Қазақ тілі.Үйірме жоспары.

Қысқа мерзімді сабақ жоспары. Қазақ тілі үйірме. № 10,11,12.13сабақтар. Тексерген: Оқу-ісінің меңгерушісі: Тлепова Шынар Жақауқызы. Уақыты: 3.10.17.24.11.16ж Кабинет №7 Мұғалімі:Есенова Ляиля Сөз және оның мағынасы. Сабақтың атауы: Сілтеме: Жабдығы: Жалпы мақсаты: Нәтежесі: Әдіс-тәсілдері: Тұрақты сөз тіркестері,күрделі,біріккен сөздер. Алматы «Атамұра»2015ж . АКТ Суретті кестелер,стикер,постер,фломастер,перфокарталар,бағалау парақшалары. 1.Оқушының  өмірдегі біліміне, білетініне, сүйену 2.Жаңа  теориялық ақпаратты  беру арқылы оқушыға жаңа ойлау дағдысын, мәнерін,  амалдарын қалыптастыруға ықпал жасау 3. Проблемалық сұрақтарды шешуге итермелеу арқылы СТО 1.Жаңа теориялық ақпарат беру. 2.Жаңа түсінікті пайдаланудың мүмкіндіктері қандай деген жаңа сабаққа деген қызығушылықтарын арттыру; 3.Өз ойларын дәлелдей білу,сыни тұрғыдан ойлана біледі. Топпен,ұжыммен жұмыс, «Шелектегі идея» «Ыстық орындық» «Өрмекшінің торы»СТО Сарамандық жұмыс,постерге сурет салып,оны қорғайды. а)Үй тапс, сұрау.ә) «Көпір» әдісі арқылы қорыту. Тапсырмалар: Психологиялық ахуал: Оқушылар бір-біріне сәттілік тілейді. Үй тапс.сұрау: Жаңа сабақ: Тұрақты тіркестер дегеніміз – екі немесе бірнеше сөздің тіркесуі арқылы бір ғана мағынаны білдіретін сөз  тіркесі. Өзіндік белгілері қандай? 1. Тұрақты тіркеске тән мағына құрамындағы сөздердің жеке мағынасына сәйкес келе бермейді. Мысалы:  жүрек жұтқан, тақиясына тар келу. 2. Тұрақты тіркестің құрамындағы сөздердің орны тұрақты. Тепсе темір үзетін (темірді тепсе үзетін деуге  келмейді немесе тепсе болат үзетін емес). 3. Тұрақты тіркестердің де синонимі не антонимі болады. Мысалы: кірпігі айқаспады ­ көз ілмеді. Ит өлген  жер ­ таяқ тастам жер 4. Олар сөйлемде бір ғана мүшенің қызметін атқарады, ойды әсерлі жеткізеді. Мысалы, Айдар өзінен  кішілерге қол ұшын беруді әдетке айналдырды. Осындағы қол ұшын беруді нені? деген сұраққа жауап беріп,  толықтауыш қызметін атқарып тұр. Балалар, тұрақты тіркестер орыс тілінде де кездеседі екен.  Ауыл, аймақ, отыз, қырық, ай, гүл, қара, торғай, ұзын,  ағаш, көк, ала, ақ, сары, он, бес, жеті, жарым. Ауыл ­ аймақ, отыз ­ қырық, Айгүл, қараторғай,  Ұзынағаш, көк  ала, ақ  сары, он  бес, жеті  жарым.   (оқушылар  пікірлерін  , күрделі  сөз  екенін  айтады) Екі  немесе  одан  да  көп  түбірден  жасалған  сөзді  күрделі  сөз  дейміз: бозторғай, Сарыарқа, ауыл –  аймақ, ата – ана, тас көмір, темір жол. (ережені  айту,  қорыту, мысалдар  келтіру)   ІІ. Мағынаны  ашу   ІІ тапсырма Сызбамен жұмыс   Асықты жілік       тасбақа         жиырма – отыз        медколледж Не?                        Не?                   Қанша?                    Не? (оқушылар  пікірлерін  , күрделі  сөз  екенін  айтады, қорытады, мысал  келтіреді) Дәптермен жұмыс Күннің реті ІІІ  тапсырма    «Мұғалім  ойыны» 27 – жаттығу. Сөздерді  көшіріп  жаз. Неліктен  күрделі  сөз  дейміз?  Мағынасын  түсіндір.