ТЕХНОЛОГИЧЕСКИЕ КАРТЫ

Ұйымдастырылған оқу әрекетінің технологиялық картасы Білім беру саласы: Таным. Әлеуметтік орта.  Ұйымдастырылған оқу іс­әрекетінің түрі: Экология. Тақырыбы: Шырша және балқарағай. Мақсаты:  қылқанжапырақты   өсімдік   шырша   туралы   түсінігін   бекіту. Балқарағаймен   таныстыра   отырып,   оның   шыршадан   және   басқа   ағаштардан айырмашылығын   байқап,   сипаттап   бере   білуге   үйрету.   Қазақстанның   табиғи байлығын     сақтау   үшін   адамдардың   мінез­құлық   ерекжелерін   түсінуге   үйрету. Табиғатқа қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу. Көрнекілктер:  Қысықы   орман   табиғаты   бейнеленген   көлімді   сурет,  ағаштар мен қылқанжапырақты өсімдік шыршаның және балқарағайдың суреттері. Қажетті   құрал­жабжықтар:  жұмыс   дәптері,   шырша   мен   балқарағайдың суреттері. Алдын   ала   жасалатын   жұмыстар:  қысқы   табиғатты,   қарды   бақылау, балқарағайдың, шыршаның бүрлерін жинау. Әдіс­тәсілдері: сөздік, көрнекілік, практикалық. Оқу іс­әрекетінің кезеңдері Мотивациялық­ қозғаушылық Ұйымдастырушылық ізденістік Педагогтің іс­әрекеті Балалардың іс­әрекеті Шаттық шеңбері: Балаларды   шеңбер   бойына тұрғызып,   табиғаттың   өсіп­ өркендеуі үшін жылы лебіздер мен тілектер айтуды ұсынады. Тәрбиеші   балаларға   қыс   мезгілі, онда   болатын   өзгерістер,   ересек адамдардың еңбегі мен балалардың әрекеті,   ойыны,   ауа­райы   т.б. туралы сұрақтар қояды. Миға шабуыл: Тәрбиеші   балаларға   қысқы   орман табиғаты   бейнеленген   суретті көрсетіп   өздеріне   таныс   қандай ағаштарды   көріп   тұрғындарын сұрайды. ­Неліктен олай ойласыңдар? ­Мынау­ шырша суретін көрсету. Енді   осы   шырша   туралы   есімізге түсірейік. Шыршаның түсі қандай? ­Шыршаны   қай   жерлерден   көп кездестіруге болады? Тағы   қай   жерлерден   кездестіруге   табиғатқа   ықыластарын Балалар деген білдіреді.     өздерінің Балалар ала алдын бақылағандарын:   қар жамалған   ағаштарды, ұлпасының қар қардың өзгешелігі,   үстіне сурет   салғандарын есеке түсере   отырып   жауап береді. Балалар орман ағаштарының   барлығы бірдей болып тұрғандығын айтады. ­Өйткені бұтақтарына жабысып тұр. ­Жасыл. ­Тауда, ормандарда.   ағаштардың қар ақпарат қараңдар, бүрлеріне болады? Шыршаны   адамдар   не   үшін пайдаланады? ­Шырша   мен   балқарағайдың қандай ұқсастықтары бар? ­Айырмашылығы қандай? ­Дұрыс   айтасың­Айырмашылығы қандай? ­Дұрыс   айтасыңдар,   шыршаның инелері қысқа әрі жиі орналасады ал   балқарағайдың   инесі   ұзын болғанымен   сирек   болып   келеді, бұл   инелерін   қылқан   деп   атауға болады. ­Енді     айырмашылығы бар ма? Тәрбиеші   балалардың   жауаптарын толықтырып,   балқарағай   туралы толық береді. Балқарағайдың да басқа өсімдіктер сияқты   тамыры,   діңі,   бұтақтары, жапырақтары болады. Жапырақтары қылқан деп аталады. Сол оны қылқанжапырақты   деп   атайды. Шыршаға басқа қылқанжапырақтыларға қарағандағы   ерекшелігі,   олар   қыс мезгілінде қылқанын түсіреді. Қылқандары жұмсақ, нәзік болады. Балқарағай     көктемде, қылқаны   шыққан   кезде   гүлдейді. Гүлі   деп   қызыл,   сары   түсті бүрлерін   айтады.   Балқарағай суыққа   төзімді.   