ечими. 1­усул. Изотоплар 100% хлорни таркибига киради. Демак, аралашмани 100 моль деб олсак, табиий хлор таркибида 77,35 моль 35Cl ва 22,65 моль 37Cl бор. m(35Cl) = (35Cl)Ar(35Cl) = 77,35·35 = 2707,25 г. m(37Cl) = ν(37Cl)Ar(37Cl) = 22,65?37 = 838,05 г. m= m(35Cl) + m(37Cl) = 2707,25 + 838,05 = 3545,3 г.  (Cl) = (35Cl) + ν(37Cl) = 77,35 + 22,65 = 100 моль. 6 Ar(Cl) = Clm ( )  ( Cl )  3, 3545 100  ,35 453 2­усул. Кайчи коидаси. Нисбий атом массани х билан ифодалаймиз:                                                                                х 35 37 х­35 та 37­х та, демак, (х­35)г 37Cl изотопи (37­х)г 35Cl изотопи билан аралашади. Бундан (х­35) та 37Cl изотоп­­­­­­­­­­(37­х) та 35Cl билан аралашади 0,2265 та 37Cl изотопи­­­­­­­­­­0,7735 та 35Cl билан аралашади (х­35)0,7735 = (37­х)0,2265 Мисол. Неоннинг уртача атом массасини аниклашда кулланган масс­спектрометрия усулида х = 35,453 олинган натижа куйидагича булди:                                                     114                                                                                                                                     11,2                                                            0,2                                                         20     21      22                     m/e Неоннинг нисбий атом массасини топинг.  Ечими: m (22Ne) = 11,2?22,0 = 246,4 м.а.б. m (21Ne) = 0,2?21,0 = 4,2 м.а.б. m (20Ne) = 114,0?20,0 = 2280,0 м.а.б. умумий масса: m (Ne) = m (22Ne) + m (21Ne) + m (20Ne) = =246,4+4,2+2280=2530,6 неоннинг нисбий массаси: Ar(Ne) =  18,20  ...2,20 бам   микдори: 11,2 + 0,2 + 114,0 = 125,4   2530 6, 4,125 ) Nem NeN ) ( ( Неоннинг нисбий атом массаси 20,2 га тенг. II. Сунъий радиоактивлик. Ядровий реакция тенгламалари Ядровий   реакциялар   кимёвий   реакциялардан   фаркли   томони   шундаки,   кимёвий реакцияларда  атомлар ядролари  узгармайди.  Ядровий  реакцияларда  атомлар таъсирлашуви  ёки атом парчаланишида ядродаги протон ва нейтронлар кайта таксимланади, яъни узгаради. Сунъий   радиоактивликда   атомлар   ядролари   парчаланиб   ёки   изотопларни  α  заррачалари, нейтронлар билан бомбардимон килиб реакцияларга киришади. Даврий   системадаги   92   чи   элементдан   кейингилари   сунъий   радиоактив   элементлар хисобланади. Купгина бундай элементлар трансуран элементлари дейилади. Ядро реакцияларида сунъий йул билан изотоплар хам олинади.Масалан: 238 92 U  1 0 n 239 92 U ; 239 92 U  239 93 Np  0 1 e Протон  ажралганда  ёки  ютилганда  масса  ва  ядро  заряди  бир  бирликка  узгаради,  электрон билан  нурлантирилганда  ёки  электрон  йукотилганда  ядро  массаси  узгармай  колиб,  факат  ядро заряди  бир  бирликка  узгаради.  Нейтронлар  билан  бомбардимон  килинса  (нурлантирилса),  ядро заряди узгармай колиб, ядро массаси бир бирликка узгаради. 239 93 10 5 14 7 n m Np  4 B 2  4 N 2  0 X  239 94 He He e 1 Pu 13 7 17 8   0   N ; n HO e 1  1 0  1 1 13 N 7 1 ( H 1  13 6  1 1 C ) P  0  1  ( позитрон ) Мисол.  16 7 N   ядровий реакция тенгламасида Х изотопини аникланг. 7 Ечими: Х элементда нуклонлар сони (массаси): 16=n+0, бундан n=16­0=16 Демак,  16 8 буХ ядро протонлари сони: 7=m+(­1), бундан m=7­(­1)=8 кислород изотопи 16 О   16 8 Ядровий реакция тулик тенгламаси: 16 7 N  16 8 O  0 1 e 1. Литий атоми 7Li3  протонлар билан бомбардимон килинганда гелий хосил булади. МАСАЛАЛАР Жараённинг ядро реакция тенгламасини тузинг. Бунда яна кандай заррача хосил булади? 2. Натрий изотопи 23Na11 нейтрон таъсирида β­ емирилишга учрайдиган радиоизотопга айланади.   Кечадиган   ядровий   реакция   тенгламасини   ёзинг.   Хосил   буладиган   элемент изотопларини аникланг. 3.   Ваннадий   изотопи  47V23  ядросига   е­  ютилганда,   борадиган   ядровий   реакция тенгламасини ёзиб, кандай изотоп ва заррача хосил булишини аникланг. 4.   