Сабақтың тақырыбы: Сені қоршаған орта. Симметрия дегеніміз не?

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП: 3

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Жанды табиғатқа деген сүйіспеншіліктері мен қызы- ғушылықтарын ояту. Табиғаттағы әртүрлі құбылыс-

тарды түсінуге ықпал ету.

Бағдарламалық міндеті

3.2.1.1

3.2.3.1

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: «жанды табиғат» түсінігімен, таби- ғаттағы әртүрлі нысандармен, табиғаттағы симметрия құбылысымен таныстыру. Екі жағы бірдей

симметриялы бейнелер жасап үйрету.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: әртүрлі тәсілдермен симметриялы бейне жасау. №1 жұмыс

дәптерінің 3–5-беттеріндегі тапсырмаларды орындау.

Оқушылардың міндеті

«Жанды табиғат» терминінің мағынасын түсіндіре білу, табиғат нысандарын суреттеу. Оқулықтағы және мұғалімнің сұрақтарына жауап беру.

Табиғат басты суретші екенін дәлелдеу.

Екі жағы бірдей симметриялы құбылысты түсіндіре білу.

Тірек сөздер: табиғат, жанды табиғат, жанды табиғат нысандары, екі жағы бірдей симметрия, симметрия осі.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1. Табиғат дегеніміз не?

Жауап. Табиғат – адамды қоршаған орта. Табиғатты адам жасаған жоқ, ол ұзақ даму нәтижесінде пайда

болды. Теңіз, мұхит, өзен, тау мен тас, шөл дала,

өсімдіктер мен жануарлардың бәрі табиғатқа жатады.

2.              Табиғат нысандарын атаңдар. Жауап.Табиғат

нысандары – микроағзалар, өсімдіктер мен жануарлар және адамның өзі.

3.              Неліктен табиғатты басты суретші деп атайды? Жауап. Түсі, пішіні әртүрлі гүлдер менөсімдіктерге, жануарларға назар салып қарасаң, табиғаттың нағыз суретші екеніне көзің жетеді.Суретшілердің

туындыларынан көріп жүргеніміздің бәрі табиғаттан алынған.

4.              Симметрия дегенне?

Жауап. Кез келген заттың оң жағы мен сол жағы сәйкес келсе (бірдей болса), екі жағы бірдей симметрия деп аталады.

5.              Симметрия құбылысын қай жерден көругеболады? Жауап. Жан-жануарлар: аңдар, құстар, жәндіктер симметриялы. Ағаштағы жапырақтар, гүлдер, басқа да көптеген заттарсимметриялы.

6.              Симметриялы бейнені қалай жасауғаболады?

Жауап. Симметриялы бейнені монотипия тәсілімен, екі бүктелген қағазды қию арқылы жасауоңай.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: жанды табиғат дегеніміз не екенін, оған нелер жататынын біледі. Жанды және жансыз табиғат нысандарын ажыратып, симметрия

құбылысын түсіндіре алады.

Оқушылардың көпшілігі: табиғаттың әсемдігін түсі, пішіні, сызығы арқылы суреттеп, тәсілдердің бірін

таңдап, симметриялы бейне жасай алады.

Кейбір оқушылар: бірнеше тәсілмен симметриялы бейне жасай алады.

Бұрын алған білімдері

Сенің айналаңдағы түстер. 1-сынып.

Жануарларды бейнелейміз. 2-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды:

жаратылыстану, әдебиеттік оқу. Оқушылар табиғатты бейнелеу барысында жаратылыстану сабақтарынан меңгергендерін пайдаланады. Шығармашылық

шабыттарын арттыру үшін №2 қосымшадағы 1-тақы- рыпқа арналған өлеңдерді оқиды.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабаққа кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығар- машылық жағдай жасау. Мұғалім жанды табиғаттың не екенін еске түсірулерін сұрайды. Табиғат суреті

бейнеленген фотосуреттерге қарап, жанды табиғат ны-

Суретшілердің жан-жануарлар мен өсімдіктерді

бейнелеген гра-

сандарын атауды, жанды табиғат нысандары қандай сипаттарға ие екенін еске түсірудіұсынады.

Фотосуреттерді қарау барысында оқулықтағы

«Табиғатты неліктен шебер суретші дейді?» сұрағына жауап беріп, оны дәлелдеуді тапсырады.

фикалық және кескіндеме жұ- мыстары.

Алған бі- лімнің өмірмен байланы- сы. Жаңа білім мен дағдыға қол жет- кізу

Мұғалім оқушылардың зейінін көркем еңбек саба- ғында жанды табиғатты меңгерудің өзіндік ерекшелік- тері бар екеніне аударады, дәлірек айтқанда, оқушы- лар табиғаттың әсемдігіне, оны байқап, сүйсінуге үй- реніп, суретші табиғатқа қарап көргенін бейнелейтінін түсінулері керек.

Мұғалім одан әрі табиғаттың құпиясы көп екенін, со- лардың бірімен бүгінгі сабақта танысатындарын ай- тады. Алдымен табиғаттың тамаша суретші екеніне көз жеткізіп алайық. Оқушылар бірнеше суретті қарап шығып, табиғаттың нағыз суретші екенін дәлелдесін.

Оқулық.

Анималист- суретшілер мен пейзажшылардың графикалық және кескіндеме жұ- мыстарының ре- продукциялары.

Материал- ды

түсіндіру

Мұғалім «Симметрия дегеніміз не?» тақырыбымен таныстырады. Тақырыпты оқулық бойынша түсіндіре отырып, оқушылардың сабаққа деген

қызығушылықтарын оятады. Сабақты түсіндіру

барысында фотосуреттерді көрсетеді және тақтаға симметриялы бейнені сызады. Оқушылардан кез келген затты мысалға алып, симметрия құбылысын көрсетуді сұрайды. Симметриялы бейнені салу оңай емес екенін, ол үшін сызғышты пайдаланып, үнемі өлшеп отыру керегін айтады. Ал екі жағы бірдей симметриялы бейнені қалай салуға болады?

Балалардың жауабын тыңдап, оларды дұрыс жауап беруге талпындырады: симметриялы бейнені монотипия тәсілімен, сондай-ақ екі бүктелген қағаз парағын қию арқылы орындаған жеңіл.

Оқулық, 6–7, 12– 13-беттер.

Тәсілдердің бірін пайдаланып, сим- метриялы бейне жасап көрсету (монотипия, екі

бүктелген қағазды қию).

Өздік жұмысты орындау

Табиғат нысандары бойынша сұрақтарды қарастыр- ғаннан кейін, оқушылар жұмыс дәптерінің 3-бетіндегі тапсырманы орындайды.

Екі жағы бірдей симметриямен танысып, 4–5-беттер- дегі тапсырмаларды орындайды.

Мұғалім жеке-дара кеңес береді, оқушыларға қажет жерінде көмектесіп, қателері болса түзетеді.

Жұмыс дәптері, түсті қарындаштар не фломастерлер.

Сабақтың қорытын- дысы

Орындалған тапсырмаларды қысқаша талдайды. Оқушылар сабақтағы жұмыстарын бағалайды.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау Оқушылардың бәрі тақырыпты талқылауға қатысады, мұғалімнің сұрақтарына жауап береді. №1 жұмыс дәптерінің 3- бетіндегі тапсырманы

орындайды.

Оқушылардың тақы- рыпты меңгергенін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардыңмұға- лімге берген жауабы- нан (оқулықтағы);

2)   жасағанжұмыстары-

АКТ-мен байланыс

Сабақтың барысында мұғалім СD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны да қолдана алады.

Оқушылардың көпшілігі 4, 5- беттердегі тапсырмалардың

бірін орындайды.

Кейбір оқушылар 4, 5-беттер- дегі екі тапсырманы да

орындайды немесе монотипия жасап, қағаздан суреттерді қиып, өз бетінше жұмыс

істейді.

нан (жақсы жасалған жұмыстарды ғана

бағалаңыз);

3) жасаған жұмысты талқылауларынан.

Мұғалім өздік жұмыстың

басында оқушылардың есіне қайшымен жұмыс істеу ережесін салады.

Оқушыларға қалай қолдау көрсетесіз?

Сабақтың барысында оқушыларды бағалайды: Жарайсың, сен сұрақтарға толық жауап бересің!Сен өте байқампазсың! Сен табиғат

нысандарын жақсы суреттейсің (суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы орындауға тырыстың! Сен жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Бағалау

Сабақта оқушыларды бағалау:

1)   оқушылардың мұға- лімнің және оқулықта- ғы сұрақтарғажауабы;

2)   туындылардың ре- продукцияларын сурет- теуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсырма- лар (жақсыжасалған

жұмыстарды ғана баға- лаңыз).

Құндылықтармен байланыс

Анималист-суретшілер мен пейзажшылардың жұмыс- тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп, таби- ғатқа, туған өлкеге сүйіс- пеншіліктерін оятып, эсте- тикалық көзқарастарын қа- лыптастыруға септігін ти- гізетін №2 қосымшадағы өлеңдер мен материалдарды қолданады.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен бә- рін орындап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың соңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды,

қандай жаңа нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: Суреттегі штрихтің әсерлілігі. Бояу жағындысы – кескіндемеші-суретшінің әсерлегіш құралы

Мектеп: Тұрар Рысқұлов

Күні:09.09.2019

Мұғалімнің аты-жөні: Қ.Бийимбетова

СЫНЫП:3 «А»  3 «Ә»

Қатысқан

оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Шығармашылық қабілеттерін арттыру, жаңа әсерлегіш

құралдар: штрих және бояу жағындысымен таныстыру.

Бағдарламалық міндеті

3.1.3.17  орындау техникасын негіздеп таңдай отырып, шығармашылық идеялар мен сезімдерін көрсету

3.2.1.1қоршаған ортаның визуалды элементтерін әртүрлі тәсілдер мен құралдарды үйлестіре отырып бейнелеу;

мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: штрих пен бояу жағындысының әсерлі мүмкіндіктерімен таныстыру.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: білім- біліктерін №1 жұмыс дәптерінің 7–11-беттеріндегі тапсырманы орындағанда пайдалану.

Оқушылардың міндеті

Мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауап беру.

Штрих пен бояу жағындысын сипаттау. Штрих пен бояу жағындысы туралы білімдерін пайдаланып, графикалық және кескіндеме туындыларын суреттеу.

Тірек сөздер: штрих – қысқа сызық, штрих әртүрлі болады, штрих әртүрлі фактураларды бейнелеуге көмектеседі. Бояу жағындысы – бояулы қылқаламның ізі, ол алуан түрлі болады. Суретші бояу жағындысы арқылы табиғаттағы әртүрлі заттарды бейнелейді.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1.     Сызық туралы не білесің? Ол қандай болады? (Өткен материалды ескетүсіреміз).

Жауап. Сызық әртүрлі болады: түзу, тік, көлденең, көлбеу; дөңгелектенген; зигзаг тәрізді, жіңішке, түрлі түсті. Ол өкпелі, көңілді, салмақты, нәзік болып, әртүрлі көңіл күйді білдіреді.

2.     Штрих қандай болады? Онымен нені бейнелеуге болады?

Жауап. Қысқа, айқыш-ұйқыш. Онымен қылқан шөпті, шырша мен кірпінің тікенін және т.б. бейнелеуге

болады.

Жұмсақ әрі нәзік. Онымен үлпілдек жүнді балапанды, мысықты, қауырсынды бейнелеуге болады.

Дөңгелектенген, шапшаң. Онымен бұйра шөптермен қошақанды, ағаш жапырағын, жағалаудағы тастарды бейнелеугеболады.

3.     Бояу жағындысы қандай болады? Штрих туралы жауаппен бірдей.

4.     Бұл әсерлегіш құралдар суретшілерге жұмысын әсерлі етіп көрсетуге көмектесе ме? (Сұрақ оқулықтағы

бірнеше иллюстрацияны немесе график және кескіндемеші-суретшілердің репродукцияларын көргеннен кейін қойылады.)

Жауап. Иә, көмектеседі. Толық жауап беруді талап ету керек, картиналардың бірін мысал ретінде келтіреді.

5.     Сендерге штрих табиғаттағы қандай нысандарды бейнелегенде керек болады?

Жауап. Ағаш жапырақтарын, шөп, шырша, кірпі, теңіз толқынын, өзен суын, аңдар мен құстарды және т.б.

бейнелегенде керек болады.

6.     Штрихты немен салуға болады?

Жауап. Қарындаш, бор, қалам, фломастер, пастельмен.

7.     Бояу жағындысын немен жазады? Жауап. Бояу және қылқаламмен.

8.     Штрих пен бояу жағындысы сендердің көмекшілеріңе айнала ала ма? Олармен орындаған жұмыстарың  әсерлі

бола ма? (Сұрақ сабақтың соңында қойылады.)

Балалардың жауабы жаңа тақырыптар қаншалықты қызықты болғанын көрсетеді.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: штрих пен бояу жағындысының әсерлі мүмкіндіктерін; графика және кескіндеме

туындыларынан штрих пен бояу жағындысын байқап, оларды суреттей алады.

Оқушылардың көпшілігі: жұмыстарын әсерлі көрсету үшін штрих пен бояу жағындысын пайдалана алады.

Кейбір оқушылар: табиғат нысандарының фактурасын бейнелегенде штрих пен бояу жағындысымен жұмыс

істей алады.

Бұрын алған білімдері

Сызық қандай болады симмертря дегеніміз не?

Табиғат дегеніміз не?

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: жаратылыстану, әдебиеттік оқу. Оқушылар

жаратылыстану сабақтарында табиғатты бейнелеу барысында меңгерген білімдерін пайдаланады.

Шығармашылық шабыттарын дамыту үшін №2

қосымшадағы 1-тақырыпқа арналған өлеңдерді оқиды.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ та- қырыбы- на кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығармашылық жағдай жасау. Мұғалім оқушыларға сызықтың әсерлі мүмкіндіктерін еске түсіруді сұрайды, балалар сызық көрерменге нені білдіре алатынын айтады. Оқушыларға өздері білетін материалдар жаңа тақырыпты меңгеруге септігін

тигізеді.

Анималист- суретшілер мен пейзажшылардың графикалық және кескіндеме

жұмыстары.

Алған білімнің өмірмен байланы- сы. Жаңа білім мен дағдыға қол жеткізу

Мұғалім жаңа тақырыпты түсіндіреді, ал оқушылар табиғат нысандары (жануарлар, өсімдіктер) қандай

болатынын суреттейді. Мұғалім оқушылардан нысан- дарды салу барысында жануарлардың үлпілдек жүнін, құстардың қауырсынын, кірпінің тікенегін сала алды ма екенін сұрайды. Өзі сол жануарлардың фотосу- реттерін не репродукцияларын көрсетеді. Балалардың жауабын тыңдағаннан кейін, мұғалім суретшінің жаңа көмекшілері – штрих және сызықпен таныстырады.

Олармен танысу арқылы оқушылар табиғат нысан-

дарын жақсырақ қабылдап, бұрын назарына ілінбеген нәрселерді елей бастайды. Сондай-ақ оқушылар штрих және бояу жағындысы арқылы әсерлі

жұмыстар орындайды.

Тақтаға әртүрлі штрих пен бояу жағындыларын көрсету үшін қағаздар ілінеді. Фломастерлер.

Оқулық.

 .

Материал- ды

түсіндіру

Оқушылар сызықпен танысты. Ал бүгін сызықтың көмекшісі – штрихпен танысады. Мұғалім тақтаға немесе ватман қағазына алдымен сызықты, оданкейін

бірнеше штрихті сызып көрсетеді.  Одан кейін тағыда

Оқулық.