Балқарағай   мен шырша   ауаны   тазартады   және олардың қылқандары   мен бүрлерінен   дәрілер   жасайды. Оларды   адамдар   құрылыста   көп пайдаланады. Бірақ   оларды   бей­берекет   кесуге болмайды.   оның өсіпжетілуіне жағдай жасау керек. Тәжірибе   жасау:   Балалардың алдына шырша мен балқарағайдың кептірілген   қылқандары   беріледі.   Керісінше себепті және ерте     де               жиектерінен,   мен үйдің ­Жол балабақшалар мектептерде, аулаларынан. аспан, ­Музыкалық қағаздар   жасайды. Жаңа   жыл   ағашы ретінде пайдаланады.     Балалар   жаңа   өсімдік түріне таңырқай қарайды. Педагогтің   жанына барып,   екі   өсімдікті салыстырады. Екуінің де инелері  бар және түстері де жасыл, әрі биік. Шыршаның   инелері қысқа,   балқарағайдың инесі ұзын. бүрі ­Шыршаның ұзынша сопақ, балқарағайдың   бүрі сопақша   болғанымен, басы   домалақтанған қысқа. Балалар айтқанын тыңдайды.   педагогтің мұқият           мәселені Балалар тырысады. шешуге Қылқандарды   матаның арасына   салып   басы резеңке балғамен ұрып, Бастапқы үгітеді.   қалыптағы   иіспен салыстырады. (инелері кіріп кетпес үшін резеңке балға береді).Балалардан   қайткенде  Иістерін   шығаруға   болатындығын ойлануларын сұрайды. ­Қайткенде иісі жақсы шығады. ­Қылқандарының   бстапқы   қалпы қандай еді? ­Енді не пайда болады? Педагог   балалардан   жасаған ұнтақтарын   екі   ыдысқа   салғызып, біреуіне суық, екіншісіне ыстық су құяды да бетін жауып қояды. Біраз уақыттан   кейін     (ыстық   су суыңқырған кезде) бірінші суық су құйылған,   ыстық   су құйылған ыдыстың қақпағын ашып, балалардан қайсының иісінің қатты шығып тұрғанын сұрайды. Соңынан   қайнаған   су   құйылған сұықты   сүзгіден   өткізіп,   шыны құмырға құяды. ­Міне,   балалар,   біз   өзіміз   де   дәрі жасай   алады   екенбіз,   бұны   тұнба деп   атайды.   Бұл   тұнбаны   суық тиенде   денеге   жағуға,   ауызды шайқауғам   және   моншаға пайдалануға болады екен. Сергіту сәті. Дәптермен   жұмыс. берілген тапсырманы түсіндіреді.   Дәптерде   екінші Рефлексиялық­ түзетушілік Педагог   балалардан   бүгінгі жиыннан   алған   әсерлерін,   көңіл күйлерін, немен айналысқандарын, не үйренгендерін сұрайды. ­Үгіткенде. ­Ине тәрізді болатын. ­үгінді, ұнтақ пайда  болды. Балалар ыстық су құй­ ылған ұнтақтың иісі­ нің қатты шығып тұр­ ғандығын айтып, себебің түсіндіруге ты­ рысады.     отырып, Сергіту сәтінің сөзін  Қайталай қимылдар жасайды. Балалар дәптерде берілген   тапсырманы орындайды.     Сабақтағы көңіл күйлерін   дәптердегі таңбаларға белгілейді. Қойылған   сұрақтарға жауап беріп, пікірлерімен бөліседі.     Күтілетін нәтиже: Біледі:  балқарағайдың   қылқанжапырақты өсімдік екендігін, оның жануарлар мен адамдар үшін пайдасын, олардың көбінесе орманда өсетіндігін. Игереді: балқарағайдың басқа ағаштардан айырмашылығын байқап, сипаттауды, олардың   басқа   өсімдіктер   сияқты   тамыры,   діңі,   бұтақтары,   жапырақтары болатындығын,   жапырағының   қалқан   деп   аталатындығын,   қылқанжапырақты өсімдіктердің тұрмыстағы, медицинадағы пайдасын, табиғатқа қамқорлықпен қарау керектігін. Менгереді:  тәжірибе   жасау,   тапсырманы   орындау   барысында   құралдарды пайдалануды.