"Әдептілік әліппесі"

Мазмұны 1.Кіріспе 2.Түсінік хат 3.Мақсаты,міндеттері 4.Өзектілігі 5.Пәнаралық байланысы 6. Тәрбиеленушілердің біліктілік деңгейлерінің талаптары 7. Тақырыптық перспективтік жоспар 8.Технологиялық карталар 9.Балалардың білім деңгейлерін анықтау 10.Қолданылған әдебиеттер Кіріспе Мектеп   жасына   дейінгі   балаларға   арналған   «Дымбілмес   хикаялары» бағдарламасы   рухани­адамгершілік   білім   берудің   алғашқы   кезеңі   болып табылады. Естияр   топтарына   арналған   бағдарлама   мазмұны   Қазақстан Республикасының мемлекеттік білім беру стандартының талаптарына сай: ­ Баланың   көніл   күйі   жағдайының   негізінде   жеке   басының   және интелектуалдық дамуын қамтамасыз ету; ­ Баланың психикалық, физиологиялық саулығын олардың өзара байланысын сақтай отырып қорғау; ­ Баланың   жеке   басының   жан­жақты   толыққанды   дамуына   жағдай   жасай отырып, отбасымен қарым­қатынасты қамтамасыз ету. Қазіргі   қоғам   жастардың   бойына   адами   құндылықтарды   –   меірімділікті, қайырымдылықты, әдептілікті, тазалықты бойыңа сіңіріп тәрбиелеуді талап етеді. Әдептілік тәрбиесі ерте балалық шақтан бастау ала отырып, осы тәрбие үрдісін   дұрыс   ұйымдастыру   нәтижесінде   рухани   бай,   дамыған   жеке   тұлғаны тәрбиелеуге болады. Бала   дүниеге   келген   күннен   бастап   ата­анасы   және   айналасындағы адамдармен тығыз байланыста өмір сүреді. Олар күнделікті өмірде ересектермен бірлесе әрекет ете отырып, әрбір іс­әрекеттің мән­мағынасын, мақсат­міндетін, қарым­қатынас ережелерін біртіндеп меңгере бастайды. Сондықтан   баланың   бойына   туған­туысқандары   мен   жақын   адамдарына сүйіспеншілік, айналасындағы жанды­жансыз дүниеге қайырымды көзқарастары мен сезімталдық сияқты адамгершілік сапаларын қалыптастыру аса маңызды. Баяғы  заман даналарының: «Тіпті күш арқылы жете алмайтын жеңіске әдеп пен инабаттың арқасында жетуге болады.Қайда барса да, құрметпен қарсы алынатын адам   –   инабатты   адам»,­деулерінде   өмір   шындығы   жатыр.   Сондықтан   мектеп жасына  дейінгі   балалар   туған   халқының  әдеп­инабат   тағлымын   бойына   сіңіріп өсуі   тиіс.   Ортаңғы   топ   балаларының   бойына   инаббаттылық   қағидалары   өте қарапайым түрде, өмірде кездесетін қым­қуат мысалдар арқылы тек балаға ғана түсінікті   тілмен,   ойын   немесе   мысал   түрінде   түсіндірілуі   тиіс.   Тақырыптық жоспарда   жазылғандай,  әдістемелік   құрал  бағдарламасы   сөйлесу   мәдениетінен бастап,   тазалық,   ұқыптылық,   отбасылық   құндылық   мәселелері   мен   табиғат, табиғат   құбылыстары   және   өз   Отаны   мен   біршама   әлеуметтік   мәселелерді қамтиды.Инабаттылық қағидалары дегеніміз, балалар арасындағы өзара қарым – қатынастарды жарасымды, жағымды, ұнамды, адамгершілік­имандылық тұрғыдан реттеудің шартты белгілері болып табылады. Түсінік хат Баланың  әлеуметтік  және  эмоционалдық  дамуына  жағдай  жасап, әр   баланың   жеке   дара   дамуы,   шығармашылық   қасиеттерінің   ескерілуі,   өзін  қоршаған   ортаға,   адамдарға,   құрбыларына,   өзіне   деген   қарым­қатынас  мәдениетін   қалыптастыруға   көмектеседі.  Біздің   мақсатымыз   тәрбиеленушінің өмірін қызықты етіп және оларды жан­жақты дамыту болып табылады.   Біз әр баланы тұлға ретінде көреміз. Балаларды жан­жақты   дамытуды неғұрлым ерте бастаса, соғұрлым нәтижелі болып шығады. Бүлдіршіндердің балабақшадан алған білімдері   мен   дағдылары   балаларға   күнделікті   өмірінде,   ересек   кездерінде пайдасы тиеді деп ойлаймыз. Мақсаты: Мектеп   жасына   дейінгі   балалардың   бойына   әдептілік,   еңбексүйгіштік, адамгершілік,  туған­туыстары  мен  жақын  адамдарына  сүйіспеншілік,  жеке  бас тазалығы туралы қасиеттерді қалыптастыру. Міндеттері:  Баланың  өз бойындағы   жақсы қасиеттері  негізінде  жаман әдеттерден   бойын аулақ ұстауға үйрету.  Инабаттылық   мазмұнын   құрайтын   сүйіспеншілік,   достық,   денсаулық   сияқты құндылықтарға баулу.  Қоғамдағы   әлеуметтік   нормалар   мен   ережелер   туралы   нақты   түсініктерін қалыптастыру, салауатты өмір салтын құндылықтарына бейімдеу.  Өзектілігі 4­5 жастағы балаларды осы бағдарлама арқылы әдеп­ғұрыппен, жақсылық пен жамандықпен   таныстырамыз.  Адам   баласының   бойында   жақсы   да,   жаман   да қасиеттер болады. Бізге ақылдылықты, адалдықты, қарапайым ­ кішіпейілділікті, инабаттылықты, шыншылдықты үлкендер үйретеді.Үлкендерді құрметтеп, оларға көмек көрсетуге балалардың бойына сіңіреміз. Ол ­ біздің ата ­ анамыз, ақсүтін бере отырып, ана тілімен үйретеді. Біз оны түсініп, ата ­ баба салт, әдеттерін үйренеміз.Балағабарлық   жақсы   қасиеттерді   үйретіп,   жаман   мінез   әдеттерден, ұнамсыз қылықтардан аулақ болуға тырысуға үйретеміз. Көкейтестілігі Мектепке дейінгі жасөспірім баланы тәрбиелеу мен дамыту ісіне байланысты  мақсаттарды шешуде осы бағдарлама ерекше рөл атқарады.  Әдетте   адамның   жеке   басының   қасиеттері   бес   жасқа   дейін   қалыптасады. Сондықтан   да   баланың   жан­жақты   қалыптасуы   үшін   мектеп   жасына   дейінгі бүлдіршіндердің бойына жақсы, жағымды қасиеттерді сіңіре білу керек. Бала әр нәрсеге құмар, қызыққыш, ол өзінің айналасында болып жатқан өзгерісті, тамаша құбылыстарды   сезінуге   болады.   Осы   бағдарлама   барысында   балалар   алған білімдерін тәжирибеде қолдана алады.  Бағдарламаны іске асыру барысында пәнаралық байланыс бөлімдері: 1. «Тіл дамыту» Баланың сөздер мен дыбыстарды дұрыс айтуға әзірлігін дамыту. Сөздік қорын  байытып, байланыстыра сөйлеу қабілеттерін жетілдіру. Өз ойларын дұрыс,  қысқаша жеткізе білу дағдыларын қалыптастыру.Қарым­қатынас мәдениетінің  қарапайым дағдыларын дамыту. 2. «Көркем әдебиет»  Ертегі,өлең,әңгімелерді тындауға,шығарма мағынасын түсінуге,кейіпкерлердің  қарым­қатынасын бағалап,оларды әңгімелей білуге үйрету. 3. «Қоршаған орта» Балалар қоғамдық өмірдің құбылыстарымен,айналасындағы  обьектілерімен,жақсылық,өзара көмек ,достық туралы ,ересектермен және  құрдастарымен әңгімелесіп,өзара қарым­қатынас  мәдениеті мен сыпайылық  дағдыларымен танысады. Жұмыс түрлері. 1.Әңгіме,диалогтар. 2.Көркем әдебиеттер оқу. 3.Көріністер көрсету. 4.Театралдық ойындар. 5.Дидактикалық ойындар. 6.Көріністер ұйымдастыру. 7.Жоспарланған әрекеттер. Бағдарлама мазмұнының іске асыру кезеңдері: 1кезең­«Мен» 2кезең­«Достық» 3кезең­«Отбасы» 4кезең­«Табиғат» 5кезең­«Отан» ТӘРБИЕЛЕНУШІЛЕРДІҢ БІЛІКТІЛІК ДЕҢГЕЙЛЕРІНІҢ ТАЛАПТАРЫ Топ Естияр Базалық компонент   Істей біледі: ­өз   ортасында,   үлкендермен әдепті амандасады, мәдениеттті сөйлеседі; ­үстел   басында   отырғанда   шанышқымен майлықпен, дұрыс пайдалана алады; ­Тазалық   гигиенасын   сақтай біледі; ­Жаман,   жақсы   әрекеттерді айыра біледі. МДМ компоненті Білу керек: ­Үлкендермен сыпайлы, әдепті  болуды, сөйлесуді; ­Тамақтану мәдениетін; ­Жол жүру ережелерін; ­амандасуды; ­үлкендерге, достарымызға  қамқорлық көрсетуді; ­Отанды сүюді, құртеттеуді. Нәтижесі Балалар осы бағдарлама бойыншасөйлесу мәдениетінен бастап, тазалық,  ұқыптылық, отбасылық құндылық мәселелері мен табиғат, табиғат құбылыстары  және өз Отаны мен біршама әлеуметтік мәселелерді меңгереді. Күнделікті өмірде, қоғамда,ересектермен қарым­қатынас ережелерін қолдана алады. Күнтізбелік тақырыптық жоспар Естияр топтарыңа арналған «Инабаттылық қағидалары» бағдарламасы  36  сағатқа есептелген, аптасына 1 рет. Сабақтардың ұзақтығы 20 минут. № Тақырыбы Күнтізбелік тақырыптық жоспар Естияр тобы Мақсаты Ай ы к 1 е й ү к р ы Қ Сәлемдесу мәдениеті 2 3 Сөйлесу мәдениеті Ұқыпты болайық   амандасу Балаларға   сәлемдесу, туралы түсінік беру. Мәдениетті   сөйлесу   ережелерімен таныстыру Ұқыптылық түсініктерін кенейту  туралы   ұғымы   Сағат саны 1 1 1 4 Мен әдепті баламын «Әдептілік»   туралы   түсініктерін кеңейтіп, әдепті болуға тәрбиелеу. 