сызықтар мен штрихтарды сызады. Оқулықтағы штрихтарды қарап шығуға болады. Одан соң «Штрих дегеніміз не?» деген сұрақ қояды. Егер балалар жауап бере алмаса, тағы да сызықты сызып: «Міне, мен

сызық сыздым, ол ұзын, менің оны сызуға уақытым кетеді. Ал штрихті тез-ақ сызып шығамын. Оның ұзындығы қандай? Қайсысы ұзын, штрих пе әлде сызық па?» Бұл сұраққа балалар жауап бере алады.

Сонымен, штрих дегеніміз – қысқа сызық. Суретшіге штрих не үшін керек? Егер біз сызықпензаттың

сыртқы кескінін сызатын болсақ, ал штрихпен ішкі бөлігін толтырамыз. Штрих сызық тәрізді әртүрлі

болады, ол да график-суретшінің көмекшісі. Суретші штрих арқылы мысықтың жұмсақ әрі үлпілдек жүнін, қошақанның бұйра жүнін, шыршаның тікенекті

инесін, ұсақ тастар мен құмды, қылқан шөпті және т.б. бейнелей алады. Суретші шеңберді шар тәрізді етіп штрихтай алады.

Оқушылар штрихтің әсерлілігін көру үшін сызық пен штрихті қағазға сыза отырып әңгімелеген дұрыс.

Сонымен қатар өз беттерінше жұмыс істегенде штрихтің көмегі көп. Одан соң штрихтің әсерлілігіне назар аудара отырып, график-суретшілердің репродукцияларына қарап, оларды талқылайды.

Бояу жағындысы сызық тәрізді әсерлі бола алады.

Сылақшы деген мамандық түрі бар. Ол үйдің қабырғаларын сылап, тегістеп бояуы қажет. Жұмысының сапасы осыған байланысты.

Суретшінің жұмысы өзгешелеу, ол теңіздегі

толқынды, өзендегі судың сылдырын, ағаштардағы жапырақтардың сыбдырын дәл бере отырып, әсерлі туындылар жасауы керек. Ол үшін бояумен жұмыс

істегенде мұқият болу қажет. Өйткені айналамыздағы тамаша құбылысты суретші түс пен тәсілдер арқылы береді. Суретшілердің жұмыстарын көрсете отырып әңгімелеген дұрыс. Түсіндіріп болған соң 5 минут

№1 қосымшадағы ойынды ойнатуға болады. Сондай-

ақ оқулықтағы мәтін, иллюстрациялар мен сұрақтарды пайдаланып, жұмыс істейді.

Анималист-сурет- шілер мен

пейзажшылардың графикалық және кескіндеме

жұмыстарының репродукциялары.

№1, 2 қосымшадағы материалдар.

Өздік жұмысты орындау

 Оқулықтан  8, 9, 10, 11-беттеріндегі тапсырмаларды орындау.

Мұғалім жеке-дара кеңес береді, оқушыларға қажет жерінде көмектесіп, қателері болса түзетеді.

Сурет дәптер,жіңішке қара

фломастер немесе жай қарындаш, түрлі түсті қарындаштар,

қылқалам,гуашь

бояулары, палитра, су құятын ыдыс, қол сүртетін орамал.

Сабақтың

қорытын- дысы

Орындалған тапсырмаларды қысқаша талдайды. Оқушылар сабақтағы жұмыстарын бағалайды.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау Оқушылардың бәрі тақырыпты талқылауға қатысады, мұғалім- нің сұрақтарына жауап береді.

№1 жұмыс дәптерінің 8-бетін- дегі тапсырманы орындайды. Оқушылардың көпшілігі 9-бет- тегі тапсырманы орындайды.

Кейбір оқушылар 11-беттегі шығармашылық жұмысты орындайды.

Оқушылардың тақы- рыпты меңгергенін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардыңмұға- лімге берген жауабы- нан (оқулықтағы);

2)   жасаған

жұмыстарынан (жақсы жасалған жұмыстарды ғана бағалаңыз);

3)   жасағанжұмысты талқылауларынан.

АКТ-мен байланыс

Сабақтың барысында мұғалім СD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың

басында оқушылардың есіне қауіпсіздік ережесін салады.

Сіз оқушыларға қолдау көрсету үшін не істейсіз?

Сабақтың барысында оқушы- ларды бағалайды:

Жарайсың, сен сұрақтарға толық жауап бересің! Сен өте

байқампазсың! Сен табиғат ны- сандарын жақсы суреттейсің (суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы орындауға тырыстың! Сен жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Бағалау

Сабақта оқушыларды бағалау:

1)   оқушылардың мұға- лімнің және оқулық- тағы сұрақтарға жауа- бы;

2)   туындылардың репродукцияларын суреттеуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар(жақсы

жасалған жұмыстарды ғана бағалаңыз).

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардың жұмыста- рын, жанды табиғат

фотосуреттерін көрсетіп, табиғатқа, туған өлкеге сүйіспеншіліктерін оятып, эстетикалық көзқарастарын қалыптастыруға септігін тигізетін №2 қосымшадағы

өлеңдер мен материалдарды қолданады.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен

бәрін орындап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың соңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қандай нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: Жапырақтарды әртүрлі тәсілмен бейнелейміз.

Суретшілер жанды табиғатты қалай бейнелейді?

Мектеп : Тұрар Рысқұлов

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:Қ.Бийимбетова

СЫНЫП: 3 «А»  3 «Ә»

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Шығармашылық шабыттары мен сәндеу қабілеттерін

дамыту.

Бағдарламалық міндеті

3.1.3.1орындау техникасын негіздеп таңдай отырып, шығармашылық идеялар мен сезімдерін көрсету

3.2.1.1қоршаған ортаның визуалды элементтерін әртүрлі тәсілдер мен құралдарды үйлестіре отырып бейнелеу;

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: жанды табиғат нысандарын қандай да бір өнер туындысына айналдыру қабілеттеріндамыту. Ағаш жапырағын бейнелеудің әртүрлі жолдарын көр- сету.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: әртүрлі әдіс- тәсілдер арқылы ағаш жапырағын бейнелей отырып, шығармашылық жұмыс орындау.  

Оқушылардың міндеті

Жапырақты бейнелеудің әртүрлі тәсілдерін суреттеу. Мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауап беру. Тірек сөздер: симметрия, бейнелеу жолдары, жапы- рақтың құрылысы, ағаш түрлері, сәндеу, аппликация, акварель, түсті қарындаштар, монотипия.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1.              Жапырақтары ерекше қандай ағаштүрлерін білесіңдер?

Жауап. Үйеңкі, талшын, емен, қайың, шаған.

2.              Ағаш жапырақтарын қандай тәсілдермен бейнелеуге болады?

Жауап. Оны түсті қарындаштармен, фломастерлермен, акварель не гуашьпен салып, монотипия, аппликация, баспа-таңба түрінде жасап, ермексаздан мүсіндеуге

болады.

3.              Бұл жұмыстарды қай жерде пайдалануға болады? Жауап. Оны жақтауға салып, қабырғаға ілуге, оданашық хат жасап, қабырға газетіне не плакатқажелімдеуге

болады.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: жапырақтың екі жағы бірдей екенін, жапырақтарды әртүрлі тәсілдермен бейнелеуді (графикалық, кескіндеме түрінде, сәндік) біледі.

Қандай ағаш жапырағы екенін анықтап, оның құры- лысын суреттей алады. Жапырақты қарапайым түрде жасауды біледі.

Оқушылардың көпшілігі: жапырақты қандай жолмен,

қандай материалдармен жасауды және оны бөлмені

сәндеу үшін, сыйлық ретінде қалай қолдануға

болатынын ойланады. Жұмыс дәптерлеріне жапырақтың бірнешеуін орындайды.

Кейбір оқушылар: жапырақтарды пайдаланып, өрнек жасай алады. Әрі қарай қолдануға болатын шығарма- шылық жұмыс орындайды (жұмысты жақтауға салып, бөлмені сәндейді, ашық хатты әшекейлеп, оны досына

сыйлайды және т.б.).

Бұрын алған білімдері

Айналамыздағы түстер. 1-сынып.

Сызықтың сипаты мен әсерлі мүмкіндіктері. 1, 2-сынып- тар.

Монотипия. 2-сынып.

Симметрия дегеніміз не? 3-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды:

жаратылыстану, әдебиеттік оқу, музыка. Оқушылар жаратылыстану сабақтарында табиғатты бейнелеу

бойынша меңгергендерін пайдаланады. Шығармашылық шабыттарын дамыту үшін №2 қосымшадағы өлеңдерді оқиды.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбына кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығармашылық жағдай жасау.

.

Алған білім- нің өмірмен байланысы. Жаңа білім мен дағдыға қол жеткізу

Жапырақтардың пішіні, сызықтары, түсі ерекшеәрі әдемі. Осыған қарап табиғат суретші тәрізді еңбек- тенген деуге болады. Жапырақтар әсіресекүзде

әдемі. Оқушылардан жапырақтар күзде қандай түске боялатынан сұрау керек. Алдын ала дайын- далған жапырақтар мен оқулықтағы,еттерді көріп, талқылауғаболады.

Одан соң мұғалім: «Мұндай әдемі бейнелер не үшін қажет болуы мүмкін?» деп сұрайды. Оқушылар өз ойларын айтсын (маталарға өрнек салғанда, кілем тоқығанда, ыдыстарды әшекейлегенде, мерекелерді сәндегенде, ашық хат жасағанда және т.б.).

Оқулық.

Анималист-су- ретшілер мен пейзажшылардың графикалық және кескіндеме жұмыс- тары.

Материалды түсіндіру

Оқушылардың назарын бүгін олар натураны меңгеруді бастайтындарына аударады. Натураға қарап сурет салу дегеніміз – алдыңда көріп тұрған нәрсені бейнелеу деген сөз. Бүгін сенің алдыңда өте әдемі, ерекше күзгі жапырақтар жатыр. Кәне, оларды тамашалайықшы. Мына еменнің жапырағы неге ұқсайды? Балалар жауаптарын айтсын. Бірі алмұртқа, енді бірі гитараға ұқсатуы мүмкін, ал бір ақын еменнің жапырағы виоленчельге ұқсайды

деген. Виоленчель әдемі музыкалық аспап екенін

Оқулық. 12–13-бет- тер. Тәсілдердің

бірімен симме- триялы бейне жасап көрсету

(монотипия, екіге бүктелген қағазды қию).

білетін шығарсыңдар? Еменнің жапырағы шынымен де виолончель мен скрипкаға ұқсайды. Ал талшынның жапырағы қандай да бір гүлге, шатырға ұқсайды. Қайың мен шынардың жапырағы жүрек тәрізді. Бәлкім, ағаштың жүрегі осы болар?! Жапырақтарды тамашалап болған соң, олардың құрылысын меңгеруге көшеді.

Олар пішіні, сызықтары бойынша ерекшеленсе де (кейбір жапырақтардың жиегі тегіс, кейбірі тісті, тістері де әртүрлі), балаларғажапырақтардың

бәріне ортақ бір нәрсе бар екенін айту керек. Балалар ол не екенін өздері тауып көрсін. Олар дұрыс жауабын табуы мүмкін: жапырақтардың

барлығы екі бірдей бөліктен тұрады. Бұл құбылыс қалай аталады? Оқушылар өткен сабақтағы материалды еске түсіріп, бұл симметрия құбылысы екенін айтады.

Ортанғы сызықтан, яғни симметрия осінен жіңішке сызықтар жүреді. Мұқият қарап шыққаннан кейін, оқулық бойынша жапырақтарды қандай тәсілмен

бейнелеуге болатынын талқылау керек. Әрқайсысы екі нұсқадан таңдап алып, тапсырманы жұмыс

дәптеріне орындайды.

Өздік жұмысты орындау

Жапырақтардың құрылысын меңгеріп, оларды бей- нелеу жолдарын талқылағаннан кейін, оқушылар мұғалімнің жетекшілігімен жұмыс дәптерінің

12-бетіндегі жапырақтың бірнеше нұсқасын (2–3) орындауы керек. Алғашқы жұмыстарды фломастер не түсті қарындаштармен орындаған дұрыс.

2-сыныпта өткен сәндеу жұмыстарын еске түсіреді.

Кейбір оқушылар қалаулары бойынша жұмыс

дәптерінің 13-бетіне күзгі жапырақтардан өрнек жасай алады.

Мұғалім жеке кеңес береді, қажет жерінде жасаған жұмыстарын түзетіп, көмектеседі.

, акварель немесе гуашь бояулары, қылқалам, фломас-

терлер, түсті қарын- даштар, түсті қағаз, ескі түсті журнал-

дар, қайшы, желім, кепкен жапырақтар, балауыз борлар (таңдаған материал- дары бойынша).

Сабақтың қорытынды- сы

Жасаған жұмыстарын қысқаша талдайды. Оқушылар сабақта жасаған жұмыстарына баға береді.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау Оқушылардың бәрі тақырыпты талқылауға қатысып, мұғалімнің сұрақтарына жауап береді. Жапырақтардың құрылысы мен пішінін сипаттайды. №1 жұмыс

дәптерінің 12-бетіндегі жұмыстардың бірін орындайды.

Оқушылардың көпшілігі №1

Оқушылардың тақырыпты меңгергенін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардыңмұға- лімге берген жауабы- нан (оқулықтағы);

2)   жасаған жұмыс- тарынан (жақсы жасал- ған жұмыстардығана

бағалаңыз);

АКТ-мен байланыс

Сабақтың барысында мұғалім СD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың басында қайшымен жұмыс

істеу ережесін оқушылардың

жұмыс дәптерінің 12-беттегі 2–3 жұмысты қосымша орындайды.

3) жасаған жұмысты талқылауларынан.

есінетүсіреді.

Оқушыларға қалай қолдау көрсетесіз?

Сабақтың барысында оқушыларды бағалайды: Жарайсың, сен сұрақтарға толық жауап бересің! Сен өте байқампазсың! Сен табиғат нысандарын жақсы суреттей-

сің (суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы орындауға тырыстың! Сен жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Бағалау

Сабақта оқушыларды бағалау:

1)   оқушылардың мұға- лімнің және оқулықта- ғы сұрақтарғажауабы;

2)   туындылардың ре- продукцияларын сурет- теуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсырма- лар (жақсы жасалған

жұмыстарды ғана баға- лаңыз).

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардың жұмыс- тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп, таби- ғатқа, туған өлкеге сүйіспен- шіліктерін оятып, эсте- тикалық көзқарастарын қа- лыптастыруға септігін тигі- зетін №2 қосымшадағы

өлеңдер мен материалдарды қолданады.

Рефлексия

Сабақтың тақырыбы: Жануарлардың көлемді бейнесін жасаймыз

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП: 3 «А» 3 «Ә»

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Жануарлар әлеміне қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу.

Ермексаздан не полимер балшықтан жануарларды мү- сіндеуді үйрету.

Бағдарламалық міндеті

3.2.1.1.2.3.1Оқушылардың шығармашылық міндеті: жануарларды суреттеуді, мүсіндеу түрлерінүйрену.

Мұғалімнің сұрақтарына жауап беру.

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: оқушыларға жануарларды мүсіндеу тәсілдерін үйрету, ермексазбен жұмыс істеу тәсілдерін көрсету: жұмсарту, созу, жалпақтау, есу т.б.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: оқулықта көрсетілген сызба бойынша бірнеше жануарды мүсіндеу.

Оқушылардың міндеті

Жануарлардың сыртқы түрін, мүсіндеу тәсілдерін сипаттай алу. Мұғалімнің сұрақтарына жауап беру. Тірек сөздер: жануарлардың көлемді бейнесі, мүсін,

шағын пластика, ермексаз, полимер балшық, жануарлар- дың құрылысы.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1.   Жануарлардың құрылысы туралы неайтасыңдар?

