ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЕ КАРТЫ

Білім беру саласы: Таным. Әлеуметтік орта. Ұйымдастырылған оқу іс­әрекет түрі: Экология. Тақырыбы: Қанқыз және құмырсқа. Мақсаты: қанқыз және құмырсқамен таныстыру. Жәндіктердің тіршілігіне  қызығушылығын тудыру. Оларға қамқорлықпен қарап, қорғауға тәрбиелеу. Көрнекіліктер: Жәндіктердің суреті. Қажетті құрал­жабдықтар: әр балаға жететіндей ойыншық қаныз, ермексаз, грек  жаңғағының сырты, өсімдіктер мен жәндік, жануарлардың суреттері. Алдын ала жасалатын жұмыстар: жәндіктерді бақылау, өсімдіктер мен жәндік,  жануарлардың суреттерін жинақтау.  Әдіс­тәсілдері: сөздік, көрнекілік, ойын, практикалық. Оқу іс­әрекетінің кезеңдері  Мотивациялық­ қозғаушылық Ұйымдас­ тырушылық­ ізденістік Педагогтің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Шаттық шеңбері: Тәрбиеші музыка ойып,  балаларды шаттық шеңберіне шақырып, өлең жолдарын  айтқызады. ­Балалар, біз серуен кезінде  қандай жәндіктерге бақылау  жасадық? Бүгін біз тағы бір жәндікпен  танысамыз. Ол үшін сендер  қолдарыңды созып,  алақандарыңды тосып  тұрасыңдар. Ол жәндік  сендердің алақандарыңа өзі  қонады. ­Балалар, көздеріңді  ашыңдаршы, сендердің  алақандарыңа қандай жәндік  онды. Сендер бл жәндікті  көрген жерлерің бар ма,  қайдан көрдіңдер? ­Қанқызын бәрің де  білесіңдер, ал олардың  тіршілігі туралы көп  білмеулерің мүмкін. Сол  себепті мен сендерге бүгін  қанқызы туралы айтып  беремін.  Қанқыз – қызыл түсті,  үстінде жеті нүктесі бар  Алдымен кезіккен, Көп танысты көреміз. Бәріне де ізетпен, Иіліп сәлем береміз. ­Ара, шыбын, көбелек,  инелік, құмырсқа. Балалар көздерін  жұмып, қолдарын созып  тұрады, тәрбиеші  олардың қолына  кішкентай қанқыздың  қояды. Балалар көздерін ашқан  кезде қанқызын көріп,  таңғалады, қуанады, бір­ біріне көрсетіп,  қуныштарын бөліседі. ­Қанқыз. ­Гүлдің жапырағына  қонып отырғанын  көрдім. кішкентай жәндік. Ол  кішкентай болса да  ештеңеден қорықпайды.  Неліктен? ­Егер де оны қолыңа алып,  басып қалсаң. Олар сап­сары жағымсыз иісі бар уын  шығарады. Сол себепті оған  құстар тиіспейді. Тіпті  қызыл түсті нүктелі зат  көрсе болғаны олар  жоламауға тырысады. Міне, қанқыз осылайша  орғанады екен. Қорғанудың тағы бір түрі,  оларды ұстап алсаң, ол өлген сияқты болып қатып қалады  да, қауіп төнбегенін байқаған уақытта қайтадан өзінің  ісімен айналыса береді. ­Қанқыз немен қоректенеді? ­Олар алма битін, өрмекші,  кене т.б. ұсақ жәндіктерді  жейді. Демек, қанқызының  пайдасы үлкен екен. Себебі:  олар өсімдік зиянкестерін  жесе, өсімдіктерді  дәрілеудің қажеттігі  болмайды. Олар қандай  жерлерде қыстайды? Қанқыз алғашқы суық түскен күннен бастап таулы,  орманды жерлерге ұшып  кетеді де, тастардың,  ағаштардың т.б. қуыстарына  тығылып көктем шыққанша  жатады. Көктем шыққанда  өздерінің үйреншікті жеріне  ұшып келеді. Міне, біздің кішкентай  қанқыз деген досымыздың  тіршілігі осындай. ­Балалар, сендер ең күшті  қандай жануар деп  ойлайсыңдар? Балалар өздерінің  ойларын айтып бөліседі.   Олар өсімдіктерге зиянды   са   жәндіктерді жейді.   қабығының ­Ағаш астында, қуысында, жерге   түскен   жапырақ арасында қыстайды.    ­Піл күшті т.б. Балалар   жауап   беруге тырысады. ­Ең күшті жәндік –  құмырсқа. Себебі: ол өзінен  он есе үлкен затты көтере  алады. Сонымен бірге олар  құрылысты да шебер салады. Олар қураған өсімдік  сабақтары мен  жапырақтарының  қалдықтарынан илеу жасап,  тіршілік етеді. Әрбір илеуде  «жұмысшы» және  «жауынгер» құмырсқалар  болады. Құмырсқалардың  кейбір әрекеттері адамдарға  ұқсайды. Олар енді ғана  туылған құмырсқаларды  илеуден таза ауаға шығарып,  тәрбиешілері қадағалап  жүреді. Ал ауруға  шалдыққан құмырсқаларға  дәрігерлері қарайды. Олар  қажет болған жағдайда  ауруларды алшақтатып, тіпті операциялар жасауға  мүмкіндіктері бар. Мысалы,  мертіккен аяқтарын кесіп  тастау секілді. Ал  құмырсқалардың негізгі  қорегі басқа жәндіктер,  өсімдіктердің жапырақтары  мен тұқымдары, шырындары. Міне, балалар, құмырсқалар  да адам мен табиғатқа  осындай пайдасын тигізеді  екен.  Педагог балаларды екі  орталыққа бөледі. Бірінші орталықтағы  балаларға өздері жасаған  балабақшаның Қызыл  кітабына суреттерді  жапсыруды ұсынады. Екінші орталықтағы  балаларға балаларға табиғи    Бірінші   орталықтағы балалар   осы   уақытқа дейінгі бақылап танысқан жануарларымен   өсімдік,   жәндіктердің құстар, суретін қиып жапсырады. Екінші орталықтағы балалар   грек   жаңғағы мен ермексазды пайдаланып,   қанқызын құрастырады.         сәтін Сергіту орындайды. Балалар орталықтағы  орындарынауыстырып  отырады. Дәптерде берілген  тапсырманы орындайды. материалдардан Қанқыз құрастыруды  тапсырады. Сергіту сәті: Педагог балаларға  орталықтағы ауыстыруды  ұсынады. Дәптермен жұмыс. Дәптерде  берілген тапсырманы  түсіндіреді. Педагог балалардан бүгінгі  жиыннан алған әсерлерін,  көңіл күйлерін, немен  айналысқандарын, не  үйренгендерін сұрайды. Сабақтағы көңіл  күйлерін дәптердегі  таңбаларға белгілейді. Қойылған сұрақтарға  жауап беріп, ой бөліседі. Рефлексиялық­ түзетушілік Күтілетін нәтиже: Біледі: қанқыз және қмырсқаны танып, ажыратуды, олардың дене бөліктері туралы,  олардың жәндіктер тобына жататындығын, табиғат үшін маңыздылығын. Игереді: қанқыз және қмырсқаны таниды, ажыратады, жәндік екенін біледі, қанқыз  және құмырсқаның тіршілігі туралы түсініп айта алады. Меңгереді: қамқорлықпен қарайды, жәндіктерге жәбір көрсетпеу керектігін ұғынады.