Разработка по физической культуре "Подвижные национальные игры" (1 класс)

Урочы темæ: Цырд хъæзтытæ æмæ ирон национ хъæзтытæ. Урочы нысан: 1. Сывæллæтæм гуырын кæнын цымыдисдзинад цырд хъæзтытæм  æмæ сæ универсалон курдиæттæ æргом кæнын. 2. Сабиты ахуыр кæнын уырыссаг æмæ ирон хъæзтытæ зоныныл. 3. Хъазгæйæ адæймагæн йæ нæниздзинад хъæддых кæй кæны,  уый сын бамбарын кæнын. Урочы кусæнгæрзтæ: æхситтгæнæн, портитæ, мел. Кусæн бынат: спортивон зал. I.             Цæттæгæнæн рæстæг. 1. Цыды æмæ згъорды хуызтæ. 2. Разминкæ. 3. Ерыстæ.   Урочы цыд. II.           ­Гъер рахизæрдæм разылдыстæм, на къухтæ астæутыл авæрдтам  æмæ нæхи сраст кодтам. Къахфындзтыл алæууыдыстæм æмæ хахмæ гæсгæ цæуæм.  Згъорды      æ   м   æ    цыды      хуызт    æ:   ­ цæуын къахфындзтыл æмæ зæвæттыл ­ згъорын ­ сабыр згъорын ­ цæуын æмæ нæ улæфт æрмынæг кæнын. Разминк    æ  æ   кк   æ    та      мах  Нырт   (объяснить правила игры)     ахъаздзыст    æ   м      дыуу  æ    хуызы     хъ   æ   зтыт  æ   й III.          Урочы ног æрмæг Ирон хъæзтытæ. Гаккуырис. Хъазджытæ дзы дзуццæджы бадынц. Зылды кæрæдзийæ 40­50 см  дарддзæф скъахынц гыццыл дзыхъхъытæ, кæнæ дзы сныв кæнынц  зылдтытæ. /Хъазджытæ дзы дзуццæджы  æрбадынц. Хъазт амонæг иу къахыл гæпп гæнгæйæ архайы, цæмæй хъазджытæй искæйы йæ  бынатæй ассона. Хъазæг нымад вæййы къуырдыл уæд, йæ иу къах  куы фæфалдæр вæййы æмæ йæ зæвæт хаххы æдде куы фæвæййы.  Хъазт дарддæр цæуы,  хъазджытæ куыд баныхас кæной, афтæ. Хъазты правилæтæ. 1. Хъазæгæн дæр ис рæстæгæй – рæстæгмæ къухтæй зæхмæ  андзæвæн. 2. Хъазтамонæг хъуамæ бадæджы къахæй ма цæва, фæлæ йæ  æрмæст рог схыст бакæна. 3. Бадджытæн кæрæдзийыл хæцыны бар нæй, сгæпп кæнын æмæ  хъазтамонæджырдæм зилæн дæр. 4. Куы баныхас кæнай, уæд хъазтамонæгæн бар ис цы къахыл  гæпп кæны, уый аивын. Куырмæрсытæ. Хъазстамонæгæн йæ цæстытæ бабæттынц. Стæй хъазджытæ  радгай сæ къухтæ радаргъгæнгæйæ æмдзæгъдгæнæгау кæнынц.  Уыимæ ма сусæгæй фæрсынц: «Чи дæн æз?» Хъазтамонæг  хъуамæ базона хъазджытæй йæ чи ныццавта, уый. Куы йæ базона,  уæд æй чи ныццавта, уый свæййы хъазтамонæг. Фæлæ  хъазтамонæг æртæ хаты фæд­фæдыл куы нæ базона, чи йыл  андзæвыд йæ армæй, уæд ног хъазтамонæджы равзарынц. Хъазт  дарддæр цæуы. Архайæн дзы ис уыцы иу рæстæг цалдæр къордæн иумæ. Хъазты правилæтæ. 1. Цалдæр хъазæджы уыцы иу рæстæг хъуамæ ма ндзæвой  хъазтамонæджы къухтæм. 2. Най йын дзурæн дæр. IV.          Ерыстæ. 1. Порти къухæй­къухмæ кæрæдзийы сæрты дæттын. 2. Къæхты æхсæнты порти къухæй­къухмæ дæттын. V. Урочы хатдзæг. ­ Зæгъут ма мын, сывæллæттæ, абон нæ урочы цы куыстам? ­ Хъазыдыстæм. ­ Цавæр хъæзтытæй хъазыдыстæм? ­Гаккуырис, Куырм æрсытæ. ­Кæцы хъазт дзы кæмæн йæ зæрдæмæ фæцыд? Цæмæн?  (дзуаппытæ) ­ Цавæр хъæзтытæй фæхъазут сымах та? (Сывæллæтты дзуæппытæ: дуртæй хъазт, хъултæй хъазт,  цуанонтæ æмæ бабызтæ, хъазтæ) ­ Æмæ уæдæ цæмæн хъæуынц хъæзтытæ? ­ Цæмæй не нæниздзинад фидар кæна. _Ацы хъæзтытæ ма нæ хъæуынц, цæмæй нæ фыдæлты хъæзтытæ зонæм æмæ сæ парахат кæнæм. Æмæ нæ архайын хъæуы ууыл,  цæмæй нæ фыдæлтæй баззайгæ хъуыддæгтæ ма рох кæнæм. ­Стыр бузныг. Хæрзбон.