3G және 4G (LTE) технологиялары

Курс:

Топ:

Сабақ нөмірі:

Пән атауы:

Оқытушы аты-жөні:

Мамандығы/

Біліктілігі:

1304000 – «Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету»                                  

1304063 – «Компьютерлік құрылғыларға қызмет көрсететін техник»

Уақыты:

Өткізілетін орны:

Сабақтың тақырыбы:

Ethernet, TokengRing, FDDI желілік технологиялар

Сабақ мақсаты:

ü  Білімділік:

Ethernet, TokengRing, FDDI желілік технологиялар және олармен жұмыс жасауды үйрету, көрсету

ü  Тәрбиелік:

Нәтиже  алуға және  уақытты  үнемдеуге  дағдыландыру, өз білімін пайдалану, өз көзқарасын білдіру, шешім қабылдау және ол үшін жауапты болу

ü  Дамытушылық:

Ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамытып, қызығушылығын ояту, білім-білік дағдыларын қалыптастыру

Сабақ түрі:

Практикалық

Сабақ типі:

Білім, білік, дағдыны қалыптастыру

Оқыту әдістері, тәсілдері, оқыту технологиялары:

сұрақ-жауап әдісі, түсіндіре-баяндау әдісі,  кері байланыс

Қолданылатын дидактикалық материалдар, техникалық құралдар:

«Интернет технологиялар және Web-бағдарламалау» пәнінен оқу-әдістемелік кешен

Интернет материалдары

Интерактивті тақта, компьютерлер, зертханалық жұмыс таратпалары

Prezi.com  сайты

Электронды пошта (e-mail.ru)

http://oprezi.ru/ сайты

http://dop.uchebalegko.ru/docs/index.4452.html?page=35

http://www.webmasterwiki.ru/

http://htmlweb.ru/

https://developer.mozilla.org/

http://www.structuralist.narod.ru/

http://www.pwt.kz/

http://profinfoservice.ru/service/web-tekhnologii

Сабақ барысы

Уақыты

Сабақ барысындағы оқытушы іс-әркеті

Сабақ барысындағы студенттің іс-әрекеті

Қажетті оқу-ресурстық құралдар

1

2

3

4

5

І.Оқу іс-әрекетін ұйымдастыру, мотивация

3 минут

-Оқушылармен сәлемдесу;

-Аудитория тазалығын қадағалау;

-Сабаққа қажетті құралдарын тексеру;

-Сабаққа назарларын аударту;

-Оқытушымен сәлемдесу;

-Аудиторияны сабаққа дайындау;

-Сабаққа дайындық жасау;

-Сабаққа назарларын аудару;

«Интернет технологиялар және Web-бағдарламалау» пәнінен оқу-әдістемелік кешен

Интернет материалдары

Интерактивті тақта

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау

(өткен сабақпен байланыс)

10 минут

-Оқушылардан  сұрақ-жауап арқылы өткенді сұрау:

-сұрақ-жауап арқылы өткенді сұрау:

ІІІ. Жаңа материалды меңгерту

15 минут

-Интерактивті тақтаны пайдаланып оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсатын түсіндіру;

-   Ethernet, TokengRing, FDDI желілік технологиялар және олармен жұмыс жасауды үйрету, көрсету

Token Ring (802.5) технологиясы. Технологияның негізгі түсініктері

Token Ring желілері Ethernet желілері сияқты, сақинаға әкеліп барлық желінің станцияларын қосатын, кабельдер үзінділерінен тұратын, мәліметтерді тасымалдау ортасы. Сақина жалпы бөлінген ресурс сияқты қарастырылады. Оған қол жету үшін анықталған қатарда сақинаны қолдануға құқығын станцияларға тасымалдауда негізделген детерминалды алгоритм қажет. Бұл құқық маркер немесе токен деп аталынатын арнайы форматы бар кадр арқылы тасымалданады.

Token Ring технологиясы 1984 жылы IBM компониясымен жасалынған, ал содан кейін проект стандарты деп IEEE комитетіне берілген. IBM компаниясы  Token Ring технологиясын әр түрлі классты компьютерлер негізде жергілікті желілерді құру үшін желілік технологияның негізі ретінде қолданады. Компьютердің әр түрлі кластары – бұл мэйнфреймдер, миникомпьютерлер және дербес компьютерлер.

Token Ring желілері екі биттік жылдамдықтармен жұмыс істейді – 4 және 16 бит/сек. Әр түрлі жылдамдықтарда жұмыс істейтін, станциялардың араласуы бір сақинада мүмкін емес.