Литий   изотопларидан   бири  6Li3  дейтерий   ютиб,   бекарор   булган   бериллий  емирилишга учраса, борадиган ядровий реакция изотопини хосил килади. Олинган изотоп  тенгламаларини ёзиб, хосил буладиган изотоплар ва заррачаларни аникланг. α 5. Схемаларда ифодаланган куйидаги ядровий реакция тенгламаларини ёзинг ва Х ни аникланг:              а) 14N[n,α]X;     б) 14N[n,X] 13C;    в) 12C[n,X] 9Be;     г) 10B[α,n,β+]X 6. Схемаларда курсатилган ядровий реакция тенгламаларини ёзинг ва жараёнларда иштирок этган Х ни аникланг. a) 19F[1H,α,]X;    б) 27Al[1H,α]X;    в) 27Al[α,X]1H;       г) 16O[2H,α]X;     д) 27Al[2H,α]X 7. Фтор ядроси  19F9  нейтронлар билан нурлантирилганда гелий ядросини чикаради. Бунда олинган радиоизотоп β­  радиоактивлик намоён килса, борадиган ядровий реакция тенгламаларини ёзиб, хосил буладиган изотоп ва заррачаларни аникланг. 8. Уран изотопи 238U92 нейтронларнинг суст окимини ютиб, кетма­кет икки марта β­ емирилишга   учрайдиган   радиоизотоп   хосил   килади.   Ядровий   реакция   тенгламаларини ёзинг. Хосил буладиган изотоп ва заррачаларни аникланг. 9. Кобальт 57Со27 позитрон йукотиб, хосил булган радиоизотоп электрон ютса, кандай ядро заряд ва массага эга изотоп хосил булади? 10. Куйидаги ядровий реакцияда хосил буладиган (иккиламчи) заррачани аникланг. 15N7 + 1p1   → 12C6 + …… 11. Уран­234 изотопи дастлаб электрон ютиб, бетта заррача таъсирида гелий ядроси ва янги элемент хосил киладиган изотопга айланади. Хосил булган изотопни аникланг. 12. Куйидаги ядровий реакцияларда иштирок этадиган Х аникланг:  е→ ­ + Х        б)73As + β­   → X    в) 24Mg + α   → X + n                г) 19F9 + X   → 16N +               а) 14С6  4He2 13. Куйидаги ядровий реакцияда иштирок этадиган заррачалар  (1 ва 2) ва X,Y,Z лар кайси элементлар изотоплари эканлигини аникланг. 212Pb82     1     212X83        2    208Y81   → Z 14.   Куйидаги   ядровий   реакция   схемасида   кандай   изотоплар   хосил   булишини аникланг. (1) +   α → 27Al13     → β­ + (2) 8 n           β­ + (3) 15. Куйидаги ядровий реакцияда кайси изотоп хосил булади? 7Li3 + 2D1   2→ X + 1n0 16. Куйидаги ядро реакциясида кайси элемент иштирок этади? Х + 1р1   2→ 2Не4  17.   Кислород  16О8  нейтронлар   билан   нурлантирилганда  α  заррачалар   ажралди. Жараёнда яна кандай изотоп хосил булади? 18. Куйидаги ядро реакциясида:     239Np93   → e­  + …. кайси элемент изотопи хосил булади? 19. Уран изотопи 239U92 дастлаб гелий ядроси билан бомбардимон килиниб олинган Х изотоп, β­ заррача билан нурлантирилди ва Y элемент олинди. Х ва Y ни аникланг. 20. Куйидаги ядровий парчаланишда кандай Х изотоп хосил булади? 235U92 + 1n0   → 90Kr36 + 2n + X 21. Куёшда кечадиган термоядровий реакция куйидагича боради:  41Н1   → 4Не2 + Х Реакция натижасида хосил буладиган Х заррачани аникланг. 22.   Моддалар   алмашинувини   тадкик   килиш   ишларида   кенг   кулланиладиган радиоактив изотоп фосфор­32 β емирилишга, радий­226 изотопи эса α емирилишга учраса, кандай изотоплар олинади? Кечадиган ядро реакцияси тенгламаларини ёзинг. 23.   Тантал­181   ва   ниобий­97   изотоплари   нейтронлар   билан   нурлантирилганда   шу элементларнинг радиоактив изотопларига айланди. Бу жараёнларнинг хар иккаласида хам β заррачалар ажратадиган изотоплар хосил булса, охирги реакция махсулотларини, улардаги протон, нейтрон ва электронлар сонини аникланг. 24.   Радиоактив   изотоп   рубидий­87  β  емирилишга,   полоний­210   изотопи  α емирилишга   учрайди.     Кечадиган   ядровий   реакция   тенгламаларини   ёзиб,   унда   хосил буладиган изотопларни курсатинг. 25. 11В5 атоми α заррачалар билан бомбардимон килинганда 14N7 изотопига айланади. Ядровий реакция тенгламасини ёзинг. Бунда яна кандай заррача хосил булади? 26. Вольфрам­182 изотопи нейтронлар билан нурлантирилганда радиоизотоп тантал­   емирилишга   учратилганда   хосил   буладиган   охирги 182   га   айланади.   Олинган   изотоп   махсулотни аникланг ва ядровий реакция тенгламаларини ёзинг. β 27. 1963 йилда Дубна шахрида уран­238 изотопини катта энергияга эга булган неон­ 22 ионлари билан нурлантириб, 102 тартиб ракамли янги элемент изотопи 256No102 олинди. Ядровий реакция тенгламасини ёзинг ва оралик махсулотни курсатинг.  28. Тартиб раками 104 ва массаси 260 булган изотопни циклотронда неон­22 ионлари билан  бомбардимон  килинганда,  маълум  бир изотоп  олинди.  