Кейбіреуіне  сөйлем  құра Ақсақал – үйдің  үлкені, қарт адам.Айбалта – батырдың  бес  қаруының  бірі.Тасбақа – бауырымен  жорғалаушы.  Итмұрын – дәрілік  өсімдік. Жас ұлан – тәуелсіз елдің  азаматы.Сары  май – сүттен  жасалатын  тағам. Әке –  шеше – бізді  өмірге  әкеліп, бағып  қағып  өсіретін  адамдар. Көзбе – көз – бетпе  ­ бет  келу, мая – мая –  үйілген  шөптер. ІV   тапсырма 28 жаттығу .  Күрделі  сөздерді  теріп  жаз.  І топ                                          ІІ  топ                               ІІІ  топ Біріккен  сөздер                 Тіркесті сөздер                   Қос  сөздер Алатау                                   жапан  түз                      алыс  ­ жақын көлбақа                                 қара  торы                       қора –  қора                                 Нұргүл                                   қызыл қоңыр                 елу ­ алпыс                                                                                            үлкен – кіші          Ойын «Кім көп біледі?» Берілген  сөз  тіркестерінен  күрделі  сөздерді  теріп  жазу Үздік  оқушы,  ағаш  көпір,  жүйрік  ат,  тас жол,  шұбар  ала, он бес, оқып  жүр, самал  жел, қызық  кітап. Қызығушылықты ояту:1. Гүл + жан,Гүл + жайна, Гүл + бақыт,гүл + десте Күн + сұлу,күн + бағыс,күн +тізбе. - Сөздерді топтасуына қарай қорытынды ереже шығару. - Екі түбірден жасалған сөз біріккен сөз деп аталады. - Біріккен сөзді құрайтын түбірлер бірігіп жазылады. - Мысалы: Ақмарал, денсаулық, Айнабұлақ, Қаратау, Алатау. 2.Оқулықпен жұмыс. Білімді тиянақтау, 226-жаттығу «ауызша» Берілген сөздерді оқытып, сөз құрамына талдау. Шаңсорғыш – шаң + сорғыш, балмұздақ - бал + мұздақ , ақбөкен – ақ + бөкен. 3.Дәптермен жұмыс. «Жинақтау тәсілі» 227-жаттығу. Сөйлемдерді оқып,біріккен сөздерді «+» арқылы теріп жазу. Тақтаға үш оқушы шығарып «Сыңарыңды тап ойынын» ойнату. А)қырық-----------беу Қызыл--------------түстік Оң-------------------құм Бел------------------аяқ Ә)Қала аттары : Қызылорда Кісі аттары: Айнұр 5. «Ой ашар»Сөздік диктант. Бұзаубас, ақсақал, асқабақ, балық, Сарыағаш, ерекше, дәптер, Біржан, тас, балалар. Ішіне «Біріккен сөз» / Сыртына»Жай сөз» 5.Өздік жұмыс. «Бес жолды өлең» Тақырыбы Зат есім. Сын есім. Етістік. Аққу ----------- ----------- ------------- Гүлжан ----------- ----------- ------------- Ақтабан ----------- ------------ -------------- Сөйлем құрау. 6.Топтық жұмыс. Нұр......... Ер............ Жан......... Ақ............. 7.»Ой дамыту»Шығармашылық жұмыс. 1. Адамның ең үлкен бақыты-------------------------- 2. Адамға күн қандай керек болса-------------------- 3. Уақытыңды бос жібермес үшін--------------------- 4. Дүниедегі ең тәтті нәрсе ---------------------- Ең жұмсақ нәрсе ------------------- Ең жарық нәрсе -------------------- 8. Логикалық тапсырма. «Он жылдан кейінгі ғаламшардың бейнесі» Кері байланыс: Рефлексия: Үйге тапсырма: түсініп оқу.