Жауап. Жануарлардың көпшілігінің дене құрылысы

бірдей: бәрінің басы, мойны, денесі, екі аяғы (екі қанаты) бар. Алайда жануарлар әртүрлі, олардың өзіндік ерекшеліктері бар.

2.   Жануарлардың бірін сипаттаңдар.

Оқушылар таңдаулары бойынша бір жануарды ортақ

белгілері мен ерекшеліктеріне мән бере отырып, сипат- тайды.

3.   Жануарлардың дене бөліктері негеұқсайды? Оқулық бойынша жауап береді(16–17-б.)

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: жануарларды мүсіндеу тәсілдері мен орындау ретін атай алады.

Әртүрлі жануарлардың сыртқы түрін суреттеп, бірінің мүсінін жасай алады.

Оқушылардың көпшілігі: жануарлардың мүсінін қандай материалдар мен қосымша құралдар арқылы

және қалай мүсіндеуге болатынын айта алады.

Кейбір оқушылар: жануарлардың бірнеше мүсінін жасап, әшекейлей алады.

Бұрын алған білімдері

Айналамыздағы түстер. 1-сынып.

Ермексаз және полимер балшықтан мүсіндеу тәсілдері. 1-сынып.

Жануарлардың құрылысының ерекшеліктері. 2-сынып. Симметрия дегеніміз не? 3-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: жа- ратылыстану, әдебиеттік оқу, музыка. Оқушылар жа- ратылыстану сабақтарында табиғатты бейнелеу бо- йынша меңгергендерін пайдаланады. Шығармашылық

шабыттарын дамыту үшін №2 қосымшадағы өлеңдерді оқиды.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбына кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығар- машылық жағдай жасау. Сабақтың басында

сыныпта ақырын музыка ойнап тұрады, ол К. Сен-

Санстың «Жануарлар карнавалы» сюитасынан үзінді болуы мүмкін. Балалар 2-сыныптың

бағдарламасы бойынша жануарлар туралы білетінін (жануарлардың ұқсастықтары мен ерекшеліктері), сондай-ақ 3-сыныпта үйренгендерін еске түсіреді (жануарлар – табиғаттың бір бөлігі, жануарлардың құрылысы симметриялы).

HNAa8M

Алған білім- нің өмірмен байланысы. Жаңа білім мен дағдыға қол жеткізу

Біздің айналамызда әртүрлі жануарлар тіршілік етеді. Сендер өткен жылы олардың сурет салып көрдіңдер, сонда өте әдемі сурет салғансыңдар. Ал бүгін біз жануарлардың көлемді бейнесін жасаймыз (көлемді бейнелердің жазықтағы бейнелерден

қандай айырмашылығы барын еске түсіреді).

Полимер балшықтан жасалған кішкентай

ойыншықтарды достарыңның туған күніне немесе мереке күніне арнап беруге болады. Олар көпке шыдайды, күнге еріп кетпейді. Сондай-ақ оларға үйіңнің бір бұрышынан орын табылады.

Оқулық.

Анималист- суретшілер мен пейзажшылардың графикалық және кескіндеме

жұмыстарының репродукциялары.

Материалды түсіндіру

Мұғалім оқушыларға ермексаз бен полимер балшы- ғынан жасалған бейнелерді көрсетеді.

Оқушылармен бірге олардың ерекшеліктерін

атайды (керіктің мойны мен аяғы ұзын, сусиырдың аяғы қысқа да, денесі үлкен, арыстанның жалы бар, түйенің екі өркеші бар және т.б.). Мұғалім оқулыққа қарап, жануарлардың көлемді бейнесін

жасаудың ретін түсіндіреді. Одан әрі мұғалім кез келген жануарды мүсіндеу тәсілдерін көрсетеді (есу, созу, жалпақтау т.б.). Мұғалім жануарлардың сыртқы түрін жасауды бөлек көрсетеді. Мысалы, егер бала құс не кірпіні жасап жатса, онда

жасайтын мүсінінің беті ине, жүн, мамық тәріздес болу керек. Ол үшін кішкентай пышақпен мүсіннің бетін аздап тіліп шығады. Ал бетін кедір-бұдыр ғып жасағың келсе, тіс щеткасымен не тарақпен сызық жүргізу керек. Қысқаша айтқанда, оқушыларды шығармашылыққа баулиды.

Негізгі бөліктері дайын болғанда, оларды бір-біріне сым не тісшұқығышпен бекіту керек. Жасаған

жануарлар мүсіндерінің беріктігін тексеріп, ұсақ бөліктермен толықтырады (құлағын, тұмсығын, көзі мен құйрығын жасайды).

Оқулық, 16–17- беттер.

3-сыныпқа арналған CD-диск. Әртүрлі

жануарлардың

фотосуреттері мен мүсіні.

№1 қосымшадағы тақырыпқа сәйкес материалдар.

http://urokilepki.ru/20 13/08/kak-lepit- zhivotnyx/

http://www.chudopod elki.ru/kak-slepit-iz- plastilina- zhivotnyx.html

Өздік жұмысты орындау

Мұғалім көлемді мүсіндерді жасап көрсетіп, түсін- діргеннен кейін, оқушылар оқулықтағы материалға сүйеніп, жануарлардың мүсінін сомдайды.

Жұмысты бастамас бұрын оқушылар қай жануарды

Ермексаз не полимер балшық,

тақтайша, пышақ, кескіш, мүсіндерді

мүсіндейтіндерін анықтап алады. Келесі сабақта ұжымдық жұмыс жасайтын болғандықтан, әртүрлі жануарларды мүсіндегені дұрыс. Мұғалім жеке-

дара кеңес беріп, оқушыларға қажет жерінде көмектеседі, қателері болса түзетеді.

бекітуге арналған

тісшұқығыш не сым, қол сүртетін орамал.

Сабақтың қорытын-

дысы

Орындалған тапсырмаларды қысқаша талдайды. Оқушылар сабақтағы жұмыстарын бағалайды.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау Оқушылардың бәрі тақырыпты талқылауға қатысады, мұғалімнің сұрақтарына жауап береді. Жануарлардың дене құрылысын суреттейді. Бір

жануардың мүсінін жасайды.

Оқушылардың көпшілігі

кішкентай мүсіндерді қалай жасағандарымен бөліседі.

Кейбір оқушылар бірнеше әшекейлі мүсін жасайды.

Оқушылардың тақырыпты меңгергенін қалай тесересіз?

1)   Оқушылардың мұғалімге берген жауабынан (оқулықтағы);

2)   жасаған

жұмыстарынан (жақсы жасалған жұмыстарды ғана бағалаңыз);

3)   жасағанжұмысты талқылауларынан.

АКТ-мен байланыс

Мұғалім сабақтың барысында СD-дискідегі материалдар мен интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың басында қайшымен жұмыс

істеу ережесін оқушылардың есіне түсіреді.

Оқушыларға қалай қолдау көрсетесіз?

Сабақтың барысында оқушыларды бағалайды: Жарайсың, сен сұрақтарға толық жауап бересің! Сен өте байқампазсың! Сен табиғат

нысандарын жақсы суреттейсің (суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы орындауға тырыстың! Сен жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Бағалау

Сабақтаоқушыларды бағалау:

1)   оқушылардың мұғалімнің және оқу- лықтағы сұрақтарға жауабы;

2)   туындылардың реп- родукцияларын сурет- теуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар (жақсыжасалған жұмыстардығана

бағалаңыз).

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардың жұмыс- тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп, таби- ғатқа, туған өлкеге сүйіс- пеншіліктерін оятып, эсте- тикалық көзқарастарын қа- лыптастыруға септігін тигі- зетін №2 қосымшадағы

өлеңдер мен материалдарды қолданады.

Рефлексия.

Сабақтың тақырыбы: Ұжымдық композиция жасаймыз. Таныстыру, талдау және бағалау

Мектеп:Тұрар Рысқұлов

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:Қ.Бийимбетова

СЫНЫП: 3А 3Ә

Қатысқан

оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

«Көлемді-кеңістікті композиция» ұғымымен таныстыру.

Көлемді бейнелер жасап, ұжымда жұмыс істеп үйрену.

Бағдарламалық міндеті

3.2.1.1қоршаған ортаның визуалды элементтерін әртүрлі тәсілдер мен құрлдарды үйлестіре отырып бейнелеу;

3.2.3.1нақты дәлдігіне жетіп материалдарды және компоненттерді өлшеу  белгілеу, қию формасын келтіру

3.3.3.1 шығармашылық жұмысты бағалау және жақсартуға идеяларды ұсыну

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалімнің міндеті: «көлемді-кеңістікті композиция» түсінігімен таныстыру, көлемді бейнелер жасапүйрету, ұжымда жұмыс істеу барысында міндеттердібөлу.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: көлемді- кеңістікті композиция жасап, оған атау беру.

Оқушылардың міндеті

Жасайтын жұмысының идеясын айтып, топтағы әрбір қатысушының міндеттерін белгілеу. Мұғалімнің сұрақ- тарына жауап беру. Жұмыстарын таныстырып, талқы- лау. Терминдерді үш тілде білу.

Тірек сөздер: көлемді-кеңістікті композиция, ұжымдық жұмыс, жұмысты жоспарлау, міндеттерді бөлу,

жұмыстарды таныстыру.

Талқылауға арналған сұрақтар мен жауаптар:

1.   Көлемді-кеңістікті композиция дегеніміз не? Жауап. Бұл – жан-жағынан қарауға болатын компози- ция. Онда заттар бір-бірінен алшақ орналасады.

2.   «Хайуанаттар бағы», «Құстар ауласы» көлемді-ке- ңістікті композицияларында нені бейнелеугеболады? Жауап. Мұндай композицияда әртүрлі аңдар мен құс- тарды бейнелеуге болады (бірнешеуінатайды).

3.   Ұжымдық жұмыс пен жеке-дара жұмыстың айыр- машылығы неде?

Жауап. Жеке-дара жұмысты бір адам орындайды. Ұжымдық жұмысты бірнеше адам орындайды, олар идеясын ортаға салып, жұмыс ретін жоспарлап,

міндеттерді өзара бөліседі. Мұндай жұмыста бәрі бір мақсатқа жұмылады.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: көлемді-кеңістікті композицияның не екенін біледі. Ұжымдық композицияны талқылауға қатысып, ортақ композиция жасағанда өзіне

міндеттелген жұмысты атқара алады.

Оқушылардың көпшілігі: көлемді-кеңістікті компо- зицияны қалай, ненің көмегімен, қандай материалдар-

мен және құралдармен жасайтындарын анықтайды.

Кейбір оқушылар: ұжымда жұмысты ұйымдастырып,

міндеттерді бөледі.

Бұрын алған білімдері

Айналамыздағы түстер. 1-сынып.

Ермексаз және полимер балшықтан мүсіндеу тәсілдері.

1-сынып.Жануарлардың құрылысының ерекшеліктері. 2-сынып. Симметрия дегеніміз не? 3-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: жа- ратылыстану, әдебиеттік оқу, музыка. Оқушылар жа- ратылыстану сабақтарындағы білім-біліктерін

пайдаланады. Шығармашылық шабыттарын дамыту үшін №2 қосымшадағы өлеңдерді оқиды.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбына кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығармашылық жағдай жасау. Санау арқылы екі топқа бөлу

Алған білім- нің өмірмен байланысы. Жаңа білім мен дағдыға қол жеткізу

Жануарларды топтарға бөлу үшін оқушылар іріктеу критерийлерін ұсынуы тиіс: құстарды бір топқа

біріктіріп, үй жануарларын немесе жабайы аңдарды мекен ету орындарына қарай топтауға болады.

Оқушылар идеяларын ортаға салады. Хайуанаттар бағында әртүрлі жануарлар бар. Бүгін әрбір топ өзінің шағын хайуанаттар бағын жасайды. Мұғалім көлемді-кеңістікті композиция дегеніміз не екенін түсіндіреді. Мұндай композициялардың

үлгілерін көрсетеді Одан соң оқушылардың

.

міндеттерін атап шығады. Топта оқушылар

жұмыстарды бөліп алады: бірі жануарлардың бейнесін жасайды, екіншісі түрлі түсті қатты қағаздан ағаштар мен композицияның басқа да бөліктерін қияды, енді бірі көпірді, тастарды мүсіндейді. Дайын болғанда оларды қатырма

қағаздың бетіне қойып, жалпы композицияға назар аударады. Мұғалім композицияның кемшіліктері

болса, түзетеді не қолдайды. Бөліктерді қатырма қағазға желімдеп жапсырады. Жұмысқа атау ойлап табады.

Оқулық. Анималист-сурет- шілер мен пейзаж- шылардыңграфи-

калық және кескін- демежұмыстары-

ның репродукциялары

Материалды түсіндіру

Өздік

Оқушылар топпен жұмыстың ретін талқылап,

Өлшемі 50х50

жұмысты

міндеттерді бөледі. Мүсіндерді қатырма қағаздың

қалың қатырма

орындау

бетіне қойып, композиция құрады. Мұғалім компо-

қағаз, ермексаз,

зициядағы жануарлардың мүсініндегі кемші-

тақтайша, пышақ,

ліктерді түзетіп, одан кейін оларды қатырма

кескіш, қырғыш,

қағаздың бетіне полимер балшықпен немесе ПВА

ескі шүберектер,

желімімен жапсырады. Композицияны ұсақ

қайшы, желім.

бөліктермен толықтырады. Жұмыстарына атау

беріп, таныстырады.

Сабақтың қорытын- дысы

Сабақтың соңында топтар жұмыстарын

таныстырып, оқушылар жұмыстарының идеясын айтады. Таңдаған тақырыптарын түсіндіріп, ұжымда жұмыс істеудің ерекшеліктерін айтып

береді. Оқулықтың 20-бетіндегі сұрақтарға жауап береді.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау Оқушылардың бәрі көлемді- кеңістікті композицияның не екенін айта алады. Ұжымдық композицияны талқылауға қатысып, ортақ композицияны жасағанда өзіне тиесілі бөлікті орындай алады.

Оқушылардың тақырыпты мең- гергенін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардыңмұғалімге берген жауабынан (оқулықтағы);

2)   жасаған жұмыс- тарынан (жақсы

жасалғанжұмыстарды ғанабағалаңыз);

3)   жасағанжұмысты талқылауларынан.

АКТ-мен байланыс

Мұғалім сабақтың барысында СD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны да қолданады.

Оқушылардың көпшілігі көлемді-кеңістікті компози- цияны қалай, ненің көмегімен, қандай материалдармен және қандай құралдармен

жасайтындарын анықтайды.

Мұғалім өздік жұмыстың басында қайшымен жұмыс

істеу ережесін оқушылардың есіне түсіреді.

Кейбір оқушылар ұжымда жұмысты ұйымдастырып,

композиция жасау барысында міндеттерді бөледі.

Оқушыларға қалай қолдау

Бағалау

Сабақта оқушыларды бағалау:

1)   оқушылардың мұға- лімнің және оқулық- тағы сұрақтарға жауа- бы;

2)   туындылардың ре- продукцияларын сурет- теуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар (жақсыжасалған жұмыстарды ғана баға- лаңыз).

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардың жұмыс-

тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп, таби- ғатқа, туған өлкеге сүйіс- пеншіліктерін оятып, эсте- тикалық көзқарастарын қа- лыптастыруға септігін тигі- зетін №2 қосымшадағы өлеңдер мен материалдарды қолданады.

көрсетесіз?

Сабақтың барысында

оқушыларды бағалайды:

Жарайсың, сен сұрақтарға

толық жауап бересің! Сен өте

байқампазсың! Сен табиғат

нысандарын жақсы суреттейсің

(суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы

орындауға тырыстың! Сен

жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен

бәрін орындап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың соңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қандай жаңа нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: Иллюстрация дегеніміз не? Композициядағы қарама- қарсылық. Қарама-қарсы түстер.