Token Ring технологиясы кедергіге тұрақтылық қасиетіне ие. Token Ring желісінде, сақина тәрізді құрылымды кері байланысты қолданатын, желінің жұмыстық бақылау процедуралары анықталған.

Желіні бақылау үшін станцияның біреуі активті монитордың рөлін атқарады. Активті монитор МАС-адрестің максималды мәні бар станция сияқты сақинаның инициализациясы кезінде таңдалынады. Егер активті монитор жұмыстан шығып қалса, онда сақинаның инициализация процедурасы қайталынады және жаңа активті монитор таңдалынады.

Бөлінен ортаға маркерлі әдіс арқылы қол жеткізі.

Маркерлі әдіс арқылы қол жеткізуі бар желілерде ортаға қол жеткізу құқығы логикалық сақина арқылы станциялардан станцияға цикл бойынша беріледі. Token Ring желісінде әрбір станция бір ғана станциядан мәліметтерді алады, ал сол станция сақинадағы алдында тұрған станйия. Мұндай станция ағым бойынша жоғары орналасқан, жақын активті көрші деп аталынады – Nearest Active Upstream Neighbor, NAUN.

Token Ring кадрының форматы.

Token Ring-те кадрдың үш түрлі форматтары бар:

-            маркер;

-            мәліметтер кадры;

-            үзетін тізім.

Маркер.

Маркер кадры 3 өрістен тұрады, әрқайсысының ұзындығы 1байт.

1)         Алғашқы шектеуші (Start Delinuter, SD) желіде өтетін маркердің басында және әрбір кадрдың басында кездеседі.

2)         Қол жеткізуді бақылау (Access Control) бағынышты 4 өрістен тұрады: PPP,T,RRR,  мұндағы PPP- тәртіп биттері, Т – маркер биті, М – монитор биті, RRR – тәртіптің резервті биттері. 1 қойылған дегеніміз, Т биті берілген кадр қол жеткізудің маркері  болып табылады. Монитор биті активті монитормен орнатылады және маркерге кадрды ауыстыратын,0-дегі басқа станцияда.

3)         Соңғы шектеу (End Delimeter, ED) – маркердің ақырғы өрісі.

Мәліметтер кадры және үзетін тізім.

Мәліметтер кадры келесілерден тұрады:

-            алғашқы щектеу;

-            кадрды басқару;

-            бекіту адресі;

-            көздің адресі;

-            мәліметтер;

-            бақылау соммасы;

-            соңғы шектеу;

-            кадр статусы.

Үзетін тізім алғақы және соңғы шектеулері бар екі байттан құралады. Үзетін тізім биттер ағымының әрбір жерінде пайда болуы мүмкін және ағымды кадрдың тасымалдануы немесе маркердің алып тасталынуы жөнінде сигнал береді.

Token Ring технологиясының физикалық деңгейі.

IBM фирмасының Token Ring стандарты желіде MAU (Multistation Access Unit) деп аталатын, концентраторлардың көмегімен байланыстардың құрылуын қарастырған. Token Ring желісі 260-қа дейін түйіндерді қосуы мүмкін.

Token Ring концентраторы активті немесе пассивті болуы мүмкін. Пассивті концентратор порттарды ішкі байланыстармен қосады. Активті концентратор сигналдардың регенерация функцияларын орындайды, сондықтан Ethernet стандартында сияқты қайталаушы деп аталынады.

Token Ring сақинасының максималды ұзындығы 4000 метрді құрайды.

Қорытынды.

Қол жетерлік әдісі приоритеттерге негізделген: 0-ден(төмеңгі) 7-ге дейін (жоғарғы). Станция өзі ағымдағы кадрдың приоритетін анықтайды және сақинада приоритетті кадрлары жоқ, сақинаны жаулап алуы мүмкін. Сақинаның максималды ұзындығы 4 км.

Token Ring кадрының мәліметтер өрісінің максималды өлшемі сақина жұмысының жылдамдығына тәуелді. 4 Мбит/сек жылдамдығы үшін 5000 байтқа тең, ал 16 Мбит/сек жылдамдығында – 16 Кбайт. Кадр мәліметтер өрісінің максималды өлшемі анықталмаған. Яғни 0-ге тең болуы мүмкін.

Активті монитор сақинада қаталаушының рөлін орындайды – ол сақинадан өтетін, сигналдарды ресинхроздайды.

Сақина MSAU активті концентратордың негізінде құрылуы мүмкін.

