ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЕ КАРТЫ

18.11.15   Білім беру саласы: Қатынас   Ұйымдастырылыған оқу іс­әрекетінің түрі: Тіл дамыту   Тақырыбы: Жаз, күз (сурет бойынша әңгіме құрастыру).   Мақсаты: а)Балаларды хабарлы сөйлемді қолдана отырып, сурет мазмұнына қарай әңгіме құрауға  үйрету.  ә)Балалардың  айтылған ойды тыңдауға және ұғынуға, әңгімеге араласып, сұрауға және сұраққа  жауап беруге деген білігін дамыту, саусақ маторикасын дамыту.   б) өз еліне деген сүйіспеншілігін арттыру, елін жерін сүюге тәрбиелеу.  Сөздік жұмыс: күз, жаз. Қолданылатын көрнекі құралдар: текшенің 6 жақ бетінде күз немесе жаз мезгілінің суреттері  болу керек. Жаз және күз мезгілінің суреттері, тіл дамыту дәптері.  Іс­әрекет кезеңдері Педагогтің іс­әрекеті Мотивациялық­  қозғаушылық Ұйымдастыр­ шылық­ ізденістік Ойын: «Ғажайып текше»  Мақсаты: күз және жаз мезгілдерінің  ерешеліктерін ажырата білу. Шарты: балалар шеңбер болып тұрады.  Текшенің 6 жағында күз және жаз мезгіліне  сәйкес суреттер жабыстырылады. Мысалы: сарғайған жапырақтар көрсе, ол –  күз мезгілі. Балалар шомылып жатқан сурет  түссе ол жаз мезгілі.  Сұрақ жауап:(орындарына отырады)  ­қазір жылдың қай мезгілі? ­күз айларын кім атап береді? ­күз мезгілінің ерекшеліктерін кім біледі? ­ал жауын қалай жауады? ­оның дыбысы қандай? ­судың дыбысы секілді тырс­тырс, тырс­ тырс етіп жауады екен.  «тырс­тырс» соңында қандай дыбыс естіп  тұрмыз? ­салқын жел қалай соғады? ­ал егерде жел күшейсе ше? «у» дыбысына жаттығу жасау. У­у­у­у­у­у­уылдырық. У­у­у­у­у­у­улы. ­балалар, ең бастысы күз мезгілінде  жапырақтар не істейді? ­Балалар жыл мезгілдері нешеге бөлінеді? ­осы жыл мезгілдерінің бір­бірінен  айырмашылығы бар ма? Әңгімелеу:  «жаз,күз» мезгілдері. (сурет бойынша)  мақсаты: әңгімелей білуге тәрбиелеу.  Шарты: сурет бойынша балалар әңгіме  құрастырады. Мысалы: мен мына суретте  «жаз» мезгілі жайында көріп тұрмын.  Әңгімеменің тақырыбы: жаз мезгілінің  Балалардың іс­әрекеті Балалр шеңбер болып тұрады.  Балалар текшені ортаға  айналдыра тастайды, қандай  сурет түссе, соған жылдам жаз  немесе күз мезгілі екендігін  айтады.  ­ қазір жылдың күз мезгілі ­күз айлары: қыркүйек, қазан,  қараша. күн салқындайды, жауын жиі  жауады, салқын жел соғады,  құстар жылы жаққа ұшады. ­Жауын себелеп жауады.  ­Тырс­тырс, тырс­тырс. «с» дыбысы.  ­у­у­у ­у­ууууууу ­Жапырақтар сарғаяды. ­жыл мезгілі төртке бөлінеді. Олар: жаз, күз, қыс, көктем. ­иә әрине. Балалар сурет боййынша  әңгімелеуге тырысады.қызықтары деп аталады.  Сергіту жаттығуы:  Түн болды, жел соқты, жел қатты соқты,  жаңбыр жауды, жаңбыр қатты жауды,  жаңбыр тоқтады, күн шықты, таң атты! Дидактикалық ойын:  «кім шапшаң?»  Мақсаты: балаларды жапырақтардың түсін  ажырату арқылы, жылдамдылыққа үйрету  және әсем безендіруге баулу.  Ойын шарты: тіл дамыту дәптерімен  орындалады. Дәптердегі № 11  тапсырмадағы ағаштарды жапырақтармен  безендірейік. Біреуін күз мезгіліндегі, ал  екіншісін жаз мезгіліндегі түске безендір.  «жайлау көркі» өлеңін оқу.  Табиғат әлемі, гүл толған әдемі.  Ұйқы ашар сағаттай бозторғай әуені.                                       (Б. Тәжімбетов)   ­бозторғай дегеніміз не? ­өлеңде бозторғай құсының ән салғаны  жайында, гүлдердің жайқалып, көп болып  өсуі айтылған? Бұл қай мезгіл? ­бұлбұл қайда әнімен оятатын тербетіп  теңселеді алып емен, жаңбыр жауды  желдетіп.  («күзде» өлеңі, Т. Молдағалиев.) ­балалар, бұлбұл­құстың аты. Қане  қайталаық.  «Ұ» дыбысына дұрыс айтуына жаттығу  орындау. Ұ­ұ­ұ­ ұл Ұл­ұл­ұл­Ұлпан Ұй­ұй­ұй­ұйқы Бұл­бұл­бұл­бұлбұл Бұ­бұ­бұ­бұзау «ұ» дыбысының ауыздан еш кедергісіз емін­ еркін шығатындығын, яғни оның дауысты  дыбыс екендігін айту.  ­табиғаты тамаша Отанымыз Қазақстанды  жақсы көресіндер ме? ­олай болса, Отанымыз Қазақстанға  арналған өлең жолдарын айтайық. Қазақстан – Менің Отаным өлеңін оқу.   Асыл өлкем ерекше,  Қазақстан мекенім!  Беп­белгілі емес пе?  Сенің ғажап екенін!                                                                    Д. Елайқызы ­«Отан – оттан да ыстық» деген мақал бар.  Балалар не себепті Отанды оттан да ыстық  дейміз? Өлең шумағының ырғағымен  қимыл­қозғалыс арқылы  орындау. Балалар дәптермен қызыға  жұмыс жасауға тырысады.  Тақпақты мұқият тыңдауға  тырысады.   ­бозторғай – құс.   ­жаз мезгілі жайында айтылған  ­күз мезгілі жайында айтылған.  Дыбыстарды дұрыс айтуға  тырысу. ­бұлбұл ­иә жақсы көреміз. Балалар педагогпен бірге  қайталайды. Мақалдды мағынасын қалай  түсінгендерін айтады.Рефлексиялы­ түзетушілік «ұ» дыбысын қайталатып айтқызады, осы  дыбысты қатыстырып мысалдар  келтірткізеді.       Күтілген нәтиже:       Біледі: күз мезгілімен жаз мезгілінің айырмашылықтарын ажыратуды;      Игереді: «ұ» мен «у» дыбыстарын дұрыс айтуды;      Меңгереді: суретке қарап әңгімелеуді біледі. Балалар дыбысты дұрыс айтуға  тырыады.