TOK KU’SHI HA’M WONI’ WO’LSHEW

No’kis rayoni’ XBMXMThSHBne qarasli’

№ - 22- sanli' uluwma worta bilim beriw mektebinin'

Fizika pa'ni mug'allimi

Ag’i’lash   Saylauovti’n’

TOK KU’SHI HA’M WONI’ WO’LSHEW

atli’ temasi’ boyi’nsha

sabaqli’q is jobasi’

2015-2016 ji’l

No’kis Rayoni’                                                                                                         22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

№ 13-TEMA    TOK KU’SHI HA’M WONI’ WO’LSHEW

Sabaqti’n’ maqseti

a)Bilimlendiriw maqseti

Woqi’wshi’larg’a Tok ku’shi ha’m woni’ wo’lshew haqqi’nda  ken’nen tusinik berip,bul temani’n’  bsaqa temalardan wo’zgesheligin bildiriw.

b) Tarbiyali’q maqseti.

Woqi’wshi’larg’a temadan kelip shi’qqan halda wo’mirde jaqsi’ menen jamanni’n’ birdey juriwin biraq jaqsi’li’qti’n’ jen’ip shi’g’i’wi’n tusindirip, woqi’wshi’lardi’ jaqsi’li’q ruwxi’nda ta’rbiyalaw.

c)Rawajlandi’ri’w maqseti

Woqi’wshi’lardi’n’ pa’nge degen qi’zi’g’i’wshi’li’g’i’n artti’ri’w na’tiyjesinde wolardi’n’woqi’w ham jazi’w ko’nlikpelerin artti’ri’p bari’w

Sabaqti’ qurallandi’ri’w

Sabaqli’q kitap,tarqatpa materiallar, ha’m ko’rgizbeli qurallar.

Sabaqta paydalani’lg’an metodlar: «Blits» interaktiv metodi’ «Skarabey» interaktiv metodi’

Sabaq jobasi’

Sabaqti’n bari’si’

Sholkemlestiriw

Klassqa kirip woqi’wshi’lardi’n’tazali’g’i’na,klass tazali’g’ina itibar qarati’w.Woqi’wshi’lardi’n’ woqi’w qurallari’n ko’zden keshirip  na’wbettegi sabaqqa tayarli’g’i’n tekseriw

Uyge tapsi’rma soraw

Elektr kernewi ha’m woni’ wo’lshew temasi’n soraw

Tema

Tok ku’shi haqqi’nda tu’sinik:

Elektr shi’nji’ri’nan wo’tiwshi tokti’ xarakterlew (sipatlaw) ushi’n arnawli’ fizikali’q shama tok ku’shi keltirilgen.

Wo’tkizgishtin’ kese-kesiminen waqi’t birliginde wo’tiwshi elektr zaryadi’ni’n’ mug’dari’ tok ku’shi dep ataladi’ ha’m I ha’ribi menen belgilenedi.

Yeger wo’tkizgishtin’ kese-kesiminen t waqi’t ishinde zaryad wo’tken bolsa, I tok ku’shi to’mendegi formula menen ani’qlanadi’.

Tok ku’shinin’ birligi yetip fransuz fizigi Andre Mari Amper hu’rmetine amper (1 A) qabi’l yetilgen. Wo’tkizgishtin’ kese-kesiminen 1 sekundta 1 C zaryad wo’tse, tok ku’shi 1 A boladi’.

Ayi’ri’m elektr a’sbaplari’na sari’planatug’I’n tok ku’shi.  (2-keste)

A’melde amoerden ti’sqari’ miliamper (1mA) ha’m mikroamper (1A) de qollani’ladi’. Bunda 1 A=1000 mA=1000000 A, 1mA=1000A

Tok ku’shin wo’lshew:

Mektep fizika kabinetinde paydalani’latug’i’n ampermetrlerden biri 52-suwrette ko’rsetilgen.Ampermetr shkalasi’na «A» ha’ribi jazi’li’p qoyi’ladi’.Elektr shi’nji’ri’ sxemasi’nda ampermetr «A» menen belgilenedi.Ha’zirgi ku’nde mektep fizika kabinetinde basqa zamanago’y ampermetrlered qollani’ladi’.

No’kis Rayoni’                                                                                                         22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

No’kis Rayoni’                                                                                                         22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

Ampermetr elektr shi’nji’ri’ndag’i’ tok ku’shi wo’lshenetug’i’n tuti’ni’wshi’ menen izbe-iz jalg’anadi’.

Ampermetrdi shi’nji’rg’a jalg’awda «+» belgisi qoyi’lg’an polyusi tok derginin’ won’ polyusinen kelip ati’rg’an wo’tkizgishke jalg’anadi’ (53-suwret). Ampermetrdi izbe-iz jalg’ang’an birnehse wo’tkizgishten ibarat shi’nji’rdi’n’ qalegen jerine jalg’aw mu’mkin. Sebebi bunday shi’nji’rdi’n’ ha’mme bo’leklerinde tok ku’shi birdey boladi’.ampermetr tuti’ni’wshi’ aldi’na jag’ansa da, keynine jalg’ansa da, woni’n’ ko’rsetiwi birdey boladi’.

Sabaqti’ bekkemlew

Bekkemlew ushi’n «Debat», «klaster» interaktiv metodi’ usi’ni’s yetiledi. Tema boyi’nsha woqi’wshi’larg’a  qayta sorawlar berip ha’m qosi’msha tapsi’rma tu’rinde ha’r toparg’a krosvordlar tarqati’ladi’.tapsi’rma wori’nlani’p bolg’annan son’ bosli’qlardi’ toli’qti’ri’w maqsetinde,bilimlerin bekkemlep bari’w ushi’n yadtan formulalar jazadi’.

1.Tok ku’shi dep nege ayti’ladi’ ha’m qalay belgilenedi?

2.Tok ku’shi formulasi’ qalay an’lati’ladi’? Bul formula tok ku’shi belgilengen waqi’t ishinde wo’tkizgishten wo’tiwshi zaryad mug’dari’ berilgen bolsa, usi’ waqi’t qalay tabi’ladi’? Tok ku’shi ha’m wo’tkizgishtin’ kese kesiminen zaryadlardi’n’ wo’tiw waqi’ti’ berilse, usi’ waqi’t ishinen wo’tkizgishten qansha zaryad wo’tiwi qalay tabi’ladi’? 

3.Tok ku’shin wo’lshew ushi’n qanday birlikler qabi’l yetilgen?

4.Tok ku’shi qanday a’sbap ja’rdeminde wo’lshenedi?

5.Ampermetr elektr shi’nji’ri’na qalay jalg’anadi’?

Uy tapsi’rma tapsi’ri’w

Tok ku’shi ha’m woni’ wo’lshew.’temasi’n woqi’p keliw

Sabaqti’ juwmaqlaw

Uy jumi’si’n qayta yadi’na sali’p wotip,bugingi sabaqqa belsene qatnasqan woqi’wshi’larg’a tiyisli bahalari’n qoyg’an halda bugingi sabag’i’ma juwmaq jasayman

No’kis Rayoni’                                                                                                         22-mektep  Saylauov Ag’i’lash