Қарама-қарсы композиция құрас- тырамыз

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП:3

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Адамгершіліктік-құндылықтық қасиеттерін қалыптас-

тыру. Түсті қабылдай білуді дамыту.

Бағдарламалық міндеті

3.1.3.1

3.2.4.1

3.3.2.1

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: мейірімді және зұлым әдеби кейіпкер- лерді еске түсіріп, оларды белгілі бір әсерлегіш құрал- дар арқылы беруді үйрету.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: ертегі ке- йіпкерінің мінезін көрсете алатын түсті композиция жа-

сау. №1 жұмыс дәптерінің 14–15-беттеріндегі тапсыр-

маларды орындау.

Оқушылардың міндеті

Мейірімді және зұлым ертегі кейіпкерлерінің мінезіне тоқтала отырып, оларды суреттеу. Қарама-қарсы және жақын түстерді сипаттау.

Тірек сөздер: жақсы, жаман, мейірімді ертегі кейіп- керлері, зұлым ертегі кейіпкерлері, иллюстрация, безен- діру, әсерлегіш құралдар, композициядағы қарама-

қарсылық заңы.

Талқылауға арналған сұрақтар мен жауаптар:

1.        Сендер қандай ертегі кейіпкерлерін білесіңдер? Жауап. Алдаркөсе, қу түлкі, қасқыр, Дәу, Мақтақыз, Толағай, Алтын шаш, Ер Төстікт.б.

2.        Олардың қайсысы мейірімді (жақсы),қайсысы зұлым(жаман)?

Жауап. Мейірімді кейіпкерлер: Алдаркөсе, Мақтақыз, Толағай, Алтын шаш, Ертөстік. Зұлым кейіпкерлер: қу түлкі, қасқыр, Дәу.

3.        Иллюстрация дегенімізне?

Жауап. Иллюстрация – оқулықтағы мәтінді безендіретін сурет.

4.        Суретші-иллюстратор кейіпкердің мінезін беруүшін қандай әсерлегіш құралдардықолданады?

Жауап: түс, сызық, пішін, мимиканы беру арқылы.

5.        Сендер түс және сызықпен өздеріңнің жақсы,жаман көңіл күйлеріңді бере аласыңдарма?

Жауап. Иә, бұл әсерлегіш құралдармен әртүрлі көңіл күйді беруге болады (түсті және сызықтық композициялардан нақты мысалдаркелтіреді).

6.        Өздерің жаман деп санайтын әрекеттердіатаңдар. Жауап. Достарды ренжіту, кітапты жырту,жа-

қындарыңмен және достарыңмен ұрысу, біреуге кедергі жасау, төбелесу, сөйлеп тұрған адамды тыңдамау, мазақ қылу, өкпешіл болу, сөйлеп тұрған адамның сөзін бөлу т.б.

7.        Өздерің жақсы деп санайтын әрекеттердіатаңдар. Жауап. Әлсізді қорғау, достарыңа көмектесу, сырқат жолдасыңнан хабар алу, әпкеңе, досыңа, анаңа көмектесу, жемсалғыш жасап, қыста құстарды қорек- тендіру, уәдеде тұру, құпия сақтай білут.б.

8.        Ертегілер не нәрсегеүйретеді?

Жауап. Олар зұлымдармен күресуді, жақсылық жамандықты жеңу керегін үйретеді.

9.        Қарама-қарсылық заңы деген не?

Жауап. Қарама-қарсылық заңында өлшемі, пішіні, түсі, сипаты әртүрлі заттар кез келген нысанның (бейненің) әсерін күшейтеді.

10.          Қарама-қарсылық заңы иллюстрацияжасауға көмектесе алама?

Жауап. Иә, қарама-қарсылық заңын қолдан-ғанда иллюстрациялар әсерлірек көрінеді.

11.          Қарама-қарсы түс жұптарынатаңдар.

Жауап. Қызыл мен жасыл; қызғылт сары мен көк; сары мен күлгін.

12.          Түс шеңберінде бір-біріне қарама-қарсы түстер қалай орналасады?

Жауап. Қарама-қарсы түстер түс шеңберінде бір-біріне қарама-қарсы орналасады (қызыл жасылға, қызғылт сары көкке, сары күлгін түске қарама-қарсы орналасады).

13.          Жақын түс жұптарынатаңдар.

Жауап. Қызыл мен қызғылт сары; қызғылт сары мен сары; сары мен жасыл; жасыл мен көк; көк пен күлгін.

14.          Түс шеңберінде жақын түстер қалай орналасады? Жауап. Жақын түстер түс шеңберінде бір-біріне жақын орналасады (қызыл қызғылт сарының, қызғылт сары сарының, сары жасылдың, жасыл көктің, көк күлгін түстің, күлгін түс қызылдың жанындаорналасады).

15.          Қарама-қарсы түс жұптары қандай қасиетке ие? Жауап. Қарама-қарсы түс жұптары әрдайым ашық, айқын көрінеді. Егер сен көтеріңкі көңіл күйдібергің келсе, қарама-қарсы түс үйлесімдерінпайдалан.

16.          Жақын түстер үйлесімі қандай қасиетке ие? Жауап. Жақын түстер үйлесімі әрдайымбірқалыпты, ұстамды көрінеді. Егер сен бірқалыпты көңілкүйді

бергің келсе, онда жақын түстер үйлесімін пайдаланған дұрыс.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: суретші әсерлегіш құралдардың көмегімен белгілі бір түсінікке өз көзқарасын білдіре- тінін (жақсы мен жаманға, зұлым мен мейірімдіге), композициядағы қарама-қарсылық заңын, иллюстрация өнері туралы біледі.

Суретшілердің мейірімді және зұлым кейіпкерлерді бейнелеген жұмыстарын талқылай алады.

Оқушылардың көпшілігі: ертегі кейіпкерлеріне су- ретшілер қолданған әскерлегіш құралдарға сүйене

отырып, сипаттама бере алады. №1 жұмыс дәптерінің 14–15-беттеріндегі тапсырмаларды орындайды.

Кейбір оқушылар: №1 жұмыс дәптерінің 16–17-бет-

теріндегі тапсырмаларды орындап, өзінің шығарма- шылық шешімін түсіндіре алады.

Бұрын алған білімдері

Түс және көңіл күй. 2-сынып. Сызық және көңіл күй. 2-сынып.

Мимика және көңіл күй. 2-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: әде- биеттк оқу, музыка. Оқушылар шығармашылық ша- быттарын арттыру үшін №2 қосымшадағы өлеңдерді оқиды.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбына кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығар- машылық жағдай жасау. Мұғалім №2 қосым-

шадағы өлеңдерді оқып беріп, бүгінгі сабақ бойынша түсінгендерін сұрайды.

https://www.youtube.com/watch?v=CsWw6HS4vFo

Оқулық.

Жануарлардың

фотосуреттері мен репродукциялары.

Алғанбілім- ніңөмірменбайланысы. Жаңабіліммендағдығақолжеткізу

«Жаман», «жақсы» ұғымдарыныңтекэтникалықемес, сондай-ақфилософиялықмәнібар. Бұлұғымдардыңекіжағыболады. Қазіршебұлұғым- дарғатереңбойламай, сабақтыңбірнешемину- тындажақсы, жаманныңнеекенінтүсіндіріп, оқушыларбұлжөнінденеайтатындарынбілсін. Дереккөздерде көрсетілген мультфильмдерді көріп, талқылауға болады. Мұғалім оқушыларды ынталандыру үшін мектеп өміріне қатысты

жағдайларды көрсетеді, ал оқушылар оларды жақсы, жаман жағынан бағалайды.

Оқулық.

Анималист- суретшілердің графикалық және кескіндемелік жұ- мыстарының ре- продукциялары.

https://www.youtube.com/watch?v=ycZhxdozG8o

https://www.youtube.

com/watch?v=3yiP1JMtxDM

Материалды түсіндіру

Бұл басқа пәндерге де ортақ тақырып болған- дықтан, оны қайталап жатпай, осы тақырып

бойынша өзге пәндерден не өткендерін сұрайды.

№1 қосымшадағы ойындардың бірін ойнатуға болады. Жалпы мұғалім оқушыларды мейірімді және зұлым ертегі кейіпкерлерін талқылай отырып, «Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен» тақырыбына бағыттайды. Бұл пән тақырыптың

этика-эстетикалық жағын қарастыратын болған- дықтан, балалардың көңілін олар жағымды және жағымсыз құбылыстарды (дәлірек айтқанда, мейірімді және мейірімсіз) қандай құралдармен көрсететіндеріне бағыттау керек. Бұл жерде иллюстрация өнері туралы айтқан дұрыс.

Жазушыға кейіпкерлердің мінезін олардың жақсы не жаман әрекеттеріне қарап сипаттау жеңіл. Ал суретшінің ондай мүмкіндігі жоқ, сондықтан

оның атқаратын міндеті де зор, ол мейірімді және зұлым кейіпкерлерді көрермен айтқызбай та- нитындай әсерлегіш құралдарды табуы керек.

Әрине, ең басты әсерлегіш құрал – түс. Мұғалім тақтаның алдында тәжірибе жүргізеді, ол үшін ертегі кейіпкерлерін еске түсіріп, олардың не

себепті бірі мейірімді, енді бірі зұлым екенін түсіндіреді. Одан әрі оқулыққа сәйкес (22-бет)

Оқулық, 22–25- беттер.

3-сыныпқа арналған СD-диск.

Мейірімді және зұлым кейіпкерлер бейнеленген кітап иллюстрациялары.

№1 қосымшадағы материалдар.

https://www.youtube. com/watch?v=iuxkUv Le3Wo https://www.youtube. com/watch?v=VTW0 ENow23w

http://www.art- urok.ru/illyustratoryi. htm

https://www.youtube. com/watch?v=SU-

мұғалім белгілі бір түс үйлесімін таңдап, оқушылардан бұл түспен қандай кейіпкерді бей- нелейтінін сұрайды. Балалар қиындықсыз табады.

Оқушыларға белгілі бір түсті үлестірме

қағаздарды көрсетіп, онда қандай кейіпкерлер бейнеленгенін табу үшін сұрақ-жауап өткізеді.

Жұмыс дәптеріндегі бірінші тапсырманы

орындағаннан кейін, қарама-қарсылық (контраст) құбылысын меңгереді. Бұл – бейнелеу өнеріндегі маңызды әсерлегіш құралдардың бірі. Мұғалім оқулықтың 24–25-беттеріндегі материалдарды пайдаланып, оқушыларды композициядағы қарама-қарсылық ұғымымен таныстырады.

«Жақсы», «жаман» ұғымдары да қарама- қарсылықты білдіретініне көңіл бөле отырып, оның неден көрініс табатыны туралы айтады

(түсте, пішінде, өлшемде, қанықтылықта, қимыл мен тыныштықта). Біз бүгін жаңа түс

бояуларымен танысамыз. Алдымен түс

шеңберінде қарама-қарсы тұрған түстерге назар аударайық (түс жұптары берілген арнайы түс шеңберіне арналған тақтайша болғаны дұрыс,

болмаған жағдайда көрсеткіш таяқшаны пайдаланады). Біз қызыл түске қарама-қарсы

тұрған жасыл түсті көріп тұрмыз, қызғылт сары түске көк түс қарсы тұр, ал сары түске күлгін түс қарама-қарсы тұр. Бұл түс жұптарындағы түстер

бір-біріне мүлде ұқсамайды, әрбір жұпта бір суық, бір жылы түс бар. Бұлар қарама-қарсы түстер деп аталады. Мұғалім қарама-қарсы түстер туралы айтқанда міндетті түрде екі түсті қатар айтуы керек, мысалы, сары түс қарама-қарсы деп айтуға болмайды, ол өз-өзіне емес, күлгін түске қарама- қарсы. Түс шеңберінде қатар орналасқантүстер

бір-бірінен ерекшеленеді, алайда ортаққасиеттері бар: жылы қызыл түстің жанында жылы қызғылт сары түс тұр, одан кейін жылы сары түс орналас- қан. Бұлар қатар тұрғаннан кейін ғана емес,түс

жағынан бір-біріне жақын болғандықтан, жылы түстер деп аталады.

Одан әрі балалар қарама-қарсы және жақын түстердің көңіл күйін анықтайды. Мысалы: 1) көк және қызғылт сары, көк және жасыл; 2) жасыл

және көк, жасыл және қызыл және т.б. (ол үшін арнайы түс жұптары бар арнайы үлестірме қағаздар әзірлеп қойған дұрыс). Егер мұғалімде үлестірме қағаздар болмаса, оқулықты

пайдалануға болады. Балалар мынадай қоры- тынды жасайды: қарама-қарсы түс жұптары жақын түстерге қарағанда айқын, жарқын.

Табиғаттан да мысалдар келтіруге болады. Жасыл шөптің үстінде қызғалдақ гүлінің жайнап

DqZkLTvA https://www.youtube. com/watch?v=Y9o5K N7zqLU

жатқанын елестетіңдерші. Қарама-қарсы түстер

арқылы түрлі қайшылықтарды ұтымды көрсетуге болады.

Өздік жұмысты орындау

Мұғалім тақырыпты түсіндіргеннен кейін, оқушы- лар музыкалық үзінділерді тыңдай отырып,

мейірімді және зұлым кейіпкерлерге өз бетінше түс үйлесімін таңдайды. Сондай-ақ №1 жұмыс дәптерінің 14–19-беттеріндегі тапсырмаларды орындай алады. Балалар түс үйлесімін көңіл күйлеріне қарап таңдайды.

№1 жұмыс дәптері. Акварель бояулары, қылқалам, палитра, фломастерлер.

Сабақтың қорытындысы

Оқушылар иллюстрация дегеніміз не екенін, түс суретшіге мейірімді және зұлым ертегі кейіпкер- лерін бейнелеуге көмектесе алатынын білді.

Түспен ертегі кейпкерлерінің белгілі бір мінезін көрсетуді, иллюстрацияларды түс үйлесімі мен кейіпкердің мінезінің сәйкестігі бойынша талдады.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау Оқушылардың бәрі суретші әсерлегіш құралдар арқылы

белгілі бір түсініктерге (жақсы мен жаманға, зұлым мен

мейірімдіге) өзінің көзқарасын білдіре алатынын, композиция- дағы қарама-қарсылық ұғымын, иллюстрация өнері туралы

білді.

Мейірімді және зұлым кейіпкерлер бейнеленген

суретшілердің жұмыстарын талдады.

Оқушылардың та- қырыпты меңгерге- нін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардың мұғалімге берген жауабынан (оқулықтағы);

2)   жасаған жұмыста- рынан (жақсыжасалған жұмыстарды ғана баға- лаңыз);

АКТ-мен байланыс

Сабақтың барысында мұғалім СD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың басында қайшымен жұмыс

істеу ережесін оқушылардың есіне түсіреді.

Көпшілігі суретшілер қолданған әсерлегіш құралдарға сүйене отырып, ертегі кейіпкерлеріне мінездеме берді. №1 жұмысдәптерінің

14, 15, 18-беттеріндегі тапсырмаларды орындады.

3) жасаған жұмысты талқылауларынан.

Кейбір оқушылар №1 жұмыс дәптерінің 16–19-беттеріндегі тапсырмаларды орындады.

Оқушыларға қалай қолдау

Бағалау

Сабақта оқушыларды бағалау:

1) оқушылардың мұға- лімнің және оқулықта-

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардыңжұмыс-

тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп,таби-

ғатқа, туған өлкеге сүйіс-

көрсетесіз?

Сабақтың барысында

оқушыларды бағалайды:

Жарайсың, сен сұрақтарға

толық жауап бересің! Сен өте

ғы сұрақтарға жауабы;

2)   туындылардың ре- продукцияларын сурет- теуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсырма- лар (жақсыжасалған

жұмыстарды ғана баға- лаңыз).

