WO'LSHEWLI WO'ZGERMELI QOZG'ALI'STI'N' TEZLIGI,

Nókis rayonı XBBne qaraslı

№  22- sanlı ulıwma orta bilim beriw

mektebiniń

Fizika páni muģallimi

Aģılash   Saylauovtıń

TEŃ ÓLSHEWLI ÓZGERMELI QOZǴALÍSTÍŃ TEZLIGI

 atlı teması boyınsha

sabaqlıq is jobası

2015-2016 jıl

Sabaqtıń  teması:  №8-TEMA   TEŃ ÓLSHEWLI ÓZGERMELI QOZģALÍSTÍŃ TEZLIGI

Sabaqtıń  maqseti:

Bilim  beriwshilik  maqset: Oqıwshılarg̀a taza temanı Kommunikativ kompetenciya boyınsha jaqsı ózlestiriwi, nátiyjeli paydalana alıwı, bilim kónlikpe uqıplılıģın arttırıw. TK-1, óz pikirin logikalıq oylaw qábiletin jetkerip bere alıw, TK-2, Maģlıwmatlardı statistikalıq maģlıwmatlar kórinisleriniń bir túrden ekinshi túrge jetkerip bere alıw, PK-1, Úyrenilgen fizikalıq túsiniklerdi qabıl ete alıw, temaģa tiyisli sorawlarģa mısallar keltire biliw.

Tárbiyalıq  maqset: Sabaq proсesınde oqıwshılarda qálıplestıretug̀ın  ádep-ıkramlıq sıpatlar   tıykarında  belgılenedı. Ulıwma mádeniya kompetenciya boyınsha Watanģa sadıq insanlarģa mehir – múriwbetli, milliy qádiriyatlarģa isenimli baylanısta bolıwı. TK-4, átiraptaģılar menen óz-ara baylanıs waqıtında ádep ikramlılıq qaģıydalarına boysınıw hám toparda islesiw,

Rawajlandırıwshılıq  maqset: Sabaq nátıyjesınde oqıwshılarda sabaq dawamında alg̀an bılım kónlikpe  hám  ádep - ıkramlılıq  pazıyletlerın, logikalıq qaábiletlerin rawajlandırıw tıykarında belgılenedı. Shaxs sıpatında ózin - ózi rawajlandırıw kompetenciyası boyınsha  oqıp úyrengenlerin turmıs tájiriybesinen paydalanģan jaģdayda kúndelikli turmısta ushırasatuģın mashqalalardı sheshiwde qollana biliw. PK-2,  Úyrenilgen fizikalıq túsinikler, faktler, teoriyalar hám nızamlıqlardı kúndelikli turmısta qollana biliw,                                                                                                

Sabaq tipi;  Jańa bilim  beriw.                                                             

Sabaq  túri;  Aralas                                                                                     

Sabaqta  paydalanılatuģın metodlar; «Kishi  lekciya», «Birge  islesiw», «Kishi  toparlarda  islesiw», «Klaster», «6x6» metodı.                                                                                           

 Tayanısh  sózler; uzınlıq, kólem,temperatura, massa, waqıt.

Sabaqtıń  atı;  Izlenip, pikirlep úyrenemiz.                                

Sabaqta  paydalanılatuģın  qurallar; Kompyuter, elektron sabaqliq, proektor,  slaydlar, termometr, stakan, suw, tarqatpa  materiallar, baqalaw  jetonları.

Sabaq  moduli

Sabaq  barısı.

1.Shólkemlestiriw.  Klasqa  kirip,  oqıwshilar  menen  sálemlesemen,  klass  tazalıģın  kózden  átkeremen,  qatnastı  anıqlayman.     Klastı  toparlarģa  bólip,  oqıwshilarģa  alma  tereginde  almalardıń  arqasında  soraw  hám  juwap  bar  ekenligin  túsindiremen.

2.Úyge  tapsırmanı  soraw.  Úyge  tapsırmanı  «kishi  toparlarda  islesiw»  hám  «6x6»  metodlarınan  paydalanaman. Oqıwshilardi 6 oqıwshıdan  ibarat  toparlarúa  bólip,  6  soraw  beremen. 6 alma  alıp,  almanı  teń  ortadan  bólemiz.  Almanıń  jartısına  soraw,  jartısına  juwap  jazamız, keyin  almalardı  aralastırıp,  oqıwshılardan  2  almadan  alıwın  aytamız.  Almasında  sorawı  bar  oqıwshı  sorawdı  oqıydı, basqa  topardaģılar  juwaptı  tapsa,  eki  topar  almaların  jalģastırıp  kóredi,  durıs  kelse  eki  toparģada  jeton  beriledi,  juwap  shala  bolsa,  jasıl  jeton berilip  bahalanadı.

Almanıń  arqasına  jazılģan  sorawlar  tómendegishe;

3.Tezleniw dep nege aytıladı? Tezleniwdiń formulası qalay ańlatıladı?