5 6 7 8 н а з а Қ   өзгеге Өзіне   және көмектес Тазалық денсаулық кепілі Тазалық туралы түсінік беру. Тамақтану мәдениеті Еңбекқор болайық Алғашқа   көмек   көрсету   ережелері туралы түсінік беру. Дұрыс тамақтану туралы түсінік беру Еңбек,еңбексүйгіштік   туралы   түсінік беру. Ұжымда   жақсы   қарым­қатынас дағдыларын қалыптастыру. 9 Жақсы   қарым­қатынас жасауға үйрету 10 Үлкенге құрмет 11 Түсіну   және   кешіруді үйренеміз. 12 Менің   кішкентай достарым 13 Достық көмек   құрметтеу   білуге   түсінусу Сыластыққа, тәрбиелеу. Кешірім, мағынасын түсіндіру. Қамқорлық түсініктерін кенейту. Бір­бірін   сыйлауға, тәрбиелеу.   ұғымы   сөздерінің   туралы   құрметтеуге а ш а р а Қ н а с қ о т л е Ж а т н а Қ 14 Дос болайық бәріміз 15 Достық әлемі Достықты қадірлей білуге тәрбиелеу. Достықты қадірлей білуге тәрбиелеу. 16 Мен көмекшімін Жақсылық жасай білуге тәрбиелеу. р 17 Отбасындағы мерекелер Отбасылық мерекелер туралы түсінік 18 Отбасындағы татулық 19 Менің туған күнім  20 Жақсылық   отбасынан басталады. беру. Отбасындағы татулық туралы түсінік беру. Туған   күн   қуанышы   туралы   түсінік беру. Көмек,   көмектесу   ұғымдары   туралы түсінік беру. 21 Үйдегі қауіпсіздік н а п қ А 22 Табиғаттағы қауіпсіздік 23 Мен   қорғаймын табиғатты Үйдегі   қауіпсіздік   ережелері   туралы түсінік беру. Қауіпсіздік   ережелері түсініктерін қалыптастыру. Табиғатты     тірбиелеу. қорғауға аялауға, туралы   24 Құстар біздің досымыз р 25 Су тіршілік нәрі у а Н Құстарға қамқор болуға тәрбиелеу. Судың адам өміріндегі маңызы туралы түсініктерін кенейту. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 26 Жақсылыққа­жақсылық Жақсылыққа   жақсылық   жасауға дәстүрім үйрету. Ұлттық дәстүрді құрметтеуге үйрету. з ы 27 Ұлттық   мақтанышым 28 Азық­түліктер 29 Телефон 30 Пайдалы   және   зиянды әдеттер 31 Полиция. Көліктер р і у ә С 32 Көшеден өту азық­түліктер Пайдалы     мен дәрумендер   маңызы   туралы   түсінік беру. Телефонмен   сөйлесу   ережесі   туралы білімдерін түсінік беру. Пайдалы және зиянды әдеттер туралы түсінік беру. Автокөлік   түрлерімен,   полиция қызметкері мамандығымен таныстыру. Көшеде   өзін   ұстау,   жол   қауіпсіздігі туралы білімдерін дамыту. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 33 Менің Отаным Қазақстан Отанға деген сүйіспеншілік сезімдерін р ы м а М 34 Туған жерімді сүйемін 35 Ынтымағы   жарасқан елміз 36 Әдепті, баламыз   инабатты   туған   жер   сүйіспеншілік, дамыту. Отан, туралы түсініктерін кенейту. Достық,   ынтымақ   құндылықтарының маңыздылығынтүсіндіру. Алған   білімдері   мен   тәжиребелерін қорытындылау.  Барлығы: 36 сағат Балалардың білім деңгейлерін анықтау. 1­жартыжылдық 1 тапсырма 1.Дидақтикалық ойын : «Жаман,жақсы» Жақсы және жаман әрекеттерді атап бер. 2. Біз ұқыпты, таза баламыз ба?  . 2 тапсырма 1.Ұстел басында біз қалай отырамыз,тамақтанамыз? Дұрыс көрсет. 2. Пайдалы және зиянды азық­түліктерді ата. 3 тапсырма 1. Біз қалай ойнаймыз? Дұрыс көрсет, жауап бер. 2. Достық деген немене? Досымызды ренжітуге болады ма? 4 тапсырма 2.Біз ұлкендерді қалай құрметтейміз? Дұрыс жауап бер. 2.Кішкентай достарымызды ренжітеміз бе? Балалардың білім деігейлерін анықтау 2 жартыжылдық 1 тапсырма 1.Үйдегі қауіпсіздік сақтаймыз ба? Неге олай істеуге болмай 2.Табиғаттағы қауіпсіздікті сақтаймыз ба? Неге олай істеуге болмайды? 2тапсырма 1.Көшеден өту ережелерін білесін бе?  . 2. Телефонмен қалай сөйлесеміз?  Бағдарламаны меңгеру деңгейлері Жоғары деңгей – 3 ұпай ­ әдеттегі сөйлесуде бала белсенділік көрсетеді, барлық   сұрақтарға   дұрыс   жауап   береді,   қарым   –   қатынаста   уақытша   себеп   – салдар   байланыстарын   жеткізу   үшін   сурет   бойынша   әңгіменің   мазмұнын   өз бетінше айтып бере алады. Жаман­жақсы әрекеттерді айыра біледі.Инабаттылық қағидаларын толық меңгерген. Орташа деңгей – 2 ұпай ­ бала айналадағылармен сөйлесуде белсенділік көрсетеді,   ересектердің   болмашы   демеп   жіберуімен   дұрыс   жауапты   айтып береді.Бағдарламаны орташа деңгейде меңгерген.  Төмен   деңгей   –   1   ұпай   ­   бала   сөйлесуге   ықылас   білдірмейді,   түсіндіре сөйлеу   түрлерін   білмейді,   сурет   бойынша   қандай   әрекет   екенін   айтып   бере алмайды,жауапты ересектердің көмектесуімен ғана бөліп айтады. Бағдарламаны меңгерген жоқ. Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Сәлемдесу мәдениеті Мақсаты:Балаларға сәлемдесу, амандасу туралы түсінік беру. Міндеті; балаларды сәлемдесе білуге үйрету;                 Балалар бойындағы жақсы қасиеттерді дамыту Әдептілікке тәрбиелеу Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Балалардың жауаптары тыңдалады тәрбиеші   қорытынды жасайды тыңдайды. ­сұрақтарға жауап бе­ реді. ­ұжым болып  ойнайды. Оқу іс­әрекеті Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Шаттық шеңбер Қуан, шаттан, алақай Қуанатын күн келді Күліп шықты күн бүгін Қайырлы таң Қайырлы күн Әңгімелесу   –   балалар   біз   бүгін амандасу,   сәлемдесу   түрлерімен үйренеміз. Сендер қалай ойлайсыңдар адамдар   бір­бірімен   не   үшін амандасады. Иә   дұрыс   айтасыңдар   сәлемдесу, амандасу адамдардың бір­біріне деген ізет,   сый   –   құрмет   көрсету   болып табылады Әңгімелесу «Сәлем берем үлкенге» Балалар үлкен ата ны көргенде қалай амандасамыз, ал әжені көргенде қалай амандасамыз? Балалар   біз   бүгін   сәлемдесудің әдептіліктің   бастауы   екенін   білдік.. Сәлемдесу   арқылы   бір­бірімізге достық   пейіліміз   бен   тілегімізді білдіретінімізді білдік  Білу: Амандасу түрлері Игеру:Үлкен кішінің сәлемі  Меңгеру: құрметтеу Бөлімі: Инабаттылық қағидалары. Тақырыбы: Сөйлеу мәдениеті. Мақсаты:Балаларға сөйлеу мәдениеті туралы түсінік беру. Міндеттері:  1.Мәдениетті сөйлеу ережелерімен таныстыру. 2.Байланыстырып сөйлеу қабілеттерін арттыру. 3.Өзге адамдарға сый –құрмет көрсете білуге тәрбиелеу. Көрнекіліктер:қуыршақтар,суреттер. Тәрбиеші әрекеті Әрекет кезеңі I Мотивация 1.Жылулық шеңберін  өткізеді. Сұрақ­жауап арқылы әңгіме  өткізеді . ­Дос деген кім? ­Достарын көп пе? «Бақа мен балапан»ертегісін  қуыршақ театры арқылы айтып  шығады . Балапан досы бақаны  серуенге шақырады. Баланың әрекеті Балалар шеңбер тұрып  бір­біріне жақсы тілектер  айтады. Сұрақ – жауап береді. Ертегіні тыңдап  әңгімелейді. Сұрақ – жауап беріп,  II Ізденіс  ұйымдастыру Бақа мен ұйықтаймын деп  әңгімеге  қатысады. бармайды. Бақа  содан бастап  балапанмен сөйлеспейді. Балапан мұнайып үйіне  қайтты. Оның бақаға жаны ашыды. «Өтінемін арқылы»сергіту  сәтін өткізу. Тәрбиеші өтінемін деген  сөзді қолданып бір әрекеттерін  орындауларын сұраса  ,орындайды,ал ол сөзді қоспаса  орындамайды. « Досынды тап» ойынын  ұйымдастырады. III Рефлексия Балаларды шеңберге  тұрғызып ,бір­біріне жылы  сөздер айтқызады,ненің  ұнағанын айтып,әсерлерімен  бөлісуге шақырады.Бірлесе  атқарған жұмыс үшін балаларды мадақтайды. Сергіту жаттығуларын  орындайды .Тәрбиешінің  өтініші бойынша  отырады,айналады,секіред і т.б Ойынды жүргізуші  баланың атын атамай оны  суреттейді. Қалғандары оны кім  екенін табады. Шеңберге тұрып ,бір – біріне жылы сөздер  айтады. Әсерлерімен  бөліседі. Білу керек:Мәдениетті сөйлеу ережесін.  Игеру керек:сөйлеу мәдениеті туралы түсінікті. Меңгеру керек:сұраққа толық жауап беруді. Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Ұқыпты болайық. Мақсаты: «Ұқыптылық» ұғымының адамгершілік құндылық ретіндегі мәнін ашу. Міндеттер:   1.ұқыптылық,жағымды   әдеттер   туралы   түсініктерін   кеңейту.   2.өз­ өзіне   қызмет   ету   дағдыларын   дамыту.   3.Ұқыптылық,   жағымды   әдеттерге тәрбиелеу. іс­   Баланың әрекеті ­қимыл жасайды. ­сұрақтарға жауап береді. ­ойыншық жинау, гүлге   су   құю, ыдыс жуу, аналарына   кө­ мектесу... Бал­ң жауаптары.   ­сұрақтарға жауап беру. ­өлең   жолдарына сәйкес   қимыл­ қозғалыс жасай білгендерін  ортаға салады. Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Мотивация­лық  кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі 1.Шаттық   шеңбері:А.