пеншіліктерін оятып, эсте-

байқампазсың! Сен табиғат

тикалық көзқарастарын қа-

нысандарын жақсы суреттейсің

лыптастыруға септігін тигі-

(суретшілер туындыларын)!

зетін №2 қосымшадағы

Сен тапсырманы жақсы

өлеңдер мен материалдарды

орындауға тырыстың! Сен

қолданады.

жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен

бәрін орындап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың соңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қандай жаңа нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: «Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен» бүктемелі

кітабын жасаймыз. Таныстыру, талдау және бағалау

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП: 3

Қатысқан оқушылар

саны

Қатыспағандар

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

Шығармашылық ойларын жүзеге асыру үшін білім-

біліктерін пайдалана білу қабілеттерін дамыту.

Бағдарламалық міндеті

3.1.3.1

3.2.2.1

3.2.4.1

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалімнің міндеті: белгілі бір әсерлегіш құралдарды пайдалана отырып, идеяларын жүзеге асыруды үйрету. Оқушылардың шығармашылық міндеті: «Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен» бүктемелі кітабын меңгерген

білімдеріне сүйене отырып жасайды.

Оқушылардың міндеті

Жасайтын кітабының идеясын, пайдаланғанәсерлегіш құралдарды сипаттау. Жұмысын таныстырып, талдау. Термин сөздерді үш тілдебілу.

Тірек сөздер: жағымды және жағымсыз сезімдер, кейіпкерлер, қарама-қарсылық заңы, қарама-қарсы қатынастар, иллюстрация.

Талқылауға арналған сұрақтар мен жауаптар:

1.  Жағымды сезім неденкөрінеді?

(Қандай қасиеттерді жақсы деп айтасың?)

Жауап. Достарымен араласқанда, жақсы жаңалық

естігенде, қонақ келгенде, саяхатқа шыққанда, жақсы кітап оқығанда (кино көргенде, мұражайға барғанда), жақындарым мен достарыма барғанда, ауа райы жақсы болғанда қуанамын. Жақсы қасиеттерге мейірімділік, сөзде тұру, құпияны сақтай білу, өз ойын білдіре білу т.б. жатады.

2.  Не нәрседенжиренесің?

(Қандай қасиеттерді жаман деп ойлайсың?)

Жауап. Жағымсыз жаңалықтар, өзің немесе жақының ауырғанда, бір нәрсені қатты күтіп, ол орындалмағанда, ауа райы нашар болғанда, өзің істегің келмеген нәрсені істегенде жағымсыз сезімде боласың. Жағымсыз қасиеттерге менмендік, мақтаншақтық, қорқақтық,

біреуді ренжіту, сөзінде тұрмау, сөзшеңдік, дөрекілік, селқостық және т.б. жатады.

3.  Кітап жасау барысында қандай әсерлегішқұралдарды пайдалануғаболады?

Жауап. Түс, сызық, штрих, қарама-қарсылық заңы, пішім, өлшем.

4.  Суретшілер қарама-қарсылық заңын не үшін қолданады?

Жауап. Жұмысын әсерлі етіп көрсету үшін.

5.  Мәтіннің мазмұнын ашатын суреттер қалайаталады? Жауап.Иллюстрация.

6.  Суретші-иллюстратор дегеніміз кім, ол не істейді? Жауап. Суретші-иллюстратор әртүрлі кітаптарға сурет салады. Олар мәтін мазмұнын ашады және иллюстрация депаталады.

7.  Кітапқа не үшін сурет салатынын айта аласыңдарма? Қандай кітаптарда сурет көпболады?

Жауап. Оқырманды қызықтыру үшін. Мәтін мазмұнын ашу үшін. Оқулықтарда, балалар энциклопедиясында, ертегілерде.

8.  Ненің жақсы, ненің жаман екенін ойланып, өзіңді және достарыңды жақсырақ білдім деп ойлайсыңба? (Сұрақты сабақтың соңындақояды.)

Жауап. Иә, бұл өзіңнің және достарыңның іс-әрекетін түсінуге көмектеседі (нақты мысалдар келтіру керек).

9.  Жасаған кітаптарыңа жаңа суреттер менжазбаларды орналастырасыңдарма?

(Сұрақты сабақтың соңында қояды).

Жауап. Иә, мұндай кітап қоршаған ортаны және өзін

жақсы түсінуге көмектеседі, бұл кез келген жағдайға өз көзқарасыңды жазатын күнделік тәрізді.

10. Ненің жақсы, ненің жаман екені туралы әлі де ойланасыңдар ма?

(Сұрақты сабақтың соңында қояды.)

Жауап. Иә, бұндай сұрақ төңірегінде ойлану керек, ол кемшіліктерді түзетуге септігін тигізеді.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: бүктемелі кітап қалай

жасалатынын біледі. Бірнеше суреттен тұратын кітап жасай алады.

Оқушылардың көпшілігі: өздеріне таныс әсерлегіш құралдарды, сондай-ақ кітапқа иллюстрация жасағанда

қарама-қарсылық заңын қолдануды біледі.

Кейбір оқушылар: өздеріне таныс әсерлегіш құралдарды, сондай-ақ кітапқа иллюстрация жасағанда қарама-қарсылық заңын қолдануды, сонымен қатар

«жақсы», «жаман» түсініктеріне өздерінің ойларын айта біледі.

Бұрын алған білімдері

Сызықтың әсерлегіш мүмкіндіктері. 2-сынып. Түстің әсерлегіш мүмкіндіктері. 2-сынып. Қағаздың қасиеті. 2- сынып. Қағаздың қасиеттері. 2-сынып. Иллюстрация дегеніміз не? 3-сынып. Композициядағы қарама-

қарсылық. 3-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: жаратылыстану, әдебиеттік оқу, қазақ тілі. Оқушылар тақырыпты талқылап, жұмысты суреттегенде, әдеби шығармаларды тыңдағанда сөйлеу дағдыларын

жетілдіреді. Тақырыпты талқылған кезде табиғат құбылыстарын, әдеби шығармалар үзінділерін, жағымды және жағымсыз кейіпкерлерді еске түсіріп, жұмысты

бастамас бұрын №2 қосымшадағы 2-тақырыпқа арналған тақпақтарды оқиды.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбы- на кіріспе

Сыныпта жағымды ахуал мен шығармашылық орта қалыптастыру.

Балаларға арналған әндерді қосып қоюға болады.

Музыкалық үзінділер.

Алған білімнің өмірмен байланысы. Жаңа білім мен

дағдыға қол жеткізу

Әрбір адам адамгершілік тұлғыдан сыни ойлау, яғни ненің жақсы, ненің жаман екенін білгені дұрыс.

Адамдар өмірде жақсыны да, жаманды да көреді.

Өзіңнің және өзгелердің іс-әрекеттерін дұрыс

бағамдап, нені істеуге болатынын, нені болмай- тынын түсіну қажет. Өткен сабақтарда мейірімді

және зұлым кейіпкерлерді, ненің жақсы, неніңжаман екені туралы аз әңгімелескен жоқпыз. Алқазір

тыныштық сақтап, нені жақсы, нені жамандеп

№1, 2 қосымша.

санайтындарыңды ойланыңдар (талдауғабірнеше минут беріледі, оқушылар өз ойларынайтады).

Мұғалім түйіндейді: сендер ненің жақсы,ненің

жаман екенін білесіңдер. Оларды білгендерің жақсы, ол сендерге дұрыс шешім қабылдауға көмектеседі.

Оны ұмытпас үшін біз бүгін бүктемелікітап

жасаймыз, онда өздерің ненің жақсы, неніңжаман екені туралы ойларыңды көрсетесіңдер.Бұл

кітаптың жақсы жағы – оны бір жылда толтырып қоймай, суреттер мен жазбалардыақырындап

желімдей беруге болады. Бір кітапты аяқтап, екіншісін бастауға болады. Ержетіп,мектепті

аяқтағаннан кейін қолдарыңа кітапты алып, 8, 9, 10, 11 жасыңда нені жақсы, нені жаман деп

түсінгендеріңді көрген қызық емес пе?! Көзқарастарыңның қалай өзгергенін немесе өзгермегенін салыстырасыңдар. Бұл кітапты міндетті түрде сақтап қою керек. Сабақтың соңында №1 қосымшадағы «Жақсы-жаман» ойынын ойнауға

болады.

Материал- ды

түсіндіру

Енді кітапты қалай жасайтынымызды талқылайық (сабақты оқулық бойынша түсіндіреді). Қайшымен жұмыс істегенде қауіпсіздік ережесіне көңіл бөлу керек! Кітапты өлшеп, бүктеу жолдарын кезең- кезеңімен көрсетеді. Өлшемін өзгертуге болады.

Бірақ кітапты өте үлкен етіп жасаудың керегі жоқ. Одан әрі суреттерге арналған қағазды қияды, олар кітаптың өлшеміндей болуы тиіс не жиегінен 1 см- дей кіші болады (шамамен 9х9 – 12х12 см).

Оқушылардың назарын олар тек суретті жапсырып қоймай, оған қоса жазатын болса, онда оған орын қалдыру керек екеніне аудару керек. «Жақсы» суреттерінің саны «жаман» суреттерінің санымен бірдей болғаны дұрыс. Оларды оқулықта

көрсетілгендей кезектестіріп орналастыру керек. Қарама-қарсылық заңын естен шығармай, «жақсы»,

«жаман» қатар тұрып, бір-бірін айқындап тұруы тиіс.

Оқулық.

№1, 2 қосымшадағы материал.

Кітаптағы иллюстрациялар, картиналардың репродукциялары.

Өздік жұмысты орындау

Оқушылар сурет салуға кіріседі. Суреттің жартысын бірінші сабақта, екінші жартысын келесі сабақта орындайды. Қабілеттері мен жылдамдықтарына қарай екі сабақта 6-дан 12-ге дейін сурет сала алады. Оқушылар суреттерді үйде салып, екінші сабаққа әкелуге де болады. Екінші сабақта суретпен жұмыс

істеуді жалғастырады, оған 10–15 минут уақыт бөлінеді. Одан соң суреттерін бүктемелі кітапқа желімдеп, егер қаласа жазу жазады.

Түрлі түсті қатты қағаз, жұқа, түсті қатырма қағаз алған дұрыс, сызғыш, жай қарындаш, түсті қарындаш, түсті

фломастер, желім, қол сүртетін орамал.

Сабақтың қорытын- дысы

Оқушылар жасаған бүктемелі кітаптарын таныстырады, суреттері арқылы не айтқысы келгендерін, қандай әсерлегіш құралдарды пайдаланғанын, бұл кітап өздеріне қалай әсер ететінін әңгімелейді. Оқушылар жұмыстарын

таныстырып болғаннан кейін, бір-біріне сұрақ

қойып, оларға жауап береді.

Оқушылардың жұмысын қорытындылау, оларға тағы бір рет қандай маңызды сабақты өткенін айту.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау Оқушылардың бәрі тақырыпты талқылауға қатысады, мұғалім- нің сұрақтарына жауап береді.

«Жақсы», «жаман» түсінік- теріне үш суреттен салып, кітап жасайды. Таныстыру бары-

сында жұмысты талқылауға қатысады.

Оқушылардың көпшілігі 6 суреттен орындап, кітапты жасайды. Таныстыру

барысында жұмысты талқылауға қатысады.

Кейбір оқушылар суреттері көп және жазулары бар кітап

жасайды. Шешімдерін

түсіндіре отырып, жұмыстарын таныстырады.

Оқушылардың тақырыпты меңгергенін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардың мұғалімгеберген

жауабынан (оқулық- тағы);

2)   жасаған

жұмыстарынан;

3)   жасаған

жұмыстарын таныстырып, талқылауларынан (жақсы жасалған жұмыстарды ғана бағалаңыз).

АКТ-мен байланыс

Сабақтың барысында мұғалім CD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны қолданады.

Өздік жұмыстың басында қайшымен жұмыс істеу ережесіне ерекше көңіл

бөлінеді.

Сіз оқушыларға қолдау

Бағалау

Құндылықтармен байланыс

көрсету үшін не істейсіз?

Сабақта оқушыларды

«Жақсы» және «жаман»

Сабақтың барысында

бағалау:

түсініктері адамгершілік

оқушыларды бағалайды:

1) оқушылардың

Құндылықтардың

Жарайсың, сен сұрақтарға

мұғалімнің және

қалыптасуына және осы

толық жауап бересің! Сен өте

оқулықтағы сұрақтарға

күрделі құбылыстарды

байқампазсың! Сен жақсы

жауабы;

түсінуге септігін тигізеді.

мысалдар келтірдің! Сен

2) туындылардың

Мысалы, К. Маковскийдің

тапсырманы жақсы орындауға

репродукцияларын

«Найзағай астындағы балалар»

тырыстың! Сен өте жақсы кітап

суреттеуі;

картинасында найзағайдың

жасадың, ол көп адамның

3) жұмысты талдап,

қорқынышты екені, ол адамға

қызығушылығын оятады! Сен

талқылауға қатысуы;

қауіп төндіретіні, сондай-ақ

жұмыстарды талқылауға

4) орындалған жұмыс.

найзағайдан өзін және

белсене қатыстың! және т.б.

бауырын қорғап жатқан қыз

бейнеленген. Өзі кіп-кішкен-

тай болып, үйге тезірек жету

үшін бауырын арқалап алған.

Бір туындыда, тіпті өмірде де

жақсы мен жаман қатар келген.

Мұндай мысалдар жеткілікті.

Соғыс – қасірет, алайда

соғыста жанкештілік бар,

адамдар өмірін құрбан етіп,

басқа адамдарды құтқарады,

құтқарып та келе жатыр. Бұлай

салыстыру терең ойлануға мүмкіндік береді. Сабақта №2

қосымшадағы тақпақтарды оқиды.

Ойлану. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен

бәрін орындап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың соңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қандай нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: Таныстыру, талдау және бағалау

Мектеп:Тұрар Рысқұлов

Күні:21.10.2019ж

Мұғалімнің аты-жөні:Қ.Бийимбетова

СЫНЫП: 3А. 3Ә

Қатысқан оқушылар

саны

Қатыспағандар

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

Шығармашылық ойларын жүзеге асыру үшін білім-

біліктерін пайдалана білу қабілеттерін дамыту.

Бағдарламалық міндеті

3.3.2.1.арнайы терминдерді қолдана отырып, өнердің әр түрлі туындыларының суреттеу құралдары мен орындау материалдарын анықтау  және салыстыру

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалімнің міндеті: белгілі бір әсерлегіш құралдарды пайдалана отырып, идеяларын жүзеге асыруды үйрету. Оқушылардың шығармашылық міндеті: «Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен» бүктемелі кітабын меңгерген

білімдеріне сүйене отырып жасайды.

Оқушылардың міндеті

Жасайтын кітабының идеясын, пайдаланғанәсерлегіш құралдарды сипаттау. Жұмысын таныстырып, талдау. Термин сөздерді үш тілде білу.

Талқылауға арналған сұрақтар мен жауаптар:

1.Жағымды сезім неден көрінеді?

(Қандай қасиеттерді жақсы деп айтасың?)

Жауап. Достарымен араласқанда, жақсы жаңалық

естігенде, қонақ келгенде, саяхатқа шыққанда, жақсы кітап оқығанда (кино көргенде, мұражайға барғанда), жақындарым мен достарыма барғанда, ауа райы жақсы болғанда қуанамын. Жақсы қасиеттерге мейірімділік, сөзде тұру, құпияны сақтай білу, өз ойын білдіре білу т.б. жатады.

2  .Кітап жасау барысында қандай әсерлегіш      құралдарды пайдалануға болады?