Агар  жараёнда  яна  туртта нейтрон хам ажралса кандай элемент изотопи бомбардимон килинганини топинг. 29. Куйидаги схема: 222Rn88   → 206Pb82 + xα + yβ буйича борадиган реакцияда 333 г Rn катнашса,   хосил   буладиган   электронларнинг   заррача   микдорини   хисобланг   ва  х,у кийматларини курсатинг. 30.   11,7   г   протактиний   изотопи   куйидаги:  234Pa91   → P82  +  xα  +  yβ  схема   буйича парчаланганда,  9,03?1022 дона электрон хосил булади. Кургошин изотопининг масса сонини ва х,у ларнинг кийматларини топинг.    31. Куйидаги тенглама: 234Ра91     → Pb82 + xα + yβ буйича 23,4 г протактиний изотопи парчаланганда 3,01?1023 дона электрон хосил булган. Кургошин изотопининг масса сонини ва х,у кийматларини топинг. 9 32. Куйидаги тенгламада: 222Rn86   → 214Po84 + xα + yβ  1,11 г радон парчаланганда нечта электрон хосил булади? 33.   Радоннинг   емирилиш   константаси   0,1813   га   (суткада)   тенг.   1   г   радон емирилишида 10 суткадан сунг канча грамм радон колади? λ 34. Ураннинг емирилиш константаси йилига  =1,54?10 ­10 ни ташкил этади. 1 г уран 1 секунд   давомида   канча  α  заррачалар   чикаради?   Ураннинг   ярим   емирилиш   даврини   ва уртача умрини аникланг. 35.   Радоннинг   емирилиш   константаси   0,1813   (суткасида)   тенг.   Радоннинг   ярим емирилиш даврини ва уртача умри давомийлигини аникланг. 36. 100000 та полоний атоми суткасига 502 та  α  заррача чикаради. Полонийнинг емирилиш константаси, ярим емирилиш даври ва уртача умрини хисобланг. 37.  214Ро84  изотопи  ярим  емирилиш  даври   1,5?10­4с  га  тенг.  Изотопнинг  емирилиш константаси ва уртача умри давомийлигини аникланг. 38. 1 г 230Th  килади.   1   г   торий   хар   секундда   канча  α  заррача   чикаради?    230Th  константаси ва ярим емирилиш даврини аникланг. 90 изотопи 1 йил давомида α заррачалар чикариб, 8,2?10­6 г радий  хосил 90  нинг   емирилиш 39.   Актинийнинг   ярим   емирилиш   даврини   21,7   йилга   тенг.   1   г   актинийнинг   217 йилдан сунг канча микдори (г) емирилмай колади? 40. 1 г радийниниг емирилиши натижасида 0,1 г радий колиши учун, неча йил керак булади?  41. Куйидаги ядро реакциясида 10В5 + х   → n + 13N7 1 г (10В5) изотопи кайси ва кандай микдордаги заррача билан бомбардимон килиниши керак? 42.   1   г   радий   радиоактив   емирилишда   10000   йилдан   сунг   унинг   канча   массаси колади? 43. 1 г радий билан (Т1/2=1620 йил) радиоактив реакция мувозанатида канча масса полоний (Т1/2 =138 сутка) була олади? 44. 1 т уранда (Т1/2  = 4,5?109  йил) канча масса радий сакланиши (Т1/2=1620 йил) ни топинг  45. 1 т уран (Т1/2 = 4,5?109 йил ) да мавжуд 17,8 г 230Th90 изотопининг ярим емирилиш даврини топинг. 46. 1?10­8 моль уран (Т1/2 = 4,5?109 йил) билан мувозанатда нечта актиний (Т1/2 = 21,7 йил) атоми булиши мумкин? 47. Агар 0,0126 г кургошин­210 изотопи 1 г радий билан мувозанатда булса,  210Pb82 нинг ярим емирилиш даврини аникланг. 48.   Уран   8   та     заррача   чикариб,   баркарор   изотоп   хосил   килади.   1   г   уран   шу α жараёнда 1 йилда кандай хажмдаги (н.ш. да) гелий ажратади?  γ 49.  Сунъий  радиоактив  азот изотопи  позитрон ва   нурлар чикариб,  организм  ва хужайраларни  урганишда  кулланиладиган  радиоактив изотоп олинади. Жараёнда  кандай изотоп олинади? 50. Радиоактив изотоплар 40К19 ва 87Rb37   емирилишга учрайди. Ядровий реакциялар β тенгламаларини ёзиб, хосил буладиган изотопларни аникланг. 51. Самарийнинг радиоактив изотопи  152Sm62  емирилганда   α  заррачалар чикаради. Ядровий реакция тенгламасини ёзиб, хосил буладиган изотопни топинг. 52.   Торий    234Th90  изотопидан  230  Th90  изотопи   хосил   булишида   кетма­кет   емирилишга учрайди. Бунда нечта  α  ва  β  заррачалар ажралади?   ваα β 10 53.  224Вi83  радиоактив   изотопидан  210Рb82  хосил   булиши   икки   йул   билан   амалга оширилади. Бу йулларни амалга оширишга имкон берадиган реакция тенгламаларини ёзиб, хосил буладиган изотоп ва зарраларни курсатинг. 54.  