Технологическая карта урока по географии Тема: Австралиянең рельефы һәм файдалы казылмалары.

ТЕМА:    Рельефы файдалы казылмалары.

Тема максаты: 1Австралиянең географик урыны, рельефы,файдалы казылмалары турында

күзаллау булдыру.

3.Материкны ачу тарихы белән таныштыру.

4. Карталар,өстәмә чыганаклар белән эшләү күнекмәләре булдыру, дәрескә

кызыксыну уяту.

Планлаштырылган нәтиҗә

Танып-белү

Регулятив

Коммуникатив

Австралия материгын атлас картасыннан күрсәтә  белергә тиеш.

Кирәкле мәгълүматны дәреслектән таба белергә тиеш.

Уку мәсьәләсен кабул итү

Үз фикереңне төгәл, аңлаешлы итеп өйтеп бирү.

Төп төшенчәләр:  

Пространство оештыру

Предметара:

Рус теле

Экология

Эш формасы:

катнаш

Ресурслар: дәреслек, ноутбук, экран, презентация, проектор

Дәрес барышы

I Эшкә кызыксыну тудыру

1. Дәрескә әзерлекне тикшерү.

2. Уңай психологик халәт булдыру.  

Она располагается под нами.

Там, очевидно, ходят вверх ногами,

Там наизнанку вывернутый год,

Там расцветают в октябре сады,

Там в октябре, а не в июле лето,

Там протекают реки без воды

(Они в пустыне протекают где-то)

Там в зарослях следы бескрылых птиц,

Там кошкам в пищу достаются змеи,

Рождаются зверята из яиц,

И там собаки лаять не умеют,

Деревья сами лезут из коры,

Там кролики страшнее, чем наводненье

Спасает юг от северной жары.

Сүз нинди материк турында бара.

II Белем һәм күнекмәләр булдыру

Австралия латинчадан тәрҗемә иткәндә каршы як,көньяк дигәнне аңлата.Ул башка материклардан бик күп ягы белән аерылып тора.Беренчедән,ул планетабызның мәйданы ягыннан иң кечкенә материгы.Аның мәйданы якынча 9 млн км2. Икенчедән,ул коры һәм кеше аз яши торган материк.Анда 20млн кеше яши.Аның төп халкын аборигеннар тәшкил итә.Өченчедән,монда башка материкларда очрамый торган үсемлекләр һәм хайваннар күп.(слайд3,4).Дүртенчедән,ул көньяк ярымшарда урнашкан.Шуңа күрә анда бездәгенең киресе:төньякка таба хәрәкәт иткәндә эссерәк, ә көньякка таба барганда салкынрак була.Җәй-декабрьдә башлана,ә кыш-июнь аенда.Материкта һәм Тасмания утравында бары бер генә дәүләт- Австралия союзы урнашкан.Башкаласы-Канберра шәһәре.Тагын бер үзенчәлеге-башка материклардан ерак урнашкан булуы.Шуңа күрә,ул башка материклардан соңрак ачылган.

Австралияне ачу турында укучыларның чыгышларын тыңлау. (слайд5-9)

Луис Ваэса Торрес

Абель Тасман

Джеймс Кук

III Белем һәм күнекмәләрне ныгыту

Атлас картасы белән эшләү.

1. Материкның экваторга,тропикка һәм нуль меридианга карата ничек урнашканлыгын билгеләргә;

2.Материкның иң чик нокталарын табарга, аларның координаталарын һәм материкның төньяктан көньякка һәм көнбатыштан көнчыгышка сузылуын градусларда һәм км да күрсәтергә;

3.Материк нинди климат поясларында урнашкан?;

4.Материкны нинди океаннар һәм диңгезләр юуын билгеләргә;

Материкның кырый нокталары:

төньякта — мыс Йорк, 10˚к.к,142˚кч.оз.

көньякта —мыс Саут-Ист- Пойнт, 39˚к.к.,147˚кч.оз.