Жауап. Түс, сызық, штрих, қарама-қарсылық заңы, пішім, өлшем.

 3.Кітапқа не үшін сурет салатынын айта аласыңдарма? Қандай кітаптарда сурет көп болады?

Жауап. Оқырманды қызықтыру үшін. Мәтін мазмұнын ашу үшін. Оқулықтарда, балалар энциклопедиясында, ертегілерде.  

4. Ненің жақсы, ненің жаман екені туралы әлі де ойланасыңдар ма?

(Сұрақты сабақтың соңында қояды.)

Жауап. Иә, бұндай сұрақ төңірегінде ойлану керек, ол кемшіліктерді түзетуге септігін тигізеді.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: бүктемелі кітап қалай

жасалатынын біледі. Бірнеше суреттен тұратын кітап жасай алады.

Оқушылардың көпшілігі: өздеріне таныс әсерлегіш құралдарды, сондай-ақ кітапқа иллюстрация жасағанда

қарама-қарсылық заңын қолдануды біледі.

Кейбір оқушылар: өздеріне таныс әсерлегіш құралдарды, сондай-ақ кітапқа иллюстрация жасағанда қарама-қарсылық заңын қолдануды, сонымен қатар

«жақсы», «жаман» түсініктеріне өздерінің ойларын айта біледі.

Бұрын алған білімдері

Сызықтың әсерлегіш мүмкіндіктері. 2-сынып. Түстің әсерлегіш мүмкіндіктері. 2-сынып. Қағаздың қасиеті. 2- сынып. Қағаздың қасиеттері. 2-сынып. Иллюстрация дегеніміз не? 3-сынып. Композициядағы қарама-

қарсылық. 3-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: жаратылыстану, әдебиеттік оқу, қазақ тілі. Оқушылар тақырыпты талқылап, жұмысты суреттегенде, әдеби шығармаларды тыңдағанда сөйлеу дағдыларын

жетілдіреді.  

                                                                     Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбы- на кіріспе

Сыныпта жағымды ахуал мен шығармашылық орта қалыптастыру.

Балаларға арналған әндерді қосып қоюға болады.

Музыкалық үзінділер.

Алған білімнің өмірмен байланысы. Жаңа білім мен

дағдыға қол жеткізу

Әрбір адам адамгершілік тұлғыдан сыни ойлау, яғни ненің жақсы, ненің жаман екенін білгені дұрыс.

Адамдар өмірде жақсыны да, жаманды да көреді.

Өзіңнің және өзгелердің іс-әрекеттерін дұрыс

бағамдап, нені істеуге болатынын, нені болмай- тынын түсіну қажет. Өткен сабақтарда мейірімді

және зұлым кейіпкерлерді, ненің жақсы, неніңжаман екені туралы аз әңгімелескен жоқпыз. Алқазір

тыныштық сақтап, нені жақсы, нені жамандеп

 ОҚУЛЫҚ .

санайтындарыңды ойланыңдар (талдауға бірнеше минут беріледі, оқушылар өз ойларын айтады).

Мұғалім түйіндейді: сендер ненің жақсы,ненің

жаман екенін білесіңдер. Оларды білгендерің жақсы, ол сендерге дұрыс шешім қабылдауға көмектеседі.

Оны ұмытпас үшін біз бүгін бүктемелікітап

жасаймыз, онда өздерің ненің жақсы, неніңжаман екені туралы ойларыңды көрсетесіңдер.Бұл

кітаптың жақсы жағы – оны бір жылда толтырып қоймай, суреттер мен жазбалардыақырындап

желімдей беруге болады. Бір кітапты аяқтап, екіншісін бастауға болады. Ержетіп,мектепті

аяқтағаннан кейін қолдарыңа кітапты алып, 8, 9, 10, 11 жасыңда нені жақсы, нені жаман деп

түсінгендеріңді көрген қызық емес пе?! Көзқарастарыңның қалай өзгергенін немесе өзгермегенін салыстырасыңдар. Бұл кітапты міндетті түрде сақтап қою керек.

Материал- ды

түсіндіру

Енді кітапты қалай жасағандарыңызды талқылайық (сабақты оқулық бойынша түсіндіреді). Қайшымен жұмыс істегенде қауіпсіздік ережесіне көңіл бөлу керек! Кітапты өлшеп, бүктеу жолдарын кезең- кезеңімен түсіндіру. Оқушылар кітапқа жапсырмалаған жақсы және жаман деген суреттерді таныстырып өтеді.

Оқушылардың назарын олар тек суретті жапсырып қоймай, оған қоса жазатын болса, онда оған орын қалдыру керек екеніне аудару керек. «Жақсы» суреттерінің саны «жаман» суреттерінің санымен бірдей болғаны дұрыс. Оларды оқулықта

көрсетілгендей кезектестіріп орналастыру керек. Қарама-қарсылық заңын естен шығармай, «жақсы»,

«жаман» қатар тұрып, бір-бірін айқындап тұруы тиіс.

Оқулық.

Кітаптағы иллюстрациялар,

Сабақтың қорытын- дысы

Оқушылар жасаған бүктемелі кітаптарын таныстырады, суреттері арқылы не айтқысы келгендерін, қандай әсерлегіш құралдарды пайдаланғанын, бұл кітап өздеріне қалай әсер ететінін әңгімелейді. Оқушылар жұмыстарын

таныстырып болғаннан кейін, бір-біріне сұрақ қояды

 Сабақ бойынша рефлексия:

Сабақтың тақырыбы: Уақытты қалай анықтаймыз?

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП: 3

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Ой-өрістерін кеңейту, сағаттың, күнтізбенің пайда болу

тарихымен танысу.

Бағдарламалық міндеті

3.1.3.2

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: адамдар уақытты қалай анықтайтынын, уақытты анықтау бірліктерін айту. Күнтізбе жасау

тәсілдерін көрсету.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: №1 жұмыс дәптерінің 20– 21-беттеріндегі тапсырманы орындау.

Оқушылардың міндеті

Мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауап беру, адам өміріндегі сағаттың маңызы туралы әңгіме құрау. Ғаламтоp мен өзге де ақпарат құралдарынан сағат пен күнтізбенің тарихы туралы мәліметтерді тауып,

жақындары және достарымен бөлісу.

Тірек сөздер: уақыт, сағат, уақытты анықтау, секунд, минут, сағат, тәулік, апта, жыл, жыл мезгілдері, маусым, күнтізбе.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1.  Адамға сағат не үшінкерек?

Жауап. Сағат күн тәртібіңді жоспарлау үшін, бәріне уақытында үлгеруге, уақытты біліп, не істеуді білу үшін керек.

2.  Сағаттың қандай түрлерібар?

Жауап. Қолсағат, қабырға, үстелдің үстіне қоятын сағат, механикалық сағат, электронды сағат, құмсағат, күнсағат.

3.  Ең бірінші қандай сағаттар пайда болғанынбілетіндер баршығар?

Жауап. Күнсағат.

4.  Оның қандай кемшіліктеріболды?

5.     Уақытты қалай анықтауға болады? Жауап. Секунд, минут, сағатбойынша.

6.     Ұзақ уақыт аралығы қалай есептеледі? Жауап. Тәулік, апта, айбойынша.

7.     Ол қай жердекөрінеді? Жауап.Күнтізбеде.

8.     Бір жылда қанша мезгіл бар? Олардыата. Жауап. Төрт. Қыс, көктем, жаз,күз.

9.     Елді мекендерде тұратын адамдар белгілі біржыл мезгілінде неістейді?

Жауап. Көктемде жерді егіске дайындайды, тұқым себеді, көшет отырғызады. Жазда егінді күтеді, суғарады, арамшөбін тазартады. Күзде егінді жинап, қысқа дайындайды.

10.      Өтіп жатқан уақытты қаншалықты еске аласыңдар? Сағаттың қандай пайдасы бар? Жауаптар әртүрлі болуы мүмкін. Оларды тыңдап, қажет жерін түсіндіргендұрыс.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: адам өміріндегі сағаттың маңызын, сағаттың даму тарихын, уақытты анықтау жолдарын

біледі. Сағат түрлерін, уақытты дұрыс айтуды, жыл мезгілдерін суреттеуді біледі. Сағаттардың суретін салады.

Оқушылардың көпшілігі: сағаттың даму тарихын айта алады. Сағаттарды сала алады.

Кейбір оқушылар: сағаттың адам өміріндегі маңызын дәлелдеп айта алады. Сағат дизайнын жасай алады.

Бұрын алған білімдері

Жаратылыстану сабақтарынан, жыл мезгілдері туралы

энциклопедиялардан алған білімдері, уақытты анықтау туралы білетіндері.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: жаратылыстану, әдебиеттік оқу, математика, музыка, қазақ тілі. Оқушылар тақырыпты талдау барысында, жұмысты суреттегенде, әдеби шығармаларды

тыңдағанда сөйлеу дағдыларын жетілдіріп, дұрыс сөйлеуге тырысады. Жыл мезгілдері, уақытты анықтау туралы білетіндерімен бөліседі. Жаратылыстану, математика сабақтарындағы білімдері сағат минуттарын, тәулік уақытын анықтауға қажет болады. Оқушыларға

жұмбақтар жасырады, №2 қосымшадағы музыкалық үзінділерді тыңдайды.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақыры- бына

кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығармашылық жағдай жасау. Сабақтың басында оқушыларға сағат және әртүрлі тәулік мезгілдері туралы жұмбақтарды оқып, сағат туралы ән тыңдатуға болады (сайттар дереккөздерде берілген).

Уақыт туралы өлеңдер. https://www.youtube.

com/watch?v=zmhU5mOG8FA

https://www.youtube.com/watch?v=cFCTLAyaSN4

Алған білімнің өмірмен байланы- сы. Жаңа білім мен дағдыға қол жеткізу

Оқушыларға өмірді сағатсыз елестетулерін сұрайды. Оның аяғы қалай болар еді? Тоқтап қалған сағат туралы бірнеше жағдаят туралы ойланып, сағаттың

адам өміріндегі маңызы туралы шағын әңгімеқұрауды ұсынады. Е. Шварцтың балалар уақытты бағаламай, шалға айналғаны, уақыт пен жастық шақтарын қайтару үшін қандай қиындықтардыбастан

кешкендері туралы «Жоғалған уақыт туралы ерте- гісін» айтуға болады. Сағаттың адам өміріндегі

маңызын түсінуге ынталандыру қажет. Уақытты қалай анықтауға болатынын айтуға болады. Оның бір жолы

– күнтізбе. Күнтізбе жасау – қызықты жұмыс. Жай күнтізбелер дүкенде де сатылатын болғандықтан,

балалар өзінің ерекше күнтізбесін ойлап таба алады. Мысалы, ұмытуға болмайтын күндердің күнтізбесін жасайды. Онда жақындарыңның туған күндері мен белгілі бір даталар белгіленеді. Маңызды жұмыстар

күнтізбесін жасауға болады, онда бір жылдың ішіндегі маңызды жұмыстарды жоспарлауға болады. Біз

сендермен бірге күнтізбе туралы әлі де көп нәрсе біліп, өз күнтізбемізді жасаймыз.

Е. Шварц.

«Жоғалған уақыт туралы ертегі» http://books.rusf.ru/u nzip/add- on/xussr_ty/shvare15. htm?1/2

Әртүрлі күнтізбелер.

Материал- ды

түсіндіру

Адам сағатсыз тұра алмайтынына көзіміз жетті. Алғашқы сағаттар қашан пайда болды, олар қандай болды? Білетіндер бар ма? Оқушылардың жауабын тыңдайды. Күн сағаттары, олардың қызметі туралы айтып береді. Басқа сағат түрлері туралы қысқаша айтады (сағат туралы әңгімелегеннен кейін№1

жұмыс дәптерінің 20– 21-бетіндегі тапсырманы орындайды).

Сендер ұзақ уақыт бөлігі күнтізбемен есептелетінін

білесіңдер. Қазіргі күнтізбелерге назар аударайықшы. Онда әдетте жыл мезгілдері бейнеленген табиғат көрінісін байқаймыз (оқулықтағы фотосуреттерді қарап шығып, жыл мезгілдерінің белгілерін атайды).

Оқушылар маусымдық жұмыстар туралы айтып береді.

Оқушылар №1 жұмыс дәптерінің 21-бетіндегі суреттерге қарап, сұрақтарға ауызша не жазбаша

жауап береді. Суреттердің әсемдігіне, композициялар мен түс үйлесіміне назар аудару керек. Әрбір жыл мезгілі несімен ерекшеленетінін суреттейді.

Оқулық, 34–35- беттер.

Жыл мезгілдері бейнеленген пейзаждар.

Әсем табиғат көрінісі бар

қабырғаға ілетін күнтізбелер.

Тамаша сағатшы http://www.bibliotekar.ru/k108-Limburg/index.htm

№1, 2 қосымша-

дағы материалдар.

Өздік жұмысты орындау

№1 жұмыс дәптерінің 20, 21 (таңдаулары бойынша) және 22-беттеріндегі тапсырмаларды орындау.

Мұғалім жеке-дара кеңес береді, оқушыларға қажет жерінде көмектеседі, қателері болса түзетеді.

Жұмыс дәптері, жіңішке қара

фломастер немесе

жай қарындаш, түсті фломастерлер.

Сабақтың қорытын-

дысы

Орындалған тапсырмаларды қысқаша талдайды. Оқушылар сабақтағы жұмыстарын бағалайды.

Оқушыларға келесі сабаққа алыстағы ағаш (үйлер, шам және өлшемі бірдей заттар), жол қалай көрінетінін бақылып, қорытынды жасауды тапсырады.

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау Оқушылардың бәрі тақырыпты талқылауға қатысады, мұғалімнің сұрақтарына жауап береді.

№1 жұмыс дәптерінің 21-бе- тіндегі тапсырмаларды орындайды.

Оқушылардың көпшілігі 20- беттегі тапсырманы

орындайды.

Кейбір оқушылар 21-беттегі тапсырманы орындайды, әрбір жыл мезгілінің өзіне тән

белгілерін сипаттайды.

Оқушылардың тақырыпты меңгергенін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардың мұғалімге берген жауабынан (оқулықтағы);

2)   жасаған

жұмыстарынан (жақсы жасалған жұмыстарды ғана бағалаңыз);

3)   жасағанжұмысты талқылауларынан.

АКТ-мен байланыс

Сабақтың барысында мұғалім СD-дискідегі материалдарды, интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың

басында оқушылардың есіне қауіпсіздік ережесін салады.

Сіз оқушыларға қолдау көрсету үшін не істейсіз?

Сабақтың барысында оқушыларды бағалайды: Жарайсың, сен сұрақтарға толық жауап бересің! Сен өте байқампазсың! Сен табиғат

нысандарын жақсы суреттейсің (суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы орындауға тырыстың! Сен жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Бағалау

Сабақтаоқушыларды бағалау:

1)   оқушылардың мұғалімнің және оқулықтағысұрақтарға жауабы;

2)   туындылардың репродукцияларын суреттеуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар (жақсыжасалған жұмыстардығана

бағалаңыз).

Құндылықтармен байланыс Суретшілердің туындылары көрсетіледі. Табиғат пен туған өлкеге сүйіспеншіліктері мен эстетикалық көзқарастарын қалыптастыру мақсатында №2 қосымшадағы материалдар мен тақпақтар пайдаланылады.

Ойлану. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен

бәрін орындап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың соңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қандай нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: Сызықтық перспектива. Күнтізбе жасаймыз. Жыл мезгілдерін бейнелейміз

Мектеп:Тұрар Рысқұлов

Күні:11.11.2019ж

Мұғалімнің аты-жөні:Қ.Бийимбетова

СЫНЫП:3А

Қатысқан

оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Тұрмыстық заттарға эстетикалық тұрғыда қарауға үйрету. Сызықтық перспективамен танысу арқылы

шығармашылық өрістерін кеңейту.

