ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЕ КАРТЫ

Білім беру саласы: Таным. Әлеуметтік орта. Ұйымдастырылған оқу іс­әрекет түрі: Экология. Тақырыбы: Шымшық. Мақсаты: сауысқан туралы ұғымын жалғастыра отырып, шымшықпен таныстыру. Шымшықтың  тіршілігі, басқа құстардан айырмашылығы туралы айта білуге үйрету. Құстарға қамқорлықпен  қарап, күтім жасауға тәрбиелеу. Көрнекіліктер:  сауысқан және шымшықтың суреттері, шымшықтың тіршілігі туралы түсірілген  бейнетаспа. Қажетті құрал­жабдықтар: жұмыс дәптері, жұмыртқа. Әдіс­тәсілдері: сөздік, көрнекілік, ойын, практикалық. Оқу іс­әрекетінің кезеңдері Мотивациялық­ қозғаушылық Ұйымдастырушылық­ Ізденістік Педагогтің іс­әрекеті Шаттық шеңбері: Шыр,шыр еткен торғайды, Қорғамасың болмайды. Кіп­кішкентай торғайлар, Ағаштарды қорғайды. Тәрбиеші балаларға сауысқанның суретін  көрсетіп, олардың дене бітімі, тіршілігі туралы  сұрақтар қояды.  Балалардың жауабын тыңдап болғаннан кейін  балаларды щымщықтың тіршілігі туралы  түсірілген бейнетаспаны көруге шақырылады.  Шымшықтың тіршілігі туралы қосымша ақпарат  береді. ­Шымшық дене мөлшері жағынан орташа және  ұсық болып келеді. Жасыл сарғыш түсті, оның  төбесінде бір шоқ қауырсын­«тақиясы»( айдары)  болады; қанат, құйрық қауырсындары қара,  оларға жол­жол болып сары қауырсындар  араласқан, бауыры ақ. Аналығы мен  баларандарының арқасы жасыл сұрғылт тартқан,  бауыры ақшыл. Қалай ойлайсыңдар, шымшық қай  жерлерде тіршілік етеді? Шыршалы және аралас ормандарды мекендеп, су  айдындарына жақын жүреді, қайыңды,  қандыағашты тоғайларда қоректенеді. Олар  адамдар мекендейтін жерге жылдың қай  мезгілінде келеді? ­Шымшықтардың күндіз және түнде қандай  әрекеттерін байқадыңдар ? ­Ұялары қандай жерлерде болады? Ұялары болмаған жағдайда кез­келген ағаштар  мен бұталарды, жарлардың қуыстарына тығылады. ­Шымшықтар қандай дыбыс шығарады?  ­Шымшықтар немен қоректенеді?  ­Шымшық тамағын несі арқылы жейді? ­Шымшықтың тұмсығы қандай? Баланыңіс­әрекеті Балалар өлең жолдарын  қайталап айтады. Балалар тәжірибелеріне  сүйеніп жауап береді. Балалар бейнетаспадан  шымшықтың әрекеті мен  тіршілігін мұқият қарап,  бақылайды. Шымшықтың  дене бөліктері мен түсі  туралы айтып береді.  Сауысқанға ұқсайтын  жақтары мен  айырмашылығын бөліп  айтып береді.  ­Орманда тіршілік етеді. ­Күн суытқан кезде.  ­Алғашқы қар жауған  кезде. Қыстыгүні.  ­Күндіз тамақтарын тауып  жейді, қараңғы түсе  бастағанда ұяларына  кетеді.  ­Ағаштың басында,  қуысында.  ­«Дю­дю. Рюм­рюм»,­ деп  дыбыстайды. ­Жидектерді жейді. Кәне, тағы да бейнетаспаға назар аударайықшы,  шымшық не істеп жатыр? Дұрыс айтасыңдар, шымшық шетеннің (рябина)  жемісін жейді, сол кезде тұмсығына шеттеннің  тұқымы жабысып қалады. Ал тұмсығын тазалаған  кезде тұқымдар жерге түсіп қалады. Енді сол  жерге жеміс ағашы өсіп шығады. Бұл­шымшықтың адамға әкелетін пайдасының бірі. Тағы да қандай  пайдасы бар деп ойлайсыңдар? ­Дұрыс айтасыңдар күн көтеріліп, сәулесін шаша  бастағанда, яғни қаңтар, ақпан айларында ән  салып, әдемі әнімен қысты одан сайын  көріктендіріп, адамдарды қызықтырады. Ол  көктемнің жақындағанын білдіреді. Көктем  жақындаған сайын олардың дауысы да қаттырақ  шығып, әндері жиі естіле бастайды. Ал көктем  айы келгенде олар не істейді? «Қалай дыбыстайды?» ойыны. Дәптермен  жұмыс. Дәптерде берілген тапсырманы  түсіндіреді. Педагог балалардан бүгінгі жиыннан алған  әсерлерін, көңіл күйлерін, немен  айналысқандарын, не үйренгендерін сұрайды. ­Тұмсығы арқылы. ­Жуан.  Балалар жауап беруге  тырысады. ­Дәндерді жеді де, ағашқа  қонып тұмсығын сүртіп,  тазалады. ­Олар ән салып,  адамдарды қуантады. ­Орманға ұшып кетеді де  жұмыртқа салады, одан  балапан пайда болады.  Құстардың дауыстарын  тыңдайды, олардың қай  құс екенін анықтап  айтады.  Дәптерде берілген  тапсырманы орындайды. Сабақтағы көңіл күйлерін  дәптердегі таңбаларға  белгілейді. Қойылған сұрақтарға  жауап беріп, пікірлерімен  бөліседі. Рефлексиялық­ түзетушілік Күтілетін нәтиже: Біледі: шымшықтың немен қоректенетіні, қалай қозғалатыны, қалай дыбыс шығаратыны туралы. Игереді: шымшықты танып, ажырата алады, сипаттап айтады, тіршіліні, қорегі, адамға, табиғатқа  келтіретін пайдасы туралы. Меңгереді:  шымшықтың қыстап қалатын құс екендігі тйралы білімді игереді, аязды күндері  шымшыққа адамның қамқорлығы керектігі туралы ұғымды игереді, қамқор болады.