«Алтын Емел» ұлттық саябағында

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:  Мектеп: Надежка орта мектебі Күні:  Сынып: 5 Сабақ 148 Сабақ тақырыбы Осы сабақта қол  жеткізілетін оқу  мақсаттары (оқу  бағдарламасына  сілтемеу) Сабақтың мақсаты Оқушыны оқыту  мақсаты Жетістік критерилері  Мұғалімнің аты­жөні :Ахметова  А.Ә Қатысқандар:10 Қатыспағандар саны: ­ «Алтын Емел» ұлттық саябағында 5.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға  байланысты сұхбаттасының сөзін тыңдап,  диалогке  қатысу. Қазақ тіліндегі шағын мәтіндер негізінде «Алтынемел»  ұлттық саябағы туралы мағлұмат беру.. Барлық оқушылар:  Сөйлемдегі сөздердің байланысын сұрақ қою арқылы  анықтай алады.  Көптеген оқушылар:  сөйлем және оның тыныс белгілері жайындағы алған  ұғымдарын тиянақтайды.  Кейбір оқушылар: күнделікті өмірде кездесетін  жағдаяттарға байланысты сұхбаттасының сөзін тыңдап,   диалогке  қатысады сабақтан алған әсерлерімен бөліседі. Оқушының төменгі жетістігі (ОТЖ): «Алтынемел» ұлттық  саябағы жайында айтады. Оқушының орташа жетістігі (ООЖ): тақырып  аясында қойылған сұрақтарға жауап береді, ұлттық  саябақты сипаттайды. Оқушының жоғарғы жетістігі(ОЖЖ): тақырыпқа қатысты  өз ойын айтады, сыныптастарымен пікір алмасады, мәтін  құрайды. Сөздік қор Құндылықтарды  дарыту  Сөйлем туралы түсінік Ұжымда топтық ,жұптық жұмыс барысында досының сөзін  тыңдауға пікір алмаса білуге үйрету.  Телесұхбаттарды қарау. Пәнаралық байланыстар Дүниетану сабағымен байланыс орнатады. Алдыңғы меңгерілген  білім  Сабақ барысы  Сабақтың  жоспарланған  кезеңдері  Сабақта жоспарланған іс­әрекет  Сабақтың басы  Ұйымдастыру.  (Ұ) Психологиялық дайындық Біз бақытты баламыз Ойнап күліп аламыз Жетілсін деп санамыз Оқып білім аламыз Өткен сабақты пысықтау. Ресурстар қағаз,  желім,  фломастер Интеракти вті тақта,  слайдтар,  «Ұлттық  қорықтар» жайлы  деректі  фильм,  маркерлер ,  үлестірме лі  материалда р,   смайликте р,  желімқағаз дар Оқулық: Интеракти в ті тақта,  слайдтар,  «Ұлттық  қорықтар» жайлы  деректі  фильм,  маркерлер ,  үлестірме лі  материалда р,   смайликте р,  желімқағаз дар Күн сәулесіндегі сұрақтар Мұғалім «Көңіл­күйді анықтау» тренингінің негізінде  сабақ басында оқушыларға А4 парағы мен маркерлер  таратады. Оқушылар   параққа   маркермен   өзінің  көңіл­күйін сипаттайтын сурет (смайлик) (күліп немесе езу тартып тұрған, қабағы түюлі, бейтарап, т.б.) салады. Үй тапсырмасын тексереді. Кемшіліктерді анықтайды,  түзетеді,  бағалайды Сабақ ортасы   ОМ таныстыру. Оқушылардың жаңа сабаққа деген қызығушылығын ояту  мақсатында «Ұлттық қорықтар» жайлы деректі фильмді  көрсетеді, «Ой шақыру» әдісін пайдаланып, «қорық» сөзіне  ассоциаграмма  құрғызады 1. Сөздікпен жұмыс. А) Мұғалім интерактивті  тақтадан тақы­ рыпқа қатысты жаңа сөздермен  таныстырады, аудармасын айтады. Оларды оқиды,  оқушыларға қайталатады. 2. Мәтіналды жұмыс. А) Айтылым. Дұрыс айтуға,  жаңа ақ­ паратты қабылдауға машықтандыру үшін 1­ тапсырманы орындатады. Ә) Жазылым. Дұрыс, сауатты жазуға машықтандыру үшін 2­тапсырманы  орындатады. 3. Мәтінмен жұмыс. А) Тыңдалым. Оқылым. Мәтінді  мәнерлеп, дұрыс оқуға машықтандыру үшін 3­ тапсырманы орындатады. 