Меңжанованың «Болайықшы   осындай»   өлең   жолдарын балалармен бірге қайталау. Әңгімелесу ­Балалар,қандай   әдеттерімен   балалар сүйкімді көрінеді екен? Неліктен? ­Ұқыптылық   бұл   адамның   күнделікті орындайтын жағымды әрекеттері, жақсы әдеттері.Адам   бойында   жаман   және жақсы әдеттер болады екен. Сол жақсы әдеттерді айтайықшы. ­Жаман әдеттерге нелер жатады? Әңгімелеу: «Ұқыпты қыз». Сергіту сәті: Біз ұқыпты баламыз , Айтқан тілді аламыз. Кірлесе егер киіміміз, Өзіміз жуып аламыз. Қортындылау ­Балалар,біз   бүгін   «ұқыптылық»   деген сөздің   мағынасын   түсіндік.Ұқыпты   болу деген   тазалықты   сүю,жинақы   жүру,өз бөлмеңдіретке келтіру екенін білдік. Рефлексия Білу: «ұқыптылық»  туралы түсінік алу. Игеру:ұқыпты бала­үлгілі бала екендігін түсіну. Меңгеру: жаңа сөздерді меңгеріп алу. Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Мен әдепті баламын. Мақсаты: «әдеп», «әдептілік» туралы түсінік беру. Міндеттері:1.әдептілік   туралы   түсініктерін   кеңейту.   2.жағымды   қары­қатынас дағдыларын дамыту. 3.әдептілікке,сыпай­лыққа тәрбиелеу. Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивация­лық  кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі     қалай дегенді   сөздерді Шаттық   шеңбері:   Ө.Ақыпбековтың «Сәлем берем үлкенге»өлеңін оқу. Сұрақ­жауап арқылы өлең жолдарын талдау. Әңгімелесу ­Қандай   жылы,әдепті білесіңдер? ­Әдепті балалар қандай болады? ­Әдептілік түсінесіңдер? Әңгімелеу:   В.Осеваның   «Сиқырлы сөз»атты әңгімесін оқып,талдау. ­қария Павликке қандай сиқырлы сөз айтты? ­Павлик   атты   баланы   әдепті   деп айтуға бола ма? Неліктен? ­Павликке қария кездеспесе не болар еді деп ойлай­сыңдар? ­Сендерде осындай жағдайлар болды ма? ­Әдепті бала­жақсы бала. Сергіту сәті: Рефлексия Достар тату­ тәттіміз, Болса қолда тәттіміз, Біз бөлісіп жатамыз, Бәріміз дәм татамыз. Қортындылау ­Балалар,біз   бүгін   сабағымызда әдептілік,сыпайылық жайлы сөйлестік.   ­өлең жлдарына сәкес қимыл жасау. ­сұрақтарға   жауап беру. ­әңгімені тыңдап,сұрақ­   тарға жауап береді ­әдепті айтады.   сөздерді ­сөздерді қайталайды.   жолдарына ­өлең сәйкес қимыл ­қозғалыс жасайды. ­өткенді түсі­ріп, жасайды.    естеріне   қортынды Білу: «әдептілік,сыпайылық»  туралы түсінік алу. Игеру:әдепті бала­жақсы бала екендігін түсіну. Меңгеру: жаңа сөздерді меңгеріп ал Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Өзіне және өзгелерге көмектес. Мақсаты: Алғашқы көмек көрсету ережелері туралы түсінік беру. Міндеттері:1.өзіне және өзгегелерге көмектесе білуге үйрету. 2.үйдегі және  көшедегі қауіпсіздік ережелері турал білімдерін бекіту. 3.ойлау, есте сақтау  қабілеттері дамыту. Көрнекі құралдар: Заттар салған қорапша, ойыншықтар. Кезеңдер Мотивация­ лық кезең Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Шеңберге тұрып, бір­ біріне жақсы тілектер  айтады. Қонақты қарсы алады. Әңгімеге қатысады,  сұрақтарға жауап береді. Балалар кезегімен  аурулара алшқы көмек  көрсетеді. Аурулар  рөлінде – қуыршақтар  мен ойышықтар. Қимылдар жасайды. Сұрақтарға жауап береді. Ойыншық телефоннан  жедел жәрдем қызметінің  телефон нөмірін тереді. Шеңберге тұрып,  қонақпен қоштасады. Өз әсерлерімен бөліседі.   пайдалануға   қалай Балаларға қонаққа СӨС дәрігері келеді, ол егер біреу ауыра қалса немесе кенет бір   жағдай   болып   қалса,   дәрігер келгенше не істеу керектігін түсіндіреді. СӨС   дәрігерінің   атынан   балалармен әңгіме жүргізеді.  Азық­түліктерді дайындау керектігін еске түсірейік. Егер   біз   көкөністі   пайдаланарда жақсылап жумасақ немесе піспеген етті жесек не болуы мүмкін? «Құтқарушылар» ойынын ұйымдастырады. Егер біреу уланып, есінен танып немесе жарақаттанып   қалса   дәрігер   келгенше өзін қалай ұстау керектігін түсіндіреді. сюжетті­рөлдік   Сергіту сәті ­Алғашқы көмекті көрсеткеннен кейін не істеу керек? ­Дұрыс айтасындар, медициналық жедел жәрдем қызметін шақыру керек. Телефон   нөмірін   еске   түсіріп,   СӨС дәрігеріне телефон соғайық. ­Мен   сендердің   нағыз   құтқарушы екендерінңе   және   кез   келген   жағдайда сенімді   көмекші   бола   алатыңдарына сенімдімін.   Сендерге   рахмет,   ­   дейді СӨС дәрігері. Тәрбиеші   қонақпен қоштасуды, оған алғыс айтуды ұсынады. Балаларды   мадақтап,   бірлесе   атқарған балаларға   Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Қорытынды. жұмыстары үшін рахмет айтады. Білу: Алғашқы көмек көрсете білуді. Игеру: Жарақат, ауру мен оның белгілері туралы түсінікті. Меңгеру: Ауруды жеңілдету жолдарын, жедел жәрдем қызметін шақыруды. Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Мен еңбекқор баламын. Мақсаты: «еңбек», «еңбексүйгіштік» туралы түсінік беру. Міндеттері:1.еңбек туралы түсініктерін кеңейту. 2.еңбек ету дағдыларын дамыту. 3.еңбексүйгіштікке тәрбиелеу Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың әрекеті   іс­ Мотивация­лық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі       «Мен   А.Меңжанованың Шаттық   шеңбері: «Болайықшы осындай» өлеңі. Жақсы бала еңбекшіл, Ер азамат болады. Қиындықты жеңіп кіл, Құшағы гүлге толады. Еңбекшіл осындай Болайықшы,досым­ай. Әңгімелесу ­Еңбекқор бала деп қандай баланы айта аламыз? ­Сендер   үйде,топта   үлкендерге   қалай көмектесесіңдер? еңбекқор Ойын: дөңгелене баламын».Шарты:балалар тұрып,ойын  бастаушы  допты  бір  балаға лақтырады.Допты қағы алған бала үйде не   істейтіні   жайлы   айтып,допты   басқа балаға лақтырады. Сергіту сәті: Мынау­ менің жүрегім, Бәрі осыдан басталған. Мынау­ басым ақылды, Бәрін осы атқарған. Мынау­менің оң қолым, Мынау­менің сол қолым,  Барлық істі атқарған. Қортындылау ­Балалар,бүгін Жақсы,еңбекқор бала қандай болады үйрендік?­   нені   ­өлең жолдарына  қимыл жасау. сұрақтарға жауап  беру.  ұжыммен жасай­ ды. ­әңгіме құрасты­ рып, әңгімелейді. ­қимылмен  көрсетеді. жаңа сөздері  қайталап айтады. ­сұрақтарға жауап береді. өлең жолдарын  қайталайды. Рефлексия Білу: «жақсы бала» туралы түсінік алу. Игеру:«жақсы,еңбекқор,тілалғыш» ұғымдары мен оның қасиеттерін түсіну. Меңгеру: жаңа сөздерді меңгеріп ал Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:«Жақсы қарым­қатынас жасауға үйренеміз» Мақсаты:балаларды өзара жақсы қарым­қатынас жасай білуге үйрету. Міндеттері:1.күнделікті   өмірде   жақсы   қарым­қатынас   жасауға   үйрету. 2.айналасына   жағымды   қарым­қатынас   жасай   білу   дағдысын   қалыптастыру. 3.Жақсылыққа,ізгілікке тәрбиелеу. Баланың іс­әрекеті ­барлығы   бірге орын­дайды. ­сұрақтарға   жауап береді. ­мазмұн   бойынша сұрақтарға   жауап береді. ­қайталап айтады. ­бір­бірлерінің жауап­тарын бағалайды. Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Мотивация­ лық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Шаттық шеңбері: Ә.Дүйсенбиевтің  «Қуыршақ» өлеңін балалармен бірге  орындау. Әңгімелесу: ­Балалар,жаңа орындалған әннен не  түсіндіңдер? ­Өмірде осы қуыршақ сияқты балалар  бар ма? ­Болса олармен достасу, бірге ойнау  сендерге көңіл­ді ме? Әңгімелеу: В.А.Сухомлинскийдің  «Жалғыз алма»әңгімесін оқу.  Сұрақ­жауап арқылы талдау: ­Қыздар неліктен алманы бөлісе  алмады? ­Қыздардың орнында сендер болсаңдар  не істер едіңдер? Ойын: «Қуыршақ сөйлейді» Мақсаты:топтағы балалардың  жақсы,жағымды қа­рым­қатынастарын  қалыптастыру. Қортындылау ­Біз бүгін сабағымызда жақсы қарым­ қатынас жасаудың құпиясы бір­бірімізді  түсіну,өзара сыйластық екенін  түсіндік.Күнделікті өмірде балалар бір­ біріне түсіністікпен қарап, сыйласса  қарым­қатынастың жақсы болатыны  сөзсіз. Білу: қарым­қатынас  туралы түсінік алу. Игеру: әңгімелеу,әңгімелесу арқылы жаңа тақырыпты игеру. Меңгеру:жаңа сөздерді меңгеріп алу. Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Үлкенге құрмет Мақсаты: «сыйластық», «құрмет», ұғымдарының  мәнін ашу Міндеттер:  ­ Құрмет, ізет ұғымдарының мағынасына түсінік беру ­ Әдептілік дағдыларын қалыптастыру: ­ Сыйластыққа, құрметтей білуге тәрбиелеу Кезеңдер Мотивациялық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті жауап   Балалар бередіБалалардың жауаптары тыңдалып, әңгімелесу   Балалар сабақта үйренген   сөздерін қайталап айтады Инабаттылық­ әдепті, ізетті болу Үлкенді құрметтеу Шаттық шеңбер «Сәлем берем үлкенге» өлеңін балалармен бірге қайталайды Алдымыздан кезіккен, Көп   танысты   көреміз.   