Бағдарламалық міндеті

3.1.4.1жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс барысын жоспарлау

3.2.3.1жинақтау. қосу және біріктіру

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: сызықтық перспективамен таныстыру, перспективалы пейзаж салып үйрену. Күнтізбе жасау үшін топта жұмыс ұйымдастыру.

Оқушылардың шығармашылық міндеті:   оқулықтың  22–25-беттеріндегі тапсырмаларды орындау. Көп парақты күнтізбе жасау.

Оқушылардың міндеті

Мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауап беру, сызықтық перспектива құбылысын түсіндіре білу, жа- саған жұмысының идеясын түсіндіру. Топта жұмыстар-

ды бөлу.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: сызықтық перспектива құбылысы мен оның ережесін біледі.

 Оқулықтың  23–24-беттеріндегі тапсырмалар- ды орындап, күнтізбе жасауға қатыса алады.

Оқушылардың көпшілігі: сызықтық перспектива ережелерін тұжырымдап айтып, жұмыс жасағанда қол- дана алады.  Оқулықтың  25-бетіндегі тапсыр-

маны орындайды.

Кейбір оқушылар: сызықтық перспективаны қолда-

нып, шығармашылық пейзаж жасай алады.

Бұрын алған білімдері

Түс және жыл мезгілдері. Пейзаж. 1-сынып.

Туған өлке табиғатындағы жылы және суық түстер. 2-сынып. Жыл мезгілдері. 3-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: жара- тылыстану, әдебиеттк оқу, математика, музыка. Оқу- шылар тақырыпты талқылап, әдеби туындыларды тың- дау барысында дұрыс әрі бейнелі түрде сөйлеу дағды-

ларын дамытады.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбына кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығар- машылық жағдай жасау. Сабақтың басында

сызықтық перспектива анық көрінетін әртүрлі жыл мезгілдері бейнеленген пейзаждарды қарайды.

Музыкалық үзінділерді қосып қоюға болады.

П. И. Чайковский

«Жыл мезгілдері» https://www.youtube.com/watch?v=-eoBpGkhgKQ

Алған білім- нің өмірмен байланысы. Жаңа білім мен дағдыға қол жеткізу

Оқушылар сызықтық перспектива заңын білу арқылы кеңістікті дұрыс қабылдап, композиция жасайды. Күнтізбе жасап, сыныпты безендіруге,

бөлмені әшекейлеуге, достарына сыйлық әзірлеуге болады. Алған білімдері оқушылардың ой-өрістерін кеңейтіп, ал біліктері жаңа шығармашылық

жұмыстар жасауға мүмкіндік береді.

Материалды түсіндіру

Бұл тақырыптың алғашқы бөлігі сызықтық перспектива құбылысын меңгеруге арналады. Бұған баса назар аудару керек, өйткені алда оқушылар пейзаж салады, егер бұған дейін пейзаждарды

сызықтық перспективаны ескермей салса, енді онымен жақын танысу керек. Бұл оқушыларға жұмыстарын жетілдіріп, натурамен жұмыс істеу

үшін алғашқы қадам болмақ. Оқушылар заттардың алыстаған сайын көлемі өзгеретініне көздері жетуі керек, ол үшін оқулық бойынша бірігіп тәжірибе жүргізіп көреді. Одан соң заттардың алыстаған сайын өзгеріске ұшырайтынын тақтада сызба тү- рінде көрсетеді. Одан әрі оқушылармен бірге суретшілердің бірнеше пейзаж жұмысын талдап, олардың түс үйлесіміне назар аударады. Суретші түс арқылы жыл мезгілдері мен пейзаждың көңіл күйін қалай беретініне көңіл қояды. Композицияға қандай пішім таңдайтынын, сондай-ақ пейзажда сызықтық перспективаны қалай бергеніне көңіл

бөледі.

Оқулық.

Сызықтық перспектива анық көрінетін жыл мез- гілдері бейнеленген пейзаждар.

Әдемі пейзаж су- реттері бар қабыр- ғаға ілетін күнтіз- белер.

http://www.bibliotekar.ru/k108-Limburg/index.htm

№1, 2 қосымшадағы материалдар.

Өздік жұмысты орындау

Оқушылар сызықтық перспектива ережелерін анықтағаннан кейін, №1 жұмыс дәптерінің 22–25- беттеріндегі тапсырмаларды орындайды. Содан

кейін ғана пейзаж салуға кірісуге болады. Алдымен оқушыларды топтарға бөледі, олар жыл

мезгілдеріне сәйкес қандай пейзаждарды

бейнелейтіндерін шешіп алады (жеребе тастауға болады), әр топта қыс, көктем, жаз бен күзге арналған үш сурет болғаны дұрыс. Одан әрі пейзаждың пішімі мен өлшемін, ортақ күнтізбені қалай әшекейлейтіндерін анықтайды, пішімдері бірдей болуын қадағалау керек. Жұмыстарды

әртүрлі тәсілмен орындаған жөн, алайда сызықтық перспектива міндетті түрде болуы керек.

№ 1 жұмыс дәптері, 22–25-беттер, түсті қарындаштар мен

фломастерлер.

Жұқа түрлі түсті қатырма қағаз, са- лынған не суретке түсірілген пейзаж суреттері, қайшы, қылқалам, желім. Қағазға шығарыл- ған айлардың күн-

тізбесі.

Жұмыстың екінші бөлігі күнтізбе жасауға арналады. Оқушылар топтарға бөлініп, олар күнтізбеге ілетін пейзаждарды таңдайды. Егер олардың саны 12-ден асса, оларды жыл

мезгілдеріне сәйкес бөліп, ең жақсыларын таңдап алады. Оқушылар әкелген пейзаж фотосуреттерін де пайдалануға болады. Жұқа қатырма қағаз парағын қиып, оларға суреттерді белгілі бір мезгіл- дің күнтізбесіне орын қалдырып орналастыру керек. Суреттер мен күнтізбені ұқыптап

желімдейді. Күнтізбені айларына қарап жинайды (тескішпен тесіп, таспа не жіппен байлайды).

Мұғалім жеке-дара кеңес береді, жасаған жұмыстарын түзетіп, көмектеседі.

Сабақтың қорытынды- сы

Оқушылар білгендерінқорытындылайды

(сызықтық перспектива деген не, оны пейзаж салғанда қалай пайдалануға болады?). Олар нені үйренді (сызықтық перспективаны ескереотырып, пейзаж салуды, әдемі күнтізбежасауды).

Қосымша ақпарат

Дифференциациялау

Оқушылардың бәрі сызықтық перспектива құбылысы мен оның ережесін, оны пейзаж салғанда қолданудыбілді.

Күнтізбе жасауға қатысты.№1 жұмыс дәптерінің 22-бетіндегі тапсырмалардыорындады.

Оқушылардың көпшілігі сызықтық перспектива ережелерін тұжырымдап айтып, жұмыс жасағанда қолдана алды. №1 жұмыс

дәптерінің 23, 24-беттеріндегі тапсырманы орындады.

Кейбір оқушылар сызықтық перспективаны қолданып, №1 жұмыс дәптерінің 25-бетіндегі пейзажды жасады.

Оқушылардың тақы- рыпты меңгергенін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардыңмұға- лімге берген жауабы- нан(оқулықтағы);

2)   жасаған жұмыста- рынан (жақсы жасал- ған жұмыстардығана бағалаңыз);

3)   жасағанжұмысты талқылауларынан.

АКТ-мен байланыс

Сабақтың барысында мұғалім СD- дискідегі материалдарды, интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың ба- сында қайшымен жұмыс істеу ережесін оқушылардың есіне түсіреді.

 рефлексия

(суретшілер туындыларын)! Сен тапсырманы жақсы орындауға тырыстың! Сен жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

репродукцияларын суреттеуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар (жақсыжасалған жұмыстардығана

бағалаңыз).

қосымшадағы өлеңдер мен материалдарды қолданады.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен

бәрін орындап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың соңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қандай жаңа нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: Жаңажылдық

шеберхана. Шыршаға ілетін әшекейлер. Таныстыру, талдау және бағалау

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП: 3

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Дизайнерлік дағдыларын қалыптастырып, эстетикалық

талғамдарын дамыту.

Бағдарламалық міндеті

3.2.2.1

3.3.3.1

3.2.3.1

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: көлемді денелермен таныстырып, жа- санды және табиғи материалдардан жаңажылдық құ- рамақ жасау өнерімен таныстыру, тұрмысты мерекеге сәйкес безендіре білуге қызығушылықтарын ояту.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: жасанды және табиғи материалдардан бірнеше жаңажылдық құрамақ жасау.

Оқушылардың міндеті

Әртүрлі құрамақтарды жасау жолдарын түсіндіре білу, негізгі көлемді денелердің атауын білу, терминдердіүш тілде айту. Жасаған жұмыстарына талдаужүргізу.

Тірек сөздер: жазық пішіндер, көлемді пішіндер (денелер), конус, дөңгелек, текше, шыршағаілетін әшекейлер, Жаңа жыл, мереке белгісі,әшекейлер.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1. Қандай жазық геометриялық пішіндерді білесіңдер?

Жауап. Шеңбер, үшбұрыш, төртбұрыш, шаршы.

2.   Жазық пішіндердің көлемді пішіндерденқандай айырмашылығыбар?

Жауап. Жазық пішіндердің өлшемі болады, оларды тек екі жағынан қарауға болады, көлемді пішіндер биік, енді, оларды жан-жағынан қарауға болады.Жазық

пішіндерді салып, қиюға болады, көлемді пішіндерді мүсіндеп, желімдеп, тастан қашап, ағаштан ойып, металдан құюға болады.

3.   Қандай көлемді пішіндерді (денелерді)білесіңдер? Жауап. Текше, шар,конус.

4.   Шырша қандай көлемді геометриялық пішінге ұқсайды?

Жауап. Конусқа.

5.   Шырша ойыншықтары қандай көлемді геометриялық пішіндергеұқсайды?

Жауап. Шарларға.

6.   Жаңажылдық шырша қандайойыншықтармен безендіріледі?

Жауап. Шар, моншақ, жануарлардың фигураларымен, гүл алқалармен.

7.   Жаңажылдық әшекейлерді қандайматериалдардан жасауғаболады?

Жауап. Табиғи материалдардан: бүр, бұтақ, сабан, емен жаңғағы; жасанды материалдардан: фольга, қатырма қағаз, түсті қағаз, полимер балшығынан.

8.   Өздерің жасаған жаңажылдық әшекейлерді қайда пайдалануға болады? (Сұрақ сабақтың соңында қойылады.)

Жауап. Бұл әшекейлермен шыршаныбезендіріп,

жаңажылдық композиция жасауға болады, онымен бөлмені әшекейлей аламыз, әшекейді жаңажылдық сыйлық ретінде достарымыз бентуыстарымызға

сыйлаймыз.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: көлемді пішіндер туралы, жаңажылдық әшекейлерді жасауды біледі.

Жасанды және табиғи материалдардан көлемді

пішіндерді пайдаланып, оқулыққа сүйене отырып, жаңажылдық әшекейлер жасай алады. Олармен

жаңажылдық шырша мен бөлмелерді безендіреді.

Оқушылардың көпшілігі: жаңажылдық әшекейлерді жасау ретін түсіндіре алады.

Кейбір оқушылар: ерекше жаңажылдық әшекейлер жасау үшін идеяларын ортаға сала алады.

Бұрын алған білімдері

Жазық пішіндер. 1-сынып. Түс және көңіл күй. 2-сынып.

Қарама-қарсы түс үйлесімі. 3-сынып. Қағазбен жұмыс істеу ерекшеліктері. 2-сынып.

Пәнаралық байланыс

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: жаратылыстану, математика, музыка, қазақ тілі.

Оқушылар тақырыпты талқылап, әдеби туындыларды тыңдау барысында дұрыс әрі бейнелі түрде сөйлеу

дағдыларын дамытады.

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбына кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығармашылық жағдай жасау. Интерактивті тақтада немесе тақтада қыстың, жаңажылдық мерекелердің суреттері ілініп, музыка ойнап тұрады. Тақтаның астына оқушылар жаңа жыл қарсаңында өздерін көңілді сезінуі үшін

«Жаңажылдық шеберхана» деп жазып қоюға болады.

https://www.youtube.com/watch?v=0pnKXxxjkEg

https://www.youtube.com/watch?v=gAZXuASwLKg

Алған білімнің өмірмен байланысы. Жаңа білім мен дағдыға қол жеткізу

Жаңа жылға санаулы күндер қалды, сондықтан жаңажылдық әшекейлерді сатып алудың уақыты келді. Балалар бұл мерекені өте жақсы көреді,

алайда оларды тек сыйлық алуға ғана емес, сондай- ақ мерекеге дайындыққа қатысып, оны көңілді

өткізуге өздерін де қатыстырған дұрыс. Бұл сабақ балаларды жаңажылдық ойыншықтар мен

кәдесыйларды өз қолдарымен жасауға үйретіп, мерекені безендіруге арналады.

Е. Шварц.

«Жоғалған уақыт туралы ертегі» http://books.rusf.ru/unzip/add-on/xussr_ty/shvare15.htm?1/2

Әртүрлі күнтізбелер.

Материалды түсіндіру

Оқушыларға шыршаны безендіруге немесе

жаңажылдық сыйлық ретінде ұсынуға болатын құрамақтардың бірнеше нұсқасын ұсынуға болады.

Олар көлемді пішіндермен жұмыс істейтін

болғандықтан, сабақтың басында сол пішіндерді біліп алуы тиіс. Оқушылар шеңбер, тік бұрыш, үшбұрыш және т.б. пішін түрлерімен таныс.

Көлемді пішіндерді көрсетіп, олар жазық

пішіндерден несімен ерекшеленетініне талдау

жүргізу керек. Балалар дұрыс жауап беруі мүмкін, өйткені олар көлемді пішіндермен жұмыс істеді.

Енді оларды есте сақтайды. Одан әрі оқулық

бойынша ұсынылған құрамақтарға назар аударды.

Мұғалім жасанды және табиғиматериалдардан

бірнеше құрамақтың жасалу жолын түсіндіреді.Бұл Жаңа жылда қолмен жасауға болатын заттардың үлгісі екенін, бірақ оны дәл солай қайталау міндет емес екенін естен шығармау керек. Мұғалім құрамақтардың үлгісін ұсына алады, ол терезедегі қырау, әртүрлі гүл алқалар, кәдесыйлар мен шыршаға арналған ойыншықтар болуымүмкін.

Мұғалім кәдесыйларды таңдағанда сол өңірде бар табиғи материалдарды, сондай-ақ балалар

қиындықсыз табатын жасанды материалдарды ескеруі керек. Оқушылар бір сабақта екі-үш

Оқулық.

https://originalnie-podarki.com/novogodnie-igrushki-svoimi-rukami-2/

https://happynewyear2013.jimdo.com

http://www.7dach.ru/SilVA/13-sposobov-sdelat-novogodnie-i-rozhdestvenskie-igrushki-svoimi-rukami-13898.html

http://adalin.mospsy.ru/ny/eligr02.shtml

құрамақ жасай алады. Сабақтың соңында жасаған жұмыстарын талқылайды, оқушыларқұрамақтары не үшін керек екенін, олардыкімге

сыйлайтындарын айтады.

Өздік

Құрамақ жасауға кіріспес бұрын оқушылар

Оқулық. 40–44-

жұмысты

ойыншықтар мен құрамақ жасау туралы идея-

беттер.

орындау

ларымен бөліседі, жасайтын жұмыстарын талқы-

Жаңажылдық

лайды, неден жасайтынын, қажет материалдарды

құрамақ үлгілері.