4. Сергіту сәті. «Алтынемел ұлттық саябағы»  тақырыбында фотоколлаж  дайындатады. Мәтіндік тапсырма «Алтын­Емел» ұлттық табиғи паркі Жоңғар Алатауының батыс жағындағы Алтын Емел  Ұлттық саябағы Қазақстандағы ең үлкен қорықтардың  бірі. Аумағы 460,000 гектарға созылған қорықта жоғалу  қаупі бар өсімдіктер мен жануарлардың түрлері  сақталған. Осы жерде әдемілігі көз жауын алатын Ақтау  тауларын және Қатутау тауларының тізбегін көруге  болады. Парк терреториясында Сақтардың б.з.д. 1  ғасырға жатқызылатын Бес шатыр қорғаны және б.з.д. XVI­XIV ғасырларға жатқызылатын ежелгі жартасқа  салынған бейнелері бар Тамғалы тас тәрізді тарихи  ескерткіштер бар. Олардың ең көнесі 16­14 б.з.д. ғас.  жатады.  Бес Шатыр қорғаны ­ Бес шатыр қорғаны қазіргі  Қазақстан терреториясында б.э.д. 1 ғасырда өмір сүрген  ежелгі сақтардың құдайға сыйынатын жері болған. Ол 2  шаршы км аумақты, шамамен диаметрі 9 м болатын  биіктігі шамамен 2,5м жететін 18 жоғары қорғандар  орналасқан. Қорған астынан Тянь­Шань ағаштары  қолданылып жасалған зиратты көруге болады. Бұл  бірегей ескерткіш Жетісудағы Іле өзенінің  бастауларының ежелгі номадтарына тиесілі.  Қорғандардың батысында үстінде оңтүстіктен  солтүстікке созылып жатқан аңдардың бейнесі қашалып  түсірілген дөңгелектей 45 тас тақталар  орналастырылған. Ғалымдардың ойынша, бұл орын діни  салттық табыну орны болған. Бурабай табиғи қоры “Бурабай” мемлекеттік ұлттық табиғи саябағы 2000  жылы құрылды.“Бурабай” МҰТС Ақмола облысының  Щучье ауданы аумағында орналасқан. Ұлттық саябақ  жерінің аумағы 83510 га, оның ішінде 47361 га орман  алқабын құрайды. Жер беті сулары 8493,5 га жерді алып  жатыр. Қазіргі кезде саябақ Қазақстан Республикасы  Президентінің Іс басқармасына қарасты республикалық  маңызы бар  ерекше қорғалатын табиғат аймағына енеді.  Бурабай аң шаруашылығы және Золотобор орман  шаруашылығы таратылып, 1997 жылы Бурабай орман  шаруашылығы Бурабай табиғи­сауықтыру орман кешені  мемлекеттік мекемесі болып өзгертілді. “Бурабай”  ұлттық саябақ аумағы Көкшетау далалық, орман  далалық және бөктерлі­ұсақ төбелі қыраттар құрамына  кіреді. Климаты шұғыл континентальды, жазы ыстық  және қысы қатты. Аумақ бедері төмен таулармен,  төмпешіктермен, жазықтармен көрсетілген. Громовой  өзені басынан 12 шақырым жерде табиғи ерекше  ескерткіш бар – «бұралған» шоқ қайыңдары, олардың  атауына себеп болған ағаштардың иілген  діңдері. Бурабай табиғи саябағының жануарлар әлемінің  305 түрлері бар, оның ішінде 87 сирек кездесетін және  жойылып бара жатқан түрлері. Тұяқтылардың арасынан  сібір елігі, қабан, бұлан мекендейді. Жыртқыштардан  қасқыр,түлкі, қарсақ, борсық, сарыкүзен, ақ тышқан,  аққұлақ, дала сасықкүзені, орман сусары, сілеусін  кездеседі. Саябақтың аумағында әрбіреуінің су бетінің  көлемі 1 шаршы километрге жуық көлемін алып жататын 14 көл және көптеген одан ұсақ көлдер бар. Көлдердің  көп бөлігі тұщы, кейбіреулері тұзды болып келеді. Өзен жүйелеріне Сарыбұлақ, Громовая, Қолшақты, Қылшақты және Иманай және т.б. салалары кіреді. Олардың  кейбіреулері көлдерді бір­бірімен қосады. Көлемі  бойынша ең ірі көлдердің ішіне Үлкен және Кіші  Чебачье, Щучье және Бурабай кіреді. «Жеке­Батыр»  жотасының шығыс бөктерінде орналасқан Щучье көлі ең  терең болып саналады.  Көлдің ұзындығы 7 шақырым, ені 3 метр шақырымнан асады, ал тереңдігі 18 метрге дейін  жетеді. Көлде балықтар мекендейді: алабұға, шортан  балық, түрпі, және т.