-Интерактивті тақтаны пайдаланып оқушыларға сабақтың тақырыбы мен мақсатын түсінеді;

-   Ethernet, TokengRing, FDDI желілік технологияларды көрсету, жұмыс жасауды үйренеді

FDDI желісінің сипаттамасы

FDDI стандарты (Fiber Distributed Data Interface, мәліметтердің оптоталшықты үлестірілген интерфейсі) –ANSI институтымен ұсынылған болатын, содан кейін ANSI спецификацияларына сәйкес келетін ISO стандартымен қабылданды. Жіберудің жоғарғы жылдамдығына (100 Мбит/с) және оптоталшықты кабельді қабылдауға бағытталған. Бұл кезде кедергіден қорғалған, ақпараттарды жіберудің ең көп құпиялылық артықшылықтары және абоненттердің жақсы гальваникалық шешімі бар. Жіберудің жоғарғы жылдамдығы аз жылдамдықты желілерге қол жетімсіз тапсырмаларды шешуге мүмкіндік береді (уақыттың нақты масштабында кескіндерді жіберу). Оптоталшықты кабель ретрансляциясыз бірнеше километр арақашықтыққа мәліметтерді жіберу проблемасын шешеді, қаланы түгел қамтитын және бұл кезде қателердің ең төменгі деңгейі бар желі көлемдері бойынша көбін жасауға мүмкіндік береді. FDDI стандартының негізіне маркерлі қол жетімділік әдісі алынған болатын. Сақиналық топология. Желіде жан-жаққа таралғаноптоталшықты кабель қолданылады, оның біреуі резервте тұрады, дегенмен бұндай шешім пайдалануға және ақпаратты екі еселенген 200 Мбит/с тиімді жылдамдықпен толық дуплексті жеткізуге мүмкіндік береді (бұл кезде екі арнаның әрқайсысы 100 Мбит/с жылдамдықпен жұмыс істейді). Сақинаға қосылған, концентраторы бар жұлдызша-сақиналық топология қолданылады (Token-Ring секілді).

FDDI желісінің негізгі техникалық сипаттамалары:

- желінің ең көп абоненттер саны– 1000;

- желі сақинасының ең көп ұзақтығы – 20 км;

- желі абоненттері арасындағы ең ұзын арақашықтық – 2 км;

- жіберу ортасы – көп модты оптоталшықты кабель (будың электр витасын қолдану мүмкін);

- қол жетімділік әдісі – маркерлі;

- ақпаратты жіберу жылдамдығы – 100 Мбит/с (200 Мбит/с).

Желінің жалпы ұзындығын 20 км шектеу кабельдегі сигналдардың басылуына байланысты емес, қол жетімділікті шекті рауалы уақытын қамтамасыз ету үшін сақина бойынша сигналдың толық жүруінің уақытын шектеу қажеттілігіне байланысты. Абоненттер арасындағы ең ұзын арақашықтық (көп модты кабель кезінде 2 км) кабельдегі сигналдардың басылуымен анықталады (ол 11 дБ аспауы тиіс). Сондай-ақ бір модты кабельді қолдану мүмкіндігі қарастырылған, бұл жағдайда абоненттер арасындағы арақашықтық 45 км жетуі мүмкін, ал сақинаның жалпы ұзындығы – 200 км.                                  
Сонымен қатар электр кабельде FDDI іске асыру да бар (CDDI – Copper Distributed Data Interface немесе TPDDI – Twisted Pair Distributed Data Interface). Бұл кезде RJ-45 ағытпалары бар 5-дәрежелі кабель қолданылады. Бұл жағдайда абоненттер арасындағы ең ұзын арақашықтық кемінде 100 м болуы керек. Бұл кезде жабдықтың үйлесімділігіне кепілдік жоқ.

Мәліметтерді FDDI жіберу үшін осы стандарт үшін арнайы жасалған 4В/5В коды қолданылады. Кодтың басты қағидасы – нөлдер мен бірліктердің ұзын жүйелігінен аулақ болу. 4В/5В коды кабельдің секундына 125 миллион сигналды өткізу қабілеттілігі кезінде манчестер коды жағдайы секілді 200 МБод емес, 100 Мбит/с жіберу жылдамдығын қамтамасыз етеді (немесе 125 МБод). Бұл кезде берілетін ақпараттың әрбір төрт биттеріне (әрбір полубайтқа немесе нибблға) кабель бойынша берілетін бес битке сәйкес қойылады. Бұл қабылдағыштың қабылданған мәліметтердің қабылданған төрт биттің синхронизациясын бір рет қалпына келтіруіне мүмкіндік береді. Осылайша қарапайым NRZ коды мен өзін-өзі синхрондау арасындағы әрбір биттегі компромисс манчестер кодымен жеткізіледі. Сигналдар NRZI кодымен (TPDDI жағдайында) және MLT-3 (FDDI жағдайында) кодталады.