таңдап, жұмысқа кіріседі. Мұғалім жеке-дара

Түсті қағаз, қайшы,

көмек, кеңес береді.

желім, көлемі

әртүрлі пластик

шарлар, емен

жаңғағы, бүрлер,

басқа да табиғи

материалдар,

фольга, таспа,

түйме, моншақ,

жаңғақ және жұ-

мысқа қажетті ұсақ-

түйек заттар.

Сабақтың

қорытынды- сы

Оқушылар көлемді денелер туралы біліп, олардың атауын есте сақтады, жаңажылдық құрамақ жасау жолын білді. Жазық пішіндер мен көлемді

денелерді ажыратып үйренді, жасанды және табиғи материалдардан жаңажылдық құрамақтар жасап

үйренді.

Қосымша ақпарат

Дифференциация

Барлық оқушылар көлемді

пішіндер туралы, жаңажылдық әшекейлерді жасауды білді.

Жасанды және табиғи материалдардан көлемді пішіндерді пайдаланып, оқулыққа сүйене отырып, жаңажылдық әшекейлер жасады.

Оқушылардың көпшілігі жаңа- жылдық әшекейлерді жасау ретін түсіндіре алды.

Оқушылардың ақпаратты меңгергенін қалай тексересіз?

1)   Оқушылардыңмұғалімгеберген

жауабынан (оқулық- тағы);

2)   жасаған жұмыс- тарынан(жақсы

жасалғанжұмыстарды ғанабағалаңыз);

3)   жасағанжұмысты талқылауларынан.

АКТ-мен байланыс

Сабақтың барысында мұғалім СD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың басында қайшымен жұмыс

істеу ережесін оқушылардың есіне түсіреді.

Кейбір оқушылар ерекше жаңа- жылдық әшекейлер жасау үшін идеяларын ортаға салды.

Оқушыларға қалай қолдау

Бағалау

Сабақта оқушыларды бағалау:

1) оқушылардың мұға- лімнің және оқулықта-

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардыңжұмыс-

тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп,таби-

ғатқа, туған өлкеге сүйіс-

көрсетесіз?

Сабақтың барысында

оқушыларды бағалайды:

Жарайсың, сен сұрақтарға

толық жауап бересің! Сен өте

ғы сұрақтарға жауабы;

2)   туындылардың ре- продукцияларын сурет- теуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар (жақсыжасалған жұмыстардығана

бағалаңыз).

пеншіліктерін оятып, эсте-

байқампазсың! Сен табиғат

тикалық көзқарастарын қа-

нысандарын жақсы суреттей-

лыптастыруға септігін тигі-

сің (суретшілер туындыларын)!

зетін №2 қосымшадағы

Сен тапсырманы жақсы

өлеңдер мен материалдарды

орындауға тырыстың! Сен

қолданады.

жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен бә- рін жасап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың со-

ңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қан- дай жаңа нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: Адамдардың ежелгі баспанасы. Сәулет өнері дегеніміз не?

Мектеп:Тұрар Рысқұлов

Күні:09.12.2019ж

Мұғалімнің аты-жөні:Қ.Бийимбетова

СЫНЫП: 3А  3Ә

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Ой-өрістерін, тарихи танымдарын кеңейту. Сәулет

өнеріне қызығушылықтарын қалыптастыру.

Бағдарламалық міндеті

3.2.3.1нақты дәлдігіне жетіп, материалдары мен компоненттері  өлшеу, белгі қию, формасын келтіру және біріктіру

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: ежелгі адамдардың баспаналары туралы айтады, ежелгі баспана түрлерімен таныстырады. Сәулет өнерімен, сәулет өнерінің даму тарихымен, сәулет ескерткіштерімен таныстыру. Ежелгі баспана үлгісін қалай жасауды айтып беру.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: ежелгі баспана үлгісін жасау.

Оқушылардың міндеті

Мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауап беру, әртүрлі баспана түрлерінің атауын білу, оларды сипаттап білу.

Тірек сөздер: адамдардың ежелгі баспанасы, ежелгі баспана салуға қажетті материалдар, киіз үй, жұмыс істеу реті.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1.   Ежелгі баспаналар адамдарды неден қорғаған? Жауап. Ежелгі баспаналар адамдарды сыртқы жаулар мен қолайсыз ауа райынан (суықтан, желден, жауын- шашын, ыстықтан)қорғаған.

2.   Ежелгі адамдар баспаналарын қандай материалдардан тұрғызған?

Жауап. Тас, сазбалшық, аңдардың терісі мен сүйектерінен, ағаш бұтағынан, қамыстантұрғызған.

3.     Қазақ халқының ежелгі баспанасы қалайаталды? Жауап. Қазақ халқының ежелгі баспанасы – киізүй.

4.   Киіз үймен байланысты дәстүрлерді айтып беріңдер. Жауап. Киіз үй тігу дәстүрінің тарихы тереңге кетеді. Киіз үйдің есігін шығысқа қаратып құрады. Халқымыз киіз үйдің алғашқы қонағы Күн болуы тиіс депсенген.

5.   Ежелгі адамдардың басқа баспаналары қалай ата- лады?

Жауап. Лашық, вигвам, күрке (

6.   Ежелгі баспана жасау жолын айтып беріңдер (сұрақты сабақтың соңындақояды).

Жауап. Оқушылар өз тәжірибелеріне және 50–51-

беттердегі материалдарға сүйеніп, баспана жасау ретін атап шығады.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: адамдардың ежелгі баспанасы, олардың ерекшелігі туралы біледі. 50–51-беттердегі

материалға сүйеніп, жұппен баспана түрін жасай алады.

Оқушылардың көпшілігі: үлгі жасау ретін айтып, оның сыртқы түрін сипаттай алады.

Кейбір оқушылар: оқулықтағы материалға сүйеніп, өз бетінше баспана түрін жасап, әшекейлей алады.

Бұрын алған білімдері

Дизайн өнері, 2-сынып. Сәндеу өнері, 2-сынып. Ою- өрнек құрастырамыз. 2-сынып. Көлемді геометриялық

пішіндер. 3-сынып.

Пәнаралық байланыс

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: математика, қазақ тілі. Оқушылар сәулет құрылысының нобайын жасау барысында геометриялық пішіндер туралы білетіндерін пайдаланып, ежелгі баспаналардың сыртқы түрін, үлгі жасау барысында іс-әрекетінің ретін сипаттауды үйренеді.

Сабақ барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ тақырыбына кіріспе

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығармашылық жағдай жасау.  

Алған білімнің

өмірмен

Бұл сабақ оқушылардың ой-өрісін, әртүрлі материалдармен жұмыс істеуге дағдылануға,

эстетикалық көзқарастарын қалыптастыруға

байланысы. Жаңа білім

мен дағдыға қол жеткізу

бағытталған (сабақта жасалған үлгіні үйде,

саяжайда, аулада үлкенірек етіп жасауға болады).

Материалды түсіндіру

Ертеде адамдар өздерін жабайы аңдар мен қолайсыз ауа райынан сақтайтын баспаналар тұрғызған. Алғашқы баспаналар үңгірлер болды, одан кейін басқа да құрылыстар бой көтерді.

Сабақтың басында алғашқы баспаналар туралы әңгіме қозғаған дұрыс. Балалар меңгеруі тиіс ең басты нәрсе – кез келген баспана түрі табиғат

жағдайларымен байланысты. Жылы өңірлерде баспана адамдарды күннің аптап ыстығынан, суық күндері аяздан сақтауы керек болды. Алғашқы

адамдар үлкен, берік әрі әдемі үйлерді тұрғыза алмады. Баспаналар сол өңірлерден табылатын материалдардан тұрғызылды. Балалардан орман тұрғындары, теңіз жағалауында тұратындар, шөл мен даланы мекен ететіндер баспаналарын неден тұрғызғанын сұрап, ежелгі адамдардың тұрғын жайларымен таныстыру керек. Ондай үйлер

сайттарда нақтырақ берілген  

Киіз үйге ерекше назар аударып, оған қатысты дәстүрлерді айтады. Киіз үй неден жасалады, қалай құрылады? Адамдардың алғашқы

баспаналарымен танысқаннан кейін, сәулет өнері түсінігіне қарай көшеді. Оқушылардың назарын суретшінің еңбегі алуан түрлі екеніне, тіпті әртүрлі суретшілер бар екеніне аудару керек.

Әдемі киімдерді ойлап табатын суретшіні

модельер, әртүрлі заттарды ойлап тауып, олардың әдемі, берік әрі ыңғайлы болуын қадағалайтын суретшіні (мұғалім ол суретші қалай аталатынын еске түсіруін сұрайды) дизайнер дейді.

Әдемі үйлерді ойлап табатын адамдар да бар. Оларды сәулетші деп атайды (гректің

«архитектон» – сәулетші, құрылысшы деген сөзінен алынған). Бірақ олар да суретшілер. Ал ғимараттардың жобасын жасап, тұрғызу сәулет өнері деп аталады.

Одан әрі оқулық бойынша тұрғын жайлар қалай дамып отырғанын түсіндіреді. Сәулет өнері тақырыбын меңгеру үшін: әйгілі сәулет ескерткіштері туралы (баспаналардың

тұрғызылатын жердің ауа райы және климатымен, географиялық ерекшелігімен байланысы – бір

жерде үйді тастан, кей жерде ағаштан, кейбір

жерлерде үйлердің шатыры тегіс (қар жоқ жерде), кейбір жерде еңіс (әйтпесе қалың қарды көтере алмайды) айтады. Ең бастысы, балаларды

Оқулық.

  ежелгі адамдардың

баспаналарының фотосуреттері, әйгілі сәулет құрылыстары.

http://345- games.ru/vigvam-iz- bumagi/

ынталандырып, олардың сәулет өнеріне

қызығушылықтарын оятып, кез келген ғимаратты сәулет өнері тұрғысынан бағалауға талпындыру.

Сабақты түсіндіру барысында сәулетөнерінің

негізгі қасиеттеріне тоқталу керек. Олар: беріктік, ыңғайлылық, әсемдік. Сәулетші тек тұрғын үйлерді ғана емес, сондай-ақ жұмыс істеуге, спортпен шұғылдануға, ойын-сауыққа арналған құрылыстарды да тұрғызатынын айта кету керек. Балалар оларды атап шықсын (театр,стадион,

клуб, мешіт, шіркеу, вокзал, аэропорт, дүкен, зауыт, мектеп, балабақша, институт және т.б.). Бұлардың бәрі басты талаптарға жауап беруі тиіс, яғни ыңғайлы, жайлы, әдемі болу керек. Одан соң оқушыларға оқулықты жетекшілікке ала отырып, үнділердің негізгі баспанасын жасауды

тапсырады. Егер оқушылар бұл баспананың

міндетін түсінсе, онда ата-аналарымен бірге үйде, бақшада немесе саяжайда өздері да жасай алады.

Өздік

Оқушылар жұптасып не өз беттерінше жұмыс

жұмысты

істей алады. Жұмысты бастамас бұрын баспана

мата қиындысы,

орындау

жасау жолымен танысу керек. Егер оқушылар

фломастерлер,

үлгісін жасаса, тапсырманы түсінді деп санауға

қайшы, 5 жіңішке

болады. Қалаушылар болса, баспананың сыртын

таяқ, ермексаз,

әшекейлей алады.

қыстырғыш.

Сабақтың қорытынды- сы

Оқушылар ежелгі адамдардың баспанасы, сәулет өнері дегеніміз не екені, сәулет өнерінің даму тарихы, әйгілі сәулет ескерткіштері туралы білді.

Ғимараттарды сәулет өнерінің нәтижесі деп қабылдауды, баспана түрін жасауды үйренді.

Сабақ бойынша рефлексия

Оқушыларға қалай қолдау

Бағалау

Сабақтаоқушыларды бағалау:

1)   оқушылардың мұғалімнің және оқулықтағысұрақтарға жауабы;

2)   туындылардың ре- продукцияларын сурет- теуі;

3)   жұмысты талдап, талқылауғақатысуы;

4)   жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар (жақсыжасалған жұмыстардығана

бағалаңыз).

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардың жұмыс-

тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп, таби- ғатқа, туған өлкеге сүйіс- пеншіліктерін оятып, эсте- тикалық көзқарастарын қалыптастыруға септігін тигізетін №2 қосымшадағы өлеңдер мен материалдарды қолданады.

көрсетесіз?

Сабақтың барысында

оқушыларды бағалайды:

Жарайсың, сен сұрақтарға

толық жауап бересің! Сен өте

байқампазсың! Сен табиғат

нысандарын жақсы суреттейсің

(суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы

орындауға тырыстың! Сен

жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен бә- рін жасап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың со- ңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қан-

дай жаңа нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

Сабақтың тақырыбы: Ғимарат үлгі- лерін ойлап тауып, суретін салып үйренеміз

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП: 3

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Шығармашылық қабілеттерін дамыту, суретті кезең-

кезеңімен жетілдіруге үйрету.

Бағдарламалық міндеті

3.1.4.1,    3.2.3.1

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: суретті кезең-кезеңімен жетілдіруге бағытталған ойын өткізу. Сәулет кешендерін салу жолдарын үйрету.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: «Бізге үй тұрғызу түк емес!» ойынына қатысу, №1 жұмыс

дәптерінің 26– 31-беттеріндегі (таңдаулары бойынша) тапсырманы орындау.

Оқушылардың міндеті

Сәулет кешендерін суреттеу, өз ойын түсіндіру,

мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауап беру.

Тірек сөздер: сәулет кешендері, сәулет ансамблі, сәулет өнері, өнер туындылары, кезең-кезеңімен сурет салу, жобаны біртіндеп жақсарту.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

1.   Сәулет өнері дегеніміз не?

Жауап. Сәулет өнері – түрлі ғимараттарды жобалау және тұрғызу.

2.     Сен тұратын қалада әдемі сәулет туындылары көппе? Жауап. Оқушылардың тұратын жеріне қарай жауаптар әртүрлі болуы мүмкін. Кейбір жауаптарды түсіндіріп өткен дұрыс.

3.   Есіңде қалған әдемі ескерткіштер бар ма? Оларды атап, суреттеңдер. Ол ғимараттарды қай қалада көрдің- дер?

Жауап. Тек қаланы атап қоймай, ғимараттарды да суреттеп, қандай ғимараттар екенін айтуды тапсырады (стадион, театр, мұражай, тұрғын үй және т.б.).

4.   Қалаларыңда алуан түрлі және әдеміғимараттар болғанын қалайсыңдар ма?

Жауап. Толық жауап беріп, қалаларға әр алуан және

әдемі ғимараттар не үшін керек екенін түсіндіру керек.

5.   Сәулетшілерге ерекше ғимараттар ойлаптабуға көмектескілерің келеме?

6.   Сәулет құрылыстары қандай болукерек?

Жауап. Олар берік болуы тиіс (қауіпсіз, ыңғайлы, әдемі). Егер оқушылар сұраққа бірден жауап беруге қиналса,

жетекші сұрақ қойыңыз. Сонымен, үй қандай болу керек? – Берік! Егер төбесі өте аласа немесе керісінше өте биік, не баспалдақтары биік, терезесі үлкен не кіші болса, мұндай үй ыңғайлы болар ма еді? Демек, үй

ыңғайлы болуы керек. Біз сәулет құрылыстарын өнер туындысы дейміз, демек, үй әдемі болуы тиіс! Бұл кез келген сәулет құрылысына қойылатын негізгі талаптар. Оқушыларға бірнеше әйгілі сәулет құрылыстарын түстік шешіміне, композициялық және шығармашылық ерек- шеліктеріне қарай суреттеуді ұсынады.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: суретті кезең-кезеңімен салу мүмкіндіктерін біледі. Кезеңмен жұмыс істеп,

жұмыстарын жақсарта алады.