4.Xalıq aralıq birlikler sistemasında tezleniw birligi qalay ańlatıladı?

5.Tezleniwshi hám ásteleniwshi qozģalısta a tezleniwdiń belgisi qanday?

6.Siz juwıra basladıńız hám belgili waqıttan keyin toqtadıńız. Bunday jaģdayda tezleniwshi, qaysı jaģdayda ásteleniwshi qozģalısta boldıńız?

3.Taza  tema  ótiw.  Taza  temani  «Kishi  lekciya», «Birge  islesiw» metodinan  paydalanip  túsindiremen.

Teń ólshewli ózgermeli qozǵalısta tezlik hám wonıń grafigi:

Teń ólshewli ózgermeli qozǵalısta deneniń tezligi waqıı artıp barıwı menen teń ólshewli artıp baaradı, yamasa teń ólshewli kemeyip baradı.Dene baslanǵısh tezliksiz teń ólshewli tezleniwshi qozǵalıs jasaǵandaǵı tezlik grafigin 24-suwrettegidey kórsetiń.Bunıń ushın qozǵalıs dawamında qalegen t waqıttaǵı v tezligin grafikten anıqlaymız.Máselen: t=t s ta,v=8 m/s.Tezleniwdiń formulasınan.

24-suwretten paydalanıp t=3 s hám t=6 s ushın tezliklerdi anıqlań. Endi dene baslanǵısh tezlik penen teń ólshewli tezleniwshi (a>0) hám teń ólshewli ásteleniwshi (a<o) qozǵalıs jasaǵan jaǵdayları ushın tezlik grafigin kóreyik. 25 a-suwrette qa teń bolıp,t=8 s ta . Bul jaǵday ushın tezleniwdiń mánisi tómendegishe esaplanadı.

25 b-suwrette qa teń t=8 s ta .Bul jaǵday ushın tezleniwdiń mánisi tómendegishe.

25 a-suwretten paydalanıp t=5 s ushın hám 25 b-suwretten paydalanıp t=4 s ushın bir zamattaǵı tezlikti anıqlań hám de tezleniwdi esaplań.

Ortasha tezlik:

Baslanǵısh tezliksiz teń ólshewli tezleniwshi qozǵalıs jasaytuǵın deneniń t waqıt dawamınaǵı qozǵalısı ushın ortasha tezligi qálegen waqıttaǵı tezliginiń yarımına teń boladı.yaǵniy:

24-suwrette kórsetilgen tezlik grafiginen deneniń 8 s dawamındaǵı qozǵalısı ushın ortasha tezlikti esaplań.  baslanǵısh tezlik penen teń ólshewli tezleniwshi qozǵalıstaǵı deneniń t waqıt dawamındaǵı qozǵalısı ushın ortasha tezligi tómendegi formula boyınsha esaplanadı.

 yáki

Teń ólshewli tezleniwshi qozǵalıstaǵı deneniń qálegen waqıt dawamındaǵı qozǵalısı ushın ortasha tezligi baslanǵısh hám aqırǵı tezligi qosındısınıń yarımına teń.

25-a-suwrette suwretlengen tezlik grafiginen deneniń 7 s dawamındaǵı qozǵalısı ushın  boladı.

25 b-suwrette suwrtlengen tezlik grafiginen deneniń 8 s dawamınaǵı qozǵalısı ushın ortasha tezligin esaplań.

4.Taza  temanı  bekkemlew. Bekkemlew ushın «Debat», «klaster» interaktiv metodı usınıs etiledi. Tema boyınsha oqıwshılarǵa  qayta sorawlar berip hám qosımsha tapsırma túrinde hár toparǵa krosvordlar tarqatıladı.tapsırma orınlanıp bolǵannan soń boslıqlardı tolıqtırıw maqsetinde, bilimlerin bekkemlep barıw ushın yadtan formulalar jazadı.

1.Teń ólshewli ózgermeli qozǵalıstıń tezligi formulası qalay jazıladı?

2.Teń ólshewli tezleniwshi qozǵalıstaǵı deneniń tezlik grafigin sızıń

3.Teń ólshewli ásteleniwshi qozǵalıs jasaytuǵın dene ushın tezlik grafigi qanday boladı?

4.Teń ólshewli ózgermeli qozǵalıstaǵı deneniń ortasha tezligi qalay anıqlanadı? Eger qozǵalıs teń ólshewli ásteleniwshi bolsa she?

5.Siz juwırǵanıńızdaǵı tezlik grafigi shamalap qanday bolıwı kerek?

5.Bahalaw.  Hár  topardıń  alģan jetonların  sanap,  oqıwshılardıń  bilimin  bahalayman,  hám  kúndeliklerine  baha  qoyıp  beremen.

6.Juwmaqlaw.  Úyge  tapsırma  beriw.

1.Temanı  oqıp  keliw.

2.Sorawlarģa  juwap  jazıw.

3.Mısallar  keltiriw.