Бәріне де ізеттен  Сәлеметсіз бе, ағай? деп Сәлеметсіз бе, апай?­деп Есенсіз бе, апай деп?­деп Амансыз ба,атай­деп Ұл­қыз сәлем береміз Өнегелі өренбіз Әңгімелеу ­Балалар   құрмет   деген   сөзді қалай түсінесіңдер? Сурет бойынша «Әдептілік ережелерін» құрастырады  Үлкенге   кісіге   орын   беріп, төрге шығару Жасы   үлкен   кісілерге көмектесу Бөлмеде   ,   қоғамдық   көлікте үлкендер мен қыздарға орын беру Қарсы   келіп   қалған   кісіге, қызға жол беру Әңгімелесу «Автобуста»   деген   әңгімені оқып талдау Ойын «Мадақтау» Сергіту сәті Қорытынды: ­Бүгінг сабағымызда үлкендерге көмектесуді,  құрметтеуді үйрендік.  Сұрақтарға   жауап береді. Рефлексия Білу: құрмет Игеру:инабаттылық Меңгеру:әдептілік Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: «Түсіну мен кешіруді үйренеміз» Мақсаты:   «Кешірім»   ,«өзара   түсінік»   адамгершілік   қасиеттері   туралы түсініктерін кеңейту. Міндеттер: ­ Кешірім,түсіну сөздерінің мағнасын түсіндіру ­ Балалардың жақсы қасиеттерін дамыту ­ Өзара сенім мен түсіністікке тәрбиелеу Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивациялық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Шаттық   шеңбер   арқылы   өлең жолдарын қайталау Жақсылық көрсең біреуден «Мен қандаймын» деп ойла Жамандық көрсең біреуде «Мен қандаймын?» деп ойла. Әңгімелесу «Неліктен ойнамайды» әңгімесін оқып,   мазмұнын   сұрақ   жауап арқылы талдау Ғажайып сөздер Кешірім сұрау әдептілік Түсінісу – жақсы қасиет Қорытындылау Тәрбиеші   балалармен   «Бөбек жырын» бірігіп айтады Біз қандаймыз, қандаймыз Шұғылалы таңдаймыз Күлімдеген күндейміз Ренжісуді білмейміз  Білу: кешірім сұрай білу Игеру: ренжу,ренжітпеу Меңгеру: жақсы қасиет Шеңберге өлеі қайталайды.     тұрып, жолдарын Балалар   –   Аман неліктен   балалармен ойнамағыны   туралы айтып бере алды. әңгімедегі Осы уақиғаны   балалар аяқтау қалай   керектігін айтып түсіндіре білді.     Балалар   ортаға   өз ойларын салады. Сұрақтарға   жауап береді. Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Менің кішкентай достарым. Мақсаты: «қамқорлық» ұғымы туралы түсініктерін кеңейту. Міндеттері:1.үй   жануарларына   қамқорлық   жасау   туралы   түсініктерін   кеңейту. 2.үй жануарларына қамқорлық жасай бі­лу дағдыларын дамыту. 3.Қамқорлыққа тәрбиелеу. Көрнекі құралдар:дәптер,түрлі түсті қарындаштар,сюжеттік суреттер,карта. Әдіс­тәсілдер:сұрақ­жауап,түсіндіру,әңгімелеу,көрсету. Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивация­ лық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия ­жылы сөздер айтады. ­сұрақ­жауап. ­аңызды   тыңдап,сұрақтарға жауап береді. ­қимыл жасайды. ­өзі жақсы көретін жануар­ дың суретін салады. ­сөздерді қайталайды. ­сұрақтарға жауап береді.   1.Шаттық   шеңбері:   ойыншық күшікке өз сүйіс­пеншіліктерін білдіреді. ­Сен қандай сүйкімдісің. ­Сен қандай әдемәсің. ­Сен менің досымсың. 2.Әңгімелесу ­Балалар,сендер   қандай   үй жануарларын жақсы көресіңдер? ­Оларға   қандай   қамқорлық жасауға болады?  3.Әңгімелеу:  «Жеті  қазынаның бірі» аңыз. ­Ит неліктен достыққа адамды таңдады? ­   «Ит   –адамның   досы»   деп неліктен айтады? 4.Өлең   жолдарын   оқу:   «Ақ лақ», «Қозы» 6.Сергіту сәті:  Көтеріліп шаңырақ Керегелер керіліп, Өрімдей боп өріліп, Уықтар боп иіліп, Шаңыраққа киіліп, Бәріміз жүрсек айналып, Киіз үй боп көрінер. 10.Қортындылау ­Біздер   кішкетай   достарымыз деп нелерді айта аламыз? ­Неліктен итті жеті қазынаның бірі дейді? Білу: кішкентай достар  туралы түсінік алу. Игеру:жануарларға әрқашан қамқор болу керек екенің түсіну. ­өз ойларын айтады. Меңгеру: жаңа сөздерді меңгеріп алу. Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Достық көмек. Мақсаты: «достық»құндылығы туралы түсініктерін кеңейту. Міндеттері:1.достық көмек туралы түсінік беру. 2.өзара жағымды қарым­ қатынастарын дамыту. 3.бір­бірін сыйлауға,құрметтеуге тәрбиелеу. Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивация­лық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі ­өлең жолдарына  қимыл жасау. ­сұрақтарға жауап  беру сұрақтарға жауап  беру ­қимылмен көрсетеді.   «Балдырған   нағыз Шаттық шеңбері. «достар мен бірге» өлеңін бірге қай­талап айту. Достар бірге жүреміз, Бірге ойнаймыз,күлеміз. Бірге балық аулаймыз, Міне,біздер қандаймыз! Әңгімелесу ­Біз   бүгін   өзіміздің   ең   жақын адамымыз достар туралы әңгімемізді жалғастырамыз. ­«Досына   көмектесу»   деген   сөзді қалай түсінесіңдер?  3.Әңгімелеу: жолдас». ­Телжанды   қандай   дос   деп   айтуға болады? ­Мұғалім   неліктен   Телжанға сүйсінді? ­Сендер   өз   достарыңа   қалай көмектесесіңдер? Ойын «Көпір» Шарты:еденге   бормен   екі   сызық сызылады.   «Ол­көпір».Бір­біріне қарама­қарсы   екі   бала   бірін­бірі құлатпай өткізіп,орындарын ауыстырып,көмектесіп,   «жағаға» клулері керек. Сергіту сәті:   Мынау­ менің жүрегім, Бәрі осыдан басталған. Мынау­ басым ақылды, Бәрін осы атқарған.. Рефлексия ­білгендерін ортаға  салады. Қортындылау ­Балалар,біздің   бүгінгі   сабағымызда   жаны­мызға   жақын, жүрегімізге,   жақсы көретін   ­«Мен бастаймын,сен  аяқта» ойыны арқылы жалғастырып отыра­ ды. адамымыз,достарымыз әңгімелестік.   ту­ралы Білу: «достық» туралы түсінік алу. Игеру:«достық» ұғымының құндылығын түсіну. Меңгеру: жаңа сөздерді меңгеріп а Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Дос болайық бәріміз. Мақсаты: «Достық»құндылығы туралы түсініктерін одан әрі жетілдіру. Міндеттері:1.өзара сыйластық,достық,сүйіспеншілік туралы түсінік беру. 2.өзара сыйластық   қарым­қатынастарын   дамы­ту.   3.бір­бірімен   тату,дос   болуға тәрбиелеу.  Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивация­ лық кезең Ізденіс  ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Шаттық шеңбері: Х.Талғаровтың «Дос болай­ық бәріміз»өлеңі. Әңгімелеу: ­Балалардың   назарын   «Өзін­өзі   тану»   әлемінің картасындағы «Достық»аялдамасына аудару. ­Аялдамадағы суретке қарап әңгіме құрайды. ­Сендерге   жалғыз   серуендеген   немесе   ойнаған ұнай ма? ­Мақалдың мағынасын түсіндіру. Өзіммен­өзім: ­Өзімізге досты қалай табамыз? ­Неліктен дос керек деп ойлайсыңдар? Ойын: «Досыңды тап» Шарты:балалар екі топқа бөлінеді. Бір топтың балаларының көздері таңылып, өз достарын та­ нып,   табу   ұсынылады.   Олар   өз   досын   қолын, шашын,киімдерін   ұстап,сипау   арқылы   табуына болады.Достарын   тапқаннан   соң   орындарын ауыстырады. Қимылды ойын: «Поезд» Ойын   шарты:2   топқа   бөлу.Балалар   бір­бірінің белінен   ұстап   поезд   болады,2   топ   балалары «Поезд» әнін айтады.  «Достық ережесі» 9.Қортындылау ­Бүгін біз не туралы әңгімелестік? ­Дос қандай болуы керек? ­Достық ережесін қайталау. ­бірігіп айтады. ­балалардың жауаптары тыңдалады. ­бірге қайталайд ­бір­бірлерінің жауаптарын талдайды,бағалайды Сұрақтарға   жауап береді. Білу: достық  туралы түсінік алу. Игеру:ең қымбат адам дос екенің түсіну. Меңгеру: дәйексөзді меңгеріп алу. Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: «Достық әлемі» Мақсаты: «Достық», «бірлік» құндылықтарының мәнін түсінуге ықпал ету Міндеттер: ­ Қамқорлық, бірлік туралы түсініктерін кеңейту ­ Достық қарым­қатынас дағдыларын дамыту ­ Айнала қоршаған ортаға мейірімді болуға тәрбиелеу Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Мотивациялық кезең Балалар, бәріміздің бірге екенімізді сезінк қандай   тамаша!   