FDDI стандарты абоненттер сақинасына қосуды қарастырады:

- А класы (қосарлап қосу абоненттері, DAS – Dual-Attachment Stations) желінің екі сақинасына да қосылады (ішкі және сыртқы);

- В класы (дара қосу абоненттері, SAS – Single-Attachment Stations) желінің тек бір (сыртқы) сақинасына ғана қосылады. Олар А класты адаптерлермен салыстырғанда қарапайым және арзан, бірақ олардың мүмкіндіктері жоқ. Оларды желіге апат кезінде сөндіретін тек концентратор немесе айналма коммутатор арқылы ғана қосуға болады.
Желідегі абоненттерден басқа (терминалдар және т.б.) қосылатын қосылулардың барлық нүктелерін желідегі жұмысты бақылау, ақауларды диагностикалау, реконфигурацияны жеңілдету және электр сигналдарды оптикалық және керісінше қайта түрлендіру функциялары мақсатында бір орынға жинауға мүмкіндік беретін байланыс концентраторлары қолданылады. Концентраторлар қосарлап қосу (DAC – Dual-Attachment Concentrator) дара қосу (SAC – Single-Attachment Concentrator) болып бөлінеді.

«Интернет технологиялар және Web-бағдарламалау» пәнінен оқу-әдістемелік кешен

Интернет материалдары

Интерактивті тақта, компьютерлер, зертханалық жұмыс таратпалары

Prezi.com  сайты

Электронды пошта (e-mail.ru)

http://oprezi.ru/ сайты

http://dop.uchebalegko.ru/docs/index.4452.html?page=35

http://www.webmasterwiki.ru/

http://htmlweb.ru/

https://developer.mozilla.org/

http://www.structuralist.narod.ru/

http://www.pwt.kz/

http://profinfoservice.ru/service/web-tekhnologii

ІҮ. Білім, іскерлік, дағдыларды қалыптастыруға керекті білімдер

40 минут

-№3 практикалық жұмысты орындауға таратпалар беріледі;

-практикалық жұмыстың мақсатын түсіндіреді;

-практикалық жұмысты орындау барысында қолданылатын қажетті құрал-саймандарды көрсетеді;

-практикалық жұмыста берілген тапсырмаларды жеке орындауға уақыт береді;

-практикалық жұмыстарды бақылау, жеке дара кеңес беру жұмыстарын жасау;

-№3 практикалық жұмысты орындауға таратпалар беріледі;

-практикалық жұмыстың мақсатын түсінеді;

-практикалық жұмысты орындау барысында қолданылатын қажетті құрал-саймандарды көреді;

-практикалық жұмыста берілген тапсырмаларды жеке орындайды;

-практикалық жұмыстарды бақылау, жеке дара кеңес беру жұмыстарын жасайды

Ү.Білімді бақылау, бағалау

14 минут

-практикалық жұмыстарды тексеру;

-практикалық жұмысты орындалу барысын сұрау;

-Қателерін анықтау және жөндеу жұмыстарын жасату;

-«Magic Box» ойыны арқылы өтілген тақырып бойынша тірек сөздерді үш тілде айту;

-Қосымша сұрақтарға жауап қойылады:

-Бағалау парағына әрбір кезең бойынша белгі қою арқылы бағалау

-практикалық  жұмыстың нәтижесін көрсетеді;

-Кеткен қателіктерін анықтайды, талдайды және жөндеу жұмыстарын жасайды;

-«Magic Box» ойыны арқылы өтілген тақырып бойынша тірек сөздерді үш тілде айтады;

-Қосымша сұрақтарға жауап береді:

-Бағалау парағына әрбір кезең бойынша белгі қою арқылы бағаланады

ҮІ. Қорытынды (рефлексия)

3 минут

-«Білім баспалдағы» арқылы қорытындылау

-«Білім баспалдағы» арқылы қорытындылау

ҮІІ. Үй тапсырмасын беру

5 минут

Ethernet, TokengRing, FDDI желілік технологиялар

Теориялық тапсырма

Шығармашылық тапсырма

Желілік технологиялар (слайд)

Оқытушының сабақты өзіндік талдауы

Рефлексия

Үш бірлікті мақсаттың орындалуы:

Жалпыадамзаттық рухани құндылықтың, 5Т сабақ барысында көрініс табуы

Сабақ процесінде кері байланыстың болуы

Бүгін студенттер не білді?

Топтағы  ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?

Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Студенттердің білім көрсеткіші: