Викторина по якутской литературе

Саха суругун-бичигин кунугэр аналлаах викторина.

1. Сахалыы суруллубут бастакы айымньы? (А.Я.Уваровскай «Ахтыылар»).

2. Пекарскай тылдьытын бастакы тахсыыта? (1899 с).

3. Истиил керуннэрэ. (Кэпсэтии, уус-уран, наука, дьыала, публицистика).

4. Текст тииптэрэ? (Сэьэргээьин, ойуулааьын, тойоннооьун).

5. «Уор5а» диэн тыл антонима? (Оро5о).

6. Сахалартан   бастакы  ученай   степенин   кемускээбит   тыл уерэхтээ5э? (П.А.Ойуунускай).

7. Этиини, тыл ситимин уерэтэр грамматика салаата? (Синтаксис).

8. Туохтуур туьаайыылара? (Терут, дьапайар, атынтан, бэйэни, холбуу).

9. «Эргимтэ5э» диэн тыл оло5о? (Эргий).

10. Тыл баайа. (Лексика).

11. Тыл суолтатын уерэтэр салаа. (Семасиология).

7. Биирдик этиллэр тус-туЬунан тыллар? (Омонимнар).

8. Сахалыы алфавит бастакы тахсыыта? (1819 е., свящ. Георгий Попов).

9. Бастакы букубаар аата, тахсыбыт сыла, автора? («Сурук-бичик», 1917 с., С.А.Новгородов).

10. Тылы таба суруйуу уерэ5ин терминэ? (Орфография).

11. Бутэй дордооннор тустарынан уерэх? (Консонантизм).

12. Дордооннор тустарынан уерэх. (Фонетика).

13. Сахалыы грамматика салаалара? (Морфология, синтаксис).

14. «Саха тыла уруйэ уутун курдук сэргэх, сир симэдин курдук сиэдэрэй». (А.Аччыгыйа).

15. Лексиканы уерэтэр тыл уерэ5ин салаата? (Лексикология).

16. Суолталарынан биир эбэтэр маарьшнаьар тыллар? (Синонимнар).

18. Утарыта суолталаах тыллар? (Антонимнар).

19. Тардыы тыллар ахсааннара? (Б/б, б/элб., элб./б, элб/элб).

20. Сахалыы алфавит хас буквалаа5ый? (40).

21. Тылы таба санарыы уерэ5ин терминэ? (Орфоэпия).

22. Что такое криптограмма? (Кулуус кеметунэн арыллар таайбаран).

23. Саха литературатын теруттээбит суруйааччы (аата, айымньыта, сыла). (А.Е.Кулаковскай-Ексекулээх Елексей «Байанай алгыьа» 1900с.)

24. Н.Д.Неустроев бастакы айымньыта. («Дикая жизнь». 1915с.)

25. А.И.Софронов бастакы псевдонима. (Аттат Нуорупос)

26. Ханнык персонаж мэтириэтэй: «Кини уца иэдэьэ биилээ5инэн туора быьа сотуллубут этэ гынан баран, тохтубут хаана хатан, билигин сиикэй эт ырбайа сылдьара». (Далан «Тулаайах о5о», Ерегечей)

27. Улуу Пушкин «Евгений Онегин» аатырбыт поэматын ким сахалыы сацардыбытай? (Дьуон Дьацылы)

28. Биир предмет бэлиэтин атын предмеккэ тугунан эмэ майгыннатан кеьеруу. (Метафора)

29. Ханнык айымньыга кыра ыт о5ото саьаацца кыбыллан тоцон елеруй? (Суорун Омоллоон «Ачаа»)

30. Саха народнай поэта Иван Гоголев Кындыл диэн аата кими кытта ситимнээ5ий? (Хос эьэтэ)

31. Саха бастакы суруйааччы дьахтара.(Анна Денисовна Неустроева)

32. Ес хоьоонун ситэр: «Ейдеех утуену сатыыр, …………………» («Ейдеех утуену сатыыр, акаары алдьархайы сатыыр»)

33. Дьиэ кэргэннэ тапталы уескэтэр куус. (Иэйиэхсит, Дьеьегей, Айыыьыт).

34. Бэйэни эрчийии, салайыы уерэ5э. (Валеология, аутотренинг, психология).

35. Айыы сирдээди кулугэ, ки1ги харадар кестубэт айылда дьик-ти улахан куупэ. (Абааьы, Айыы, иччи).

36. Эбээн литературатыгар бастакы романы айбыт суруйааччы. (П.А.Ламутскай).