231Th90  торий изотопи  214Вi83  га айланишида  нечта  α  ва  β  заррачалар  чикариб, парчаланади? 55. Маълум бир изотоп уч марта кетма­кет  β  емирилишга учраб   210Ро84  изотопини хосил килади. Ядровий реакцияда кандай изотоп иштирок этган.  α 56.  234U92 изотопи беш марта кетма­кет  учраганда, хосил буладиган изотопни аникланг.  емирилишга ва икки марта  β  емирилишга 57. Радиоактив изотоплар 238U92 (уран),235U92  (актиноуран) ва  232 Th90 тегишлича 8,7 ва α  заррачадан чикариб, учала холда хам баркарор кугошин изотопини хосил килади. 6 та  Бунда кандай массали изотоплар олинади?  – парчаланиш; 58. Кайси радиоактив жараёнларда нуклонлар сони узгармайди: а) β­ ­ парчаланиш; б) еˉ нинг ядрога кулаши; α в)  г) протонлар билан бомбардимон килиш; д) нейтронлар билан нурлантириш; е) β+ ­ парчаланиш. 59.   Элемент   радиоактив   емирилиш   жараёнида   биттадан   α β ,     ва   γ   заррачалар чикарганда куйидаги схемани ёзиш мумкин:   Э A N A N  Э   Шу жараёнда хосил буладиган элемент учун А' ва N' кийматларини топинг.  → 30Р15 + …..  реакциясида кандай заррача ажралиб чикади? 60. 27Al13 + 4Не2  61.  40К изотопидан  40Са изотопи хосил булишида кандай радиоактив узгариш содир булишини аникланг.  → 238U92 + ….  кандай радиоактив жараён юз беради? 62. Куйидаги узгаришда: 238Np93  63. 1 г торий­232 изотопи тулик парчаланиб, кургошин­208 изотопига айланишида (н.ш.) неча литр гелий ажралиб чикади? 64.   Куйидаги   реакция   тенгламасида   28   г   азотга   грамм кислород хосил булишини хисобланг:          14N7 +    α → уОх + 1Н1  α  заррачалар   ёгдирилганда,   неча 65. Агар мисдаги электронлар массаси 1 г (электроннинг массаси 1/1840 м.а.б. га тенг) булса, миснинг массасини хисобланг (кг). 66. Куйидаги ядро реакцияси: 223Fr87   → X+3  +2  натижасида 22,3 мг франций ядроси α β емирилганда, неча см3 гелий ва кандай элемент изотопи хосил булади? 67. Франций ядросининг радиоактив емирилиши: 223Fr87   → Х+2  +5α n натижасида 0,0112 см3 гелий хосил булган. Реакцияда неча миллиграмм изотоп катнашган? Реакция натижасида кайси элемент изотопи хосил булган? 68. Торий изотопининг емирилиш реакцияси: 230Th90  → X + 4β­ + 206Pb буйича, массаси 0,23 мг булган изотоп парчаланиши натижасида хосил буладиган газ махсулоти хажмини (см3) аникланг. 69.  238U92  нинг   119   г   микдори  226Ra88  га   айланиш   натижасида   ажралганда хосил булган электронларнинг микдорини хисобланг. α   ва   β­  заррачалар 70. Куйидаги ядро реакцияси кайси заррача иштирокида содир булади: 55Mn25 + X   → 52V23 + α 71. 209Bi83 кандай заррачалар билан нурлантирилганда 213At85 хосил булади? 72. Куйидаги ядро реакциясида Х заррачани, унинг массасини ва зарядини аникланг: 11 57Mn25 – X   → 53V23 73. Куйидаги ядро реакциясида кандай заррача катнашади:   54Fe + X  74. 41Са20  75.  56Fe26  +  X   → 41К19  жараёнида кандай ходиса содир булади?  → 56Mn25  +  1H1  реакциясида   темир   изотопи   кайси   заррача   билан  → 55Co +1n0 нурлантирилагн? 76.  209Bi83  +  X   → 211At85  +21n0  реакциясида   висмут   ядросига   кандай   заррача ёгдирилган?  → 239Np93 + X  реакциясида кандай заррача ажралиб чикади? 77. 239U92  78. Куйидаги ядро реакциясида: 210Bi83 – X  79.  Al­27   ни   гелий   изотопи   билан   бомбардимон   килиб,  Si­30   изотопи  → 210Po84 кандай заррача иштирок этган? олинди.Жараёнда яна кандай (иккиламчи) заррача ажралиб чикади? 80. Куйидаги ядро реакциясида:  27Al13  +  1n0  чикади?     → 24Na11  + …. кандай заррача ажралиб 81. Радиоактив жараён тенгламасида ноъмалум заррачани топинг:    226Ra88  +X  82.   Сунъий   радиоактив   фосфор   куйидаги   реакция   буйича   парчаланганда,   кандай  → 222Rn86 заррача ажралиб чикади:             30Р15  83. 1932 йил Чедвик бериллийни  12С6 + Х кандай заррачани ихтиро этган? α  → 30Si14 + X   заррача билан бомбардимон килганда:  9Ве4 +   α → 84. 238U92 атоми ядроси радиоактив парчаланиш натижасида 226Ra88 ядросига айланди. Дастлабки ядро узидан канча   ва α β­ заррача таркатган? 85.   