Ал   енді   бәріміз қолдарымыздан   ұстап,   бір­бірімізбен бірлікті қолдайтынымызды білдірейк Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Шеңберге тұрып Достығымыз берік боп Бекітейік беріп қол Қуанышты шеңберге Қандай жақсы қол берген! Әңгімелеу Достық бірлікте Бірлік түбі­береке Сергіту сәті Тербеледі ағаштар Алдымнан жел еседі  кішкене ғана ағаштар Үлкен болып өседі Қорытындылау  Әрқашан   отбасында, бірлікшіл,ынтымақшыл,ұйымшыл керектігін түсіндік   балабақшада, болу   Баланың   әрекеті іс­ Әңгімедегі балалардың ісін айта   талдай білді Өз   достарының көмегін   айта алды Сергіту   сәтін қимылмен орындады.   оз Балалар ойларын ортаға толық   жеткізе алды. Білу: бірлесу Игеру:  береке Меңгеру: татулық Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Мен көмекшімін Мақсаты: «Көмек, көмектесу» адамгершілік ұғымдарының мәнін ашу. Міндеттері: ­көмек, көмектесу ұғымдары туралы түсінік беру ­ бір­біріне көмектесе білу дағдыларын қалыптастыру. ­бір­біріне көмектесе білуге тәрбиелеу  Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті   Балалардың жауаптары Балалардың   жауабы   Жанар тыңдалды: анасына қандай көмек   көрсеткісі келді? Анасы жанардың бұл ісін қалай бағалады? Сендер   аналарыңа қандай көмек көрсете аласыңдар?   Балалар   өз   ойларын толық жеткізе білді. Сұрақтарға   жауап береді. Мотивациялық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Шаттық шеңбер Тәрбиеші балалармен бірге шеңбер құрып, бір­бірімен  амандасады.Бәрі бірге төмендегі  өлең жолдарын қайталайды. Бақшамызға барғанда Жолыққан бар жандарға Ертемен,ақ пейілмен «Қайырлы таң!» деймін мен             Көмек көрсету­жақсы қасиет. ­Балалар сендер үйде ата­ аналарына көмектесесіндер ме? ­Қандай көмек көрсетесіндер? Рефлексия      Қорытындылау  ­Балалар   бүгін   сабағымызда үлкендерге,   өзімізден   кішілерге, бір­бірімізге қалай көмектесетініміз туралы әңгімелестік.   Сендер   кішкентай болсаңдар   да   үлкендерге   көмек беру,   қолқанат   болудың   –   жақсы қасиет екенін білесіңдер. Көмектің үлкен, кішісі жоқ. Сендердің әрбір көмектерің   үлкендерді,   ата­ аналарыңды қуантады. Білу: көмек көрсету Игеру:қолғанат Меңгеру: қамқорлық, көмек көрсете білу Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Отбасылық мерекелер Мақсаты: «Отбасы» құндылығы туралы түсініктерін кеңейту Міндеттер: ­ Отбасылық мерекелер туралы түсініктерін кеңейту ­ Қуанышты көңіл күй сыйлау дағдыларын қалыптастыру ­ Отбасы мүшелеріне деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивациялық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Шаттық шеңбер: Педагог балаларды шеңбергк   жинап,   шар   арқылы   бір­ біріне жақсы тілектер айтады. ­Сәлеметсің   бе,Қарлығаш   Саған қуаныщ тілеймін ­   Сәлеметсің   бе,   Ғазиз   Саған днесаулық тілеймін Т.с.с Әңгіме;   ­   балалар   сендер   қандай отбасылық мереке білесіңдер? Балалардың жауаптары  тыңдалады: ­туған   күн,   жаңа   жыл   8­наурыз мерекесі,аналар мерекесі ­дұрыс   айтасыңдар   балалар,   біз бүгін сендермен  жаңа жыл мейрамы туралы әңгімелесеміз. Жаңа   жыл   мейрамы   бүкіл   дүние жүзінде   тойланады.   Оны   үлкендер де, балалар да асыға күтеді. Жаңа   жыл   мейрамы­   отбасылық мейрам   деп   те   аталады.   Әр отбасында бұл мейрамға алдын ала дайындалады.     Міндетті   түрде шырша   ағашын,   оны   әшекейлейтін түрлі   жасылды ойыншықтар,   балалар   киетін маскарадтың костюмдер әзірленеді Әр   адамның   арманы   болады. Үлкендер,   туған   туыстар,   достар «Арманың бір­біріне орындалсын!» деп тілек білдіреді. Біз   де   армандап   көрейік!   Балалар армандап өз ойларымен бөліседі. қызылды­     Сергіту   сәті:   Өлең   мазмұнына   сай қимыл қозғалыс жасау  Балалар   қиялдап әңгімелеп   береді, бір бірімен бөліседі,  бірін  бірі тыңдайды.   Жақсы   тілектер айта алады Тірбиешіні   мұқият тындады. Сұрақтарға   жауап берді. Білу: қиялдау, армандау Игеру:жақсылық, бақыт Меңгеру:қуаныш тілен,ізгі ойла Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Отбасындағы татулық Мақсаты: отбасы,сүйіспеншілік,татулық ұғымдары туралы түсініктерін кеңейту Міндеттер: ­ Отбасындағы татулық туралы түсінік беру; ­ Отбасында өзара сыйластық, өзара түсініктерінің қалыптасуына ықпал ету; ­ Туған, өскен үйде тату болуға тәрбиелеу. Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивациялық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Шеңберге   тұрып, бір­бірімен амандасады. Сұрақтарға   жауап береді Айнұр   атасы   мен әжесінің   қасында   не ұшін қалғысы келді? Атасы   мен   әжесі немересіне   неге   риза болды? т.с.с Сұрақтарға   жауап береді. Шаттық шеңбері Балалар шеңбер құрып тұрады   бадалар! Амансыңдар   ма, кездескеніме Сендермен   Енді қуаныштымын. барлығымыз   М.   Мақатаевтың мына өлеңін бірге айтайық   Анам маған­ Үлкендерді сыйла деген, Сол   сөз   маған   ізгілік   құйған ерен. Үлкендерден ауысқан кішілікті Үлкендердің өзіне сыйға берем «Мейірім» әңгімесін оқып беру Сергіту   сәті   орындалады қимыл­ қозғалыс арқылы Ойын «Ғажайып сандықша» Әдемі   сандықшаның   ішінде отбасы суреттері салынған сол   алып   шығып суреттерді өздерінің сыйластықтарын білдіреді ­сен әжеңді қалай сыйлайсың ­   сен   атаңа   қандай   құрмет көрсетесің т. Тәрбиешімен   өлең   жолдарын қайталау Әкем, шешем және мен, Тату тәтті тұрамыз Сыйластықпен, махаббатпен, Сауық­сайран құрамыз   Білу: ренжітпеу Игеру:сыйластық,татулық Меңгеру:құрмет,қамқоршы Білім саласы: Вариативтік компонент Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Менің туған күнім Мақсаты: Жақсылық,қуаныш ұғымдары туралы түсінік беру  Міндеттер:  ­ Туған күн қуанышы туралы түсінік беру ­ Өзара сыйластық, сүйіспеншілік сезімдерін дамыту ­ Сүйіспеншілікке тәрбиелеу Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивациялық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Балалардың жауаптары тыңдалды Балалардың жауаптары Өлеңді тындап, бірге қайталайды. Шаттық   шеңберге   тұрып   Қуан шаттан, алақай                                             Қуанат ын күн келді                                             Қайырл ы таң!Қайырлы таң                                             Күліп шықты күн бүгін! Сен   үшін   отбасыңда   қай   күн   ең қуанышты күн Балалармен   туған   күн   мерекесі жайлы әңгімелесу Өлең шумағы оқылып тыңдалады: Үй іші түгел көңілді Шат күлкілер төгілді Қуаныштың себебін Айта алады, қане кім? Дастархан толы дәмді астар Тегін емес думанды күндер Жиналды барлық шын достар Өйткені бізде туған күн Сергіту сәті Қимыл   қозғалыстармен   сергіту сәтін орындайды. «Туған   күн»   әңгімесі   оқылып талданады Рефлексия Қорытынды  Балалар   бүгін   біз   туған   күн жайлы әңгімелесті. Туған күн әр адамның   мерекесі   екендігін білдік Білу: туған күндерінің күнін Игеру:жақсы тілектер Меңгеру:әр жылда адам баласы жас қосатыны жайлы Сұрақтарға   жауап береді. Білім саласы:Вариативтік компонент Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Жақсылық отбасынан басталады. Мақсаты: «Жақсылық» ұғымының адамгершілік құндылық ретіндегі мағынасын түсіндіру Міндеттері:  ­ Жақсылық туралы түсініктерін кеңейту; ­ Балалар бойындағы жақсы қасиеттерін дамытуға ықпал ету: ­ Жақсылық жасай білуге тәрбиелеу Кезеңдер Мотивациялық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Балалар   шеңбер   бойымен тұрып, бір­бірімен амандасып,   жақсы   тілектер айтады.   Күтілетін жауаптар ­ Сыйлайды ­ Құрметтейді ­ Көмектеседі ­ Қамқорлық көрсетеді ­ Жақсы көреді ­ Ойыншықтар ды жинайды Киімдерін кірлетпейді Гүлдерге су құяды Бөпесін ойнатады Балалардың тыңдалады.   жауаптары   Шаттық   шеңбер   Балалар тәрбиешімен бірге шеңберге тұрып бір­бірімен амандасып   жақсы   тілектер айтады. Сәлеметсің   бе   Ардақ? Саған бақыт тілеймін Амансың   ба, Саған денсаулық тілеймін Сәлем,   Қарлығаш   !   саған ұзақ   бақыт   денсаулық тілеймін Қайырлы   таң   дана.   Саған қуаныш тілеймін Қалың қалай, Тоғжан Саған достық тілеймін   Ақтолқын Әңгімелесу Дұрыс   айтасыңдар, балалар,   әрқашан үлкендерге   көмектесіп, қолғанат   болсаңдар, сыйласаңдар,   сендерден тәрбиелі,   мейірімді   азамат шығады. Әңгімелесу Тәрбиеші   балаларға   «Үш ұл»туралы   әңгіме   оқып талдайды Бүгінгі Қорытынды: отбасы   сабақта мүшелерінің бір­біріне деген   ыстық   ықыласын, сүйіспеншілігін, мейірімділігін, қамқорлығын сөз еттік.  