б. Көл аудан орталығы Щучинск  қаласына келіп тіреледі, ол жерде «Бурабай­Курорты»  темір жол станциясы орналасқан. Көлдердің ішіндегі ең  үлкені және ең тазасы болып Үлкен Чебачье  көлі саналады. Мөлдір судың ішінде тек қана тынық  суда жүзетін шаяндарды тамашалауға болады. Курорт  аймағының көлінде сазан, көксерке, тұқы, табан балық,  шалпан жергілікті халықтың айтуынша ­ бурабайдың  тұздалған балығы бар. Бурабай – қазақстандықтардың  ұнататын демалыс жері. Көл Көкшетау облысы  аумағында теңіз деңгейінен 320,9 метр биіктікте  орналасқан.  географиялық түрде осы аймақ Көкшетау  үстірті деп аталады, ал жергілікті жолаушылар оны  "Қазақстандық Швейцария" деп атайды. «Алла әлемді  жаратқанда, ­ деп ертедегі аңызда айтылғандай, ­ бір  халыққа бай ормандар, жайқалған егіндіктер мен кең  өзендер, ал басқаларына керемет таулар мен көгілдір  өзендер берген. Қазаққа тек дала берілген. Тыңдалым. Оқылым. Жаңа сөздерді тыңдайды,   қайталайды. Айтылым. Дұрыс айтылуымен ауызша жаттығу жүргізеді. Айтылым. Мәтін құрайды. Жазылым. Сұраққа жауап жазады. Тыңдалым. Оқылым. Мәтінді тыңдайды, тақырып қояды,  түсінгенін баяндайды. Айтылым. Сұрақтарға жауап береді, диалог құрады. Жазылым. Айтылым. Көп нүктенің орнына қос сөздерді  қояды, сөйлемді көшіріп жазады, көріністерді сипаттап  айтады. Айтылым. Жазылым. Сөзжұмбақты шешеді, сөзді септеп  жазады. Жазылым. Сөзге қажетті жалғаудың тиістісін жалғап  жазады. Сабақтың соңы Фотоколлаж  дайындайды. Сабақты қорыту.  Түйінді сөз айдары: Топтық жұмыс. «Болжау» стратегиясының негізінде «Болашақтағы Алтынемел қорығы» атты мәтін  құрғызады. Мәтін құрайды Кері байланыс: Бәрін   жақсы   түсіндім   деген   оқушы   №1,   әлі   де сұрақтарым   бар   деген   оқушы   №2,   ешнәрсе   түсінбедім деген   оқушы   №3   суретті   көтеру   арқылы   сабаққа   кері байланыс жасайды. Дифференциация – оқушыларға  көбірек қолдау көрсетуді қалай  жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары  оқушыларға қандай тапсырмалар  қоюды жоспарлап отырсыз?  Бағалау –  оқушылардың  материалды меңгеру  деңгейін  тексеру  жоспарыңыз?  Денсаулық және  қауіпсіздік  техникасының  сақталуы  Дифференциация іріктелген  тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға  дербес қолдау көрсету, оқу  материалдары мен ресурстарын  оқушылардың дербес қабілеттерін  есепке ала отырып іріктеу  (Гарднердің жиындық зият  теориясы) түрінде көрінуі мүмкін.  Дифференциация уақытты  ұтымды пайдалануды есепке ала  отырып, сабақтың кез келген  кезеңінде қолданыла  «Мектепте», «Емханада»,  «Дүкенде», «Аулада» топтық  тапсырмасын орындау барысында  қиындық туындаған топқа дербес  қолдау көрсетіледі. Бұл бөлімде  оқушылардың сабақ  барысында үйренгенін  бағалау үшін  қолданатын әдіс­ тәсілдеріңізді жазасыз.  Мәтінді түсініп оқуын қадағалау.  «Мектепте»,  «Емханада»,  «Дүкенде», «Аулада»  тақырыптарында  тапсырмаларын  орындау барысын  бақылау  арқылы  оқушыларды бағалау  жұмысы жүргізіледі. Денсаулық сақтау  технологиялары. Сергіту сәттері мен  белсенді  іс­әрекет  түрлері. Осы сабақта  Қауіпсіздік  техникасының  ережелерінен  қолданатын  тармақтар  Сергіту сәттерін  ұйымдастыру Ашық сабақ Сабақтың тақырыбы: «Алтын Емел» ұлттық саябағында» Мұғалім: Ахметова А.Ә. Надежка ОМ 5 сынып 2019 ж.