Купгина уран саклаган тогли минераллардаги 1 кг уран­238 изотопига 320 г кургошин­206 изотопи тугри келади. Агар табиий уранда 99,3% шу уран изотопи булиб, табиатда (Ер сайёрасида) уран микдори 2,5 млн. тоннага тенг булса, Ер яратилишидан буён уран­238 изотопи кандай микдорда гелий ажратганлигини хисобланг. 86. Герметик ёпик ампулада (1 мл сигимли) 9,89 мг радон мавжуд. Радон радиоактив емирилганда кургошиннинг радий­Д номли, атом массаси 210 га тенг изотопи олинади. Агар радоннинг ярим емирилиш даври 3,8 кунга тенг булса,  7,6 кундан сунг ампуладаги босим кандай булади?   87.   Уран   саклаган  торийли   минераллардан   бири  тахлил  килинганда,   унда   0,416% кургошин   борлиги   аникланди.   Агар   минералдаги   торий­232   изотопи   емирилишида кургошин­208 изотопи хосил булса ва минералдан газ чикиши кузатилмаса 1 кг минералдаги гелий хажмини (н.ш.) аникланг. 88. Уран­235 ва –238 изотопларнинг ярим емирилиш даврлари тегишлича 7?108  ва 45?108  йил, уларнинг хозирда ер кобигидаги нисбий микдори 0,7% ва 99,3% ни ташкил этади. Агар борлик яратилганда изотоплар бир хил микдорда булган булса, борликнинг ёшини тахминан аникланг. 89.   Радиоактив  14С   нинг   ярим   емирилиш   даври   5600   йилга   тенг.   Моддалар алмашинуви туфайли тирик организмда 14С доимий бир хил микдорда сакланади. Мамонт колдикларида  14С изотопининг дастлабки изотоп микдорига нисбатан 1/32 кисми колгани аникланди. Мамонт бундан неча йил олдин яшаб утганини аникланг. 90. Инсектицид (хашаротларга карши кимёвий моддалар) нинг ярим емирилиш даври 6 ойга тенг. Сув омборига шу модданинг канчадир микдори тушиб колганлиги ва концентрацияси 10­6  моль/л   га   тенглиги   аникланди.   Канча   вактдан   сунг   омбордаги   инсектицид концентрацияси 2,5?10­7 моль/л гача камаяди? 91. Куйидаги ядро реакцияси кайси элемент атоми иштирокида содир булади: Х + 4Не2   → 34Сl17 + 2Н1  12 92. Ядро реакцияси натижасида номаълум элементга  α  заррача таъсир эттирилиб, 30Si14 олинган ва бунда протон ажралиб чиккан. Номаълум элементни аникланг. 93. Номаълум элемент ядроси суст нейтронлар окими билан бомбардимон килиниб, алюминий изотопи 28Al13 ва гелий хосил килинди. Номаълум элементни аникланг. 94. Схемаси:  Х  +  1n0   → 139Xe54  +  95Sr38  + 21n0  +Q  булган ядро портлаш жараёнида катнашган бошлангич элемент ядросини аникланг. α 95. Ядронинг емирилиш реакцияси натижасида   заррача ва ядро заряди 86, нисбий атом   массаси   222   булган   элемент   олинган   булса,   кайси   элемент   парчаланганлигини аникланг. 96.   Бериллий   изотопи  9Ве4  битта     заррачани   ютиб   ва   нейтрон   чикариб,   кандай α элементнинг изотопига айланади? 97.  213Ро84  изотопи   узидан   α булади?   заррача   чикарса,   кайси   элементнинг   изотопи   хосил 98. 70Zn30 изотопига протон ёгдирилганда, ядро реакцияси натижасида нейтрон хосил булади. Шу реакцияда хосил булган янги изотопни топинг.  нур окими билан  51V23 га таъсир килинганда нейтрон хосил булса, янги изотопни α 99.  аникланг. 100.   Темирнинг  56Fe26  изотопи   нейтронлар   билан   нурлантирилганда,   протонлар ажралиб чикади. Бунда кандай элементнинг изотопи хосил булади?     101. Куйидаги ядро реакциясида кайси элемент изотопи хосил булади: 35Cl17 + 2D1   → 4He2 + …. 102.   Куйидаги   ядро   реакцияси   натижасида   хосил   булган   элемент   изотопини аникланг: 103. Ураннинг куйидаги изотопи 238U92 иккита α нури таркатса унинг ядро зараяди ва 53Cr24 + 2D1   → 1n0 + AЭZ массаси кандай узгаради? а) ядро заряди 4 тага камаяди, массаси эса узгармайди; б) ядро заряди 4 тага ортади, массаси эса 4 тага камаяди; в) ядро заряди 4 тага ортади, массаси 8 тага камаяди; г) ядро заряди 4 тага камаяди, массаси 8 тага камаяди; д) ядро заряди хам, массаси хам 4 тага ортади.  104. Куйидаги ядро реакциясида кайси элемент изотопи хосил булади: 55Mn25 + 1n0   → He + X 105. 14N7 + 4He2  106.   Натрий   атоми   ядроси   α  → 1H1 + ? ядровий реакциясида кайси элемент изотопи хоси булади?   заррачалар   билан   бомбардимон   килинганда   протон ажралиб чиккан. Даврий системадаги кайси элементнинг изотопи хосил булган? 107. 10В5 изотопини нейтронлар окими билан бомбардимон килинганда, гелий ядроси ажралиб чиккан булса, бунда яна кандай махсулот хосил булади? 108. Куйидаги ядро реакциясида хосил буладиган махсулотни аникланг: 238U92  → α  4   + 2  +  β Х  109. Куйидаги ядро жараёнида хосил буладиган элементни топинг: 40К19 + 0е­1   → h  + ν Х 110.   Куйидаги   радиоактив   емирилиш   натижасида   кайси   элемент   изотопи   хосил булади: 57Mn25   + → β Х   111.   Куйидаги   радиоактив   емирилиш   реакциясида   кайси   элемент   ядроси   хосил булади: 13 112.   Ксенон  130Хе54  нинг   ядросига   4та   β­,   4та   β+  ва   1та   электроннинг   кулаши 258Md101 ­ 2  ­ 3α β­   ?→ натижасида кайси элемент изотопи хосил булади? β 113. 91Kr36 нинг парчаланишида 4та   заррача ажралса, кайси изотоп хосил булади? β 114.   Торий   атоми   4та     ва   2та     заррача   чикариб,   кандай   элемент   изотопига α айланади? (Z(Th)=90, A(Th)=232) 115. Куйидаги схемада кайси элемент изотопи хосил булади?    234Th  116. Куйидаги ядро реакциясида кайси элемент изотопи хосил булади?                   90   → Х + е­ 235U92   → X + 7  + 7α β+(позитрон) 117. 238U92 нинг битта α ва β заррача сочиши натижасида кайси элемент изотопи хосил булади? 118. 226Ra88 элементнинг ядроси битта α ва 2та β заррачани йукотса, тартиб номери нечага тенг булган элемент хосил булади? 119. Куйидаги ядро реакцияларида хосил булган А элемент атом ядросининг массаси нечага тенг булади:                   226Ra88  ­α   X   ­β  Y   ­β   Z   ­α  A 120. Куйидаги:  52Cr24  +  1n0   → 1H1  +  A  реакция натижасида хосил булган  А  элемент атомининг ядросида нечта нейтрон борлигини топинг.  → β  +  X  реакциясида хосил булган элемент атомининг ядросида нечта 121.  209Tl81  нейтрон бор? 122. Актиний изотопи 227Ac89 парчаланиб, гелий ядросини ажратади. Ядровий реакция тенгламасини ёзиб, кандай элемент хосил булиши ва ундаги нуклонлар сонини курсатинг. 123.   Бор   изотопи  11В5  нейтронлар  чикариб,  хосил   булган   изотопдаги  электрон   ва нейтронлар сонини курсатинг. γ 124. Сунъий магний радиоактив изотопини 26Mg12   нурлар билан нурлантирилганда водород   изотопи  1Н1  ажралади.   Жараён   реакция   тенгламасини   ёзиб,   яна   кандай   изотоп хосил булишини аникланг.   125. Франций  223Fr87  кетма­кет дастлаб 3 марта  α  заррача кейин 2 марта электрон чикариб, кандай массали ва ядро зарядли изотоп хосил булади? 126. Уран изотопи  238U92  азот ядроси  14N7  билан тукнашганда 5 та нейтрон хосил булди.Жараён реакция тенгламасини ёзинг ва хосил буладиган элементни аникланг. 127.  258Md101  ни  α  заррачалар  билан  бомбардимон  килганда  β  заррача  ва нейтрон хосил булса, жараёнда кайси элемент изотопи хосил булади? 128. Агар табиий кислород таркибида 95% 16О, 4% 18О ва 1% 17О булса элементнинг атом массаси канчага тенг булади?  129.  Табиий  хлор  атом, массалари  35   ва  37  булган изотоплардан  ташкил  топган. Уларнинг масса улушларини фоизда аникланг. 130. Табиий рубидий таркибида 2та изотоп 85Rb ва 87Rb булади. Рубидийнинг нисбий атом массаси 85,47 га тенг. Хар кайси изотопнинг масса улушини фоизларда аникланг. 131. Темир элементининг табиатда 4та (54Fe, 56Fe, 57Fe, 58Fe) изотопи учрайди. Табиий темирда   уларнинг   масса   улушлари   5,84%;   91,68%;   2,17%;   0,31%   ни   ташкил   этади. Темирнинг уртача нисбий атом массасини топинг. 132.   Дихлорметан   масс­спектрларида   84,   86   ва   88   массаларга   тегишли   сигнал чуккилари   олинди.   Уларнинг   чизиклар   нисбий   интенсивлиги   9:6:1   ни   ташкил   этди.   Бу чуккилар кандай ионларга тегишли? Дихлометан массасини аникланг (м.а.б.). 134.   Агар   8   г   радиоактив   изотопдан   бир   йилдан   сунг   4   г   изотоп   колса,   бу   6   г изотопдан 3 г изотоп колишини билдирадими? Нима учун? 14 135. Агар галлийнинг 71Ga изотопи табиий галлийдаги 69Ga изотопига нисбатан моляр улуши 27% га кам булса, табиий галлийнинг нисбий атом массасини аникланг. 136. 88,395 кг табиий кобальт суюлтирилган хлорид кислотанинг мул эритмасида эритилганда, 33,6 м3  Н2  гази (н.ш.) олинди. Агар кобальт иккита изотоп  57Со ва  59Со дан ташкил топган булса, табиий кобальтдаги огир изотопнинг моляр улуши канча булади? 137. Табиий мис иккита мис изотопидан таркиб топган: 63Cu ва 65Cu. Миснинг нисбий атом массаси 63,54 га тенг. 15,885 г тоза мис таркибидаги  63Cu  изотопининг массасини аникланг. 138.   Сурьманинг   нисбий   атом   массаси   121,75   га   тенг.   Сурьма   иккита   изотопдан таркиб   топган:  121Sb  ва123Sb.   Табиий   сурьмадаги   енгил   изотопнинг   моляр   улуши   огир изотопникига нисбатан неча марта куп? 139. Табиий индий иккита изотопдан таркиб топган:  113In ва115In. Индийнинг нисбий атом массаси 114,82 га тенг. Изотоплар моляр улушлари неча фоизга фарк килади? 140. Натрийнинг нисбий атом массаси 22,98 га тенг. Натрийнинг иккита изотопи бор: 23Na ва 22Na. Натрий нитрид таркибидаги 23Na изотопининг масса улушини хисобланг. 141.   Иридийнинг   нисбий   атом   массаси   192,22   га   тенг.   Иридий   иккита   изотопдан таркиб   топган:  191Ir  ва  193Ir.   Хар   бир   иридий   изотопи   массаси   масс­спектрометриядаги берадиган сигнал чуккилар интенсивлиги нисбатини аникланг. 142. Бор 10В ва 11В изотоплар аралашмасидан иборат. Борнинг нисбий атом массаси 10,81 га тенг. Бура таркибида неча фоиз 10В изотопи борлигини хисоблаб топинг. 143. Табиий кумуш иккита изотоп:  107Ag  ва  109Ag  дан таркиб топган. Агар кумуш чакадаги табиий кумуш (Аr=107,868) 87% булса, чакадаги 109Ag изотопи неча фоиз булади? 144.   Таллийнинг  нисбий   атом   массаси   204,383   га  тенг.   Таллий  иккита   изотопдан таркиб   топган:  203Тl  ва  205Tl.   Табиий   таллий   таркибидаги   хар   кайси   изотопнинг   моляр улушини хисобланг. 145. Ер пустлогида энг кам тарклган элемент рений иккита изотопдан таркиб топган: 185Re ва187Re. Табиий ренийда огир изотопнинг моляр улуши енгил изотоп моляр улушидан 1,53 марта катта булса, ренийнинг нисбий атом массасини аникланг. 146. Табиий литий иккита изотопдан таркиб топган:  6Li  ва7Li. Огир изотоп моляр улуши 98,26% га тенг. 1 литр сувда канча масса литий эрий олади? Литийнинг нисбий атом массаси нечага тенг? 147. Табиий бром иккита изотопдан таркиб топган. Бромнинг  81Br  изотопи табиий бромда 47%. Агар бромнинг нисбий атом массаси 79,9 га тенг булса, яна кандай бром изотопи табиий бром таркибига киради? 148. Углероднинг иккита изотопи бор: 12С ва 13С. Углероднинг нисбий атом массаси 12,011 га тенг. 250С ва 1 атм. босимда 4 литр карбонат ангидрид курук музга айлантирилди. Хосил булган муз массасини ва ундаги 13С нинг масса улушини аникланг. 149. Агар кремний уч хил изотопдан:28Si(96%),29Si(4,7%)ва 30Si(3,0%) таркиб топган булса, 11,24 г кремний неча грамм оддий шиша хосил кила олади? 150. Табиий торий 230Th, 232Th ва яна бир изотопдан таркиб топгпн. Номаълум изотоп моляр улуши 2,85% га тенг. Торийнинг нисбий атом массаси 232,038 га тенг. Торий­230 ва номаълум изотопи масс­спектрдаги сигнал чуккилари нисбати 1:3 га тенг булса, номаълум изотопни аникланг.         МАСАЛАЛАРНИНГ ЖАВОБЛАРИ 1. 4α 2                                  24. 87Sr38; 206Pb82             52.  2.24Na11; 24Mg12                          25. Нейтрон                53.214Bi83(β:α)210Pb82 3. 46Ti22; 1n0                                    26. 182W74                       54. 5та  α ; 3та  214Bi83→210Pb83+α+β  ;2α β β­ 15 28Si14            41. 0,1г 4α 2                                   69. 1 4. 8Be4; 4He2                              27. 41n0                           55. 210Tl81 5. а)11B5; б)2D1;                          28. 212Pu94                      56. 214Po84      в) 4He2; г)13C6;                      29.  3; x=4; y=2              57. 206; 207; 208 6. а)16O8; б)24Mg12;                  30.  210; x=6; y=3          58. а,б,е в)30Si14; г)14N7; д)25Mg12;  31. 206; x=7; y=5           59. N’=N­1; A’=A­4   7. 16N7; 16O8                                    32. 6,02?1021; x=2; y=2  60. нейтрон 8. 239U92; 239Pu94                           33.  0,163 г                     61. β­ чикариш 9. 57Mn25                            34.1,2?104; 4,5?109й; 6,5?109 й     62. β+ парчаланиш 10. 4He2                                                35. 3,823 сут; 5,15 сут.      63. 0,58 л  11. U­238                           36.5,02?10­3сут;138сут;199сут.   64. 34 г 17O8 12. а)14N7; б)73Ge32;                  37. 4,6?103 с; 2,16?10­4 с 65. 4,06         в) 27Si14; г)1n0                        38.6,9?108; 8,35?10­6 й; 8,3?104 й    66. 6,72 см3; 211Х83 13. 1­β+; 2­4α 2;                  39. 9,8?10­4 г                     67.  0,056 мг; 210Х83       Х­Bi; Y­Tl; Z­Pb           40. 5387 йил                    68. 0,1344 см3 гелий 14. 23Na11; 27Si14;  15. 4He2                               42. 1,38?10­2 г                   70.  нейтрон   16. 7Li3                                43. 2,16?10­4                                 71. 4α 2 заррачалар 17. 13C6                                44. 0,342 г                       72. α заррача; 4; +2 18. плутоний                      45. 8,3?104                                      73. дейтерий 19. 239Pu94; 239Np93                        46. 29?106                                       74. β+ парчаланиш 20. 144Ba56                            47. 22 йил                        75. нейтрон 21. электрон                        48. 1,2?10­7                                    76. α ­заррача 22. 32S16; 222Rn86                              49. 13C6                                              77.  ­β заррача 23. 1)W;74;108;74               50. 40Са20; 87Sr38                         78.   электрон       2)Mo;42;56;42                51. 148Nd60                         79. протон 80.  81.  82. позитрон                          111. 250Fm100                   140. 81,53% 83. нейтрон                            112. 130I53                         141. 1:1,564 84. 3  ва 2 85. 0,12 млн. т                       114. 216Po84                       143. 38,15% 86. Pb ва Не гача; 2,5 атм.    115. 234Pa91                       144. 30,85%203Tl; 69,15%205Tl 87. 12,69 л                              116. 207Lu71                       145. 186,21 88. тахм. 6 млрд. йил            117. 234Pa91                        146. 385,56 г; 6,94  89. 28000 йил олдин             118. 222Ra88                        147. 79Br 90. 1 йилдан сунг                  119. 218Rn86                        148. 7,2 г; 0,44%  91. 32S16                                  120. 52V23                           149. 31,87 г Na2O?CaO?6SiO2 92. 27Al13                                 121. 127                             150. 234Th 93. 31P15                                   122. 223Fr87                                     94. 235U92                                 123. 5,5                                  95. 226Ra88                                124. 25Na11                                     96. 12C6                                    125. 211Bi83                                     97. 209Pb82                                126. 247Es99                                     98. 70Ga31                                 127. 261Db104                                     99. 54Mn25                                128. 16,09                                  100. 56Mn25                              129. 75%; 25% 101. 33S16                                 130. 76,5; 23,5 102. 54Mn25                              131. 55,91 β                            113. 91Zr40                        142. 2% α ­заррача α ­заррача                                                   109. 40Ar18                       138. 1,67 марта 110. 57Fe26                       139. 82% α 16 103. 4                                       132. 85 104. 52V23                                 133. 91,31; 207,24 105. 17O8                                   134. йук 106. 25Mg12                               135. 69,723 107. 7Li3                                                       136. 0,965 (96,5%) 108. 222Rn86                               137.  11,5                17

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ

РАДИОАКТИВЛИК ВА ЯДРО РЕАКЦИЯЛАРИ
Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.
30.04.2019