біз       Білу: жақсылық Игеру:қуаныш Меңгеру:сыйластық ұғымдары Бөлімі:Инабаттылық қағидалары. Тақырыбы: Табиғаттағы қауіпсіздік. Мақсаты: Табиғаттағы қауіпсіздік ережелері туралы түсініктерін қалыптастыру. Міндеттері:1.табиғат құбылыстары туралы әртүрлі ауа­райы жағдайындағы  қауіпсіздік ережелері туралы түсінікерін қалыптастыру. 2.танымдық  қызығушылықтарын арттару. 3.табиғатқа сүйіспеншілікпен қарауға тәрбиелеу. Көрнекі құралдар: Табиғат құбылыстары, киімдер, спорттық құрал­жабдықтар бейнеленген суреттер. Кезеңдер Мотивация­ лық кезең Баланың іс­әрекеті Шеңберге тұрып, өлең  жолдарын бірігіп айтады. Тәрбиешінің іс­әрекеті Қайырымын көп болсын, Мейірімің мол болсын! Таза болса көңілің,  Ұзақ болар өмірің! Балалардан   ауа­райының   не   екендігін, ауа­райының   қандай   болатының   және бүгінгі ауа­райы туралы сұрайды. Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Қорытынды. Сұрақтарға жауап береді. Е.Каргановтың «Төрт әпке өлеңін оқиды. Қыста,   көктемде,   жазда,   күзде   ауа­ райының қандай болатының сұрайды. Өлеңді тыңдап,  мағынасын түсінеді. Ауа райына байланысты киіну керектігін естеріне «Бекжанды киіндірейік» ойының өткізеді. салады.         көрсетіп, Суреттерін табиғат құбылыстарын   атауларын   сұрайды.   Әр құбылыс   несімен   жақсы   несімен   жаман екендігін   сұрайды.   Найзағай,   бұршақ, дауыл   кезіндегі   қауіпсіздік   ережелерін еске түсіреді. Сергіту сәті Денсаулықты   нығайту   жолдарын сұрайды. Табиғаттын   бізге   әртүрлі   ауа   райын сыйлайтының денсаулығымызға пайдалы болуы мүмкін екендігін айтады. Киімдердің суреттерін  көтеріп көрсетеді. Табиғат құбылыстарын  атайды, әрқайсысының  пайдасы мен зияны  туралы әңгімелейді. Қимыл қозғалыстар  жасайды. Денешынықтырумен  айналысамыз. Әсерлерімен бөліседі. Білу: Жыл мезгілдеріне тән белгілерді, ауа райы туралы түсінікті. Игеру: Әртүрлі ауа рауы жағдайында денені шынықтыру мүмкіндіктері туралы түсінікті. Меңгеру: Ауа райына байланысты киім таңдауды . Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: «Мен табиғатты қорғаймын» Мақсаты: «Табиғат» , «Сүйіспеншілік,құндылықтарының маңыздылығын ашу» Міндеттер: ­ Туған жер табиғаты туралы түсінік беру ­ Табиғатының әсемдігін қабылдай  білу дағдыларын дамыту ­ Табиғатын аялауға, қорғауға тәрбиелеу Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті   Шаттық шеңбер Сәлеметсіңдер   ме,   балалар?   Біз   гүлдердің, бүгін   бір­бірімізді ағаштардың, жануарлардың, құстардың   атынан   қарсы   аламыз. Ал мен бастайын  Мен   әдемі   гүлмін.   Бүгінгі   күнді жақсы өткізулеріңе тілектеспін Мен кішкентай шымшықпын! Мен ерте тұрып, бәрін әнмен оятамын   Мен Мен   мейірімді барлығыңның   бастарыңнан   сипап, мейірімімді төгемін! Балалар,мейірім   мен   қуанышқа толы   сөзлеріңе,   көңілдеріңе   көп­ көп рахмет!   күнмін. Әңгімелесу «Үзілген гүл»  Ойын «Мен табиғатты қорғаймын» Тәрбиеші сөйлем басын бастайды, балалар   оның   себептерін   айтып, сөйлемді жалғастырады. Сергіту сәті   жауаптымыз Табиғатты қорғаймыз» Қорытындылау Балаларды мадақтап ұйымдастырылған   оқу   іс­әрекетін аяқтайды. «Барлығымыз табиғатқа     Балалар   шеңберге тұрып,бір­бірімен амандасады. Гүлмінез мұғалімнің табиғатты   қорғау керек   деген   сөзді түсінді.   мұқият Әңгімені тындайды, сұрақтарға   жауап береді. Қимыл­қозғалыстар жасап   бойларын сергітіп алады. Сұрақтарға   жауап береді. Мотивациялық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия Білу: жақсылық жасау Игеру:аялайық Меңгеру: қорғаймыз Бөлімі: Инабаттылық қағидалары. Тақырыбы: Құстар біздің досымыз.         Мақсаты:Құстар туралы түсінік беру.  Міндеттері: 1. Құстар тірішілігі туралы білім беру.                       2.  Құстар түрлерімен таныстыру                                 3. Табиғатты аялауға, құстарға қамқор болуға тәрбиелеу                 Көрнекіліктер:  құстар суреттері.                           Әрекет кезеңі I Мотивация Тәрбиеші әрекеті 1.Жылулық шеңбері: «Мен  Баланың әрекеті Балалар шеңбер құрып II Ізденіс  ұйымдастыру тұрады.  Әртүрлі сөздер  қолданып амандасады.  Балалар бастарына  қарлығаш маскасын киіп,  бір сызыққа тұрады.  Балалар жартылай  шеңбарге құрып отырады. Балалар жауаптарын  тыңдау.  Ойын қимылдарын  жасайды.  әдепті баламын» Бір–бірімен амандасу:  Амансың ба?  Сәлемсің бе?  Есенсің бе?  Қалың қалай?                        2. Ойын: «Қарлығаштар».  Шарты: топтасып отырып,  ұшыңдар деген сөзде балалар  ұяларына барып отырады. Әр  балада бір ұя, екі рет, үш рет  ұяға барғанда ұялар алынып  тастап тұрады. Жетпегендерге  ойын бітті.       3. «Ғажайып ағаш» –тақтаға  ілінген ағаш басына құстар  орналасқан.  Балалар бүгін құстар туралы  әңгімелесеміз.  Жер бетінде қандай құс жоқ   десеңші, жылдың әр мезгілінде  құстар болады. Қыс мезгілінде  де құстар болады, оларды  қыстап қалған құстар дейді.          4. Сурет арқылы жұмыс:  Қандай құстарды білесіңдер?  Олар немен қоректенеді?         5. Сергіту сәті: «Ұшты– III Рефлексия ұшты»    6. Ойын: «Дұрыс жауабын  айт». Шарты:  Балалар таратпалы суреттер  Балалар өз ойларымен  бөлісті. арқылы ненің үйшігі екенін  айтады.                 Білу керек:құстар туралы біледі.  Игеру керек: Сурет бойынша әңгіме құрастыруды игерді. Меңгеру керек:құстарды ажырата біледі. Бөлімі:Инататтылық қағидалары Тақырыбы: Су тіршілік нәрі. Мақсаты: Балаларға судың маңызы туралы түсінік беру. Міндеттері:1.судың адам өміріндегі маңызы туралы түсініктерін қалыптастыру.  2.сараптау, талдау, ойлау қабілеттерін. 3.табиғатқа сүйіспеншілікпен қарауға  тәрбиелеу. Көрнекі құралдар: Табиғат құбылыстары, киімдер, спорттық құрал­жабдықтар бейнеленген суреттер. Кезеңдер Мотивация­ лық кезең Баланың іс­әрекеті Глобусты қызықтап,  сұрақтарға жауап береді.   шуының   Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі аудиожазбасын Тәрбиешінің іс­әрекеті Балаларға глобусты көрсетеді. Глобус   –   жер   бейнесі   екендігін түсіндіріп,   неліктен   көп   бөлігінің   көк түспен боялғанын сұрайды. Мұхит тыңдатады. Балалардың   жауабын   қорытады,  жердің көп бөлігін су алып жатқандықтан, көк түспен боялғанын түсіндіреді. Жұмбақ жасырады: Тамшы болып келеді, Бу боп қайта кетеді.          (Су) Тәжірибе   өткізеді:   балалар   стақандағы судың   дәмін   татады,   сосын   сәл   тұз қосып, дәмі мен иісін, мұндай суды ішуге болатынын не болмайтынын анықтайды. Тәрбиешінің  түсіндірмесін тыңдайды. Жұмбақты шешеді. Тәрбиешінің нұсқауы  бойынша әрекет етеді. Сергіту сәті Судың тағы не үшін керектігін сұрайды. Тазалық сақтау ережелерін еске түсіреді. Суды   қорғау   керектігіне,   сусыз   өмір жоқтығына,   оның   барлық   тірі   жан иелеріне қажет екендігін түсіндіреді. Бөтелкедегі   газдалмаған   минералды суды   стақандарға   құйып,   балаларға ішуге береді. Кейбір   таза   су   көздерінен   минералды Қимылдар жасайды. Қолды сабындап жуып,  тісті тазалап жуу керек,  пайдаланар алдында  көкіністер мен тек қана  қайнаған су іші керек. Суды қалаулары бойынша ішеді. судың   ағатының,   оның   ағзамызға   өте пайдалы екендігін түсіндіреді. Қорытынды. Балалардан бүгін ненің ерекше естерінде қалғандарын, ненің ұнағанын сұрайды. Білу: Суға байланысты қауіпсіздік ережелерін сақтауды. Игеру: Суды пайдалану мен қорғау тәсілдері туралы түсінікті. Меңгеру: Сумен қарапайым тәжірибе жасауды. Сұрақтарға жауап береді. Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: «Жақсылыққа ­ жақсылық» Мақсаты: «Өзара достық», «жақсылық» ұғымдары туралы түсінік беру. Міндеттері: ­достық қарым­қатынас туралы түсініктерін кеңейту. ­ Үлкендермен, құрбылармен сыйластық қарым­қатынас мәдениетін дамыту; ­ Достықты қадірлей білуге тәрбиелеу. Іс­әрекет кезеңдері Тәрбиешінің іс­әрекеті Мотивациялық­ қозғаушылық Балалардың іс­әрекеті Балалар шеңбер құрып  өлең жолдарын  қайталайды. Амансың ба, Алтын күн! Амансың ба, Жер ана! Амансың ба, достарым! Сендерді көргеніме қауанам. Ұйымдастыру  іздестіру Қорытынды Әңгімелеу. «Құмырсқа мен көгершін»  әңгімесің балаларға оқып береді. Тәрбиеші әңгіменің мазмұның  талдайды, сұрақтар қояды. ­Балалар, мейірімді адамның  жасаған жақсылығы өзіне  жақсылық болып оралды. Біреуге жақсылық жасап, әрқашан қол  ұшін беріп, көмектессең, сол  жақсылық өзіне мол бақыт,  қуаныш болып оралады деп  үлкендер бекер айтпаған. Сергіту сәті Санайық жаңаша Бір, екі, үш! Желбіре жалауша, Достықта – біздің күш. Ойын. «Жақсылық жасау не үшін  керек!» Мысалы: ­Мен құстарға жақсылық жасау  үшін, оған ұя жасап, жем шашып,  қамқорлық көрсетер едім. Бүгін   «жақсылық» деп аталатын сөздің мағынасын түсініп, білдік. Өзіміздің   қандай   екенімізді, бойымызда   қандай   құнды қасиеттердің бар екенін білдік.. Балалар әңгімені мұқият  тындайды.  Әңгіменің  мазмұны бойынша  қойылған сұрақтарға  жауап береді. Балалар қимыл  қозғалыстар жасап  бойларын сергітіп алады. Балалар ойын оинайды. Балалар сұрақтарға  жауап береді. Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Ұлттық дәстүрім­мақтанышым. Мақсаты:ұлттық дәстүрді құрметтеуге үйрету. Міндеттері:1.ұлттық   дәстүрлер   туралы   түсініктерін   кеңейту.   2.ұлттық дәстүрлерге   деген   қызығушылықтарын   арттыру.   3.ұлттық   дәстүрлерге   деген мақтаныш сезімдерін тәрбиелеу. Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Мотивация­лық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Рефлексия   қандай Шаттық   шеңбері:   «Қазағымның дәстүрлері­ай» әнін бірге айту. Әңгімелесу:   бейнетаспадан   «Тұсау кесер» дәстүрін қарау. ­Тұсаукесу   рәсімін   баланың   ата­ аналары   адамдарға тапсырушы еді? ­Баланың тұсауын қандай заттармен кесті? ­Баланың тұсауын бірінші неге көк шөппен кеседі екен?Ал тоқ ішекпен ше? ­Үшінші   рет   ала   жіппен   не   үшін кеседі екен? Ойын «Үкі» Шарты:ойын   жүргізуші   «үкінің» көзіндегі   орамалды   шешпестен ойыншылардың   бірін   танып   беруі керек.Ойынға қатысушылар «үкіні» адастыру   үшін   сырт   киімдері   мен бас   киімдерін   ауыстырып,басқа   да әдеттерге барады. Сергіту сәті: Мынау­ менің жүрегім, Бәрі осыдан басталған. Мынау­ басым ақылды, Бәрін осы атқарған. Мынау­менің оң қолым, Мынау­менің сол қолым,  Барлық істі атқарған. Қортындылау ­Бүгін не туралы әңгімелестік? ­Қандай   ұлттық   дәстүрлерді білесіңдер? ­әңді бірге айтады. ­бейнетаспадан   рәсімді карайды. ­сұрақтарға береді.   жауап ­ойынды   шартын   бұз­ бай ойнайды. ­сабақта   айтып   үйрен­ ген   өнегелі   сөздерді қайталап айтады.   ­өлең жолдарына сәйкес   келетін   қимыл­ дар жасайды. ­сұрақтарға   жауап   бе­ реді. ­өлең   жолдарын   қай­ талайды. Білу: «ұлттық салт дәстүр» туралы түсінік алу. Игеру:«дәстүрді»сақтау  құндылығының маңызын түсіну. Меңгеру: жаңа сөздерді меңгеріп алу Бөлімі: Вариативті компонент. Тақырыбы: Пайдалы және зиянды әдеттер. Мақсаты: Пайдалы және зиянды әдеттер туралы түсінік беру. Міндеттері:1.балаларға пайдалы және зиянды әдеттер туралы білімдерін  қалыптастыру. 2.салауатты өмір салтын сақтауға қызығушылықтарын арттыру.  3.зиянды әрекеттерге ұнамсыз көзқарастарын тәрбиелеу. Көрнекі   құралдар:   Қораптағы   екі   сыйлық,   жасыл   және   қызыл   түсті   белгі­ суреттер. Кезеңдер Мотивация­ лық кезең Тәрбиешінің іс­әрекеті Екі   сыйлық,   біреуін   Пайда   ханымы, екіншісін   Зиян   ханымы   жіберген.  Бірақ пошта   қызметкері   хаттарды   байқамай ауыстырып   алған,   сол   себепті   енді   қай сыйлықты кім жібергенін анықтау керек. Әдет   –   бізді   онсыз   өмір   сүре алмайтындай   дәрежеге   жеткізген әрекеттер. Пайдалы,   жақсы   әдеттер   адамның   өзін еркін   сезуіне   көмектеседі.   Пайдалы әдеттер   денсаулығымызды   сақтауға, өмірімізді жеңілдетуге көмектеседі. Зиянды әдеттер – біздің дұшпандарымыз, олар бізді уақытша рақатқа бөлегенмен, біртіндеп улайды, денсаулығымызға кесірін тигізеді. Бәрімізде де жақсы және жаман әдеттер бар. Жаман әдеттермен күресу керек. Сыйлықтағы   суреттерді   алып,   пайдалы және зиянды әдеттерді айырады. өмірімізді         таратады, «Жуынамыз» сергіту сәтін өткізеді. Балаларға   қызыл   және   жасыл   белгі суреттерді пайдалы әрекеттерді   естігенде   жасылын,   зиянды әрекеттерді   естігенде   қызылын   көтеру керектігін түсіндіреді. Әдеттерді атайды. Қандай   әдеттер   жақсы,   қандай   әдеттер денсаулықпен өмірімізге пайдалы? Денсаулық болса – бәрі де болады. Оны қорғандар! Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Қорытынды. Баланың іс­әрекеті Қораптардағы  сыйлықтарға  қызығушылық танытады. Сұрақтарға жауап береді. Әдет туралы тәрбиешінің  түсіндірмесін тыңдайды. Балалар өз жауаптарын  түсіндіреді. Бұл әдеттің зиянды,  пайдалы екендігін  айтады. Өлең сөздерін айта  отырып, сәйкес қимылдар жасайды. Белгі­суреттерді алып,  керек кезде тиістісін  көтеріп көрсетеді. Сөйлемді бірге айтады. Білу: «Әдет» түсінігін, денсаулық үшін пайдалы, зиянды әдеттерді. Игеру: Әдеттердің денсаулығымызға тигізетін әсерлері туралы түсінікті. Меңгеру: Ойларын жинақтап, сұрақтарға жауап беруді, жауаптарын  түсіндіріп беруді. Бөлімі: Вариативті компонент. Тақырыбы: Азық­түліктер. Мақсаты: Пайдалы азық­түліктер мен дәрумендер туралы түсінік беру. Міндеттері:1.салауатты тамақтанудың маңызы туралы білімдерін бекіту. 2.есте  сақтау, ойлау қабілеттерін арттыру. 3.өз ағзасын күтуге тәрбиелеу. Көрнекі құралдар: Сары май, ірімшік, қызанақ, шие, алма, өрік, сәбіз суреттері, себет. Кезеңдер Мотивация­ лық кезең Тәрбиешінің іс­әрекеті     Көкөністер Өткен   жолы   Тәттіқұмарлар   елінде болғандарын   естеріне   түсіреді.   Енді көрші   ел   –   Дәрумендер   еліне   баруға шақырады. ­Қалай   ойлайсыңдар,   бұл   ел   неге Дәрумендер елі деп аталады екен? ­Дәрумендер   –   балалар   денсаулығының күшті болып өсуіне көмектесетін заттар. Адамдар   дәруменді   тамақ   арқылы қабылдайды. мен жемістерде,   басқа   да   азық­түліктерде көптеген   дәрумендер   бар.   Егер   бала дәруменді   аз   қабылдаса,   ол   аурушаң болып, тәбеті нашарлайды. Бізге жақсы таныс көкөністерде өте көп. Жұмбақ жасырады: Шашы жердің бетінде, Өзі жердің астында. (Сәбіз) Балалар   төрт   топқа   бөлініп,   әр   топқа «дәрумендер себетін» жинауды ұсынады: дәруменнің   аты   жазылған   себетке   тек қана сол дәрумен кездесетін азықтарды салу керек. Балалардың   алдына   төрт   себет   қойып, әртүрлі   азықтардың   суреттерін   таратып береді. Біздің саяхатымыз да аяқталды. Дәрумендер   елінде   біз қызықтарды көрдік? дәрумендермен таныстық?     қандай   Қандай Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Қорытынды. Баланың іс­әрекеті Әрбиешінің  хабарламасына  қызығушылық танытады. Сұрақтарға жауап береді. Тәрбиешінің  түсіндірмесін тыңдайды. Жұмбақты шешеді. Азық­түліктерді атап  шығады. Азық­түлік суреттері  таңдап, себетке салады. Сұрақтарға жауап береді. Дәрумендер мен көп  кездесетін азық­ түліктерді атайды. Білу: Дәрумен кездесетін азықтардың аттарын. Игеру: Денсаулықты күшейту үшін дәруменді пайдалану. Меңгеру: Пайдалы азықтардың мерзімі өтіп, кеткен азықтардын ажырата білу. Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Мен көшедемін. Мақсаты: Көшеде өзін ұстау ережесі туралы түсінік беру. Міндеттері:1.көшедеөзін ұстау ережесі, жол қауіпсіздігі ережелері туралы  білімдерін бекіту. 2.автокөлік түрлерімен «Балалар», «Жаяу жүргінші» жол  белгілерімен, полиция қызметкері мамандығымен таныстыру. 3.Полиция мен  жүргізуші мамандығын құрметтеуге тәрбиелеу. Көрнекі құралдар:жол белгілерінің суреттері, көше макеті, бағдаршам. Кезеңдер Мотивация­ лық кезең Тәрбиешінің іс­әрекеті Тосынсый сәтін ұйымдастырады. Ішіне   жол   белгілерінің   суреттері салынған конвертті көрсетеді. Баланың іс­әрекеті Конвертке қызығушылық  танытады. Жол   белгілерінің   суреттерін   көрсетіп, ненің   бейнеленгенің   сұрайды,   оларды суреттеп беруді ұсынады. «Көше» ойының ұйымдастырады. Ортақ ережені сақтамағандықтан жол апатының болатынын   түсіндіреді.   