көнбатышта —мыс Стип- Пойнт,26˚к.к., 114˚ кч.оз.

көнчыгышта — мыс Байрон 28˚к.к.,154˚кч.оз. 

Материкның сузылуы

Көнбатыштан көнчыгышка -

154˚-114˚=40˚

1˚=100 км

100×40=4000км

Төньяктан көньякка

39˚-10˚=29˚

1˚=111км

111×29=3219км

Климат поясларында урнашуы . Австралия 3 климат поясында урнашкан: субэкваториаль, тропик, субтропик. 

4. Материкны төньяктан һәм көнчыгыштан Тын океан диңгезләре: Арафур,Коралл,Тасман,Тимор диңгезләре, көньяктан һәм көнбатыштан Һинд океаны юа

IV Физкультминутка. Белемнәрне тикшерү

Дәреснең соңгы өлеше рельефы,файдалы казылмалары дип атала.

-Нәрсә ул рельеф?

-Аның нинди төрләре бар?

Австралиянең рельефы чагыштырмача гади.Күп өлешен тигезлекләр алып тора. Көнчыгышта Зур Сүбүләр сырт ята.Аларның түбәләре гөмбәзсыман формалы. Иң биек ноктасы Косцюшко тавы 2228м.Материкның көнбатыш өлеше калку.Монда яссытаулыклар һәм тәбәнәк таулар урнашкан.(карта буенча билгеләү).Австралия-хәрәкәттәге вулканнар һәм хәзерге заман бозлануы булмаган бердәнбер материк. Үсеш барышында материк күтәрелүләр,иңүләр һәм ярылулар кичергән. Сыгылу һәм ярылулар нәтиҗәсендә коры җирнең шактый зур өлеше Тын океан төбенә төшкән, Яңа Гвинея һәм Тасмания утраулары аерылган.(рельефы турында видео карау)

Файдалы казылмаларны картада билгеләү.

Австралиянең иң көнчыгыш ноктасы(Байрон)

2.Австралиядән төньякта урнашкан утрау(Новая Гвинея)

3.Австралиянең иң көньяк ноктасы(Саут-Ист-Пойнт)

4.Австралиянең иң көнбатыш ноктасы(Стип-Пойнт)

5.Австралия һәм Яңа Гвинея арасындагы бугаз(Торресов)

6.Австралия һәм Тасмания арасындагы бугаз(Бассов)

7.Австралиянең төньяк-көнчыгыш ярларын юучы диңгез(Коралловое)

8.Австралиянең иң төньяк ноктасы(Йорк)

9.Австралиядән көньякта урнашкан утрау(Тасмания)

V Йомгаклау

1. Дәрескә анализ.

-Бүгенге дәрестә нинди яңа төшенчәләр белән таныштык? Сезгә нәрсәләрне эшләү җиңел булды? Ә кайсылары авыр тоелды? Авырлыкларны җиңү өчен нәрсә эшләргә кирәк?

2. Өй эше:  §  укырга ,укыган буенча 5 сорау төзергә.

имя

Исследования

Исследовал северное побережье и открыл пролив, названный позже Торресов

Открыли новую землю и назвали ее Новая Голландия

Обошел Новую Голландию и открыл остров, названный позже Тасманией

Завершил открытие материка

1. положение материка по отношению к

Экватору

Нулевому меридиану

тропикам

Крайние точки

С-

Ю-

З-

В-

протяженность

С-Ю

З-В

2. материк омывают

Океаны

моря

3. положение относительно других объектов

4.береговая линия

Острова

полуострова

Заливы

проливы

Литосферные плиты

виды

названия

Полезные ископаемые

Горы

Равнины

плоскогорь

низменности

Климатический

.пояс

лето

зима

Температ.

осадки

Возд. масса

Температ.

осадки

Возд. Масса

виды

названия

особенности

Природная зона

растительность

Животный мир