37. П.А.Ойуунускай аатынан Саха драматическай театра теруттэммит сыла. (1917 с, 1921 с, 1925 с).

38. Сахаларга эт тас сыатын кээмэйэ. (Тутум, илии, харыс).

39. Тыл иччитин аата? (Ытык Чыыбыстаан).

40.  А.П.Окладников диэн кимий? (Этнограф).

50. Тыл ис кууьун туьанан айыл5аны, дьону утары туттуллар тыл. (Алгыс, кырыыс, анда5ар).

51.Юкагир омук ус убай-быраат Куриловтартан биллэр художник, о5о суруйааччыта. (Семен Курилов, Николай Курилов, Гаврил Курилов).

52. Дьокуускай куорат теруттэмит сылаа. (1628, 1632, 1676).

53. Киьи ологун ус бэлиэ тугэнигэр туттуллар музыкальнай ритуальнай тэрил. (Дунур, купсуур, табык).    '

54. Саха сирин театр искусствотын Аан дойду таьымыгар таьаарбыт режиссер. (В.А.Местников, А.С.Борисов, Д.Ф.Борисов).

55. Норуот угэстэрин булгуччулаахтык тутуьуу. (Айыы уерэдэ, сиэр-майгы, сиэр-туом).

56. Сахалартан бастакы профессиональнай балериналар (Н.Христофорова, Е.Степанова, К.Посельская).

57. Саха бастын мааны ураьата. (Далла, мокол, ходоой).

58. Саха музыката сайдарыгар уьулуччу утуолээх саха бастакы композитордарыттан биирдэстэрэ. (А.Скрябин, Ф.Корнилов, М.Жирков).

59. Тулалыыр эйгэни кытта дьуерэлэьии уерэ5э, чел буолууну уерэтии. (Экология, кут-сур, удьуордааьын),

60. «Дьулуруйар Ньургун Боотур» олонхону толорон пластинка5а уьултарбыт дьон. (С.Зверев, А.Федоров, Г.Колесов).

61. Бастакы этнографическай хайысхалаах саха уус-уран киинэтэ. (Сэттээх сир, Мааппа, Орто дойду).

62. Саха опернай ырыаьыттарыттан бастакы аан дойдутаакы конкурс лауреата. (А.Адамова, А.Ильина, Н.Чигирева).

63. Г. Башарин диэн кимий? (Истор. наука доктора).

64. Таксидермия диэн тугуй? (Чуучаланы оноруу).

65.  «Мин сахабын

         Мин ырыам сахалыы сатарыыр...». (С.Данилов «Нууччалыы мин билиим» хоьоон).

67. Кэриэьим — кэннибэр хааларым: Кэхтибэт кэрэкэ тылларым». (П.Ойуунускай).

68. Кэриэс-хомуруос тылларын 

       Ирдээн-тордоон тураммыт

       Caнapaн, санардан иЬиэгин. (А.Софронов «Саргылардаах сахабыт»).

69.  «Тереебут терут тыл

       Серуун суегэй курдук ...». (Кундэ «Тереебут тыл»).

70.  «Елбут киьи буор тугэ5эр сытарын курдук...». («А.Софронов «Тереебут дойду»).

71.  А.Е.Кулаковскай таптал аата? (Теттей).

72. В.Никифоров хас псевдонимнаа5ый? (3 — Кулумнуур, Васин, Хахайдаах Хабырылла).

73.  П.А.Ойуунускай аатынан Саха драматическай театрыгар ханньгк спектаклы туруоран А.С.Борисов ССРС гос.премиятын ылбытай? («Улуу Куданса», «Yc caxa теруегэр», «Хаарыан Хампа куех кытылым»).

74. Саха сиригэр урдук уврэх кыпата xahaH арыдлыбытай? (1929, 1934, 1952).

75. Сибиир норуоттарын ойууннаапьшьш чинчийбит упулуччу утувлээх саха ученайа. (Н.А.Алексеев, Т.М.Михайлов, Л.П.Потапов).

76. Саха сирин аан бастакы «Кыргыс етехтер», «Кыра дьиэлэр» археологическай культураларын арыйбыт у1тулуччулааах ученайа. (АЛ.Окладников,         А.М.Гоголев, Ю.А.Мочанов).

77. КиЬи буруйу-айыыны онордодуна, кэскилин быЬаарир куус. (Сэт, кэп, дьай).

78. Саха муосчуттарыттан бастакы Россия народнай художнига. (Ф.Н.Марков, Т.В.Аммосов, С.И.Петров)