Көше   макетіне бағдаршамдарды,   «Балалар»   ,   «Жаяу жүргінші» белгілерін   орналастырады. жол   Өлең оқиды: Мынадай бір белгі бар, Оның аты ... («Балалар»). Дж.   Чиардидің   «Үш   көзі   бар»   өлеңін оқиды: Бір басы мен өзі бар, Алыптың үш көзі бар. Көп сөйлемес бұл дәудің  Үш­ақ ауыз сөзі бар. Жасыл жанса «Жүр» дейді, Қызыл жанса «Тұр» дейді. «Байқа» дейді сарғайса, Басқа сөзді білмейді. (Ацд. Г.Абдрахимова) Сергіту сәтін өткізеді. Өлең оқып беріп, мазмұнын талдатады. Балаларды   шеңберге   тұрғызып,   алған әсерлерімен бөлісуді ұсынады. Әңгімеге қатысады. Орындықтардан автобус  жасайды, автокөліктердің аттарын, түрлерін  атайды.Балалардың бір  бөлігі – жүргізуші мен  жолаушылар, бір бөлігі –  жаяу жүргіншілер. Тыңдайды, естеріне  сақтайды. Сергіту жаттығуын  жасайды. Шеңберге тұрып,  әсерлерімен бөліседі Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Қорытынды. Білу: Жол қауіпсіздігі ережесі мен өзін жолда ұстау ережесін Игеру: Мамандықтар туралы түсінікті. Меңгеру: Қауіпсіздік ережелерін сақтауды. Бөлімі: Инабаттылық қағидалары Тақырыбы: Полиция. Автокөлік. Мақсаты: Автокөлік түрлерімен, полиция қызметкері мамандығымен таныстыру. Міндеттері:1.жол қауіпсіздігі ережелері туралы білімдерін бекіту. 2.ойлау,  елестету қабілеттерін дамыту. 3.жол қауіпсіздігі ережесін сақтай білуге  тәрбиелеу. Көрнекі құралдар:Полиция қызметкері суреті, «Сыйқырлы қаптағы» ойыншық жүк машинасы, жеңіл машина, автобус, трамвай және т.б. Кезеңдер Мотивация­ лық кезең Полиция қызметкерінің қонаққа келгенің айтып, тосынсый сәтін ұйымдастырады. Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Тосынсый сәтіне  қызығушылық танытады,  қонақпен сәлемдесіп,  қарсы алады. Әңгімеге қатысады. Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Қонақпен   жол   ережесі   туралы,   аулада, көшеде   өзін   мәдениетті   ұстау   туралы әңгіме өткізеді. Полиция   қызметкері   жол   белгілерін қайталатады және жұмбақ жасырады. Қиылыста тұрағы, Жанып­өшіп шырағы. «Байқа, жүр, тұр» деп үнсіз,  Бұйрық беріп тұрады. (Бағдаршам) «Көлік»   ойынын   ойнауды   ұсынады («сиқырлы қап»)   автокөліктерді Полиция   қызметкері   трамвай   т.б.)   пайдалану (автобус, ережелері,   автокөліктерге   отырғанда мұқият болу керектігі, экскаватор, кран сияқты көліктерді алыстан айналып өту керектігі және трамвай жолдары туралы әңгімелейді. Сергіту сәті «Кірпінің   қаладағы   саяхаты»   туралы ертегі   теропиясының   элементтерін пайдалана отырып, ойын өткізеді. Балаларға   қонақпен   қоштасуды,   оған рахмет   айтуды   ұсынады.   Балалардан ненің ұнап, естерінде қалғанын сұрайды. Жұмбақты шешеді. Сиқырлы қаптан «көлік  түрлерін шығарып,  олардың аты мен түрін  атайды (жер, су, әуе  көліктері). Сергіту жаттығуларын  орындайды. Тізбек бойынша ертегі  сюжетін құрастырады. Өз әсерлерімен бөліседі, Қонақпен қоштасады.  Қорытынды. Білу: Автокөлік түрлерінің аттарын, жол белгісі сөздерінің мағынасын білу. Игеру: Полиция қызметкері автокөліктер туралы түсініктерді. Меңгеру: Жолды белгіленген жерден өту керектігін, жол қозғалыс ережелерін сақтауды. «Отан»,   «сүйіспеншілік», Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Туған жерімді сүйемін. Мақсаты: маңыздылығын түсіндіру. Міндеттері:1.Отан,сүйіспеншілік,туған жер туралы түсініктерін кеңейту. 2.туған жерге   деген   сүйіспеншілік   сезімдерін   дамыту.   3.Туған   жерін   сүюге,қадірлеуге тәрбиелеу. арқылы   тақырыпты қор­тындылайды. ­қосылып ән айтады.   «туған   жер»   құндылықтарының Рефлексия Білу: «туған жер» туралы түсінік алу. Игеру:«туған жердің» құндылығы туралы  түсінік алу. Меңгеру: жаңа сөздерді меңгеріп алу. Бөлімі:Инабаттылық қағидалары Тақырыбы:Ынтымағы жарасқан елміз. Мақсаты: «ынтымақ»ұғымының адамгершілік құндылық ретіндегі мәнін ашу. Міндеттері:1.ынтымақ,бірлік   ұғымы   туралы   түсініктерін   кеңейту.   2.достық қарым­қатынастарын   нығайту.   3.татулықта,   бірлікте,бейбітшілікте   өмір   сүруге тәрбиелеу. Кезеңдер Тәрбиешінің іс­әрекеті Мотивация­лық кезең Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Шаттық   шеңбері:Ә.Дүйсенбиевтің «Ағайынбыз бәріміз» атты өлеңін оқу. Жақсылыққа,бақытқа Талпынған әр уақытта, Бала біткен дос­бауыр, Болмасын еш тосқауыл. Ойын. «Қазақстанда тұратын халықтар». Шарты:балалар   шеңберге   тұрып,бір­ біріне   допты   беру   арқылы   Қазақстанда тұратын халықтарды атайды. Әңгімелесу ­Біз   қай   елде   тұрамыз?Қазақстанда қандай халық­тар тұрады? ­Сендердің туыстар,көршілер,достарыңның   ара­сында басқа ұлт өкілдері бар ма? Сендер олармен қандай қарым­қатынас жасайсыңдар?   ­«Ынтымақ»деген қалай   сөзді Рефлексия түсінесіңдер? Сергіту сәті: Достар бірге жүреміз, Бірге ойнаймыз,күлеміз. Бірге балық аулаймыз, Міне,біздер қандаймыз! Қортындылау ­Бүгін не туралы сөйлестік? ­Қазақстанда   қандай   ұлт   өкілдері тұрады? іс­ Баланың   әрекеті ­өлең жолдарын қосылып айтады. ­әңгімемен ертегіні тыңдайды. сұрақтарға жауап қайтарады. ­ойын   шарты бойынша ойнайды.­ өнегелі сөздерді талап айтады.   қай­ ­қимыл жасайды. ­сұраққа   жауап бере­ді. ­өлеңді тыңдайды. Білу: «ынтымақ,бірлік» туралы түсінік алу. Игеру:«ынтымақ»ұғымының адамгершілік құндылығының маңызын түсіну. Меңгеру: жаңа сөздерді меңгеріп алу. Бөлімі: Вариативті компонент. Тақырыбы:Біз әдепті, инабатты баламыз. Мақсаты:Балалардың алған білімдерін қорытындылау. Міндеттері:1.инабаттылық қағидалары сабақтарында алған білімдері мен  тәжірибелерін қорытындылау. 2.зиіндерін шоғырландыру. 3.байланыстырып,  сөйлеу қабілеттерін арттыру. Көрнекі құралдар:. Кезеңдер Мотивация­ лық кезең Тәрбиешінің іс­әрекеті Баланың іс­әрекеті Шеңберге тұрып, бір­ біріне жақсы тілектер  айтады. Қонақты қарсы алады. Әңгімеге қатысады,  сұрақтарға жауап береді. Қорапшадан суреттерді  алып, сурет бойынша  жауап береді. Сергіту қимылдарын  орындайды. Ойынды ойнайды.  Жаман­жақсы  әрекеттерді айырады. Балалар сұрақтарға  жауап береді Шеңберге тұрып,  қонақпен қоштасады. Өз әсерлерімен бөліседі. Ізденіс ұйымдас­ тыру кезеңі Балаларды   шеңберге   тұрғызып,   бір­ біріне жақсы тілектер айтқызады. Деніміз сау болсын Отанымыз тыныш болсын Отбасымызға амандық т.б. Тосынсый:   қонаққа   Айгүл   қуыршақ кіреді.  ­Балалар мен сендерге сыйлық дайындап қойдым.   Ол   біздің   сиқырлы   қорапшада жатыр. ­Қалай ойлайсындар, балалар, ол не? ­Кәне, бірге көрейік (Қорапшаны ашады. Әр   бала   қорапшадан   сурет   алады,   сол сурет бойынша жауап береді). Сергіту сәті «Қандай тамаша» Ойын: «Жаман­жақсы» Ойын барысы: Балалар жақсы нәрсе  туралы айтылғанда қолдарын жоғары  көтереді, жаман нәрсеге қолдарын  көтермейді. Мысалы: ­Үлкенге көмектесу ­Кішіні жәбірлеу ­Үлкеннің тілін алмау т.б. Сұрақтар қояды. Балаларды әсерлерімен бөлісуге  шақырады. Жыл бойы алған білімдерін  қортындылайды. Қорытынды. Білу: Жақсы қасиеттерді. Игеру: Инабаттылық қағидаларын игерді. Меңгеру: Жыл бойы алған білімдерін меңгерді. Пайдаланылған әдебиеттер: 1. С.А.Назарбаева Өмір әдебі. – Алматы,2003. 2. Ұ.Асылов Әдеп: Инабаттылық дәрістеріАлматы «Рауан» 1998. 3. ҚР Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты. «1 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың жалпы білім беру  бағдарламасының мазмұнының базалық минимумы». – Астанақ., 2009 4. «Балбөбек» бағдарламасы. Ы.Алтынсарин атындағы Қазақ білім  академисының республикалық баспа бөлмесі. – Алматы қ., 1999 5. 1.Ә.С.Әмірова,К.А.Анартаева Тіл дамыту.Әдістемелік құрал.Алматы кітап  2005 жыл.. 6. 2.Ермек Ізтілеуұлы Әдептілік­әдемілік.Алматы 2004 жыл. 7. 3.М.Нүсіпбекова,С.Сейілғазинова Валеологияның негіздері.Әдістемелік  нұсқау.Алматыкітап 2003 жыл.. 8. 4.Ө.Тұрманжанов Қазақтың мақал­мәтелдері.Алматы 1980 жыл. 9. 5.С.Қалиев,Р.Ізғұттынова,Г.Жексенбаева Тәлім­тәрбие  хрестоматиясы.Алматы «Рауан» 1996 жыл.